Ανακοινωθέντα

Τετάρτη, 2 Νοεμβρίου 2022, 6.00 μ.μ.

Αίθουσα Καστελιώτισσα, Λευκωσία

Αγαπητοί εκπρόσωποι των κοινοβουλευτικών κομμάτων,

Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε του Ανωτάτου Δικαστηρίου,

Αγαπητοί πρώην και νυν συνάδελφοι βουλευτές και βουλεύτριες και αντιπρόσωπε της θρησκευτικής ομάδας των Αρμενίων,

Αξιότιμε κύριε εκπρόσωπε του Πρέσβη της Ελλάδας,

Αξιότιμοι κύριοι Διοικητά της ΕΛΔΥΚ, εκπρόσωπε του Αρχηγού της Εθνικής Φρουράς, και εκπρόσωπε του Αρχηγού της Αστυνομίας,

Αξιότιμη κυρία πρώην υπουργέ και μέλος της Επιτροπής Δημόσιας Υπηρεσίας,

Αξιότιμε κύριε πρόεδρε της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας,

Αξιότιμη κυρία Επίτροπε Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού,

Αξιότιμη κυρία αναπληρώτρια γενική διευθύντρια του Υφυπουργείου Πολιτισμού,

Αγαπητή κυρία πρόεδρε και μέλη του Συνδέσμου Μικρασιατών Κύπρου,

Αγαπητέ Καθηγητή κύριε Παπαπολυβίου,

Αγαπητά μέλη της Σχολής Παραδοσιακής Μουσικής «Αγία Σοφία»,

Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,

Πώς μπορεί κάποιος να περιγράψει το αδιανόητο; Εκατό χρόνια μετά οι μαρτυρίες των ανθρώπων που βίωσαν την κόλαση της Μικρασιατικής Καταστροφής συγκλονίζουν…

«Οι καπνοί ανεβαίνανε μέχρι τον ουρανό και ο κόσμος κατέβαινε στην παραλία για να βρει μέσον να φύγει, αλλά με τι να φύγει… Οι βάρκες χωρούσαν 50 άτομα και έμπαιναν 100 για να γλυτώσουν… Βούλιαζαν επί τόπου. Είχε γεμίσει η προκυμαία πτώματα»

«Μας κυνηγούσε η φωτιά και το βόλι του Τούρκου. Αλλοφροσύνη ήτανε, ο άνθρωπος έχανε τα λογικά του. Εκεί που τρέχαμε άκουσα πυροβολισμό…Το κορίτσι μου είδε μπρος στα μάτια του να σκοτώνουν τη γιαγιά του. Στα χέρια του μείνανε τα αίματα»

«Στο δρόμο βρήκαμε ένα παιδάκι πεθαμένο. Το κλάψαμε και σκάψαμε ένα λάκκο και το θάψαμε… Και πιο κάτω άλλο…Και πιο κάτω άλλο… Ύστερα τα παρατούσαμε έτσι στη μέση του δρόμου άκλαφτα και άθαφτα… Κτηνωδία πέφτει στον άνθρωπο άμα δυστυχήσει πολύ»  

Μνήμες και γεγονότα που άφησαν ανεξίτηλο το τραυματικό αποτύπωμά τους στις ψυχές των απανταχού Ελλήνων και όχι μόνο.

Η αγριότητα, ο διωγμός, η φρίκη για τις σφαγές Ελλήνων και Αρμενίων Μικρασιατών από τους Τούρκους, συνοψίζονται σε όλο τους το μέγεθος, με τον πιο γλαφυρό τρόπο, σ’ αυτό που λακωνικά έγραψε ο Αμερικανός πρόξενος στη Σμύρνη, Τζόρτζ Χόρτον: «Ένα από τα δυνατότερα συναισθήματα που πήρα μαζί μου απ’ τη Σμύρνη ήταν το συναίσθημα της ντροπής, διότι άνηκα στο ανθρώπινο γένος».

Συμπληρώνονται φέτος εκατό χρόνια από τη μεγαλύτερη τραγωδία στη σύγχρονη ιστορία του ελληνικού έθνους, από τον βίαιο ξεριζωμό του ελληνισμού από την ιωνική γη. Από τη γη που υπήρξε λίκνο του ελληνικού πνεύματος, τη γη όπου αφυπνίστηκε για πρώτη φορά η ανθρώπινη σκέψη και αναδύθηκε ο φιλοσοφικός στοχασμός. Τόπος με ξεχωριστή προσφορά στα γράμματα, στις τέχνες, στις επιστήμες, στο εμπόριο, στον πολιτισμό η Μικρά Ασία γέννησε τον Όμηρο, τα μεγάλα οράματα των Ιώνων φιλοσόφων, τον Ηρόδοτο και τόσες άλλες ξεχωριστές ιστορικές προσωπικότητες.

Με αισθήματα βαθιάς συγκίνησης αποτίνουμε, με τη σημερινή εκδήλωση, φόρο τιμής στα αθώα θύματα της Μικρασιατικής Καταστροφής, τιμούμε τη μνήμη των χιλιάδων Μικρασιατών που έχασαν τη ζωή τους με τον πιο απάνθρωπο τρόπο ή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές εστίες τους και να αναζητήσουν ως πρόσφυγες πια κάτω από πολύ αντίξοες συνθήκες, νέες πατρίδες.

