Ανακοινωθέντα

Με ιδιαίτερη χαρά απευθύνω, για ακόμη μία χρονιά, χαιρετισμό στο Συμπόσιο της Μονάδας Δικονομικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Το γεγονός ότι αυτή η πρωτοβουλία καθιερώθηκε ως ετήσιος θεσμός καταδεικνύει τη δέσμευση της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Λευκωσίας για την ανάδειξη καίριων νομικών ζητημάτων, αλλά και τη διαρκή της συνεισφορά στον διάλογο για τη βελτίωση του δικονομικού δικαίου, αλλά και γενικότερα του κράτους δικαίου στην Κύπρο.

Το φετινό θέμα του Συμποσίου, «Judicial Delays Threatening the Rule of Law», αγγίζει μία από τις πλέον επίκαιρες και κρίσιμες προκλήσεις του νομικού μας συστήματος. Η καθυστέρηση στην απονομή δικαιοσύνης αποτελεί όχι μόνο πλήγμα για τη θεμελιώδη αρχή του κράτους δικαίου, αλλά και παραβίαση του ίδιου του δικαιώματος των πολιτών στη δίκαιη δίκη, όπως κατοχυρώνεται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αλλά και το ίδιο μας το Σύνταγμα. Παράλληλα, εμπεριέχει σοβαρές κοινωνικές, οικονομικές και δημοσιονομικές επιπτώσεις για τους πολίτες και το Κράτος.

Η αργή δικαιοσύνη δεν είναι δικαιοσύνη. Και όπως φέρεται να ανέφερε ο Αυστριακός ψυχίατρος Sigmund Freud: «Το πρώτο προαπαιτούμενο του πολιτισμού είναι η Δικαιοσύνη».

Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει θετικά βήματα για την αντιμετώπιση των καθυστερήσεων που παρατηρούνται ενώπιον των δικαστηρίων, όπως η μεταρρύθμιση των Δικαστηρίων με τις νέες δομές, η δημιουργία νέων εξειδικευμένων Δικαστηρίων, οι προσλήψεις νέων δικαστών με νέες απαιτητικές διαδικασίες, οι νέοι Θεσμοί Πολιτικής Δικονομίας, το πρόγραμμα εκκαθάρισης των καθυστερημένων υποθέσεων στα δικαστήρια. Παράλληλα, αξίζει να σημειωθεί ότι, στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΣΑΑ), τέθηκε ως στόχος η μείωση του υψηλού αριθμού των συσσωρευμένων εκκρεμουσών υποθέσεων ενώπιον των δικαστηρίων και η αύξηση της συνολικής αποδοτικότητας και ποιότητας του δικαστικού συστήματος.

Ως Επίτροπος Νομοθεσίας, είμαι, μεταξύ άλλων, αρμόδια για την αναθεώρηση της νομοθεσίας, συμπεριλαμβανομένης και της δικονομίας, καθώς και για τον εντοπισμό κενών με στόχο τη βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου. Πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο έργο που απαιτεί συνεργασία της εκτελεστικής εξουσίας, η οποία έχει την σχετική αρμοδιότητα δυνάμει του Συντάγματος, καθώς και με νομικούς, ακαδημαϊκούς και άλλους εμπειρογνώμονες που δύναται να συμβάλουν στην έρευνα με την τεχνογνωσία τους.

Στο πλαίσιο της σύνταξης σημαντικών νομοσχεδίων για την κυβέρνηση, ειδικότερα το τελευταίο διάστημα δίνουμε έμφαση στην εξεύρεσή πρακτικών λύσεων από άποψης επιτάχυνσης των διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης χρονικών ορίων στη λήψη αποφάσεων από τα Δικαστήρια. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η σύνταξη του περί Προσφύγων Νόμου που στοχεύει στη βελτίωση διαχείρισης του μεταναστευτικού ζητήματος, μέσω ταχύτερων δικαστικών διαδικασιών. Ευελπιστούμε, ότι αυτές οι αλλαγές θα τύχουν θετικής ανταπόκρισης από τη Βουλή και το Ανώτατο Δικαστήριο.

