Ανακοινωθέντα

Προτάσεις Συμβουλίου Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου

Στην Κύπρο λειτουργούν σήμερα δέκα πανεπιστήμια, επτά ιδιωτικά και τρία κρατικά. Η πανεπιστημιακή εκπαίδευση έχει εξελιχθεί σε σημαντικό τομέα οικονομικής δραστηριότητας, με θετικές προεκτάσεις για την κοινωνία καθώς και πηγή εσόδων για την οικονομία. Ο αριθμός των φοιτητών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έχει διπλασιαστεί μέσα σε 12 χρόνια και πλέον υπερβαίνει τις 50 χιλιάδες, εκ των οποίων το 44% είναι υπήκοοι χωρών της ΕΕ και το 16% προέρχεται από τρίτες χώρες.

Διάγραμμα: Αριθμός Φοιτητών 2000-2020

Η συνολική συνεισφορά των Πανεπιστημίων στο ΑΕΠ είναι δύσκολο να υπολογιστεί καθώς, εκτός από τα άμεσα έσοδα των δαπανών για δίδακτρα και διαμονή, η οικονομία επωφελείται από τη βελτίωση του επιπέδου του εργατικού δυναμικού, την ανάπτυξη της έρευνας και του πολιτισμού, και εν γένει της βελτίωσης της ποιότητας ζωής του συνολικού πληθυσμού. Υπάρχουν σημαντικές προοπτικές για περαιτέρω βελτίωση της θέσης της Κύπρου ως διεθνούς τριτοβάθμιου εκπαιδευτικού κέντρου. Η πανεπιστημιακή εκπαίδευση θεωρείται από το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας τομέας προτεραιότητας σε ένα νέο, σύγχρονο μοντέλο της κυπριακής οικονομίας, όπως αυτό αντικατοπτρίζεται στο «Όραμα 2035», δηλαδή τη νέα Μακροπρόθεσμη Στρατηγική για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας, το οποίο κινείται γύρω από τους άξονες της μακροπρόθεσμης βιώσιμης ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας και της ενίσχυσης της ευημερίας των πολιτών.

Η εκπαίδευση και η κατάρτιση διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην επίτευξη του «Οράματος 2035», παρέχοντας στο ανθρώπινο δυναμικό τις απαραίτητες δεξιότητες και τα προσόντα που χρειάζεται για να γίνει ακόμα πιο ανταγωνιστική η κυπριακή οικονομία. Στο πλαίσιο της μακροχρόνιας στρατηγικής έχουν ενεργοποιηθεί διάφορες πολιτικές προώθησης της απασχόλησης, η βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης, καθώς και μηχανισμοί που διασφαλίζουν καλύτερη σύζευξη μεταξύ προσφοράς και ζήτησης εργασίας.

Ο καθορισμός του νέου αναπτυξιακού μοντέλου, καθώς και  η αναγνώριση των κύριων οικονομικών τομέων, τόσο υφιστάμενων όσο και νέων, που θα μπορούν να συνεισφέρουν μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία προς την οικονομική δραστηριότητα και συνεπώς να επιτελέσουν τους βασικούς μοχλούς για επίτευξη μακροπρόθεσμης βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, θα πρέπει να αποτελέσουν τη βάση πάνω στην οποία θα στηριχθούν τα προγράμματα σπουδών των πανεπιστημίων.

Στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου καταθέτει σήμερα τις πιο κάτω προτάσεις για περαιτέρω ανάπτυξη της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στην Κύπρο:

1.  Ανάπτυξη στρατηγικού σχεδίου για αναβάθμιση του ρόλου της Κύπρου ως τριτοβάθμιου εκπαιδευτικού και ερευνητικού κέντρου με τη συνεργασία των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, ερευνητικών οργανισμών, της Κυβέρνησης και των κοινωνικών και οικονομικών εταίρων. 

