Ανακοινωθέντα

Με συναίσθηση ιστορικού χρέους και εθνικής υπερηφάνειας αποτίνουμε σήμερα τον οφειλόμενο φόρο τιμής στη μνήμη των ηρωικά πεσόντων του 281 Τ.Π., που κατά τη διάρκεια της Τουρκικής εισβολής του 1974, προσέφεραν τη ζωή τους για την προάσπιση της ελευθερίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Κύπρου.

Τα νέα αυτά παιδιά πολέμησαν με τόλμη και σθένος, πράττοντας στο ακέραιο το χρέος τους προς την πατρίδα. Ο Σύνδεσμος Εφέδρων Αξιωματικών και Οπλιτών του 281 Τ.Π., οι οικογένειες των ηρώων μας και όλοι εμείς σήμερα εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας, ως ελάχιστη ένδειξη σεβασμού στην αυτοθυσία εκείνων, που τις φοβερές μέρες του πολέμου δεν λιποψύχησαν, αλλά έδωσαν την άνιση μάχη για να υπερασπιστούν τη γη που τους γέννησε.

Παράλληλα, αναπέμπουμε δέηση και προσευχόμαστε για τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων μας, που σχεδόν μισό αιώνα μετά, οι οικογένειές τους βιώνουν ακόμη το συνεχιζόμενο δράμα και τον πόνο της τραγικής αυτής συνέπειας της εισβολής.

Σε καιρούς χαλεπούς για την πατρίδα, σε καιρούς που η κοινωνία μας έχει ανάγκη από θετικά πρότυπα χρέους και ευθύνης, η απόδοση τιμής σε όσους αυτοβούλως προέταξαν το ανάστημά τους υπερασπιζόμενοι την αξία της ελευθερίας, αποτελεί διαχρονικό καθήκον προς την Ιστορία μας και παντοτινή οφειλή προς τους ήρωές μας.

Το 1974, το 281 Τ.Π. ήταν πλήρης, μάχιμη Μονάδα, που περιελάμβανε 1^ο,2^ο,3^ο λόχο, λόχο Υποστήριξης Τάγματος και λόχο Διοικήσεως. Με έδρα τη μαρτυρική Μύρτου, είχε ως αποστολή την κάλυψη του τόξου από τα Λιβερά μέχρι και τον Άγιο Γεώργιο Κερύνειας, μαζί με άλλες μονάδες της Εθνικής Φρουράς. Η δύναμη των Λόχων κυμαινόταν από 70 μέχρι και 120 στρατιώτες, ανάλογα με την ένταξη, στο δυναμολόγιο του Τάγματος των στρατιωτικών σειρών οπλιτών, που είχαν ολοκληρώσει την βασική τους εκπαίδευση.

Με την έναρξη των τραγικών γεγονότων στις 15 Ιουλίου 1974 το προσωπικό της Μονάδας διετάχθη όπως κινηθεί προς τη Λευκωσία. Στην πορεία ενεπλάκη σε μικροεπεισόδια παρά τον Αστυνομικό Σταθμό Γερολάκκου. Τελικά, κατευθύνθηκε και διανυκτέρευσε κοντά στην περιοχή Hilton. Την επομένη, αξιωματικοί και οπλίτες πήραν εντολή όπως μεταβούν στον Κύκκο, αλλά λόγω πληροφοριών για ανατίναξη ξύλινου γεφυριού, αναγκάστηκαν να αλλάξουν δρομολόγιο και να φτάσουν στην Πάφο, με τελικό τους προορισμό το ΚΕΝ Γεροσκήπου. Αποστολή, ήταν η καταστολή τυχόν αντιστάσεων στην πόλη και επαρχία Πάφου.

Εκείνες τις μέρες, και συγκεκριμένα στις 17 Ιουλίου 1974 η Μονάδα κατέγραψε τον πρώτο νεκρό. Τον στρατιώτη Νικόλαο Χριστοφόρου του Φλουρέντζου, από τον Κοντεμένο.

