Ανακοινωθέντα

Πέρασαν κιόλας 47 χρόνια από το καλοκαίρι που σημάδεψε οδυνηρά τις ζωές μας. Χρόνια θλίψης, αγωνίας, προσμονής και αγώνα. Τα τραγικά γεγονότα του καλοκαιριού του 1974 δεν είναι δυνατόν να ξεχαστούν. Μετρούμε ακόμα πληγές, βιώνουμε τις συνέπειες της κατοχής, νιώθουμε καθημερινά την πίκρα της προσφυγιάς, τελούμε κηδείες αγνοουμένων. Οι εκκλησίες μας μένουν βουβές και αλειτούργητες, η κατεχόμενη γη μας κατακλύζεται από έποικους, οι τάφοι των προγόνων μας βεβηλώνονται, η πολιτιστική μας κληρονομιά κινδυνεύει με ολοκληρωτική καταστροφή, οι θυσίες των παλικαριών μας παραμένουν αδικαίωτες. Είναι χρέος όλων μας να κρατούμε ζωντανή τη μνήμη των θυσιών αυτών και να αποδίδουμε την πρέπουσα τιμή σε όσους αγωνίστηκαν ή έπεσαν ηρωικά, υπακούοντας στο πρόσταγμα της πατρίδας την κρίσιμη ώρα.

Με αίσθημα βαθιάς συγκίνησης μνημονεύουμε και τιμούμε σήμερα τους επτά ηρωικούς νεκρούς της ηρωομάνας Κοινότητας Αγίας Βαρβάρας Λευκωσίας: τον Κώστα Παπουτσή, τον Αντρέα Σπανό, τον Δημήτρη Τζιρκάκα, τον Αντρέα Χατζηγιακουμή, τον Νίκο Χατζηνικολή, τον Σταύρο Χατζηνικολή και τον Πρόδρομο Χρυσοστόμου. Τιμούμε επίσης όλους όσοι έπεσαν μαχόμενοι κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος και της τουρκικής εισβολής του 1974. Παράλληλα, αναπέμπουμε δέηση υπέρ της διαλεύκανσης της τύχης 788 αδελφών μας, που το όνομα τους παραμένει ακόμα στον κατάλογο των αγνοουμένων, ανάμεσα στους οποίους και τρία παλικάρια από την Αγία Βαρβάρα, ο Κωστάκης Ισιδώρου, ο Αντωνάκης Κεζαρίδης και ο Χριστόδουλος Τούμπα.

Τιμούμε, λοιπόν, και μνημονεύουμε σήμερα τον ήρωα έφεδρο στρατιώτη Κώστα Παπουτσή, του Γεώργιου και της Θεοφανούς, ο οποίος γεννήθηκε το 1945 στην Αγία Βαρβάρα. Με την απόλυση του από την Εθνική Φρουρά, ο Κώστας άρχισε να εργάζεται στις οικοδομές. Με την έναρξη της τουρκικής εισβολής, τρέχει αμέσως στο μέτωπο και μεταβαίνει στην πρώτη γραμμή στην Κερύνεια, όπου δίνει σκληρές μάχες με τον κατακτητή. Πολεμά θαρραλέα, όπως και οι συμπολεμιστές του, όμως οι Τούρκοι κατορθώνουν να τους περικυκλώσουν. Δεν το βάζουν κάτω, δεν παραδίδονται και μαχόμενοι κατορθώνουν να σπάσουν το κλοιό. Ο Κώστας, μαζί με τον συγχωριανό του Δημήτρη Τζιρκάκα και άλλους στρατιώτες, μεταβαίνουν στο χωριό Άγιος Γεώργιος Κερύνειας, όπου συλλαμβάνονται από τους Τούρκους. Από τότε, και για πολλά χρόνια, ο Κώστας θεωρείτο αγνοούμενος. Τα οστά του εντοπίζονται σε ομαδικό τάφο, μαζί με τα λείψανα του Δημήτρη, και 43 χρόνια μετά, ταυτοποιούνται και ενταφιάζονται με τιμές ήρωα στις 12 Νοεμβρίου 2017.

