Ανακοινωθέντα

Έντιμε κύριε Υπουργέ,

Αγαπητοί εκπρόσωποι των πολιτικών κομμάτων,

Έντιμοι Βουλευτές,

Κύριοι Δήμαρχοι και εκπρόσωποι της Τοπικής Αυτοδιοίκησης,

Κύριε τέως Υπουργέ Άμυνας,

Κύριοι Επίτροποι και Βοηθέ Επίτροπε,

Κύριε Γενικέ Διευθυντή του Υπουργείου Γεωργίας,

Κύριε Γενικέ Διευθυντή του Υπουργείου Εσωτερικών,

Κυρία Έφορε Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων,

Αγαπητοί Εκπρόσωποι των Αγροτικών Οργανώσεων και άλλων οργανωμένων φορέων, Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,

Κυρίες και κύριοι,

Φίλες και φίλοι,

Αγαπητά στελέχη του Οργανισμού,

Κύριοι εκπρόσωποι των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας,

Ο Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών γιορτάζει φέτος, μέσα από αυτή τη σεμνή τελετή και στη δική σας παρουσία, 20 χρόνια από την ίδρυσή του το 2003 με την ψήφιση του νόμου «Ο Περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας του Οργανισμού Αγροτικών Πληρωμών καθώς και άλλων Συναφών Θεμάτων Νόμος» και δεδομένης της ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση τον Απρίλιο του 2004. Από τότε πέρασαν 20 χρόνια σκληρής δουλειάς και μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, για να εφαρμόσει τις αποφάσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, όπως αυτές προέκυψαν και προκύπτουν μέσα από τον Στρατηγικό Σχεδιασμό της Κύπρου και τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες και Κανονισμούς.

Υλοποιεί, δηλαδή, τις πολιτικές αποφάσεις που λαμβάνονται τόσο σε εθνικό αλλά και ευρωπαϊκό επίπεδο, για τη στήριξη της αγροτικής οικονομίας. Στα 20 αυτά χρόνια, και περνώντας μέσα από πολλές δυσκολίες, η κυπριακή αγροτική οικονομία επιδοτήθηκε μέσω του ΚΟΑΠ με ποσό που υπερβαίνει τα δύο δισεκατομμύρια ευρώ. Η στήριξη αυτή στόχο και σκοπό είχε και έχει τη βιωσιμότητα του πρωτογενούς τομέα, τον εκσυγχρονισμό της γεωργικής και κτηνοτροφικής παραγωγής, την ανάπτυξη της μεταποίησης παραδοσιακών προϊόντων, τις φιλοπεριβαλλοντικές δράσεις στον γεωργικό και κτηνοτροφικό τομέα, την ασφάλεια των τροφίμων, τη στήριξη του τομέα μέσα από προγράμματα για νέους γεωργούς, την ενίσχυση αγροτικών κοινοτήτων και πληθώρα άλλων δράσεων και προγραμμάτων, όπως αυτά αποφασίζονται από την εκάστοτε κυβέρνηση μέσα από τον Στρατηγικό Σχεδιασμό, ο οποίος υποβάλλεται και εγκρίνεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για κάθε προγραμματική περίοδο.

Επιπρόσθετα, ανάλογα με τις ιδιαίτερες και έκτακτες ανάγκες, εφαρμόζει και αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, όπως τα έκτακτα μέτρα στήριξης που επιδοτήσαμε για την πανδημία του κορωνοϊού, για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς και για τη στήριξη του τομέα της αιγοπροβατοτροφίας για την αύξηση των ποσοτήτων αιγοπρόβειου γάλακτος και την παραγωγή χαλουμιού ΠΟΠ.

