Ανακοινωθέντα

Με βάση τα αποτελέσματα της Απογραφής Γεωργικών και Κτηνοτροφικών Εκμεταλλεύσεων 2020, ο συνολικός αριθμός των εκμεταλλεύσεων ανήλθε σε 34.046, εκ των οποίων οι 25.738 είναι αμιγώς γεωργικές, οι 5.392 μικτές και οι 2.916 αμιγώς κτηνοτροφικές. Η συνολική γεωργική έκταση καταμετρήθηκε στα 1.462.879 δεκάρια (περίπου 1.463 km²), εκ των οποίων τα 1.341.359 δεκάρια (περίπου 1.341 km²) αποτελούν χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση.

Κάτοχοι ή Διαχειριστές Εκμεταλλεύσεων

Από το σύνολο των 34.046 εκμεταλλεύσεων, οι 33.189 εκμεταλλεύσεις (97,5%) ανήκουν σε φυσικά πρόσωπα (ατομικές ή συνδιαχείριση), οι 56 στο δημόσιο ή σε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ) και οι 801 λειτουργούν ως εταιρείες, συνεταιρισμοί ή με άλλη μορφή. Η κατανομή των εκμεταλλεύσεων στις διάφορες επαρχίες παρουσιάζεται στον Πίνακα 1 και αφορά στον τόπο διαμονής των κατόχων και όχι στον τόπο όπου βρίσκεται η έδρα της εκμετάλλευσης.

Η μέση ηλικία των κατόχων ή διαχειριστών των εκμεταλλεύσεων είναι τα 63 έτη. Με βάση την ηλικιακή κατανομή τους, το 2,4% των εκμεταλλεύσεων τύγχανε κατοχής ή διαχείρισης από άτομα κάτω των 35 ετών, το 20,6% από άτομα μεταξύ 35 και 54 ετών, το 59,6% από άτομα μεταξύ 55 και 74 ετών και το 17,4% από άτομα 75 ετών και άνω.

Διακατοχή και Χρήση Γης

Από τη συνολική χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση, το 57,4% λειτουργεί σε βάση ενοικίου (769.973 δεκάρια), το 41,6% είναι ιδιόκτητη (557.460 δεκάρια), το 0,7% κοινόχρηστη ή άλλης μορφής (10.006 δεκάρια) και το 0,3% μεσιακή (3.921 δεκάρια).

Οι εκτάσεις που καλλιεργούνται με ετήσιες καλλιέργειες στο ύπαιθρο καλύπτουν το 75,9% της συνολικής χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης, το 22,0% καλύπτεται από πολυετείς (μόνιμες) καλλιέργειες στο ύπαιθρο, το 1,7% από μόνιμους βοσκότοπους, το 0,4% είναι εκτάσεις κάτω από θερμοκήπια ή από ψηλά προσπελάσιμα στέγαστρα και το υπόλοιπο 0,1% οικογενειακοί λαχανόκηποι. Αναλυτικά στοιχεία παρουσιάζονται στον Πίνακα 2, πιο κάτω.

Από τις ετήσιες καλλιέργειες στο ύπαιθρο, τη μεγαλύτερη έκταση καταλαμβάνουν τα φυτά που συγκομίζονται χλωρά (πράσινα) και προορίζονται κυρίως για ζωοτροφές ή βόσκηση με 518.658 δεκάρια και ακολουθούν τα διάφορα είδη σιτηρών για την παραγωγή καρπού με 278.733 δεκάρια.

Από τις πολυετείς (μόνιμες) καλλιέργειες, οι ελαιώνες καταλαμβάνουν τη μεγαλύτερη έκταση με 120.686 δεκάρια, ακολουθούν τα αμπέλια με 65.997 δεκάρια και τα εσπεριδοειδή με 34.230 δεκάρια.

Η συνολική αρδεύσιμη έκταση ανέρχεται στα 381.250 δεκάρια ή 28,4% της συνολικής χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης. Η αρδευθείσα έκταση φτάνει στα 266.076 δεκάρια, δηλαδή 19,8% της συνολικής χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης.

