Ανακοινωθέντα

Η Ετήσια Έκθεση 2023 (ARM – Annual Report on Migration and Asylum) του Ευρωπαϊκού Δικτύου Μετανάστευσης (ΕΜΝ) δημοσιεύεται μαζί με στατιστικό παράρτημα που εκπόνησε η Eurostat. Η ετήσια έκθεση είναι ένα ολοκληρωμένο έγγραφο που περιγράφει τις σημαντικότερες νομικές και πολιτικές εξελίξεις και στατιστικές τάσεις που σημειώθηκαν το 2023 σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), σε όλα τα κράτη μέλη του ΕΜΝ (κράτη μέλη της ΕΕ εκτός από τη Δανία) και στις χώρες παρατηρητές, συμπεριλαμβανομένης της Νορβηγίας, της Γεωργίας, της Μολδαβίας, της Ουκρανίας και της Σερβίας, καθώς και στατιστικά στοιχεία που παρέχονται από την Αρμενία και το Μαυροβούνιο.  

Σκοπός του Ευρωπαϊκού Δικτύου Μετανάστευσης (ΕΜΝ), μέσα από τα Εθνικά Σημεία Επαφής των κρατών μελών (κράτη μέλη της ΕΕ εκτός από τη Δανία) και τις χώρες-παρατηρητές, είναι να παρέχει έγκυρες, αξιόπιστες και αντικειμενικές πληροφορίες και δεδομένα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και σε υπεύθυνους χάραξης πολιτικής μέσω των εκδόσεων και παραδοτέων του. Θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως ειπώθηκε στην παρουσίαση της Έκθεσης που έγινε στις 11 Ιουλίου 2024, είναι ότι παρατηρώντας τις τάσεις του παρελθόντος η ΕΕ μπορεί να εξάγει καλύτερα συμπεράσματα για το μέλλον και να είναι καλύτερα προετοιμασμένη, χωρίς να χρειάζεται μόνο να ανταποκρίνεται συνεχώς αιφνίδια σε μεταναστευτικές κρίσεις.  Μέσα από το έργο που συντελείται από το ΕΜΝ μπορούν να αντληθούν στοιχεία, καλές πρακτικές, στατιστικά κ.ά. για μια βιώσιμη και αποτελεσματική μεταναστευτική πολιτική.

Σε επίπεδο ΕΕ η σημαντικότερη εξέλιξη το 2023 ήταν η πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε τον Δεκέμβριο 2023 από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ, σχετικά με το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, η οποία στη συνέχεια εγκρίθηκε το 2024. Το Σύμφωνο αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, να διασφαλίσει ότι η ΕΕ έχει ισχυρά και ασφαλή εξωτερικά σύνορα, ότι τα δικαιώματα των πολιτών διασφαλίζονται και ότι κανένα κράτος μέλος της ΕΕ δεν αφήνεται μόνο του υπό πίεση. Οι αιτήσεις ασύλου για πρώτη φορά αυξήθηκαν συνολικά σε ολόκληρη την ΕΕ το 2023, υπερβαίνοντας το ένα εκατομμύριο αιτήσεις, επίπεδο που δεν έχει παρατηρηθεί από το 2016.

Οι χώρες μέλη του ΕΜΝ ανταποκρίθηκαν, θεσπίζοντας μέτρα για την αύξηση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών ασύλου και την ελάφρυνση της πίεσης στις ικανότητες υποδοχής. Άλλα μέτρα για τη στήριξη των αιτητών άσυλου περιελάμβαναν αυξημένη στήριξη σχετικά με την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη και εξελίξεις για τη διευκόλυνση της εισόδου στην εθνική αγορά εργασίας σε ορισμένες χώρες μέλη του ΕΜΝ.

Κάποια κύρια σημεία:

• Το 2023 χαρακτηρίστηκε επίσης από αύξηση της παράτυπης μετανάστευσης που κατευθύνεται προς την ΕΕ, με περίπου 380 000 εντοπισμένες παράνομες διελεύσεις των συνόρων, αύξηση κατά 17 % από το 2022, το υψηλότερο ετήσιο ποσοστό από το 2015-2016.  Οι αυξήσεις αυτές ώθησαν τα κράτη μέλη του ΕΜΝ να ενισχύσουν τη διαχείριση των συνόρων, και να υιοθετήσουν νέα μέτρα για την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης μεταναστών και την πρόληψη της παράτυπης μετανάστευσης.

