Ανακοινωθέντα

Όταν πριν από μερικές ημέρες κράτησα στα χέρια μου αυτό το βιβλίο, γνωρίζοντας το έργο και τη σπουδαία δράση της Τασούλας Χατζηττοφή, μιας γυναίκας που ταύτισε την ίδια της τη ζωή με τον επαναπατρισμό κυπριακών θρησκευτικών κειμηλίων, ήξερα εκ των προτέρων ότι αυτή η κατάθεση ψυχής, αποτελεί ένα ξεχωριστό δώρο για κάθε αναγνώστη.

Πόσο μάλλον αν έχει ζήσει την τουρκική εισβολή, τον ξεριζωμό και την προσφυγιά όπως η ίδια, και μάλιστα σε μια τόσο τρυφερή ηλικία.

Ξεφυλλίζοντας τις πρώτες σελίδες, συνειδητοποίησα για ακόμα μια φορά πως οι εικόνες, τα βιώματα, οι εμπειρίες, οι αναμνήσεις του κάθε ανθρώπου, είναι αυτές που διαμορφώνουν τελικά την ταυτότητά του, καθορίζοντας σε μεγάλο βαθμό τη μετέπειτα πορεία του.

«Όταν πέφτει η πρώτη βόμβα και φράζει ο λαιμός μου από τη σκόνη και τα συντρίμμια, είμαι βέβαιη ότι δε θα επιζήσω. Τα θεμέλια του σπιτιού μας κλονίζονται από το ωστικό κύμα… Η μητέρα μου έχει γονατίσει έξω από το μπάνιο, σε ένα αυτοσχέδιο εικονοστάσι που έφτιαξε για να προσεύχεται… Η πασχαλινή λαμπάδα είναι αναμμένη με το Άγιο Φως για να μας προστατεύει... Οι ανυπόφορες συνέπειες του πολέμου διαρρηγνύουν την αθωότητά μου... Η οικογένειά μου καταφέρνει να διαφύγει αλλά τα γεγονότα του πολέμου μας έχουν σημαδέψει για πάντα. Πλέον δεν έχω όνομα. Με αποκαλούν «πρόσφυγα», εξομολογείται στο βιβλίο της.

Η «Κυνηγός Εικόνων» είναι ένα βιβλίο αυτοβιογραφικό, το οποίο εξιστορεί με μια κινηματογραφική θα έλεγα ροή, τη συναρπαστική διαδρομή της συγγραφέως από το 1974 που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει με την οικογένειά της την αγαπημένη της Αμμόχωστο, λόγω της Τουρκικής Εισβολής. Όλες εκείνες οι εικόνες του ξεριζωμού στα 14 της χρόνια, ο πόνος, ο φόβος, η αγωνία, χαράχθηκαν τόσο έντονα στη μνήμη και την καρδιά της, ωθώντας την στη πορεία, να αφιερωθεί στην ανάκτηση της κλεμμένης πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς της πατρίδας της.

Το δικό της «κουτί της Πανδώρας» άνοιξε το 1987, όταν ως επίτιμη πρόξενος της Κύπρου στην Ολλανδία, έζησε μια σοκαριστική ανακάλυψη. Ένα κύκλωμα λαθρεμπόρων έργων τέχνης και αρχαιοτήτων, προσπάθησε να της πουλήσει μωσαϊκά της Κανακαριάς με τις μορφές Αγίων. Κειμήλια της πατρίδας της. Της Αμμοχώστου, που τόσο πολύ αγάπησε και αναγκάστηκε να αποχωριστεί με τον πιο βίαιο τρόπο.

Κάπως έτσι, ο προσωπικός της αγώνας για τον επαναπατρισμό αρκετών θρησκευτικών θησαυρών της Κύπρου, που είχαν κλαπεί από κυπριακές εκκλησίες μετά την τουρκική εισβολή, είχε αρχίσει.

Ο αγώνας αυτός, έγινε για εκείνη στόχος ζωής. Η δική της διαδρομή της αλήθειας... Οι ιεροί θησαυροί του τόπου της έπρεπε να επιστρέψουν εκεί όπου ανήκουν. Όπως παραδέχεται, επιχείρησαν να κάνουν και την ίδια έμπορο τέχνης. Όμως εκείνη δε λησμόνησε ποτέ τον κώδικα ηθικής της.

«Πώς να εξηγήσω στον κόσμο τη σημασία που έχει για τη μητέρα μου, για την οικογένειά μου, για τους ορθόδοξους χριστιανούς αυτό το χαμένο έργο τέχνης που απεικονίζει τον Απόστολο Ανδρέα; Μου είναι αδύνατο να πάψω να το αναζητώ», γράφει στο βιβλίο της.

