Ανακοινωθέντα

Με ιδιαίτερη χαρά παρευρίσκομαι στην αποψινή εκδήλωση, για να χαιρετίσω την έκδοση του βιβλίου της Τζούλιας Αστραίου Χριστοφόρου «Η Πιπίλλα του Ομόδους».

Η πιπίλλα, ένα από τα χαρακτηριστικότερα είδη παραδοσιακών δαντέλων της Κύπρου, συνιστά πολιτιστική έκφραση άρρηκτα συνδεδεμένη με την κοινότητα του Ομόδους και τους ανθρώπους της. Στην λεπτεπίλεπτη, αριστοτεχνικά κατασκευασμένη με το βελόνι μορφή της, διακρίνει κανείς απόηχους της κοινωνίας, της οικονομίας και της αισθητικής μιας εποχής, κατά την οποία τα έργα των χεριών πρωταγωνιστούσαν στις ζωές των ανθρώπων. Οι γυναίκες του Ομόδους, οι περίφημες πιπιλλάρενες, συχνά αγρότισσες που κεντούσαν όταν είχαν πια τελειώσει τις καθημερινές εργασίες τους στις καλλιέργειες και στο σπίτι, επιδόθηκαν με ζήλο και διακρίθηκαν στην τέχνη της δαντέλας, παράγοντας έργα ανώτερης αισθητικής και ποιότητας που ήταν άμεσα ενταγμένα στη ζωή της κοινότητας: στόλιζαν την κατοικία, αποτελούσαν είδη προίκας, εμπλούτιζαν την ενδυμασία, και ακόμη προσφέρονταν ως θρησκευτικά αφιερώματα. Δίπλα στις εμπειρότερες τεχνίτριες, οι νεότερες μυούνταν στην ιδιαίτερη αυτή τέχνη και τεχνική, κι έτσι η γνώση της κατασκευής της δαντέλας μεταλαμπαδεύτηκε από γενιά σε γενιά, επιζώντας μέχρι σήμερα ως σημαντικό στοιχείο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς όχι μόνο του Ομόδους, αλλά και της Κύπρου γενικότερα.

Σε μια εποχή που η συνέχιση των παραδοσιακών τεχνών αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις, η ανάληψη δράσεων για τη μελέτη, διατήρηση και προώθησή τους καθίσταται καίρια και σημαντική. Η δημιουργία του Κέντρου Διατήρησης της Ομοδίτικης Δαντέλας το 2005 από το Κοινοτικό Συμβούλιο και την Εκκλησιαστική Επιτροπή Ομόδους, σε συνεργασία με την Υπηρεσία Κυπριακής Χειροτεχνίας, και η εγγραφή της Πιπίλλας στον Εθνικό Κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO το 2015, μέσα από μια θετική σύμπραξη των κοινοτήτων του Ομόδους, του Κοιλανιού και της Λαπήθου, αποτέλεσαν σημαντικά βήματα για τη διατήρηση και ανάδειξη της δαντέλας του Ομόδους. Πιστεύω ότι η νέα αυτή έκδοση, η οποία υλοποιήθηκε με πρωτοβουλία του Κοινοτικού Συμβουλίου Ομόδους και με τη στήριξη του Υφυπουργείου Πολιτισμού, συνιστά μία ακόμη, ουσιαστική δράση προς την κατεύθυνση αυτή.

Το βιβλίο της κας Αστραίου, καρπός πολύχρονης έρευνας που συνδυάζει την επιτόπια καταγραφή με την αρχειακή και βιβλιογραφική τεκμηρίωση, φωτίζει με τρόπο πολύπλευρο και παραστατικό την ιστορία, την τεχνική, τη μορφή και την κοινωνική χρήση της δαντέλας, αναδεικνύοντας μάλιστα τις σχέσεις της με άλλα, συγγενικά είδη της Ανατολικής Μεσογείου και της Ευρώπης. Ιδιαίτερα σημαντική συμβολή της έκδοσης αποτελεί η καταγραφή των μαρτυριών των ίδιων των πιπιλλάρενων, οι οποίες με αφοσίωση κρατούν ακόμα ζωντανή την τέχνη της Ομοδίτικης δαντέλας. Πέρα από τα διανθισμένα με αφηγήσεις κείμενα, υψηλής ποιότητας εικόνες και σχέδια εμπλουτίζουν περαιτέρω την έκδοση, καθιστώντας την χρήσιμο ανάγνωσμα για κάθε ενδιαφερόμενο/η, αλλά και για το ευρύτερο κοινό.

Ως Υφυπουργείο Πολιτισμού, προτεραιότητά μας είναι η άυλη πολιτιστική κληρονομιά του νησιού μας να επιβιώνει ως αναπόσπαστο, αναγνωρίσιμο χαρακτηριστικό της πολιτιστικής ταυτότητας μας, να αναπροσαρμόζεται και να συνεχίσει να μεταβιβάζεται από γενιά σε γενιά. Με γνώμονα την εφαρμογή μιας εθνικής στρατηγικής για την προστασία, προβολή και ορθή αξιοποίηση αυτής της κληρονομιάς, στηρίζουμε έμπρακτα τους φορείς της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, και ενθαρρύνουμε την καταγραφή και προβολή των ζωντανών παραδόσεων του νησιού μας.

Στο πλαίσιο αυτό, θα ήθελα να συγχαρώ και να ευχαριστήσω τους συντελεστές της σημερινής εκδήλωσης, την κα Τζούλια Αστραίου Χριστοφόρου για το πολύμοχθο πόνημά της και την κα Ρίτα Σεβέρη για την παρουσίαση του βιβλίου. Εύχομαι να συνεχίσουν με τον ίδιο ζήλο τη δραστηριοποίησή τους στην σφαίρα του πολιτισμού.

Κάθε επιτυχία στο έργο σας!

(ΕΚ/ΝΓιαν/ΑΣ)