Είμαστε δηλαδή, αγαπητοί φίλοι, ο μηχανισμός εκτέλεσης των αποφάσεων, οι οποίες πρέπει να οδηγήσουν σε έγκυρες και έγκαιρες πληρωμές στους δικαιούχους και, όπως είμαι βέβαιος πως όλοι γνωρίζετε, πολλές φορές οι αποφάσεις είναι εύκολο να ληφθούν, αλλά η υλοποίησή τους προϋποθέτει τεράστιο όγκο εργασίας. Μια εργασία που ξεκινά από την υποβολή της αίτησης από τον δικαιούχο, την υποβολή συνοδευτικών εγγράφων που απαιτούνται, τον έλεγχο της εγκυρότητας της αίτησης, την εξαγωγή δείγματος επιτόπιων ελέγχων, διοικητικούς και άλλους ελέγχους, την έγκριση της αίτησης και την έγκυρη και έγκαιρη επιδότηση στον δικαιούχο.

Με ένα σύνολο αιτητών που ξεπερνά τις 33.000 και με πληθώρα διαφορετικών μέτρων, σχεδίων, καθεστώτων και παρεμβάσεων, αντιλαμβάνεστε ότι η εργασία που απαιτείται για διεκπεραίωση, έγκριση ή απόρριψη των αιτήσεων είναι τεράστια.

Ξεκινώντας πριν 20 χρόνια, χωρίς μόνιμο προσωπικό, με αναδόχους, συμβούλους, χωρίς γραφεία, χωρίς κανένα μηχανογραφικό εξοπλισμό, με τους αιτητές να υποβάλλουν χειρόγραφα τις αιτήσεις τους και να συνωστίζονται έξω από τα σημεία υποβολής των αιτήσεων, ο Κυπριακός Οργανισμός Αγροτικών Πληρωμών κατόρθωσε να είναι σήμερα ένας από τους πλέον σύγχρονους και ευέλικτους οργανισμούς πληρωμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατάφερε να συμμετέχει ισότιμα, αποτελεσματικά και με άποψη σε όλα τα αρμόδια Ευρωπαϊκά Όργανα και να ξεπερνά με επιτυχία την πληθώρα ελέγχων από τους μηχανισμούς ελέγχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το εκάστοτε όργανο πιστοποίησης, αλλά και την Κυπριακή Ελεγκτική Υπηρεσία.

Σήμερα ο Οργανισμός εργοδοτεί 219 υπαλλήλους και είναι οργανωμένος σε οκτώ τμήματα και τέσσερεις υπηρεσίες για να μπορεί να διεκπεραιώνει αποδοτικά το έργο του. Τη ραχοκοκαλιά του ΚΟΑΠ αποτελούν το Τμήμα Άμεσων Πληρωμών, το Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης και Κοινών Οργανώσεων Αγοράς, το Τμήμα Εκτέλεσης Πληρωμών, το Τμήμα Τήρησης και Εκκαθάρισης Λογαριασμών, το Τμήμα Διοίκησης και Ανθρώπινου Δυναμικού, το Τμήμα Τεχνικών Υπηρεσιών και Ελέγχων, το Τμήμα Πληροφορικής, το Τμήμα Συντονισμού Επαρχιακών Γραφείων, η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου, η Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης και Νομικών Θεμάτων, η Υπηρεσία Διαπίστευσης και Οριζόντιων Θεμάτων και το Γραφείο Επιτρόπου, και η Υπηρεσία Δημοσίων και Διεθνών Σχέσεων. Για την εξυπηρέτηση των αγροτών, ο ΚΟΑΠ διαθέτει πέντε επαρχιακά γραφεία στη Λευκωσία, Λεμεσό, Πάφο, Λάρνακα και Αμμόχωστο, καθώς και δύο περιφερειακά γραφεία στην Πόλη Χρυσοχούς και στην Κυπερούντα.

Οι αιτήσεις προς τον Οργανισμό σήμερα, στην πλειοψηφία τους, υποβάλλονται ηλεκτρονικά και μέσα από πολύ σύγχρονα λογισμικά προγράμματα και διαδικασίες, δορυφορικές εικόνες, και χρήση από τους αιτητές έξυπνων τηλεφώνων, παρέχεται η δυνατότητα συνεχούς παρακολούθησης της γεωργικής δραστηριότητας, από την υποβολή της αίτησης μέχρι και την πληρωμή.