Ο ήρωας στρατιώτης Ανδρέα Σπανός, γεννήθηκε το 1955 στην Αγία Βαρβάρα. Ήταν το πέμπτο παιδί του Σταύρου και της Θεονίτσας Σπανού και μεγάλωσε μέσα στη φτώχεια, απολαμβάνοντας όμως την αγνή αγάπη της οικογένειας του. Μετά το σχολείο ακολούθησε το επάγγελμα του μηχανικού αυτοκινήτων. Κατατάγηκε στην Εθνική Φρουρά, στο 231 Τάγμα Πεζικού, με έδρα τον Άγιο Παύλο. Την 20^η Ιουλίου 1974 βρισκόταν στο φυλάκιο «Αετοφωλιά», κάτω από τον Άγιο Ιλαρίωνα. Με δική του πρωτοβουλία, ενίσχυσε ομάδα που επιχείρησε να ανακόψει τους εισβολείς. Χτυπήθηκε θανάσιμα από εχθρική οπλοβομβίδα, ενώ υπερασπιζόταν την πατρώα γη. Πολλά χρόνια αργότερα, βρέθηκε σε ομαδικό τάφο και με τη μέθοδο DΝΑ ταυτοποιήθηκαν τα οστά του. Στις 25 Μαΐου 2003, η γη της Αγίας Βαρβάρας δέχτηκε στα σπλάχνα της τα ιερά του λείψανα.

Ο ήρωας στρατιώτης Δημήτρης Τζιρκάκα, γεννήθηκε  το 1954, στην Αγία Βαρβάρα. Ήταν παιδί πολυμελούς οικογένειας, με γονείς τον Παντελή και την Κυριακού. Έξυπνος, εργατικός και άριστος τεχνίτης, εργάζεται με τον πατέρα του στις οικοδομές. Κατατάσσεται στην Εθνική Φρουρά το 1972 και η εισβολή τον βρίσκει στην πρώτη γραμμή, να αγωνίζεται με θάρρος και αυτοθυσία μαζί με τον συγχωριανό του Κώστα Παπουτσή. Συνελήφθησαν από τους Τούρκους στον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας. Τα οστά τους εντοπίστηκαν σε ομαδικό τάφο και ενταφιάστηκαν με τιμές ήρωα στις 12 Νοεμβρίου 2017.

Ο ήρωας Ανδρέα Χατζηγιακουμή, γεννήθηκε στην Κυθρέα το 1954. Ήταν το πρώτο από τα τέσσερα παιδία του Σπύρου και της Ειρήνης Χατζηγιακουμή. Αποφοίτησε από τη Γεωργική Σχολή Μορφου και το 1974 άρχισε να εργάζεται ως ιδιωτικός υπάλληλος. Είχε απαλλαγεί από την Εθνική Φρουρά, ως προστάτης της οικογένειας του, αφού ο πατέρας σκοτώθηκε στον Απελευθερωτικό Αγώνα της ΕΟΚΑ από βασανιστήρια των Άγγλων. Η απαλλαγή του αυτή όμως, δεν τον εμπόδισε να προσφέρει διαφορετικά στη πατρίδα του. Στις 23 Ιουλίου 1974 και ενώ ήταν στην περιοχή Κεφαλόβρυσου Κυθρέας, επιβιβάστηκε εθελοντικά, σε αυτοκίνητο με καταδρομείς της Εθνικής Φρουράς, οι οποίοι μετέφεραν τραυματίες από το πεδίο των μαχών. Έκτοτε χάθηκαν τα ίχνη του και βρισκόταν στον κατάλογο των αγνοουμένων μέχρι το 2007, όταν ανευρέθηκαν τα οστά του σε ομαδικό τάφο στο Καζάφανι Κερύνειας. Μετά την ταυτοποίηση, έγινε η ταφή του στην Αγία Βαρβάρα, με τιμές ήρωα.