Δύο ημέρες αργότερα, το 281 Τ.Π. κινείται από την Πάφο προς την Λευκωσία, μέσω Λεμεσού, καθότι υπήρχαν έντονες πληροφορίες αλλά και σοβαρές ενδείξεις περί τουρκικής απόβασης στο νησί. Το Τάγμα έφθασε στην Αθαλάσσα και σταμάτησε. Ο 1^ος λόχος διετάχθη να κινηθεί το ίδιο βράδυ προς Μπογάζι Αμμοχώστου και να τεθεί υπό διοίκηση του 399 Τ.Π., αφού οι πρώτες πληροφορίες έκαναν λόγο για απόβαση στην περιοχή Αμμοχώστου. Προφανώς για παραπλάνηση.

Το υπόλοιπο Τάγμα, ενώ εκ της αποστολής του και των γεγονότων έπρεπε να κινηθεί προς την περιοχή Βασίλειας-Καραβά, για να επανδρώσει τα υφιστάμενα αμυντικά έργα, παρέμεινε στην Αθαλάσσα μέχρι τα ξημερώματα του Σαββάτου της 20ής Ιουλίου 1974. Με οχήματα του λόχου μεταφορών διετάχθη να κινηθεί προς Μύρτου, μέσω Κοντεμένου.

Κατά τη διαδρομή προς τη Μύρτου, η φάλαγγα δέχεται σφοδρό βομβαρδισμό παρά το χωριό Κοντεμένος και αποδεκατίζεται από πλευράς οχημάτων. Από το χρονικό αυτό σημείο και μετά, αρχίζει το μεγάλο οδοιπορικό της Μονάδας. Οι αξιωματικοί και οι οπλίτες του Τάγματος συγκλονισμένοι από την απώλεια του Ανθ/γου Μενέλαου Μενελάου, των στρατιωτών Θεόδωρου Παπακωνσταντή, Ανδρέα Μιχαήλ, Σωκράτη Χριστοδούλου, και Πανίκου Καραολή, καθώς και τον τραυματισμό αγαπημένων συναδέλφων και συμπολεμιστών τους, βρίσκουν τη δύναμη και το κουράγιο να ανασυνταχθούν και να κινηθούν πεζοί προς τη διάβαση Πανάγρων- Βασίλειας. Στόχος τους ήταν να φθάσουν το συντομότερο δυνατόν στη Βασίλεια – Βαβυλά, προκειμένου να επανδρώσουν τα αμυντικά έργα της περιοχής.

Η ατμόσφαιρα αποπνικτική από πυρκαγιές και καπνούς. Κάτω από τον καυτό ήλιο, με παντελή έλλειψη νερού και φαγητού και με την τουρκική αεροπορία να υπερίπταται συνεχώς απειλητικά, οι άνδρες της Μονάδας του 281 Τ.Π. επέδειξαν έμπρακτα την αγνή φιλοπατρία τους, ακολουθώντας πιστά τον δρόμο της εντεταλμένης αποστολής τους για την προάσπιση του υπέρτατου καθήκοντος προς την πατρίδα.

Τη νύκτα της 20ής Ιουλίου 1974, η Μονάδα διατάσσεται να επιτεθεί στην περιοχή Πέντε Μίλι, όπου πραγματοποιείτο η απόβαση. Ο βάρβαρος εισβολέας είχε ήδη  πατήσει το πόδι του στο νησί και προσπαθούσε να ενώσει το προγεφύρωμα με τον θύλακα Λευκωσίας. Τα θαρραλέα παλληκάρια του 281 ΤΠ με επικεφαλής τους Διοικητές του 3^ου λόχου Υπ/γο Δημήτριο Τσουκνίδα, του 2^ου λόχου Υπ/γο Ερωτόκριτο Νικήτα, καθώς και του Λόχου Υποστηρίξεως Τάγματος Υπ/γο Χαράλαμπο Φακούρα, εξαπολύουν σφοδρή  επίθεση κατά του Τούρκου εισβολέα.

Παρά τα αρχικά, εξαιρετικά αποτελέσματα, η έλλειψη ενισχύσεων και εφεδρειών, επαρκών μέσων επικοινωνίας και ασυνεννοησίας, λόγω του σκότους, σε συνδυασμό με τη μη μεταφορά των πυρών υποστηρίξεως από το πυροβολικό, αναγκάζουν τη Μονάδα να διακόψει την επίθεση και να συμπτυχθεί στην αρχική της θέση.