Μέθοδοι βιολογικής καλλιέργειας που, είτε εφαρμόζονται και πιστοποιούνται είτε τελούν υπό μεταβατικό καθεστώς προς πιστοποίηση, υλοποιούνται σε 1.246 εκμεταλλεύσεις και καλύπτουν 54.650 δεκάρια, δηλαδή 4,1% της χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης.

Κτηνοτροφία

Οι εκμεταλλεύσεις που εκτρέφουν βοοειδή αριθμούν σε 311, με 83.561 ζώα και οι εκμεταλλεύσεις που εκτρέφουν χοίρους σε 156, με 323.522 ζώα. Ο συνολικός αριθμός εκμεταλλεύσεων με προβατοειδή είναι 1.509, με πληθυσμό 327.882 κεφαλές ενώ 1.587 εκμεταλλεύσεις διαχειρίζονται 232.831 αιγοειδή. Σε ότι αφορά τα πουλερικά, υπάρχουν 6.450 εκμεταλλεύσεις που εκτρέφουν 4.730.039 πουλερικά. Ο μεγαλύτερος αριθμός πουλερικών (3.895.713 κεφαλές) εκτρέφεται για την παραγωγή κρέατος και αποτελεί το 82,4% του συνόλου. Οι όρνιθες αυγοπαραγωγής αποτελούν το 16,1% του συνόλου (759.732 κεφαλές) και τα υπόλοιπα πουλερικά το 1,6% του συνόλου (74.594 κεφαλές).

Απασχόληση

Στις γεωργοκτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις απασχολήθηκαν το 2020 συνολικά 65.533 κάτοχοι και μέλη των νοικοκυριών τους, εκ των οποίων 65,4% ήταν άνδρες (42.890 άτομα) και 34,6% γυναίκες (22.643 άτομα) και με συνολικές ημέρες εργασίας 2.798.060. Οι μόνιμοι εργάτες αριθμούσαν 5.993 άτομα (85,9% άνδρες και 14,1% γυναίκες), ενώ οι εποχικοί εργάτες ανήλθαν στα 16.356 άτομα (41,0% άνδρες και 59,0% γυναίκες).

Από τα αποτελέσματα της Απογραφής προκύπτει ότι οι ημέρες εργασίας του οικογενειακού εργατικού δυναμικού αποτελούν το 62,5% του συνόλου των ημερών απασχόλησης στη γεωργία και κτηνοτροφία. Οι μόνιμοι εργάτες αντιστοιχούν στο 35,3% του συνόλου και οι εποχικοί εργάτες στο 2,2%.

Μεθοδολογικές Πληροφορίες

Σκοπός

Σκοπός της Απογραφής είναι η συλλογή πληροφοριών προκειμένου να εξεταστούν οι τάσεις στη διάρθρωση των γεωργικών και κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, ώστε να παρασχεθούν στην ΕΕ οι απαραίτητες πληροφορίες για τον σχεδιασμό, την εφαρμογή, την παρακολούθηση, την αξιολόγηση και την αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και άλλων συναφών πολιτικών. Οι πληροφορίες σχετίζονται με τη δομή και τους τύπους των γεωργικών και κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων και τα χαρακτηριστικά των κατόχων τους, με τον κατατεμαχισμό των εκμεταλλεύσεων, την κατοχή και χρήση της γης, τις καλλιεργούμενες εκτάσεις, τον αριθμό των ζώων ανά φυλή και ηλικία, τη στέγαση των ζώων, την εφαρμογή και αποθήκευση κοπριάς καθώς και τα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης. Επίσης, συλλέγονται πληροφορίες σχετικά με τα χαρακτηριστικά των κατόχων (ηλικία, φύλο, νομικό καθεστώς, γεωργική κατάρτιση, κύρια απασχόληση κλπ.), το εργατικό δυναμικό των εκμεταλλεύσεων, συμπεριλαμβανομένων άλλων κερδοσκοπικών δραστηριοτήτων καθώς και των μεθόδων παραγωγής, περιβαλλοντικές πτυχές κλπ.

