Ανακοινωθέντα

Βρισκόμαστε σήμερα εδώ μαζί, στον Ιερό Ναό Ευαγγελίστριας της Ρόδου, για να μνημονεύσουμε και να αποτίσουμε φόρο τιμής στους πεσόντες του 1974. Σε όσους έδωσαν τη ζωή τους αμυνόμενοι απέναντι στον Τούρκο εισβολέα, αλλά και σε όσους έπεσαν στη διάρκεια του προδοτικού πραξικοπήματος που προηγήθηκε της τουρκικής εισβολής.

Επιβάλλεται, αυτές τις μέρες, να θυμηθούμε τι τους οφείλουμε. Να τιμήσουμε το κουράγιο, τη φιλοπατρία και την αυταπάρνηση όσων αγωνίστηκαν μέχρι θανάτου για την ελευθερία, για την ακεραιότητα της πατρίδας μας, για τη δημοκρατία. Σε εκείνους που αγωνίστηκαν, μέσα σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, για την Κύπρο και για διαχρονικές αξίες του Ελληνισμού, που είναι αξίες και της οικουμένης όλης.

Αποτελεί τιμή για μένα η πρόσκληση για να εκφωνήσω επιμνημόσυνο λόγο για τους νεκρούς του 1974, Κυπρίους και Ελλαδίτες και θέλω να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο και τα μέλη του Συλλόγου Κυπρίων Ρόδου για την πρόσκληση. Είναι μάλιστα πολύ σημαντικό ότι με τη συμβολή και την παρουσία των εδώ τοπικών αρχών, καθώς και του Υφυπουργού κ. Σαντοριναίου, επιβεβαιώνεται για μια ακόμη φορά η αρραγής ενότητα του Ελληνισμού για την υπόθεση της ελευθερίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων απέναντι στην εξ ανατολών απειλή η οποία, δυστυχώς, δεν έχει εκλείψει.

Κυρίες και κύριοι,

Σας μεταφέρω θερμό χαιρετισμό του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Κυβέρνησής μας. Χαιρετισμό, αλλά μαζί και ευχαριστίες. Ευχαριστίες γιατί κρατάτε ζωντανή τη μνήμη. Μνήμη συνώνυμη της αλήθειας μας, της πείσμονος αντίστασης στη λήθη. Γιατί είναι αυτή η μνήμη που μας κρατά δεμένους, αλληλέγγυους, ενωμένους σε μια εθνική προσπάθεια που συνεχίζεται. Πάνω σε αυτή τη μνήμη εδράζεται ο αγώνας για την αποκατάσταση της Κύπρου, για την αποτίναξη της ξένης κατοχής και τον τερματισμό της επί του εδάφους διχοτόμησης. Αγώνας για ελευθερία, ειρήνη, ανθρώπινη αξιοπρέπεια· για την προάσπιση του πολιτισμού μας. Για να κάνουμε την Κύπρο μας ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος για όλους τους Κυπρίους, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, ανεξάρτητα από εθνικές καταβολές, θρήσκευμα ή άλλες διακρίσεις.

Τιμούμε σήμερα τη μνήμη των νεκρών μας. Εκείνων που, ακόμη και μέσα σε εκείνο τον τόσο άνισο και δυστυχώς προδομένο πόλεμο, δεν πτοήθηκαν από τις συνθήκες και την έσωθεν διάβρωση, αλλά αντιστάθηκαν και πολέμησαν. Με ελλιπή εξοπλισμό και κάποτε αλλοπρόσαλλες με οδηγίες. Εκείνων που αντιστάθηκαν στην πραξικοπηματική εκτροπή. Εκείνων που όρθωσαν ανάστημα απέναντι στη βάρβαρη επιδρομή της Τουρκίας. Της Τουρκίας που τότε, Ιούλιο του 1974, βρήκε ανοιχτές κερκόπορτες και για μια δεύτερη φορά, μετά τον 16^ο αιώνα, μπήκε και πάτησε την Κύπρο.