Στις σκληρές μάχες που ακολούθησαν, ο Υπολοχαγός Δημήτριος Τσουκνίδας από τους Σοφάδες Καρδίτσας και ο στρατιώτης Ανδρέας Σάββα από τον Κοντεμένο, πιστοί στο καθήκον, προσέφεραν ό,τι πολυτιμότερο είχαν, ποτίζοντας με το αίμα τους τα άγια χώματα της Κερύνειας.

Στον τομέα του 1^ου λόχου, που μαχόταν Υπό Διοίκηση του 399 Τ.Π. στην περιοχή Αλονάγρας με Διοικητή τον Υπολοχαγό Γεώργιο Τσάχαλη, διεξάγονται, επίσης, δύσκολες μάχες κατά των εχθρικών θυλάκων αντίστασης της περιοχής. Ωστόσο, η έλλειψη ενισχύσεων και οι συνεχείς βομβαρδισμοί της εχθρικής αεροπορίας, αναγκάζουν τον λόχο να συμπτυχθεί στην περιοχή του Αγίου Χρυσοστόμου, ενώ οι στρατιώτες Κυριάκος Κυριάκου και Γεώργιος Παχουλλαράς έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι.

Από τις 22 Ιουλίου 1974 η Μονάδα ανασυγκροτείται και εγκαθίσταται αμυντικά στην περιοχή διάβασης Πανάγρων μέχρι την 1^η Αυγούστου, οπότε διατάσσεται να μετακινηθεί και να ταχθεί αμυντικά στην περιοχή Κοντεμένου. Στις 6 Αυγούστου αναλαμβάνει την περιοχή Λάρνακα Λαπήθου, έχοντας και τον πρώτο λόχο στη δύναμή της. Ο εχθρός, παρά τη συμφωνηθείσα εκεχειρία  την οποία δεν σεβάστηκε ούτε μίαν ημέρα, έκανε συνεχείς επιθέσεις για να βελτιώσει τις θέσεις του, προετοιμάζοντας με τον τρόπο αυτό τη δεύτερη φάση της εισβολής, που άρχισε στις 15 Αυγούστου. Η Μονάδα κατάφερε με δυσκολία να αποκρούσει τις συνεχείς επιθέσεις, με τραγικό όμως απολογισμό την απώλεια άλλων τεσσάρων στρατιωτών στο Αγριδάκι, στις 6 Αυγούστου 1974. Οι στρατιώτες Αχιλλέας Αχιλλέως, Γεώργιος Ιωάννου, Δημήτριος Αρμινιώτης και Ανδρέας Κυπριανίδης τίμησαν τα όπλα τα ιερά, υπερασπιζόμενοι με τη θυσία τους τα πάτρια εδάφη.

Στις 14 Αυγούστου 1974 ο εχθρός, αφού ενισχύθηκε και πέτυχε τη συνένωση του προγεφυρώματος με τον θύλακα Λευκωσίας, προετοίμασε τη γενική επίθεση της επόμενης ημέρας, ενώ παράλληλα άρχισε να προσβάλλει στόχους, τόσο με την αεροπορία όσο και με το πυροβολικό σε όλο το μέτωπο της γραμμής κατάπαυσης του πυρός. Οι άνδρες της Μονάδας με τα πενιχρά μέσα που διέθεταν κατάφεραν και απέκρουσαν τις διάφορες προσπάθειες προώθησης, απαντώντας στα πυρά του εισβολέα, παρά το γεγονός ότι οι μάχες που καλούνταν να δώσουν προδιαγράφονταν μάταιες.

Το πρωινό της 15^ης Αυγούστου, ο Αττίλας εξαπέλυσε λυσσαλέα επίθεση από ξηρά, θάλασσα και αέρα κατά των ελευθέρων εδαφών της πατρίδας μας σκορπίζοντας με τις υπεράριθμες δυνάμεις του τον όλεθρο και την καταστροφή. Οι Τούρκοι εισβολείς κατάφεραν σε πολλά σημεία να διασπάσουν τις γραμμές άμυνας, πράγμα το οποίο ανάγκασε πολλές μονάδες να απαγκιστρωθούν και να συμπτυχθούν σε νέες αμυντικές θέσεις. Το 281 Τ.Π., βρισκόμενο και αυτό σε δεινή θέση, διατάσσεται να συμπτυχθεί αρχικά στην περιοχή γύρω από το χωριό Καπούτι και ακολούθως στην περιοχή Σολέας, στην Ευρύχου.

