Ανακοινωθέντα

Είμαι βαθιά συγκινημένη που έχω την τιμή να βρίσκομαι απόψε μαζί σας στην παρουσίαση της έκθεσης «Όταν το όμορφο παρελθόν συναντά το τραγικό παρόν», σε αυτόν τον όμορφο χώρο δίπλα στη θάλασσα, στην αίθουσα αφίξεων του νέου Λιμανιού Λεμεσού –όπου καταφθάνουν ταξιδιώτες από όλον τον κόσμο– για να μοιραστούμε ένα κομμάτι της Ιστορίας μας, αναμφίβολα το πιο τραγικό.

Πρόκειται για τη θλιβερή μεταμόρφωση μιας πόλης, της αγαπημένης μας Αμμοχώστου, πριν και μετά από την αποτρόπαιη τουρκική εισβολή του 1974. Πενήντα ολόκληρα χρόνια έχουν περάσει. Κανένα καλοκαίρι δεν ήταν ίδιο από τότε. Η διατήρηση της μνήμης των κατεχόμενων εδαφών μας αποτελεί κορυφαία πράξη  εθνικής ευθύνης και υποχρέωσης. Ειδικά για τους μεγαλύτερους σε ηλικία, αυτές οι μέρες είναι βασανιστικές.

Ο Τάσος Δημητριάδης, κινηματογραφιστής και μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας της Παγκύπριας Ένωσης Προσφύγων (ΠΕΠ), επισκέφθηκε και φωτογράφισε σημεία της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, τα οποία είχαν φωτογραφηθεί και πριν από  τον Ιούλιο του 1974. Περισσότερες από ογδόντα φωτογραφίες του σήμερα αντιπαραβάλλονται με στιγμιότυπα της πόλης του χθες.

Ένα έργο, το οποίο αποτελεί κατάθεση ψυχής, με έντονα συναισθήματα απόγνωσης, βλέποντας τα όνειρα να μένουν φυλακισμένα μέσα στα περίκλειστα τείχη.

Ως πρόσφυγας με καταγωγή από την Αμμόχωστο μπορώ να σας πω με βεβαιότητα πως οι εικόνες αυτές δεν απεικονίζουν μόνο κτήρια και τοπία, αλλά και τις ψυχές των ανθρώπων που έζησαν και αγάπησαν αυτή την πόλη. Μια πόλη, που η δική μου γενιά, δεν πρόλαβε να ζήσει, να γνωρίσει, να γευτεί. Και αποδεικνύουν την καταλυτική επίδραση του πολέμου στις ανθρώπινες ζωές.

Δύο εντελώς διαφορετικοί κόσμοι συνυπάρχουν μπροστά στα μάτια μας. Δύο πραγματικότητες. Μία της ειρήνης και της ευημερίας με φως, ομορφιά και απλές καθημερινές χαρές. Και μία άλλη με έκδηλα τα σημάδια που άφησε πίσω του ο πόλεμος και η εγκατάλειψη. Μια σκληρή πραγματικότητα, με ριζωμένα βαθιά αισθήματα πικρίας, αδικίας και θυμού.

Η έκθεση, που εγκαινιάζουμε σήμερα, έχει παρουσιαστεί με μεγάλη επιτυχία σε διάφορα σημεία και εκδηλώσεις στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Ωστόσο, η φιλοξενία της σε αυτή την πύλη εισόδου στη χώρα μας έχει ιδιαίτερη σημασία. Μάς επιτρέπει να μοιραστούμε την Ιστορία μας με όσους ξεκινούν το ταξίδι τους στην πατρίδα μας. Ίσως έτσι καταλάβουν καλύτερα ποιοι είμαστε, ποιο ένδοξο και οδυνηρό παρελθόν κουβαλάμε στους ώμους μας και ποιο μέλλον προσδοκούμε. Να καταλάβουν τι μας άρπαξαν και τι μας στέρησαν.

