Ανακοινωθέντα

Είναι με ιδιαίτερη συγκίνηση αλλά και υπερηφάνεια που βρίσκομαι σήμερα ανάμεσα σας, για την παρουσίαση του βιβλίου «Κύπρος 1974: Φωνές Αιχμαλωσίας». Αφού αρχικά συγχαρούμε τη συγγραφική ομάδα για τη σπουδαία έρευνα και εργασία που έφεραν εις πέρας, καθώς επίσης και τον Σύνδεσμο Αιχμαλώτων Πολέμου 1974, θα ήθελα να σημειώσω πως πρόκειται πραγματικά για φωνές που βγαίνουν μέσα από αυτό το βιβλίο.

Φωνές ανθρώπων που από τη μια μέρα στην άλλη, βρέθηκαν στο άγνωστο. Κάτω από τις συνθήκες που περιγράφονται στο βιβλίο και, ταυτόχρονα, έχοντας μέσα τους μια τεράστια αγωνία για την τύχη τους, για το τι απέγιναν οι δικοί τους άνθρωποι, τι απέγιναν οι περιουσίες τους, οι πόλεις και τα χωριά τους. Χωρίς τα βασικά, κάτω από τις άθλιες συνθήκες και τα βασανιστήρια των Τούρκων, είχαν μέσα τους χιλιάδες φωνές, για το τι θα απογίνουν οι ίδιοι, αλλά και το τι απέγιναν οι γονείς, οι γυναίκες, τα παιδιά και οι φίλοι τους.

Στο βιβλίο ηχούν εκκωφαντικά οι φωνές ανθρώπων που για πενήντα χρόνια, φέρουν ανεπούλωτα τραύματα. Τραύματα που ούτε οι άνθρωποι γύρω τους γνώριζαν πως θα έπρεπε να βοηθήσουν στην επούλωση τους. Είναι οι τραγικές ιστορίες ανθρώπων που βίωσαν τις πιο βίαιες αλλαγές, το πιο αβέβαιο αύριο και μετά όταν επέστρεψαν, ένιωσαν το απέραντο κενό, αφού βρήκαν τη μισή τους πατρίδα σκλαβωμένη.

Μετά από έρευνα, στο βιβλίο καταγράφονται αυθεντικές μαρτυρίες, διασφαλίζοντας έτσι ότι πρόκειται για στυγνή πραγματικότητα. Δεν ωραιοποιεί, δεν δραματοποιεί, δεν ηρωοποιεί γεγονότα. Αντιθέτως, παρουσιάζει την πραγματική εικόνα, μέσα από τα μάτια αυτών των ανθρώπων, ο καθένας εκ των οποίων αντιλαμβάνεται και περιγράφει σε αρκετές περιπτώσεις διαφορετικά τη δική του αλήθεια, σε σχέση με την αλήθεια ενός συν-αιχμαλώτου του.

Σε αυτά τα πενήντα χρόνια από την εισβολή, γράφτηκαν και ειπώθηκαν πολλά για τις πτυχές της κυπριακής τραγωδίας, για τους αγνοουμένους μας, τους δολοφονηθέντες ήρωες μας, τους εγκλωβισμένους, τους πρόσφυγες. Για αυτούς τους ανθρώπους, τους αιχμαλώτους του 1974 γράφτηκαν πολύ λιγότερα. Και η εξήγηση που δινόταν για αυτό, ήταν το γεγονός πως οι ίδιοι βίωσαν εσωτερικά τη δική τους τραγωδία.

Το βιβλίο «Κύπρος 1974: Φωνές Αιχμαλωσίας» προσδιορίζει και τοποθετεί όσους βίωσαν την αιχμαλωσία στον τραγικό πίνακα της εισβολής. Είναι δεδομένο πως για τον ιστορικό του μέλλοντος θα αποτελέσει σημείο αναφοράς, αφού ο αναγνώστης βιώνει τις τραγικές στιγμές, από την έναρξη της εισβολής, μέχρι την επιστροφή των αιχμαλώτων στις ελεύθερες περιοχές. Πρόκειται για παράλληλη ιστορία, που βασίζεται στα γεγονότα της τουρκικής εισβολής, που εκτυλίσσεται μεν μεμονωμένα/ ατομικά αλλά πάντα συνδέεται με τα κεντρικά γεγονότα της περιόδου.

Θα ήταν παράλειψη μου να μην αναφερθώ και στους πρωταγωνιστές αυτού του βιβλίου. Οι 47 αφηγητές, που βρήκαν το ψυχικό σθένος να περιγράψουν τα όσα βίωσαν εκείνες τις τραγικές ημέρες, είναι άξιοι συγχαρητηρίων. Πενήντα χρόνια μετά, βρήκαν αποθέματα και δύναμη να επαναφέρουν στη μνήμη τους και να μιλήσουν για εκείνες τις ημέρες που πλήγωσαν τις ψυχές τους, και με τρόπο παραστατικό να μας προσφέρουν πληροφορίες που θα συμβάλουν και θα φέρουν στο φως τραγικές ιστορίες της εισβολής.