Κάλυψη

Η απογραφόμενη μονάδα είναι η γεωργική ή κτηνοτροφική ή μικτή εκμετάλλευση, η οποία ορίζεται ως μια ενιαία μονάδα, τόσο από τεχνική όσο και από οικονομική άποψη, που έχει ενιαία διαχείριση και αναλαμβάνει οικονομικές δραστηριότητες στη γεωργία.

Στην Απογραφή 2020 περιλήφθηκε κάθε γεωργική ή κτηνοτροφική εκμετάλλευση στις περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας που είχε:

• Δύο (2) τουλάχιστον δεκάρια χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης ή τουλάχιστον εκατό τετραγωνικά μέτρα (100m²) θερμοκηπίου ή τουλάχιστον ένα (1) δεκάριο αμπελώνες ή τουλάχιστον εκατό τετραγωνικά μέτρα (100m²) μανιτάρια, ανεξάρτητα από τους τίτλους ιδιοκτησίας (μορφή κατοχής) και τον τόπο όπου βρίσκεται ή,
• Ιδιόκτητα ζώα και συγκεκριμένα μία (1) ή περισσότερες αγελάδες ή συνολικά δύο (2) ή περισσότερα άλλα βοοειδή, κάθε είδους και ηλικίας ή συνολικά πέντε (5) και άνω "μικρά" ζώα (πρόβατα, κατσίκες, χοίρους), κάθε ηλικίας και γένους ή πενήντα (50) και άνω πουλερικά (κοτόπουλα, όρνιθες, γαλοπούλες, πάπιες, χήνες) ή πέντε (5) και άνω στρουθοκάμηλους ή είκοσι (20) και άνω κυψέλες μελισσών ή δέκα (10) και άνω κονικλομητέρες.

Συλλογή στοιχείων

Η Απογραφή διεξάγεται κάθε 10 χρόνια και δειγματοληπτικά κάθε 3 χρόνια. Η συλλογή των στοιχείων για την Απογραφή 2020 πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο Σεπτεμβρίου 2020 - Μαΐου 2021 βάσει του Κανονισμού (ΕΕ) 2018/1091 και τις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ. Η συλλογή των στοιχείων ξεκίνησε με προσωπικές συνεντεύξεις και τη συμπλήρωση έντυπων ερωτηματολογίων, όπως είχε προγραμματιστεί, αλλά λόγω της πανδημίας, η μέθοδος συλλογής διαφοροποιήθηκε για την περίοδο Νοεμβρίου 2020 – Φεβρουαρίου 2021 και έγινε μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων.

Περίοδος αναφοράς

Η περίοδος αναφοράς για τα χαρακτηριστικά γης αναφέρεται σε εκτάσεις που χρησιμοποιήθηκαν από 1η Σεπτεμβρίου 2019 - 31η Αυγούστου 2020. Η ημέρα αναφοράς για μεταβλητές του ζωικού κεφαλαίου είναι η 31η Δεκεμβρίου 2020. Η περίοδος αναφοράς για μεταβλητές σχετικά με το εργατικό δυναμικό είναι η 12μηνη περίοδος 1η Σεπτεμβρίου 2019 - 31η Αυγούστου 2020.

Ορισμοί

Κάτοχος: Είναι το φυσικό πρόσωπο, ομάδα φυσικών προσώπων ή νομικό πρόσωπο για λογαριασμό του οποίου και για το όνομα του οποίου ασκείται η εκμετάλλευση και το οποίο έχει τη νομική και οικονομική ευθύνη της εκμετάλλευσης. Διευκρινίζεται ότι η έννοια του κατόχου της εκμετάλλευσης δεν πρέπει να παρερμηνεύεται με αυτή του ιδιοκτήτη της γης ή των ζώων της εκμετάλλευσης. Ο κάτοχος μπορεί να είναι ο ιδιοκτήτης της εκμετάλλευσης ή ο ενοικιαστής ή ο κληρονομικός μακροχρόνιος ενοικιαστής ή διαχειριστής περιουσίας τρίτου.

Χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση: Περιλαμβάνεται η γεωργική έκταση που καλλιεργεί ή εκμεταλλεύεται η εκμετάλλευση, ανεξάρτητα από τη μορφή κατοχής (ιδιόκτητη, νοικιασμένη κλπ.) και καλύπτεται από ετήσιες καλλιέργειες, μόνιμες καλλιέργειες, θερμοκήπια, οικογενειακούς λαχανόκηπους, μόνιμα λιβάδια και βοσκότοπους και αγραναπαύσεις μέχρι 5 ετών. Επίσης, περιλαμβάνονται και οι άγονοι βοσκότοποι που κατά την περίοδο αναφοράς χρησιμοποιήθηκαν για να βοσκήσουν τα ζώα της εκμετάλλευσης.

Ετήσιες καλλιέργειες: Περιλαμβάνονται οι εκτάσεις που καλύπτονται από καλλιέργειες που υπόκεινται στο σύστημα της εναλλαγής των καλλιεργειών (αμειψισπορά). Είναι δηλαδή οι καλλιέργειες εκείνες των οποίων ο κύκλος ζωής δεν διαρκεί πέραν του ενός έτους. Αποτελούνται από δημητριακά για παραγωγή καρπού, όσπρια για ξηρό καρπό, φυτά με ριζώματα ή κονδύλους, βιομηχανικά φυτά, νωπά λαχανικά, πεπονοειδή και φράουλες, άνθη και διακοσμητικά φυτά, φυτά που συγκομίζονται χλωρά, φυτείες σποροπαραγωγής και σπορόφυτα, αγραναπαύσεις και άλλες ετήσιες καλλιέργειες.

Πολυετείς (μόνιμες) καλλιέργειες: Είναι ξυλώδη φυτά, δηλαδή δένδρα ή θάμνοι, που δεν ανήκουν στον κύκλο της αμειψισποράς, καταλαμβάνουν το έδαφος για μεγάλη χρονική περίοδο και παράγουν προϊόντα για πολλά έτη. Τα προϊόντα των διάφορων ειδών δένδρων ή θάμνων, όπου είναι φυτεμένα σε κανονικούς δενδρώνες ή διάσπαρτα, προορίζονται συνήθως για ανθρώπινη κατανάλωση. Αποτελούνται από ελαιώνες, μηλοειδή, πυρηνόκαρπα, φρούτα καλλιεργειών υποτροπικών και τροπικών κλιμάτων, δέντρα για καρπούς με κέλυφος, σαρκώδεις καρπούς, χαρουπιές, εσπεριδοειδή, αμπέλια, φυτώρια και άλλες μόνιμες καλλιέργειες.

Θερμοκήπια ή ψηλά προσπελάσιμα στέγαστρα: Εκτάσεις καλλιεργειών, οι οποίες για ολόκληρη την περίοδο ή για το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα της ανάπτυξής τους είναι σε θερμοκήπια ή κάτω από ψηλά καλύμματα (κινητά και μη).

Μόνιμοι βοσκότοποι: Εκτάσεις γης που χρησιμοποιούνται μόνιμα (για αρκετά συνεχόμενα έτη, κανονικά 5 ή περισσότερα) για να καλλιεργηθούν αγρωστώδη και ποώδη κτηνοτροφικά φυτά για βόσκηση ή ενεργειακούς σκοπούς είτε σπέρνονται είτε είναι φυσική βλάστηση και που δεν περιλαμβάνονται στην αμειψισπορά.