• Εν μέσω του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία, η ΕΕ παράτεινε την προσωρινή προστασία των εκτοπισθέντων από την Ουκρανία, αρχικά έως τον Μάρτιο του 2025 και παρατάθηκε εκ νέου το 2024, έως τον Μάρτιο του 2026. Οι χώρες μέλη του ΕΔΜ και η Νορβηγία παρείχαν καταφύγιο σε περίπου 4,3 εκατομμύρια δικαιούχους προσωρινής προστασίας. Περαιτέρω προσπάθειες κατευθύνθηκαν σε μέτρα ένταξης, συμπεριλαμβανομένης της στέγασης, της εκπαίδευσης και της πρόσβασης στην αγορά εργασίας, για τη στήριξη των εκτοπισθέντων από την Ουκρανία.

• Επιπλέον, σε ευθυγράμμιση με το πανευρωπαϊκό Σύστημα Εισόδου/ Εξόδου (ΣΕΕ) και το ευρωπαϊκό πλαίσιο διαλειτουργικότητας, αρκετές χώρες προώθησαν τις προσπάθειες ψηφιοποίησης, ιδίως με νέες διαδικασίες υποβολής αιτήσεων θεώρησης εισόδου και ψηφιοποιημένη έκδοση αδειών διαμονής. Οι ενισχυμένες ικανότητες της Τεχνολογίας της Πληροφορικής διευκόλυναν την ενσωμάτωση των εθνικών συστημάτων στις βάσεις δεδομένων της ΕΕ για τη μετανάστευση.

• Η προσέλκυση και διατήρηση ταλέντων για την κάλυψη των αναγκών της αγοράς εργασίας παρέμεινε βασική προτεραιότητα για τις περισσότερες χώρες μέλη και χώρες παρατηρητές του ΕΜΝ. Πολλές κυβερνήσεις εισήγαγαν πολιτικές για την απλούστευση των διαδικασιών εισδοχής για διάφορους εργαζόμενους, ιδίως εκείνους που είναι υψηλής ειδίκευσης ή βρίσκονται σε έλλειψη επαγγελμάτων. Επιδιώχθηκαν ευρέως επίσης μέτρα για τη διευκόλυνση της κινητικότητας και της διαμονής σπουδαστών και ερευνητών. Σε επίπεδο ΕΕ, η Δεξαμενή Ταλέντων της ΕΕ (EU Talent Pool) παρουσιάστηκε ως πρωτοβουλία για την αντιστοίχιση των εργοδοτών στην ΕΕ με άτομα που αναζητούν εργασία από τρίτες χώρες, την απλούστευση των διαδικασιών αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων και την προώθηση τόσο της κινητικότητας των σπουδαστών όσο και της αγοράς εργασίας.

• Οι χώρες μέλη του ΕΜΝ συνέχισαν να αντιμετωπίζουν τον ρατσισμό και τις διακρίσεις, προστατεύοντας τα θύματα εμπορίας ανθρώπων, τους ασυνόδευτους ανηλίκους και άλλες ευάλωτες ομάδες, μεταξύ των οποίων η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα. Η κατάρτιση, η ευαισθητοποίηση, η διασυνοριακή συνεργασία και οι νομοθετικές τροποποιήσεις ήταν μεταξύ των μέτρων που εγκρίθηκαν και αντικατοπτρίζουν τη δέσμευση για συμμετοχικότητα και προστασία.

Σχετικά με το ΕΜΝ

Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Μετανάστευσης (European Migration Network ΕΜΝ) είναι ένα Ευρωπαϊκό δίκτυο που αποτελείται από τα Εθνικά Σημεία Επαφής (NCPs) στις χώρες μέλη του ΕΜΝ (Κράτη Μέλη της ΕΕ εκτός της Δανίας) και Χώρες Παρατηρητές (NO, GE, MD, UA, ME, AM, RS), την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και υποστηρίζεται από τον EMN Service Provider με στόχο την παροχή πληροφοριών σε θέματα μετανάστευσης και ασύλου. Το ΕΜΝ ιδρύθηκε το 2008 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εξ ονόματος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προκειμένου να ικανοποιηθεί η ανάγκη για τακτική ανταλλαγή αξιόπιστων πληροφοριών για θέματα που σχετίζονται με τη μετανάστευση και το άσυλο σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Επικοινωνία:

ΕΜΝ Κύπρος-Εθνικό Σημείο Επαφής

Νάντια Ανδρεοπούλου -Διοικητικός Λειτουργός Α’

Εθνική Συντονίστρια Ευρωπαϊκού Δικτύου Μετανάστευσης, Κύπρος

Ηλ. ταχυδρομείο: cy.emn.ncp@moi.gov.cy

Ιστοσελίδα: www.emncyprus.moi.gov.cy

X (Twitter): @EMNCyprus

YouTube: https://www.youtube.com/@EMNCyprus 

Γλωσσάρι του ΕΜΝ για το Άσυλο και τη Μετανάστευση, εδώ.

(ΕΑθ/ΝZ)