Ο ήρωας έφεδρος καταδρομέας Σταύρος Χατζηνικολάου, γεννήθηκε στην Αγία Βαρβάρα το 1950 από γονείς βιοπαλαιστές, τον Κώστα και την Ελένη Χατζηνικολάου. Φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και συνέχισε τις σπουδές του στην Ξενοδοχειακή Σχολή. Ο Ιούλιος του 1974 τον βρήκε να εργάζεται στο χωριό Μπέλλα Πάις. Τέσσερις μέρες μετά την έναρξη της εισβολής, κατετάγη έφεδρος στην «39η Μοίρα Καταδρομών», η οποία δρούσε στον Πενταδάκτυλο. Χάθηκε στην περιοχή του Δικώμου, όπου πολεμούσε με συναγωνιστές του. Από τότε, το όνομά του περιλαμβανόταν στον κατάλογο των αγνοουμένων. Τα οστά του ανευρέθηκαν σε ομαδικό τάφο μεταξύ των χωριών Δικώμου και Συγχαρί. Η κοινότητα της Αγίας Βαρβάρας, 37 χρόνια μετά, υποδέχτηκε τον ήρωά της, και τα τιμημένα οστά του ενταφιάστηκαν δίπλα από τον αγαπημένο του αδελφό Νίκο και τους λατρευτούς του γονείς, που έφυγαν με την πίκρα της άγνοιας για την τύχη των δύο παιδιών τους.

Ο αδελφός του Σταύρου, Λοχίας Νίκος Χατζηνικολάου, γεννήθηκε το 1953. Ήταν ο μικρότερος από τα έξι παιδιά της οικογένειας. Μετά το σχολείο κατατάγηκε στην Εθνική Φρουρά και τον Ιούλιο του 1974 ανέμενε την απόλυσή του. Με την εκδήλωση της τούρκικης εισβολής, πρόσφερε ανεκτίμητη βοήθεια στην ΕΛΔΥΚ και ουσιαστικά σηματοδότησε την έναρξη της επίθεσής της προς το Κιόνελι, όταν κτύπησε το πρώτο φυλάκιο στο Μιτζέλι. Πολεμώντας για ώρες, κατάφερε να απεγκλωβίσει στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ, που ήταν παγιδευμένοι σε τάφρο. Στις 16 Αυγούστου 1974, γράφεται ο επίλογος της σύντομης ζωής του, όταν τα τουρκικά βόλια τον κατατάσσουν στο Πάνθεον των Ηρώων. Ο Νίκος,  τάφηκε με τιμές ήρωα, τις επόμενες μέρες, στην Αγία Βαρβάρα.

Ο έφεδρος πυροβολητής Πρόδρομος ή Μάκης Χρυσοστόμου, γεννήθηκε στον Κουτσοβέντη το 1946. Ήταν οικοδόμος στο επάγγελμα και σε ηλικία 24 ετών  παντρεύτηκε την Ελένη Γαβριήλ από τη Συρκανιά Κυθρέας. Απέκτησαν δύο γιούς, τον Χρυσόστομο και τον Γαβρίλη. Ο Γαβρίλης, ωστόσο, δεν πρόλαβε να γνωρίσει τον ήρωα πατέρα του, αφού αυτός φονεύθηκε όταν η μητέρα του ήταν έγκυος οκτώ μηνών. Ο Μάκης κατατάγηκε ως έφεδρος στο 306 Τάγμα Πεζικού και οδηγήθηκε έξω από την Κερύνεια, στην πρώτη γραμμή του μετώπου, όπου στις 22 Ιουλίου οι δυνάμεις εισβολής επιχειρούσαν να προελάσουν. Η μάχη ήταν σκληρή, αλλά άνιση. Οι δυνάμεις των Τούρκων, ήταν πολυάριθμες και υποστηριζόμενες από βαρύ οπλισμό και άρματα μάχης. Τα ίχνη του Μάκη, έκτοτε χάθηκαν. Τριάντα έξι χρόνια μετά, τα οστά του ήρωα ταυτοποιούνται με τη μέθοδο DNA, αφού είχαν εντοπιστεί σε ομαδικό τάφο μαζί με τα οστά άλλων 39 αδικοχαμένων παλικαριών, στην περιοχή Βοτανικός Κήπος στην Κερύνεια. Η κηδεία του έγινε στις 19 Μαρτίου 2010, εδώ στον Ιερό Ναό Αγίας Βαρβάρας.