Άλλωστε, αυτή δεν είναι μόνο η δική μας Ιστορία. Είναι μια Ιστορία με παγκόσμια απήχηση, που αγγίζει τις καρδιές ανθρώπων σε όλο τον κόσμο, καθώς υπενθυμίζει το κόστος των συγκρούσεων, τον χαμό αθώων ανθρώπινων ψυχών, των αγνοουμένων μας και την αξία της ειρήνης.

Μια σκληρή πραγματικότητα, η οποία είναι αρκετή, για να αναρωτηθεί κανείς πώς θα ήταν άραγε οι φωτογραφίες μισό αιώνα μετά, χωρίς τη μαυρίλα του πολέμου. Η Κυπριακή Ναυτιλία, με την τούρκικη εισβολή του 1974, δέχθηκε το μεγαλύτερό της πλήγμα και βγήκε ρημαγμένη, όπως τα εγκαταλελειμμένα καράβια στο λιμάνι της Αμμοχώστου που μένουν με άλυτους τους κάβους εδώ και 50 χρόνια.

Μετά από εκείνο το καλοκαίρι, η Κυπριακή Δημοκρατία έχασε το «στολίδι» της κυπριακής ναυτιλίας. Ως επακόλουθο, το λιμάνι νηολόγησης κυπριακών πλοίων μεταφέρθηκε από την Αμμόχωστο προσωρινά στη Λεμεσό και παραμένει εδώ μέχρι και σήμερα.

Θα ήθελα να εκφράσω τα ειλικρινή μου συγχαρητήρια στον δημιουργό, τον φίλο Τάσο Δημητριάδη, που με τόση ευαισθησία αιχμαλώτισε με τον φακό του αυτές τις μοναδικές στιγμές. Στον Πρόεδρο της ΠΕΠ κ. Γιώργο Λυσανδρίδη και στα μέλη του συμβουλίου ένα μεγάλο ευχαριστώ για την πρόσκληση. Εξάλλου, δεν θα μπορούσα να αρνηθώ, μιας και με συνδέει μεγάλη αγάπη με την ΠΕΠ λόγω του πατέρα μου, τέως Προέδρου της ΠΕΠ Χρίστου Χατζημανώλη.

Ευχαριστώ όμως και όλους όσοι συνέβαλαν στην παρουσίαση αυτής της έκθεσης, αλλά και τον καθένα και την καθεμία από εσάς ξεχωριστά για την παρουσία σας απόψε εδώ.

Τους περισσότερους από εσάς σας γνωρίζω από παιδί και η παρουσία σας αποτελεί απόδειξη της συλλογικής μας δέσμευσης να θυμόμαστε το παρελθόν και να αγωνιζόμαστε για ένα καλύτερο μέλλον, ώστε και τα δικά μας παιδιά να μην ξεχάσουν ποτέ τις ρίζες των παππούδων και γιαγιάδων τους και να μεγαλώσουν και οι ίδιοι με την ίδια αγάπη τα δικά τους παιδιά, μεταφέροντάς τους τον πόθο για επιστροφή.

Κυρίες και κύριοι,

Από την έναρξη της διακυβέρνησης του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκου Χριστοδουλίδη βασικότερη προτεραιότητά του παραμένει η προώθηση της επίλυσης του Κυπριακού και η επανένωση της Κύπρου.

Οι παράνομες και προκλητικές πράξεις της Άγκυρας θα βρίσκουν πάντοτε απέναντί τους την αποφασιστικότητα και την επιμονή μας με έναν ξεκάθαρο στόχο: την επανένωση της πατρίδας μας. Μιας πατρίδας πρότυπου ειρηνικής συμβίωσης και ευημερίας του συνόλου των πολιτών της, και πυλώνα σταθερότητας, ειρήνης και ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο. Μιας Κύπρου επανενωμένης, όπου η Βασιλεύουσα, απαλλαγμένη από διαχωριστικές γραμμές και συρματοπλέγματα, θα ξαναζεί τις παλιές της δόξες.

Πενήντα χρόνια είναι πάρα πολλά. Η μόνη λύση είναι η λύση.

Σας ευχαριστώ.

(ΜΣ/ΓΣ)