Μιλάμε όμως για κάτι που περισσότερο και από πόλεμο κατάκτησης. Για πολεμική επιχείρηση που εξελίχτηκε σε ένα επί σκοπώ άκρατο όργιο τρομοκρατίας και ανεξέλεγκτων βιαιοπραγιών κάθε είδους, ακόμα και εναντίον αμάχων. Που σκοπό είχε τον διωγμό πληθυσμών και τη δημιουργία τεχνητών συνθηκών εδαφικής διαίρεσης, διχοτόμησης. Αυτή την ίδια εξάλλου στόχευση συνεχίζει η Τουρκία να μεθοδεύει διαρκώς εδώ και 44 χρόνια, μέσα και από λογικές εποικισμού και εθνικής εκκαθάρισης στα κατεχόμενα.

Αυτή την ώρα πρέπει όμως να εκφράσουμε και την ευγνωμοσύνη του κυπριακού Ελληνισμού για όλους τους Ελλαδίτες, οπλίτες και αξιωματικούς, που στάθηκαν τότε στην πρώτη γραμμή και προασπίστηκαν την Κυπριακή Δημοκρατία και την ελευθερία της Κύπρου. Με ιδιαίτερη μνεία στα παλληκάρια της 103 ΕΣΣΟ της ΕΛ.ΔΥ.Κ. Ενώ είχαν ολοκληρώσει τη θητεία τους και έφευγαν από την Κύπρο με το αρματαγωγό «Λέσβος», έχοντας φτάσει στη Ρόδο, τελικά επέτρεψαν πίσω. Με τον πλωτάρχη Ελευθέριο Χανδρινό να καταφέρνει σημαντικά πλήγματα σε τουρκικές δυνάμεις στην Πάφο. Και οι κληρωτοί αντί για μετάθεση πίσω στην Ελλάδα, αποβιβάστηκαν ξανά στην Κύπρο και συνενώθηκαν με τις άλλες δυνάμεις δίνοντας τη μεγάλη μάχη της ΕΛ.ΔΥ.Κ. στις 14-16 Αυγούστου. Μια από τις πιο επικές μάχες στην ιστορία του ελληνικού στρατού. Η Κύπρος, και ιδιαίτερα η Λευκωσία, ποτέ δεν θα ξεχάσουν την προσφορά τους.

Κυρίες και κύριοι,

Τα γεγονότα είναι γνωστά. Ο εγκληματικά μυωπικός φανατισμός, αλλά και συνολικά η όλη πολιτική ανωμαλία και το κλίμα διχόνοιας που καλλιεργήθηκε στην προηγούμενη περίοδο, κατέληξαν στην εγκληματική αφροσύνη που ήταν το χουντικό πραξικόπημα στην Κύπρο, στις 15 Ιουλίου 1974, το οποίο βρήκε δυστυχώς και κάποια τοπικά στηρίγματα. Λίγες μέρες μετά, η Τουρκία με πρόσχημα τη διασάλευση της συνταγματικής τάξης, πραγματοποιούσε την επίθεση που απεργαζόταν ήδη από την προηγούμενη δεκαετία, τον καιρό των συγκρούσεων του 1963-64.

Το πραξικόπημα έδωσε ενός είδους άλλοθι για στρατιωτική επιχείρηση που δήθεν θα αποκαθιστούσε την τάξη ή και θα προστάτευε τους Τουρκοκυπρίους. Ωστόσο ούτε το ένα ούτε το άλλο συνέβηκε. Αφού ακόμα και μετά την αποκατάσταση της συνταγματικής ομαλότητας που ήρθε σύντομα, ο τουρκικός στρατός εγκαταστάθηκε στο νησί ελέγχοντας σχεδόν 40% του κυπριακού εδάφους. Ενώ η ίδια η τουρκοκυπριακή κοινότητα έκτοτε και πληθυσμιακά αποδεκατίστηκε και πλαισιώνεται πιεστικά από σχεδόν ισάριθμο πληθυσμό εποίκων και ελέγχεται ασφυκτικά τόσο από οικονομικής όσο και πολιτικής άποψης από την Άγκυρα –εσχάτως δε ακόμα και με μεθόδους διείσδυσης του θρησκευτικού φανατισμού.