Ο τραγικός απολογισμός του 281 Τ.Π. ήταν δεκαέξι νεκροί, τέσσερις ανάπηροι, αρκετοί τραυματίες, καθώς και δεκάδες αιχμάλωτοι, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στην Τουρκία και απελευθερώθηκαν αργότερα.

Επίσης, επτά αγνοούμενοι, εκ των οποίων ανευρέθηκαν τα οστά των έξι στην περιοχή Μάσαρι- Μόρφου, ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο DNA και τάφηκαν με τις πρέπουσες τιμές στις ελεύθερες περιοχές.  

Σήμερα, 44 χρόνια μετά, διατηρούμε αναλλοίωτη την ιστορική μας μνήμη και συνεχίζουμε τον αγώνα μας, με στόχο να δημιουργήσουμε τις απαραίτητες προϋποθέσεις για μια ειρηνική και δίκαιη λύση στο κυπριακό πρόβλημα. Μια λύση που να ακυρώνει τα τετελεσμένα της εισβολής, να προνοεί την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων και των εποίκων και να διασφαλίζει την εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σε συνθήκες ασφάλειας, δημοκρατίας, δικαιοσύνης και ευημερίας για όλους τους νόμιμους κατοίκους της μαρτυρικής μας νήσου. Η μεγαλύτερη τιμή που οφείλουμε στους ανθρώπους που έδωσαν τη ζωή τους για τη δική μας δεν είναι άλλη παρά η λύτρωση και η επανένωση του τόπου μας.

Φίλες και φίλοι,

Οφείλουμε να αντιληφθούμε ότι η αποτελεσματική αντιμετώπιση των όποιων δυσκολιών και των σύγχρονων προκλήσεων απαιτεί ενότητα δυνάμεων, σύμπνοια και ομοψυχία. Το καθήκον μας απέναντι στην ημικατεχόμενη πατρίδα και στις μελλοντικές γενιές είναι επιτακτικό. Το χρέος απέναντι στους ηρωικούς μας νεκρούς βαρύτατο. Δεν επιτρέπεται να φανούμε κατώτεροι των περιστάσεων. Έχουμε υποχρέωση να συντηρήσουμε τη μνήμη τους και να εμπνεύσουμε στη νέα γενιά τα ιδανικά τους.

Η Κυβέρνηση στηρίζεται στις αρχές του ∆ιεθνούς ∆ικαίου και δηλώνει την αποφασιστικότητά της να εργαστεί εντός του πλαισίου των έξι σημείων, που έθεσε ως βάση για συζήτηση ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, καθώς, επίσης, στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ και των αρχών της ΕΕ, εκφράζοντας παράλληλα την προσδοκία και την ετοιμότητα για επανέναρξη των συνομιλιών.

Επιδιώκουμε μια λύση που να είναι συμβατή με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και να διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες των πολιτών. Μια λύση που θα δίνδει τη δυνατότητα στους κατοίκους να συμβιώνουν ειρηνικά και θα εξασφαλίζει την επιβίωση του κυπριακού ελληνισμού στη γη των πατέρων του.

Για την επίτευξη των στόχων μας έχουμε ως στήριγμα τις παρακαταθήκες των ηρώων μας, τους αγώνες και τις θυσίες του λαού μας, την Ιστορία και την παράδοσή μας, στοιχεία τα οποία πρέπει να μεταλαμπαδεύσουμε στα παιδιά μας, στις επερχόμενες γενιές. Ας προχωρήσουμε με ενότητα, σύνεση, αξιοπρέπεια και συμπεριφορές που θέτουν το «εμείς» πάνω από το «εγώ», με την ελπίδα ότι θα ανατείλουν καλύτερες μέρες στον τόπο μας. Μακριά από εύηχα συνθήματα και διχαστικές πρακτικές.

Αυτό θα είναι και το καλύτερο μνημόσυνο για όσους θυσιάστηκαν για την ελευθερία. 

Ας είναι αιωνία η μνήμη τους.

(ΡΜ/ΜΛ/ΣΧ)