Οι σύγχρονες διαδικασίες, που είναι κανόνας πλέον στην Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και που εφαρμόζονται κατ’ αναλογία στη Κύπρο, όπως και η συνεχής ηλεκτρονική επικοινωνία αιτητή και ΚΟΑΠ, είναι χαρακτηριστικές της μεγάλης προσπάθειας που γίνεται σε σχέση με τους ελέγχους και τη συνεργασία που επιβάλλει πλέον η Ευρωπαϊκή Ένωση μεταξύ καλλιεργητή και οργανισμού πληρωμών. Αυτή η νέα προσέγγιση στόχο και σκοπό έχει να μειώσει τη γραφειοκρατία, να αυξήσει την αποτελεσματικότητα των ελέγχων και να οδηγήσει στη μείωση των ποινών και αποκλίσεων.

Ο ΚΟΑΠ διαθέτει ένα πολύ δυνατό Τμήμα Πληροφορικής, το οποίο και προσπαθεί συνεχώς να αναβαθμίζει για να μπορεί να ανταποκριθεί στις πολλαπλές και αυξημένες ανάγκες, όπως αυτές προκύπτουν από τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις. Συμμετέχει σε σωρεία ερευνητικών προγραμμάτων, που αναπτύσσονται από διάφορα πανεπιστήμια με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, και από το έτος 2022 εφαρμόζει, όπως και οι πλείστες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τους ελέγχους δια παρακολούθησης, γνωστούς ως monitoring. Διαθέτει επίσης εφαρμογές στα έξυπνα κινητά για λήψη φωτογραφιών σε πραγματικό χρόνο και επιβεβαίωση ή αμφισβήτηση μιας απόφασης.

Καμία όμως συνεργασία με τους αιτητές μας δεν θα μπορούσε να έχει αποτέλεσμα χωρίς την προηγούμενη συνεννόηση του Κυπριακού Οργανισμού Αγροτικών Πληρωμών με τις αγροτικές μας οργανώσεις. Ο ΚΟΑΠ, σε συνεργασία με τις αγροτικές οργανώσεις, προωθεί προγράμματα εκπαίδευσης και ενημέρωσης των αιτητών μας, ούτως ώστε να μπορούν οι γεωργοί μας να υιοθετούν τις εξελίξεις και τις νέες τεχνολογίες, αλλά και να μπορούν να τις εφαρμόζουν.

Καλούμαστε λοιπόν όλοι να λειτουργήσουμε σε ένα δυναμικό και μεταβαλλόμενο περιβάλλον, που απαιτεί γρήγορη και αποτελεσματική υιοθέτηση των αλλαγών που πρέπει να εφαρμόσουμε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική 2023 – 2027, μέσα από την οποία η κυπριακή αγροτική οικονομία θα επιδοτηθεί με ποσό που θα ξεπερνά τα 450 εκατομμύρια ευρώ. Το πολυδιάστατο Στρατηγικό Σχέδιο που υποβλήθηκε από το Υπουργείο Γεωργίας και εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2022 περιλαμβάνει σωρεία νέων μέτρων και παρεμβάσεων, για τα οποία ο Οργανισμός καλείται να αναπτύξει νέες λογισμικές εφαρμογές, αλλά και με επιτυχία να ολοκληρώσει την εξέταση των αιτήσεων που θα υποβληθούν με την προκήρυξη των νέων μέτρων και παρεμβάσεων. Απαιτείται, ακόμα, ο Οργανισμός να συλλέξει με επάρκεια τα δεδομένα που χρειάζονται για την υποχρέωση της Κύπρου από το έτος 2024 να παρουσιάζει ετήσια έκθεση επιδόσεων (APR), μέσα από την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα αξιολογεί τους στόχους που έχουν τεθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία.