Η τουρκική στρατιά που επιτέθηκε στην Κύπρο, παρά την ηρωική και συχνά «αυτοσχέδια» αντίσταση, κατόρθωσε να αποβιβαστεί, να αξιοποιήσει προγεφυρώματα και να ξεκινήσει μια επιχείρηση κατάκτησης, συστηματικής τρομοκρατίας του πληθυσμού και με κινήσεις εθνοκάθαρσης προώθησε όλα αυτά τα χρόνια τη λογική του «Ταξίμ», της διχοτόμησης. Γίνεται λόγος για αυτοσχέδια αντίσταση, αφού η Εθνική Φρουρά ήταν τότε έσωθεν διαβρωμένη και κατακερματισμένη. Ενώ ήδη από το 1967 η εξαιρετικά άστοχη απόφαση της Χούντας να αποσύρει τη Μεραρχία, η οποία έκανε την Κύπρο απόρθητη, είχε αποδυναμωθεί η αμυντική δυνατότητα. Αλλά, υπήρξε, δυστυχώς, κι ένας πυρήνας της στρατιωτικής ηγεσίας που από την αρχή έδινε εντολές στις μονάδες να μην αντισταθούν με τον ισχυρισμό ότι μάλλον επρόκειτο για απλές στρατιωτικές ασκήσεις της Τουρκίας...Απίστευτα εγκληματικό! Δραματικό. Όπως και τραγική ήταν η μοίρα των μονάδων και των ανδρών που αντιστάθηκαν γενναία και γνώριζαν καλά ότι παρά την υπεροπλία του εχθρού, αν είχε ορθά αναπτυχθεί έστω και το υφιστάμενο σχέδιο άμυνας, οι τουρκικές δυνάμεις μπορούσε να αποκρουσθούν ή εν πάση περιπτώσει να αντιμετωπίσουν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίες και να κερδηθεί χρόνος για διεθνείς πολιτικούς χειρισμούς...

Ένα σκηνικό πραγματικής κόλασης έζησε εκείνες τις μέρες η Κύπρος. Δεν ήταν μόνο η βία των πολεμικών επιχειρήσεων, αλλά και οι εν ψυχρώ δολοφονίες και οι ομαδικοί τάφοι, η άτακτη λαφυραγώγηση, οι βιασμοί και κάθε μορφής απάνθρωπες βιαιοπραγίες εναντίον αμάχων...Ένα όργιο ανεξέλεγκτης βίας στις περιοχές που κατελήφθησαν από τον τουρκικό στρατό, με προφανή στόχο να αποδιωχθεί τρομοκρατημένος ο γηγενής πληθυσμός και ενοποιήσουν θήλακες που είχαν ήδη δημιουργήσει από τον καιρό του 1963-64, με κατακτημένο έδαφος, προκειμένου να δώσουν εδαφική υπόσταση στην αξίωση για διχοτόμηση.

Σχεδόν 200.000 άνθρωποι εκδιώχτηκαν από τα σπίτια, τη γη και την πατρογονική κληρονομιά τους. Η Κερύνεια έπεσε. Ο Πενταδάκτυλος σκεπάστηκε από τουρκική σημαία. Η Σαλαμίνα, που αναδύεται ως κορυφαία μαρτυρία τόσων και τόσων αιώνων και χιλιετιών ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού, πατήθηκε από τον τουρκικό στρατό. Όπως και η Αμμόχωστος, η Μόρφου, η Μεσαορία, η Καρπασία...

Δια μιάς υφάρπαξαν και καταχράστηκαν το μεγαλύτερο μέρος της ανθούσας τουριστικής βιομηχανίας της Κύπρου. Το δεύτερο μεγάλο λιμάνι. Περίπου το μισό των βιομηχανικών εγκαταστάσεων και τα δύο τρίτα της γεωργικής παραγωγής της χώρας... Ενώ από τους 1.691 ανθρώπους –μεταξύ των οποίων και άμαχοι- που συχνά πισώπλατα πυροβολήθηκαν, άλλοτε βάναυσα ρίχτηκαν σε ομαδικούς τάφους ή μεταφέρθηκαν στην Τουρκία, περίπου οι μισοί ακόμα και σήμερα αγνοούνται.