Προκειμένου να βοηθήσει στην εξιχνίαση της υπόθεσης, ενημέρωσε άμεσα τις Αρχές της Κύπρου και την Ιντερπόλ. Ακολούθησαν 10 χρόνια παρακολούθησης, συλλογής αποδεικτικών στοιχείων, ταυτοποιήσεων μέχρι την εξάρθρωση του κυκλώματος του Μονάχου το 1997, τη σύλληψη ενός τούρκου λαθροδιακινητή αρχαιοτήτων και την αποκάλυψη 5.500 κλοπιμαίων, εικόνων και κειμηλίων. Πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες συλλήψεις στα χρονικά της παράνομης διακίνησης έργων τέχνης στην Ευρώπη, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Υπολογίζεται ότι τριακόσια πενήντα έργα ήταν κυπριακά, αλλά επέστρεψαν μόνο τα διακόσια εξήντα. Ανάμεσά τους το ψηφιδωτό του Αποστόλου Θωμά από την εκκλησία της Παναγίας της Κανακαριάς, το οποίο εκτίθεται σήμερα, μαζί με άλλα ιερά κειμήλια που επαναπατρίστηκαν, στο Βυζαντινό Μουσείο της Λευκωσίας.

Φίλες και φίλοι

Ο επαναπατρισμός κειμηλίων δεν είναι ούτε απλή ούτε εύκολη υπόθεση. Ποτέ δεν ξέρεις τι θα σου συμβεί όταν εισβάλλεις στον σκοτεινό κόσμο της αρχαιοκαπηλίας. Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν είναι δεκάδες. Αυτή η γυναίκα θα μπορούσε να μην μπλέξει σε αυτά τα σκοτεινά μονοπάτια της λαθρεμπορίας. Θα μπορούσε να απολαμβάνει την άνετη ζωή της στην Ολλανδία, ζώντας ξέγνοιαστες στιγμές με την οικογένειά της. Επέλεξε όμως τον δύσκολο δρόμο…

Η ζωή της έχει επανειλημμένα κινδυνέψει, ενώ μέχρι σήμερα εξακολουθεί να δέχεται απειλές. Η ίδια, με αξιοζήλευτη τόλμη, μαχητικότητα, υπομονή και επιμονή, κατάφερε να φέρει πίσω στον τόπο μας ένα μέρος από τους κλεμμένους θησαυρούς μας και έχει κάθε δικαίωμα να αισθάνεται περήφανη, όπως και όλοι όσοι συνέβαλαν σε αυτό το επίτευγμα.

Η ιστορία της, αποτελεί ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην ιστορία της Κύπρου, αφού για σχεδόν τρεις δεκαετίες, η γυναίκα αυτή αφιερώθηκε στη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς της πατρίδας της, γνωρίζοντας την ξεχωριστή θέση που κατέχουν οι εικόνες αυτές στην καρδιά των ορθόδοξων Χριστιανών.

Κάθε επιστροφή εικόνας, ήταν για εκείνη μία λύτρωση. Στο βιβλίο αυτό, η Τασούλα Χατζηττοφή καταθέτει τη ψυχή της. Αυτή η περιπέτεια στον κόσμο της παράνομης διακίνησης έργων τέχνης, είναι ένα κομμάτι του εαυτού της. Το βιβλίο αυτό είναι η δική της κάθαρση, όπως λέει. Αφιερωμένο σε όλους τους πρόσφυγες, σε κάθε γωνιά της γης, που ζουν με τη λαχτάρα της επιστροφής στην πατρίδα τους, όπως και η συγγραφέας.

Η δράση της όμως, δεν σταματά εδώ. Αξιοθαύμαστη είναι και η απόφασή της να ιδρύσει το «Walk of Truth”, ένα ίδρυμα αφιερωμένο στην καταπολέμηση του λαθρεμπορίου αρχαιοτήτων. Από το 2011, ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο, προσπαθώντας να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει πολίτες και αρχές.

Φίλες και φίλοι,

Η «Κυνηγός Εικόνων, τιμά την Κύπρο και όλους τους Κύπριους, πρόσφυγες και μη. Πιστεύω πως όλοι, της οφείλουμε ένα μεγάλο ευχαριστώ.

Μ’ αυτό θέλω να κλείσω και γω τον χαιρετισμό μου. Ένα θερμό ευχαριστώ γι’ αυτό το σπουδαίο έργο, που αποτελεί παρακαταθήκη για εμάς αλλά και τις επόμενες γενιές.

Η προσπάθεια, όχι μόνο για τη διάσωση αλλά και για την διατήρηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, είναι ένας μεγάλος αγώνας. Όσο υπάρχουν άνθρωποι όπως η Τασούλα Χατζηττοφή που τολμούν και ρισκάρουν προκειμένου να υπερασπιστούν το δίκαιο, αυτός ο αγώνας θα δυναμώνει όλο και περισσότερο.

Αγαπητή κυρία Χατζηττοφή, είναι στ’ αλήθεια συγκινητικό να λέτε πως η Ολλανδία έχει κλέψει την καρδιά σας αλλά η Κύπρος κρατάει την ψυχή σας.

Εύχομαι καλή επιτυχία στο βιβλίο σας. Να είναι καλοτάξιδο.

Σας ευχαριστώ.

----------------------- 

ΕΙ