Σημαντικότατη επίσης θα είναι η εφαρμογή του AMS (Area Monitoring System), όπως αυτό επιβάλλεται πλέον μέσα από τις Ευρωπαϊκές οδηγίες. Δεν θα αναφερθώ ακόμα στις πολλές και πολυδιάστατες απαιτήσεις που απαιτούνται μέσα από τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και οδηγίες, με βάση τις οποίες ο Οργανισμός καλείται συνεχώς να αναπροσαρμόζει τις διαδικασίες του.

Προβλήματα υπήρχαν, υπάρχουν και θα συνεχίζουν να υπάρχουν. Η κυπριακή γεωργία στηρίζεται πάνω στον μικροκαλλιεργητή, ο οποίος δυστυχώς καλείται να ανταγωνιστεί τον ευρωπαίο συνάδελφό του μέσα από διαφορετικά και άνισα δεδομένα. Ο μέσος όρος της γης που κατέχει ο κύπριος αιτητής - αγρότης είναι κοντά στα πέντε δεκάρια, ενώ για παράδειγμα στη Σουηδία, όπως λέχθηκε στο πρόσφατο συνέδριο των Διευθυντών Οργανισμών Πληρωμών, είναι τα 500 δεκάρια. Αν λάβει κάποιος υπόψη και τη μορφολογία του εδάφους της κυπριακής υπαίθρου, αντιλαμβάνεστε πόσο δύσκολο είναι να πετύχει ο γεωργός μας ή ο κτηνοτρόφος μας ανταγωνιστική γεωργία και κτηνοτροφία, αφού σαφέστατα είναι δύσκολο να δημιουργηθούν οικονομίες κλίμακος. Συνεπώς, είναι εξαιρετικά σημαντική η προσπάθεια επικέντρωσης στην ποιότητα των προϊόντων που παράγονται, αλλά και στα παραδοσιακά προϊόντα της Κύπρου, τα οποία είναι εξαιρετικά και σίγουρα μπορούν να έχουν τη θέση τους, μετά από την ανάλογη πιστοποίηση, στις αγορές της Ευρώπης και όχι μόνο.

Η προσπάθεια να αναδείξουμε τα προβλήματα μιας μικρής ευρωπαϊκής χώρας είναι συνεχής από τον Οργανισμό, αλλά είμαι βέβαιος και από τα αρμόδια τμήματα του Υπουργείου Γεωργίας. Η γραφειοκρατία που ακόμα δυστυχώς εφαρμόζεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση πολλές φορές δημιουργεί τεράστιες δυσκολίες, ειδικά όταν μιλούμε για μικροκαλλιεργητές. Το διοικητικό κόστος που επιβάλλεται είναι πολλαπλάσιο του ποσού που επιδοτείται και αυτό είναι πρόβλημα όχι μόνο της Κύπρου, αλλά και άλλων χωρών κρατών μελών, ιδιαίτερα στη νότια Ευρώπη.

Θα μπορούσα να μιλώ για πολλές ώρες για τον καθημερινό πραγματικά αγώνα που γίνεται από το προσωπικό του Οργανισμού για να μπορεί να ανταποκριθεί πλήρως στις αυξημένες ανάγκες, διαδικασίες, απαιτήσεις και ελέγχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ούτως ώστε να είναι σε θέση η κυπριακή πολιτεία να απορροφά στο 100% τα ευρωπαϊκά κονδύλια που της αναλογούν και να τα διαθέτει στην κυπριακή αγροτική οικονομία.

Σήμερα όμως είναι μια επετειακή εκδήλωση και θα αποφύγω να αναφερθώ σε λεπτομέρειες που είναι πιθανόν και να μην ενδιαφέρουν όλους. Σημασία έχει το αποτέλεσμα. Και το αποτέλεσμα είναι ότι σήμερα η Κύπρος μπορεί να περηφανεύεται ότι διαθέτει ένα σύγχρονο, ευέλικτο και αποτελεσματικό Οργανισμό Πληρωμών που είμαι βέβαιος ότι, όπως και στις τρεις προηγούμενες προγραμματικές περιόδους, θα καταφέρει και στη Νέα Προγραμματική Περίοδο 2023 – 2027 να μεγιστοποιήσει και να βελτιώσει τη γεωργική παραγωγή, αντλώντας και το σύνολο των κονδυλίων που προβλέπονται.