Αγαπητές κυρίες και κύριοι,

Σαραντατέσσερα χρόνια μετά, παρ’ όλες τις ασταμάτητες προσπάθειες, παρά τον διαρκή πολιτικό αγώνα και την αποδοχή ακόμα οδυνηρών υποχωρήσεων με στόχο έναν συμβιβασμό, δεν έγινε κατορθωτό να βρεθεί μια λύση που να κλείσει την πληγή της Κύπρου. Δεν έγινε κατορθωτό να εφαρμοστούν οι αποφάσεις και τα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών ούτως ώστε μέσα από μια συμφωνία να τερματιστεί η τουρκική κατοχή. Τη λύση πάντα εμποδίζει η Τουρκία, δοκιμάζοντας τις αντοχές του ελληνισμού στην Κύπρο, πασχίζοντας να ανατρέψει το μεγάλο πλεονέκτημα που ήταν η ένταξη της χώρας μας στην ΕΕ και επιδιώκοντας ακόμη και να ακυρώσει, αν ήταν δυνατό, την ίδια την Κυπριακή Δημοκρατία.

Ο λαός μας βέβαια, παρά τις τεράστιες απώλειες και τον βαθύ συγκλονισμό τότε, στάθηκε ξανά στα πόδια του, επιβεβαιώνοντας την απαντοχή και τη διάρκεια του μέσα στην ιστορία. Με εγκαρτέρηση, φιλότιμο και επιστρατεύοντας τις αρετές που χαρακτηρίζουν διαχρονικά το γένος μας, κέρδισε ξανά το στοίχημα της ειρηνικής δημιουργίας. Η Κύπρος, παρ’ ότι μοιρασμένη, πρόκοψε, αναστηλώθηκε, γνώρισε θαυμαστή ανάπτυξη. Αξιώθηκε ακόμη, μέσα από μια εμπνευσμένη και διορατική στρατηγική της Κυβέρνησης του αειμνήστου Προέδρου Γλαύκου Κληρίδη, με ταυτόχρονη στήριξη και των άλλων πολιτικών δυνάμεων, αλλά και χάρη στην αποφασιστική στήριξη της Ελλάδας, να γίνει κράτος μέλος της ΕΕ. Και είναι πολύ σημαντικό που σήμερα μπορούμε στη διαπραγμάτευση για την επίλυση του Κυπριακού, να επικαλεστούμε βάσιμα τις αρχές και τους κανόνες της Ενωμένης Ευρώπης.

Ταυτόχρονα, χρόνια και χρόνια αγωνιζόμαστε με ειρηνικά μέσα, καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια για να αποτινάξουμε την τουρκική κατοχή και απελευθερωμένοι πλέον να επανενώσουμε την Κύπρο. Με συνείδηση πλέον ότι Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι μπορούμε να ζήσουμε μαζί ειρηνικά και να συνεργαστούμε σε ένα κοινό και ομοσπονδιακό κράτος –όπως το έφερε η ιστορία και όπως ορίζουν οι αποφάσεις της διεθνούς κοινότητας στον Ο.Η.Ε. Πόσο μάλλον όταν έχουμε πλέον και αδιαμφισβήτητο κοινό έδαφος το κεκτημένο των ευρωπαϊκών κανόνων ενός δημοκρατικού κράτους δικαίου που σέβεται και εξασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις πολιτικές ελευθερίες για όλους τους πολίτες. Αυτό το κοινό πλαίσιο, που κατά γενική ομολογία είναι η ανώτερη κατάκτηση του σύγχρονου πολιτικού πολιτισμού και επιτρέπει την ειρηνική συμβίωση και τη στενή συνεργασία περισσότερων από 500 άλλων ευρωπαίων πολιτών, σίγουρα είναι κατάλληλο και λειτουργικό σημείο αναφοράς και για περίπου ένα εκατομμύριο Κυπρίων.

Θέλουμε να ζήσουμε σε μια πραγματικά ελεύθερη Κύπρο, χωρίς εγγυήσεις και στρατεύματα, χωρίς συρματοπλέγματα μίσους. Οραματιζόμαστε μια πατρίδα ελεύθερη και επανενωμένη, μια Κύπρο της ειρήνης, της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης, όπου τα ανθρώπινα δικαιώματα θα είναι κατοχυρωμένα και διασφαλισμένα για όλους.