Αγαπημένες φίλες και αγαπημένοι φίλοι με μικρασιατική καταγωγή,

Μικρασιάτες πρόσφυγες κατέφθασαν τότε κατατρεγμένοι και στο δικό μας νησί και ο κυπριακός λαός, παρά τις απαγορεύσεις και τους περιορισμούς της τότε αγγλικής διοίκησης του νησιού, αντλώντας από τα αποθέματα αδελφικής αγάπης και αλληλεγγύης, έτεινε χείρα βοηθείας, προσφέροντάς τους τρόφιμα, χρήματα και είδη ένδυσης, για να καλύψουν τις πρώτες ανάγκες τους και φροντίζοντας για διαμονή και εργασία των πονεμένων αδελφών του. Σε συνεργασία με την Εκκλησία της Κύπρου, της οποίας η δράση υπήρξε αναμφίβολα πολύπλευρη και καθοριστική, καθώς και τα δημοτικά και κοινοτικά συμβούλια οι Κύπριοι οργάνωσαν παράλληλα εράνους σε πόλεις και χωριά. Η πατρίδα μας όμως δεν μπόρεσε να δώσει στο έπακρο εκείνο που υπαγόρευαν η ψυχή της και οι από αιώνων στενοί δεσμοί της με τον ελληνισμό της Μικράς Ασίας, αφού η αποικιοκρατική διοίκηση για λόγους στρατηγικής παρεμπόδισε την εγκατάσταση μεγάλου αριθμού προσφύγων στην Κύπρο.

Τη δύναμη και την πίστη στη ζωή και τον άνθρωπο οι πρόσφυγες την κληροδότησαν στους απογόνους τους. Έχτισαν ξανά τα σπίτια τους, έφτιαξαν ξανά τις περιουσίες τους, ενσωματώθηκαν. Άνθρωποι ξεχωριστοί, επιτυχημένοι, ενεργοί πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, που έχουν κατορθώσει να διατηρήσουν ζωντανή τη συλλογική μνήμη, την προσφυγική μνήμη, τη νοσταλγία για την πατρίδα που άφησαν πίσω τους. Παρακολουθώντας το έργο και τη δράση του Συνδέσμου Μικρασιατών Κύπρου αισθάνομαι πραγματικά μεγάλη περηφάνια για τους συμπατριώτες μας με μικρασιατική καταγωγή.

Αγαπημένες φίλες και αγαπημένοι φίλοι, κατορθώσατε να κάνετε πράξη τα λόγια του Ρωμαίου ρήτορα Κικέρωνα: «Αν νιώθεις υπερηφάνεια για τους προγόνους σου, μη στερήσεις αυτό το συναίσθημα από τους απογόνους σου». Τα θερμά μου συγχαρητήρια για το πολυσχιδές έργο που επιτελείτε με τόση αγάπη και επιμέλεια!

Κυρίες και κύριοι,

Χρέος και ευθύνη μας είναι να διατηρήσουμε ζωντανή την ιστορική μας μνήμη, ειδικά στις δύσκολες αυτές στιγμές που διανύει ολόκληρη η ανθρωπότητα.

Στη βάση αυτής της πεποίθησης, η Βουλή των Αντιπροσώπων με την έκδοσή της «Η κυπριακή γη υποδέχεται τους πρόσφυγες του 1922» τιμά τα εκατοντάδες χιλιάδες θύματα της Μικρασιατικής Καταστροφής και συμβάλλει στη διάσωση της ιστορικής μνήμης και της αλήθειας μιας σχετικά άγνωστης σελίδας της κυπριακής ιστορίας. Πρόκειται για μια δίγλωσση έκδοση, την οποία θα έχουμε την τιμή να μας παρουσιάσει η πρόεδρος του Συνδέσμου Μικρασιατών Κύπρου κ. Μόνα Θεοδούλου Σαββίδου, την οποία συγχαίρω ιδιαιτέρως για την προσφορά της στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης των Μικρασιατών της Κύπρου, που στην ουσία αποτελεί κομμάτι της ιστορίας μας. Η έκδοση αποτελεί μεταφορά του υλικού της ομώνυμης έκθεσης που διοργάνωσε η Βουλή των Αντιπροσώπων το 2018, στα πλαίσια πολυθεματικής έκθεσης για τη συμπλήρωση 70 χρόνων από την υπογραφή της Σύμβασης για την Πρόληψη και Καταστολή του Εγκλήματος της Γενοκτονίας.

Ευχαριστώ επίσης θερμά για την παρουσία τους τον δόκτορα Πέτρο Παπαπολυβίου, ο οποίος θα μας παρουσιάσει απόψε τις άμεσες και μακροπρόθεσμες συνέπειες της Μικρασιατικής Καταστροφής στον ελληνισμό, καθώς και τα μέλη της σχολής παραδοσιακής μουσικής «Αγία Σοφία» για τα όμορφα τραγούδια με τα οποία θα μας ταξιδέψουν νοερά στα αγαπημένα χώματα της Μικράς Ασίας.

Κυρίες και κύριοι,

Επιτρέψτε μου να κλείσω σε αυτό το σημείο με τις εικόνες, τους ήχους, τις μυρωδιές που μας μεταφέρουν οι στίχοι της αγαπημένης Μικρασιάτισσας Διδώς Σωτηρίου

«…Τόσα φαρμάκια, τόση συφορά κι εμένα ο νους να γυρίσει θέλει πίσω στα παλιά! Να‘ ταν, λέει, ψέμα όλα όσα περάσαμε και να γυρίζαμε τώρα δα στη γη μας, στουςπαξέδες μας, στα δάση μας με τις καρδερίνες, τις κάργες και τα πετροκοτσύφια, στα περιβολάκια μας με τις μαντζουράνες και τις ανθισμένες κερασιές, στα πανηγύρια μας με τις όμορφες… Αντάρτη του Κιορ Μεμέτ, χαιρέτα μου τη γη όπου μας γέννησε… Ας μη μας κρατάει κάκια που την ποτίσαμε με αίμα…»

Σας ευχαριστώ πολύ για την παρουσία και την προσοχή σας.

(Το κείμενο ως απεστάλη από τη Βουλή των Αντιπροσώπων)