Οικογενειακοί λαχανόκηποι: Είναι μικρές εκτάσεις γης που βρίσκονται, συνήθως, κοντά στο σπίτι του κατόχου της εκμετάλλευσης, χωριστά από την υπόλοιπη εκμετάλλευση και η παραγωγή τους προορίζεται για κατανάλωση από τα άτομα που ζουν στην εκμετάλλευση και όχι για πώληση.

Αρδεύσιμη έκταση: Είναι η χρησιμοποιούμενη γεωργική έκταση που είχε τη δυνατότητα να ποτιστεί κατά την περίοδο αναφοράς χρησιμοποιώντας τον εξοπλισμό και την ποσότητα νερού που διαθέτει, συνήθως, η εκμετάλλευση, ανεξάρτητα αν ποτίστηκε ή όχι. Εξαιρούνται οι εκτάσεις σε θερμοκήπια ή υπό ψηλά προσπελάσιμα στέγαστρα και οι οικογενειακοί λαχανόκηποι.

Αρδευθείσα έκταση: Είναι η έκταση που πραγματικά ποτίστηκε, τουλάχιστον μία φορά, κατά την περίοδο αναφοράς. Εξαιρούνται οι εκτάσεις σε θερμοκήπια ή υπό ψηλά προσπελάσιμα στέγαστρα και οι οικογενειακοί λαχανόκηποι.

Εργατικό δυναμικό: Είναι το σύνολο των φυσικών ατόμων τα οποία κατά τη διάρκεια μιας καλλιεργητικής περιόδου ασχολήθηκαν με οποιοδήποτε τρόπο στις εργασίες (διεύθυνση, τεχνική ή χειρονακτική εργασία) της εκμετάλλευσης που απαιτούνται, τόσο για κάθε κλάδο παραγωγής όσο και για τις γενικές ανάγκες της ή και τη διαχείριση της παραγωγής από πλευράς εμπορίας.

Μόνιμοι εργάτες: Τα άτομα που εργάστηκαν στην εκμετάλλευση τακτικά, όλες τις εβδομάδες κατά τη διάρκεια του 12μηνου αναφοράς, ανεξάρτητα από τη διάρκεια της εργάσιμης εβδομάδας και πήραν αμοιβή (μισθό, κέρδη ή πληρωμές σε είδος) από την εκμετάλλευση. Μόνιμοι εργάτες θεωρούνται επίσης και τα άτομα που εργάστηκαν μόνιμα ένα μέρος αυτής της περιόδου των 12 μηνών και δεν ήταν σε θέση να εργαστούν για όλη την περίοδο, είτε γιατί οι καλλιέργειες απαιτούν λίγους μήνες απασχόλησης, είτε λόγω ασθένειας, στρατιωτικής θητείας, ατυχήματος ή θανάτου, είτε γιατί υπήρχε διακοπή της απασχόλησης στην εκμετάλλευση στο ενδιάμεσο των 12 μηνών, είτε λόγω οριστικής παύσης των εργασιών της εκμετάλλευσης εξαιτίας καταστροφών, π.χ. πλημμυρών, πυρκαγιάς κλπ.

Εποχικοί εργάτες: Τα άτομα που δεν εργάστηκαν στη γεωργική εκμετάλλευση τακτικά, όλες τις εβδομάδες κατά τη διάρκεια των 12 μηνών αναφοράς, αλλά μόνο ένα μικρό χρονικό διάστημα, ή για μικρά χρονικά διαστήματα, γιατί προσλαμβάνονται μόνο για συγκεκριμένη εργασία, όπως π.χ. για τον τρύγο ή τη συλλογή πατάτας, καπνού κλπ.

Για περισσότερες πληροφορίες:

Πύλη Στατιστικής Υπηρεσίας, υπόθεμα Γεωργία, Κτηνοτροφία, Αλιεία, Προκαθορισμένοι Πίνακες (Excel), Μεθοδολογικές Πληροφορίες

Επικοινωνία:

Λουκία Αλεξάνδρου: Τηλ.: 22605124, Ηλ. Ταχ.: lalexandrou@cystat.mof.gov.cy

(ΝΓ/ΣΧ)