Φίλες και φίλοι,

Μετρώντας τα χρόνια από την εισβολή, χρόνια κατοχής, δεν κάνουμε τίποτε άλλο παρά να μετρούμε τον πόνο, την απελπισία, την απώλεια. Την απώλεια της πατρίδας, των ανθρώπων, των μνημείων, αλλά όχι της μνήμης. Γιατί η μνήμη είναι εκεί, ισχυρή και ακλόνητη να στηρίζει την πίστη στην επιστροφή. Να στηρίζει τον αγώνα για την δημιουργία μίας πατρίδας ελεύθερης, απαλλαγμένης από κατοχικά στρατεύματα που να ανήκει πραγματικά στους πολίτες της.

Σήμερα, 44 χρόνια μετά, μπορούμε να πούμε χωρίς δισταγμό πως η τραγωδία μας έκανε όλους σοφότερους. Συνειδητοποιώντας τα λάθη, εργαστήκαμε σκληρά, με ορθολογισμό και σχέδιο, κτίζοντας από την αρχή πάνω στα ερείπια. Έχουμε ενσωματώσει στην πολιτεία μας δημοκρατικές αρχές και θεσμούς που κατοχυρώνουν ότι το κράτος θα υπηρετεί την πατρίδα και ότι κανείς δεν θα μπορεί είτε να καταχράται την εξουσία είτε να φέρει καταστροφή καπηλευόμενος τον πατριωτισμό και τις εθνικές αξίες. Και είμαστε περήφανοι, πρέπει να είμαστε περήφανοι για όσα συλλογικά έχουμε πετύχει.

Γιατί σήμερα, μετά τη μεγάλη οικονομική δοκιμασία και τη βαθειά κρίση που βιώσαμε στις αρχές της δεκαετίας, όταν η Κύπρος κινδύνευσε με πτώχευση και χάσαμε την οικονομική ανεξαρτησία μας έχοντας την ανάγκη να μπούμε κάτω από Μνημόνιο δανεισμού διάσωσης, η χώρα μας έχει ήδη ορθοποδήσει. Ολοκληρώνοντας με επιτυχία ένα επίπονο αλλά, αναγκαίο πρόγραμμα περισυλλογής και ριζικών δομικών αλλαγών, η Κύπρος βγήκε από το 2016 από το Μνημόνιο, ανέκτησε τον έλεγχο και τη χάραξη πολιτικής και βρίσκεται σε μια διαρκή και βιώσιμη πορεία ανάπτυξης. Μιας ανάπτυξης που μάλιστα επιταχύνεται τα τελευταία τρία χρόνια και συνιστά μιαν από τις καλύτερες οικονομικές επιδόσεις στον χώρο της ΕΕ. 

Ταυτόχρονα όμως αναλογιζόμαστε ότι όλα αυτά τα χρόνια από το 1974 ο λαός μας πλήρωσε πολλά και νιώσαμε όλοι τον πόνο της μοιρασμένης πατρίδας. Κυρίως οι πρόσφυγες που έχασαν σε μία μέρα ό,τι έκτιζαν για μια ζωή. Αλλά οι τότε περίπου 20.000 εγκλωβισμένοι της Καρπασίας, που σταδιακά πιέστηκαν, τρομοκρατήθηκαν και εκδιώχθηκαν, αφού η Τουρκία ποτέ δεν εφάρμοσε τη συμφωνία της «Τρίτης Βιέννης», τη μόνη που έγινε μετά το 1974. Ενώ περίπου 200 άνθρωποι μας που σήμερα ακόμα αντιστέκονται και μένουν εκεί στα κατεχόμενα, αξίζουν τον σεβασμό μας ως νέοι «ελεύθεροι πολιορκημένοι». Τίποτε όμως δεν συγκρίνεται με τον καημό της μάνας που έχασε το παιδί της, του παιδιού που αναμένει τον αγνοούμενο πατέρα.

Χρωστάμε πολλά σε πολλούς.

Σε αυτούς που πολέμησαν και θυσιάστηκαν, αποδεικνύοντας έμπρακτα τη φιλοπατρία τους, αλλά και σε όλους εκείνους που πολέμησαν και σε όσους ανάμεσά μας φέρουν αγιάτρευτα σημάδια του πολέμου, είτε σωματικά είτε και ψυχικά. Σε όλους αυτούς, οφείλουμε τον πιο μεγάλο φόρο τιμής. Τους οφείλουμε να σταθούμε όρθιοι.