Κυρίες και κύριοι,

Παρά την ανεύρεση των οστών πολλών αγνοουμένων και τον τερματισμό του δράματος των οικογενειών τους τα τελευταία χρόνια, εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να αγνοείται η τύχη 788 συμπατριωτών μας, μεταξύ των οποίων και τα τριών ηρωικών παλληκαριών της Αγίας Βαρβάρας. Οι οικείοι τους βιώνουν, για 47 τώρα χρόνια, τον πόνο της άγνοιας, ελπίζοντας πως σύντομα θα λήξει το μαρτύριό τους.

Ο αγνοούμενος Κωστάκης Ισιδώρου, του Γεώργιου και της Κυριακής, γεννήθηκε στην Αγία Βαρβάρα, το 1954. Αποφοιτώντας από την Τεχνική Σχολή το 1972, κατατάγηκε στην Εθνική Φρουρά. Η τουρκική εισβολή, τον βρίσκει ως έφεδρο μαζί με 20 άλλους εθνοφρουρούς, στο κατεχόμενο χωριό Πεντάγια. Στις 6 Αυγούστου, ο Κωστάκης λαμβάνει ολιγόωρη άδεια και επισκέπτεται τους δικούς του στην Αγία Βαρβάρα. Το ίδιο βράδυ επιστρέφει στην Πεντάγια. Το τμήμα του αλλάζει θέση και από την Πεντάγια μετακινείται στην Λάπηθο. Οι Τούρκοι, παρά την υπογραφή της εκεχειρίας, παραβιάζουν τα συμφωνηθέντα και προωθούνται. Από τότε είναι αγνοούμενος, χωρίς κανείς να γνωρίζει ποια είναι η τύχη του.

Ο αγνοούμενος έφεδρος στρατιώτης Αντωνάκης Κεζαρίδης, γεννήθηκε στον Φαρμακά το 1950. Γονείς του ο Χαράλαμπος και η Χρυστάλλα, που δημιούργησαν μια πολυμελή οικογένεια. Το 1970, μετά την απόλυσή του από την Εθνική Φρουρά, αρραβωνιάζεται την Όλγα Αποστολίδη και μετακομίζει στην Αγία Βαρβάρα, όπου ασκεί το επάγγελμα του ξυλουργού. Με το πρώτο κάλεσμα της πατρίδας, έτρεξε για να αντιμετωπίσει τον κατακτητή. Πολέμησε γενναία, όμως όταν το Τάγμα του πήρε διαταγή για μεταστάθμευση, αυτός λόγω προβλήματος υγείας έμεινε πίσω και συνελήφθη από τους Τούρκους. Έκτοτε ο Αντωνάκης παραμένει αγνοούμενος.

Ο αγνοούμενος έφεδρος καταδρομέας Χριστόδουλος Τούμπα, είναι το μεγαλύτερο παιδί της οκταμελούς οικογένειας του Λοΐζου και της Στέλλας Τούμπα και γεννήθηκε το 1949 στην Αγία Βαρβάρα. Ήταν φιλομαθής και μετά το Δημοτικό Σχολείο φοίτησε στο Γυμνάσιο και εξασφάλισε εργασία στο Κυβερνητικό Τυπογραφείο. Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στις Δυνάμεις Καταδρομών. Με την αποστράτευσή του, το 1969, παντρεύτηκε την αγαπημένη του Μαρία με την οποία απέκτησαν δύο κόρες. Ο Χριστόδουλος ήταν εξαιρετικός σύζυγος και πατέρας, φιλήσυχος και εργατικός άνθρωπος. Τον μαύρο Ιούλιο του 1974, με το πρώτο κάλεσμα, έτρεξε στον Πενταδάκτυλο, και λαμβάνοντας μέρος στις μάχες της Λαπήθου και του Καραβά, διακρίθηκε για το θάρρος, την ανδρεία και τη μαχητικότητά του. Στις 13 Αυγούστου, πήρε μικρής διάρκειας άδεια και επισκέφθηκε την οικογένειά του. Αυτή ήταν η τελευταία φορά που τον είδαν η σύζυγος και τα παιδιά του. Την επομένη μέρα, ο Χριστόδουλος ρίχνεται στις μάχες. Από τότε μέχρι σήμερα είναι αγνοούμενος, χωρίς κανένας να επιβεβαιώνει με σιγουριά ποια είναι η τύχη του. Η σύζυγος, τα παιδιά του και τα εγγόνια του περιμένουν με αγωνία την διακρίβωση της τύχης του.

Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες,

Οι αποφράδες επέτειοι του προδοτικού πραξικοπήματος και της Τουρκικής εισβολής του 1974 επαναφέρουν τις θύμησες αλλά και τον πόνο από τις ανοικτές ακόμα πληγές της πατρίδας μας. Οι ηρωικοί νεκροί και αγνοούμενοι της Αγίας Βαρβάρας και όλοι οι λεβέντες της Εθνικής Φρουράς και της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου, κληρωτοί και έφεδροι, ανταποκρίθηκαν με αίσθημα περηφάνιας και αυτοθυσίας στο καθήκον και προσπάθησαν, με όσες δυνατότητες είχαν, να αποκρούσουν τις επιθέσεις του τουρκικού στρατού, γράφοντας μοναδικές σελίδες ηρωισμού. Δυστυχώς, οι δυνάμεις του εχθρού ήταν υπέρτερες. Το τραγικό αποτέλεσμα είναι γνωστό.

Αφουγκραζόμενοι σήμερα, 47 χρόνια μετά, τη φωνή των ηρωικών νεκρών μας και τις εκκλήσεις των συγγενών των αγνοουμένων μας, οφείλουμε να συνεχίσουμε να διεκδικούμε το δίκαιό μας. Δυστυχώς απέναντι μας έχουμε ένα αδίστακτο κατακτητή. Η Τουρκία όχι μόνο επιδεικνύει την ίδια αδιάλλακτη στάση και μια προκλητικά επιθετική συμπεριφορά, αλλά επιχειρεί να θέσει και νέα τετελεσμένα. Αγνοώντας πλήρως τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, διεκδικεί απροκάλυπτα λύση δύο κρατών και προβαίνει σε ενέργειες για το άνοιγμα των Βαρωσίων υπό Τουρκοκυπριακή διοίκηση. Η Κυβέρνηση θα αντιταχθεί με όλα τα μέσα που διαθέτει στις νέες αυτές προκλήσεις, αξιοποιώντας το διεθνές δίκαιο και τη θέση της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τον ΟΗΕ. Δεν θα συμβιβαστεί ποτέ με την ιδέα μιας αργόσυρτης και σιωπηλής διχοτόμησης. Μοναδικός μας στόχος είναι η απελευθέρωση και επανένωση της πατρίδας μας και προς αυτή την κατεύθυνση θα συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας συστηματικά, με αφοσίωση και επιμονή. Παράλληλα, εργαζόμαστε μεθοδικά για να αναδείξουμε τον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η πατρίδα μας στην ευρύτερη περιοχή. Χτίζουμε σημαντικές συμμαχίες και συνεργασίες, μέσα από τις οποίες η Κύπρος κατακτά αναβαθμισμένη γεωπολιτική αξία και αποτελεί παράγοντα σταθερότητας.

Κυρίες και κύριοι,

Από την τραγωδία του 1974 οφείλουμε να αντλούμε διδάγματα, τα οποία να κατευθύνουν τις σκέψεις και τις πράξεις μας. Είναι επιτακτική ανάγκη να πορευθούμε ενωμένοι, προκειμένου να οδηγήσουμε τον τόπο μας μπροστά. Έχουμε υποχρέωση να εργαστούμε υπεύθυνα και μονιασμένα, ώστε να παραδώσουμε στις νεότερες γενιές μια ελεύθερη και επανενωμένη πατρίδα, ειρηνική και ευημερούσα. Μια πατρίδα όπως την οραματίστηκαν όσοι έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία και τη δημοκρατία. Τιμώντας και μνημονεύοντας σήμερα τους ήρωες αδελφούς μας, που έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των τραγικών γεγονότων του 1974, και αναπέμποντας δέηση για διακρίβωση της τύχης όσων ακόμα αγνοούνται, υποσχόμαστε να έχουμε ως φάρο αγωνιστικότητας το παράδειγμα της παλληκαριάς και αυταπάρνησής τους. Αυτό είναι το καλύτερο μνημόσυνο και το ελάχιστο χρέος προς αυτούς.

(MAK)