Θέλω σε αυτό το σημείο να τονίσω την άψογη συνεργασία που υπάρχει μεταξύ του Οργανισμού και του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος. Γνωρίζετε πολύ καλά, Υπουργέ μου, ότι εσείς αποφασίζετε και εμείς εκτελούμε τις αποφάσεις. Θέλω να συγχαρώ τόσο εσάς όσο και τους προκατόχους σας για το όραμα αλλά και την υλοποίηση των στρατηγικών σχεδίων που ανεβάζουν την κυπριακή γεωργία, κτηνοτροφία και μεταποίηση γεωργοκτηνοτροφικών προϊόντων σε πιο ψηλό επίπεδο. Θέλω επίσης να τονίσω, και είμαι βέβαιος ότι το συμμερίζεστε και εσείς, ότι, παρόλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο πρωτογενής τομέας, το μέλλον του είναι πολύ υποσχόμενο. Αν κάποιος δει τις αιτήσεις στο πρόγραμμα νεων γεωργών, μπορεί εύκολα να αντιληφθεί τις προοπτικές που υπάρχουν. Αρκεί να υπάρχει όραμα και διάθεση στήριξης, που γνωρίζω από πρώτο χέρι ότι τα διαθέτετε. Γνωρίζετε επίσης πολύ καλά ότι το όραμά μας για την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα μπορεί μόνο να πραγματοποιηθεί μέσα από την απόλυτη συνεργασία του Υπουργείου σας και του Οργανισμού Πληρωμών.

20 λοιπόν χρόνια Κυπριακού Οργανισμού Αγροτικών Πληρωμών και δεν μπορεί παρά να είναι η ημέρα της αναγνώρισης και του ευχαριστώ. Ένα μεγάλο λοιπόν ευχαριστώ σε όλους όσοι βοήθησαν τον Οργανισμό να περπατήσει με επιτυχία αυτή τη δύσκολη διαδρομή και να βρίσκεται σήμερα στο επίπεδο στο οποίο βρίσκεται. Ευχαριστώ την Κυβέρνηση, τη Βουλή των Αντιπροσώπων αλλά και τα υπόλοιπα θεσμικά όργανα της πολιτείας, τα κοινοβουλευτικά κόμματα, τον Υπουργό, τον Γενικό Διευθυντή και τα στελέχη του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος για τη καθημερινή συνεργασία, τους αναδόχους του ΚΟΑΠ, το Τμήμα Γεωργίας, το Τμήμα Δασών, το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, το Υπουργείο Εσωτερικών, τις Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, τη Διαχειριστική Αρχή, τη Συμβουλευτική Επιτροπή, τις Αγροτικές Οργανώσεις αλλά και τους αιτητές του ΚΟΑΠ.

Είναι όμως σήμερα μέρα ιδιαίτερης τιμής και εκτίμησης στους πρώην επιτρόπους και βοηθούς επιτρόπους αλλά κυρίως στα στελέχη και στο προσωπικό του ΚΟΑΠ που εργάστηκαν και εργάζονται ευσυνείδητα για την ολοκλήρωση των στόχων του Οργανισμού. Ξεχωριστή αναφορά θέλω να κάνω στον πρώτο Επίτροπο του ΚΟΑΠ κύριο Κώστα Πετρίδη, του οποίου το ενδιαφέρον και η αγωνία για τον Οργανισμό συνεχίζονται μέχρι σήμερα, αλλά και στο σημερινό Βοηθό Επίτροπο Αντρέα Ευαγγέλου, με τον οποίο καθημερινά αντιμετωπίζουμε και επιλύουμε σωρεία προκλήσεων.

(ΑΦ/ΣΧ)