2.  Συνεργασία των τριών ιατρικών σχολών στην Κύπρο μέσω της δημιουργίας κοινού πανεπιστημιακού νοσοκομείου.

Τα πανεπιστημιακά νοσοκομεία διεθνώς χαίρουν εκτίμησης για το επίπεδο ιατρικής που προσφέρουν, για την εκπαίδευση του ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού και τη συνεισφορά τους στην επιστημονική έρευνα. Η λειτουργία ενός κοινού πανεπιστημιακού νοσοκομείου θα βοηθήσει στην περαιτέρω ανάπτυξη των ιατρικών σχολών. Θα συνεισφέρει, επίσης, στον στόχο της μετατροπής της Κύπρου σε περιφερειακό κέντρο παροχής υπηρεσιών υγείας. 

3.  Δημιουργία ενός κέντρου αριστείας για νέες τεχνολογίες.

Το κέντρο αριστείας θα έχει τη δυνατότητα να συμμετάσχει στις διεθνείς εξελίξεις γύρω από το επίκαιρο αυτό θέμα, να διευρύνει την τοπική γνώση και να προσφέρει λύσεις σε κοινά προγράμματα με εταιρείες και οργανισμούς του τόπου. 

4.  Διευκόλυνση δημόσιων πανεπιστημίων στην προσέλκυση ξένων φοιτητών.

Στον τομέα των δημόσιων πανεπιστημίων, η κυπριακή κοινωνία έχει επενδύσει μέχρι τώρα μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Τα αποτελέσματα αυτής της επένδυσης υπήρξαν επωφελή για τον τόπο. Η ωφέλεια όμως αυτή θα μεγεθυνθεί αν τα κρατικά πανεπιστήμια μπορέσουν να αξιοποιήσουν τις υποδομές και τους ανθρώπους τους σε προγράμματα που θα απευθύνονται σε μελλοντικούς φοιτητές που μιλούν την αγγλική γλώσσα.

5.  Καλύτερη διασύνδεση των πανεπιστημίων με τις επιχειρήσεις.

6.  Διευκόλυνση εργοδότησης φοιτητών και αποφοίτων.

7.  Παροχή κινήτρων για προσέλκυση τριτοβάθμιων ιδρυμάτων/σχολών σε μειονεκτικές περιοχές, όπως τις ορεινές, αγροτικές και τουριστικές περιοχές που επηρεάζονται σημαντικά από την εποχικότητα.

Η προσέλκυση τριτοβάθμιων ιδρυμάτων σε μειονεκτικές περιοχές μπορεί να έχει άμεσα και έμμεσα οφέλη στις τοπικές οικονομίες αλλά και στην ευρύτερη οικονομία γενικότερα μέσω πολλαπλασιαστικών οφελών. Εκτός από την οικονομική δραστηριότητα των ίδιων των ιδρυμάτων στην τοπική οικονομία, η διαμονή φοιτητών σε αυτές τις περιοχές που μειονεκτούν, έχει τη δυνατότητα να τις αναζωογονήσει οικονομικά, να βελτιώσει την ποιότητα ζωής, να καταπολεμήσει την αστυφιλία και να προσελκύσει νέους κατοίκους. Ειδικότερα για τις τουριστικές περιοχές με προβλήματα εποχικότητας, τα πολλαπλασιαστικά οφέλη δύνανται να είναι ακόμα μεγαλύτερα, αφού τα εκπαιδευτικά προγράμματα διεξάγονται κυρίως τους χειμερινούς μήνες όπου η οικονομική δραστηριότητα είναι περιορισμένη. Εκτός από τη συμβολή για μείωση της εποχικότητας και την προσέλκυση τουρισμού ολόχρονα στις τουριστικές περιοχές, η λειτουργία τριτοβάθμιων προγραμμάτων συναφών με τις τοπικές οικονομίες θα συνεισφέρει στην αύξηση της παραγωγικότητας και της ποιότητας των προσφερόμενων προϊόντων και υπηρεσιών.

(ΜΒ/ΣΧ)