Οφείλουμε φόρο τιμής, αλλά έχουμε και οφειλή για τις γενιές που έρχονται. Για όσους γεννήθηκαν σε μια πατρίδα που την κρατά μισή κι εμποδισμένη η βία του ξένου κατακτητικού στρατού και το συρματόπλεγμα.

Φίλες και φίλοι,

Απευθύνομαι σε εσάς που τα βήματά σας σάς έφεραν σήμερα εδώ σε αυτό τον φιλόξενο ναό γι’ αυτή τη σεμνή τελετή εθνικής μνήμης. Απευθύνομαι σε συμπατριώτες Κυπρίους, που είναι πρόσφυγες οι περισσότεροι, τους οποίους εδώ και δεκαετίες φιλοξενεί ο αδελφός λαός της Ρόδου. Απευθύνομαι και σε όλους εσάς που συμπονάτε την Κύπρο και συμπαραστέκεστε στον αγώνα μας.

Μιλώ σε Συνέλληνες. Η μνήμη των αγωνιστών μας, η τιμή των πεσόντων και των αγνοουμένων μας, ο μόχθος και ο πόνος των τραυματιών και αναπήρων του 1974, δεν τιμώνται μόνο με μνημόσυνα και ευχές. Τιμώνται με έργα.

Γι’ αυτό, παρά τις δυσκολίες κι έναν αντίπαλο που συχνά τρομοκρατεί και φοβίζει, παραμένουμε προσηλωμένοι σε έναν αγώνα ειρηνικό, αλλά ακατάβλητο. Με διπλωματικά μέσα και με στρατηγικές που δημιουργούν και αξιοποιούν διεθνή ερείσματα.

Είτε με το πλέγμα των τριμερών συμμαχιών που –μαζί με την Ελλάδα- δημιουργήσαμε τα τελευταία χρόνια με γειτονικά κράτη, δίνοντας υπόδειγμα αμοιβαίας επωφελούς συνεργασίας και ασφάλειας στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, αλλά και στην Κύπρο έναν ρόλο ευρωπαϊκού πυλώνα σταθερότητας και ασφάλειας μέσα στην Ανατολική Μεσόγειο. Είτε με την ενεργητική συμμετοχή μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, φροντίζοντας ούτως ώστε η χώρα μας που συμβάλλει θετικά σε πολιτικές κοινής οφελείας, να μπορεί να ακούγεται και να βρίσκει όταν χρειάζεται και υποστήριξη και αλληλεγγύη. Είτε στο πεδίο της ενέργειας όπου η Κύπρος, σε στενή συνεργασία και με άλλες φιλικές χώρες μπορεί να συμβάλει πλέον και στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Είτε ακόμη με την προσήλωσή μας στις αρχές και τις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών για μια λύση του Κυπριακού και με εποικοδομητικές προτάσεις όπως συνέβηκε στη διάσκεψη για την Κύπρο στο Κραν Μοντανά, πέρσι τέτοιες περίπου μέρες.

Έτσι λοιπόν σήμερα προσβλέπουμε στη νέα πρωτοβουλία του Γενικού Γραμματέα κ. Αντόνιο Γκουτέρες και στον διορισμό Ειδικής Συμβούλου του με αποστολή, «μέσα από εις βάθος διαβουλεύσεις με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη», να ανιχνεύσει το έδαφος για να συνεχιστεί η διαπραγμάτευση για την επίλυση του Κυπριακού. Η θέση της δικής μας πλευράς, όπως κατ’ επανάληψη κατατέθηκε και στον Γενικό Γραμματέα και σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και τη διεθνή κοινότητα, από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, από την επαύριο κιόλας του αδιεξόδου στο Κραν Μοντάνα, είναι ξεκάθαρη. Επιδιώκουμε και είμαστε έτοιμοι για την επανέναρξη της διαπραγμάτευσης από εκεί όπου είχε μείνει. Με δεδομένο το «Πλαίσιο Γκουτέρες» που προτάθηκε τότε, προκειμένου να υπάρξει διεξοδική διαπραγμάτευση φτάνοντας στον «σκληρό πυρήνα» του Κυπριακού, δηλαδή στα ζητήματα ασφάλειας.