Όλοι μας παλεύουμε καθημερινά να αποβάλουμε τις σκέψεις για γεγονότα που μας στιγμάτισαν και σημάδεψαν αρνητικά τη ζωή μας. Αν μπει κανείς πραγματικά στη θέση αυτών των ανθρώπων, θα διαπιστώσει το μέγεθος της προσφοράς τους προς όλους τους Κύπριους, να ανοίξουν τις καρδιές τους και να μιλήσουν για τις τόσο βαθιά χαραγμένες τραυματικές εμπειρίες τους.

Συνήθως, ένα βιβλίο, ιστορικό και μη, βασίζεται σε μια πλοκή. Εισάγει τον αναγνώστη στο θέμα, δημιουργεί ένα σενάριο, επιτείνει την αγωνία και καταλήγει με την κορύφωση. Στο συγκεκριμένο βιβλίο κάθε παράγραφος διαβάζεται με κομμένη την ανάσα. Κάθε σελίδα είναι γροθιά στο στομάχι. Η αβεβαιότητα, ο πόνος, η αγωνία για το τι ακολουθεί χαρακτηρίζουν όλα τα στάδια της πορείας των αιχμαλώτων μας. Από τη σύλληψη, και τις κρίσιμες πρώτες ώρες της κράτησης, μέχρι τους ξυλοδαρμούς, την μεταφορά τους στην Τουρκία και τη λύτρωση με την απελευθέρωση δυο-τρεις μήνες μετά.

Πρόκειται για συγγραφικό έργο τεράστιας σημασίας, που φωτίζει μια ξεχωριστή πτυχή της ιστορίας μας, για το οποίο η συγγραφική ομάδα αξίζει συγχαρητηρίων. Η συγγραφή του πρέπει να εκληφθεί ως κατάθεση ψυχής νέων παιδιών που δεν βίωσαν εκείνα τα τραγικά γεγονότα, αλλά φρόντισαν, μέσα από την κοπιαστική εργασία τους, να τιμήσουν τις γενιές που έλαχε να βιώσουν τη βαρβαρότητα του πολέμου. Αυτό, ως γεγονός, θα πρέπει να μας γεμίζει με θάρρος και αισιοδοξία, ότι οι νέες γενιές, δεν ξεχνούν. Τιμούν και θα τιμούν τους ανθρώπους που πάλεψαν για να είμαστε σήμερα λεύτεροι. Για τους ανθρώπους που με αυτοθυσία ρίχτηκαν στη μάχη και βίωσαν τις συνέπειες ενός πολέμου.

Κλείνοντας, συγχαίρουμε εκ νέου όσους είχαν την πρωτοβουλία και όσους εργάστηκαν για αυτό το βιβλίο και ευχαριστούμε ευλαβικά τους 47 αφηγητές. Ιδιαίτερες ευχαριστίες και συγχαρητήρια εκφράζουμε στον Πρόεδρο και στα μέλη του Συνδέσμου Αιχμαλώτων Πολέμου 1974. Δεν θα ήταν υπερβολή να χαρακτηρίσουμε το βιβλίο «Κύπρος 1974: Φωνές Αιχμαλωσίας», ως μία από τις πιο αξιοσημείωτες εκδοτικές προσπάθειες που καταγράφηκαν το 2024, μισό αιώνα μετά την τουρκική εισβολή. Εκφράζουμε την ευγνωμοσύνη μας στους αγωνιστές, στους ήρωες μας, που δεν λιποψύχησαν στα δύσκολα, και με αυτοθυσία υπερασπίστηκαν την ελευθερία της πατρίδας μας.

Αυτό το σπουδαίο έργο αποδεικνύει πως τα χνάρια της ιστορίας ούτε ξεθωριάζουν ούτε σβήνονται. Αναντίλεκτα, συμβάλλει στη διατήρηση της μνήμης, κρατώντας την ζωντανή, άσβεστη και αθάνατη στο πέρασμα των χρόνων, στοιχείο το οποίο συνταυτίζεται πλήρως με το Πρόγραμμα Διακυβέρνησης του Προέδρου της Δημοκρατίας για ανάδειξη αθέατων, τραγικών πτυχών της ιστορίας της πατρίδας μας και για τη διατήρηση του φρονήματος και της θέλησης για επιστροφή. Ο μισός αιώνας από την εισβολή μας οπλίζει με αποφασιστικότητα και μας γεμίζει με αντοχές, για συνέχιση των προσπαθειών μας μέχρι την μέρα της δίκαιης λύσης του Κυπριακού και της επανένωσης της πατρίδας μας.

(ΡΜ/ΑΣ/ΝΖ)