Επιδιώκουμε μια συμφωνία που θα δημιουργεί βιώσιμο και λειτουργικό κράτος, αλλά που ταυτόχρονα θα απαλείψει το αναχρονιστικό σύστημα εγγυήσεων και επεμβάσεων και βεβαίως θα είναι συνώνυμη με την αποχώρηση του τουρκικού στρατού από την Κύπρο. Μια συμφωνία που θα αποτρέπει τον έλεγχο ή τις απόπειρες κηδεμονίας από την Τουρκία είτε μέσω της αναχρονιστικής συνθήκης του 1960 και της απίτησης να επεμβαίνει κατά την κρίση της είτε και μέσω ελέγχου που θα της δίνουν έμμεσα πολιτειακές ρυθμίσεις τις οποίες αξιώνουν στη διαπραγμάτευση.

Στη διαπραγμάτευση διεκδικούμε το κεκτημένο της περσινής διάσκεψης του Ο.Η.Ε. που για πρώτη φορά έφτασε στον σκληρό πυρήνα του Κυπριακού βάζοντας στο τραπέζι το ζήτημα της ασφάλειας. Με καθοδηγητική κατεύθυνση τη δήλωση του κ. Γκουτέρες ότι με τη συμφωνία για λύση η Κύπρος πρέπει να είναι ένα «κανονικό κράτος», χωρίς ξένους εγγυητές και κηδεμόνες. Από τέτοιες αξιώσεις εγγυητικών επεμβάσεων έχουν παραιτηθεί η Ελλάδα και η Βρετανία. Απομένει η Τουρκία. Που είναι και η μόνη χώρα που έχει κάνει πόλεμο εναντίον της Κύπρου.

Η ελληνική κυπριακή πλευρά, σε πλήρη και διαρκή συνεννόηση και με τη συμπαράσταση της Ελλάδας, είναι έτοιμη για μια λυσιτελή διαπραγμάτευση. Είμαστε έτοιμοι για μια συμφωνία για λύση. Αλλά μιλάμε για πραγματική λύση. Όχι για μια οποιαδήποτε συμφωνία που θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι «κλείνει το πρόβλημα». Μια λύση που θα κάνει την Κύπρο κανονική χώρα. Χωρίς δικαιώματα στην Τουρκία ή σε οποιονδήποτε να επεμβαίνει. Για ένα κράτος δικαίου, δημοκρατικό και λειτουργικό, οργανωμένο στη βάση των ευρωπαϊκών αρχών και κανόνων. Αναμένουμε να ανταποκριθεί η Τουρκία. Για να μην οδηγηθούν ξανά οι προσπάθειες των Ηνωμένων Εθνών  σε αδιέξοδο, όπως συνέβηκε πριν ένα χρόνο στην Ελβετία.

Το οφείλουμε στους νεκρούς του 1974 που μνημονεύουμε σήμερα. Το οφείλουμε σε όσους διαχρονικά αγωνίστηκαν για την ελευθερία της Κύπρου. Το οφείλουμε και στις νέες γενιές, στους νέους και τις νέες που μεγαλώνουν όπως όλοι οι ευρωπαίοι νέοι και προσβλέπουν στα ανθρώπινα δικαιώματα, στις πολιτικές ελευθερίες και στη δημοκρατία. Οφείλουμε μια λύση του Κυπριακού που θα τερματίζει την αιματοβαμένη τουρκική κατοχή και την βίαιη αλλοίωση της φυσιογνωμίας των κατεχομένων.

Κλίνοντας με ευλάβεια το γόνυ και λέγοντας αιωνία η μνήμη των πεσόντων και των ηρώων μας, ανανεώνουμε τη δέσμευσή μας να προσπαθήσουμε με όλες τις δυνάμεις μας και με ενότητα, συσπειρωμένοι στις βασικές αρχές που είναι τα δικαιώματα του κυπριακού λαού και στηρίζοντας τις προσπάθειες της ηγεσίας μας για μια πραγματική λύση του Κυπριακού που θα αναιρέσει τη βία και τα τετελεσμένα του 1974.

Την ψυχή των νεκρών μας την αναπαύει ο Κύριος.

Εμείς οφείλουμε να συνεχίσουμε τον αγώνα για όσα ενέπνευσαν το κουράγιο, την φιλοπατρία και την αυταπάρνησή τους.

Αιωνία ας είναι η μνήμη τους.  

(ΡΜ/ΜΓ/ΣΧ)