Η πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή των Αντιπροσώπων του νομοσχεδίου για την θεσμοθέτηση του θεσμού του Επιτρόπου Νομοθεσίας αναδεικνύει την πρόθεση ενδυνάμωσης του θεσμού που λειτουργεί στη Δημοκρατία για περισσότερα από πενήντα χρόνια, συμβάλλοντας στην αναθεώρηση του δικαίου. Η συγκεκριμένη νομοθετική ρύθμιση θα καθορίσει με σαφήνεια τις αρμοδιότητες, τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις της Επιτρόπου, επιτρέποντας στο Γραφείο να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά και να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις, ακολουθώντας τα πρότυπα άλλων χωρών. Πρόκειται για μια εξέλιξη που θα ενισχύσει τη δυνατότητά μας να υπηρετούμε με πληρότητα και συνέπεια το έργο μας και με τις ορθές συνεργασίες. Και έχουμε πολλά να κάνουμε ακόμα και έργο να παράξουμε. Μια πρώτη μου σκέψη, προς μελέτη με κατεύθυνση την αντιμετώπιση των καθυστερήσεων, είναι η αναθεώρηση του δικαίου της διαιτησίας, η αναθεώρηση του δικαίου της επίλυσης εξωδικαστικά διαφορών, ακόμα και η αναθεώρηση του κώδικα δεοντολογίας των δικηγόρων. Ακόμα και η δημιουργία μηχανισμού ελέγχου της αποτελεσματικότητας των νόμων, διαδικασία που υπάρχει σε άλλες χώρες.

Μιλώντας για πρότυπα άλλων χωρών, πρόσφατα φιλοξενήσαμε στη Κύπρο τον Law Commissioner of England and Wales με την ομάδα του και την First Parliamentary Drafter του Cabinet Office, οι οποίοι μας διαφώτισαν σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας αυτής της σημαντικής υπηρεσίας στη χώρα τους που διαθέτει μακρά παράδοση στο σύστημα δικαιοσύνης. Στις παρουσιάσεις τους, τις οποίες σύντομα θα εκδώσουμε για ενημέρωση των ενδιαφερομένων, κυριάρχησε η σημασία της ανεξαρτησίας του θεσμού και η καθοριστική σημασία της διαβούλευσης στη βελτίωση του δικαίου και των δικαστικών διαδικασιών. Επίσης, έδωσαν παραδείγματα έργων τους, όπως οι εισηγήσεις τους για τη διαδικασία παρακοής διαταγμάτων δικαστηρίων.

Επιπλέον, τόνισαν τη σημασία αξιοποίησης της τεχνολογίας και των ψηφιακών εργαλείων που μπορούν να επιταχύνουν και να διευκολύνουν τις διαδικασίες. Η ενσωμάτωση της τεχνολογίας στα Δικαστήρια, όχι μόνο μέσω του iJustice, αλλά και μέσω άλλων καινοτόμων πρακτικών κατά την διάρκεια της ακρόασης, αναμένεται να συμβάλει ουσιαστικά στη μείωση των καθυστερήσεων.

Η ανταλλαγή γνώσεων, η υιοθέτηση καλών πρακτικών και η διεθνής συνεργασία αποτελούν σημαντικούς παράγοντες, που προσδοκούμε ότι θα αποδειχθούν καθοριστικοί για την ανάπτυξη και στην περαιτέρω προαγωγή του έργου όλων μας προς την βελτίωση της δικαιοσύνης στη χώρα μας.

Αγαπητοί/ές παρευρισκόμενοι/ες,

Ως Επίτροπος Νομοθεσίας είμαι δίπλα στην κυβέρνηση, έτοιμη να συνεισφέρω σε ομάδες που πολλοί από εσάς εδώ θα μπορείτε να συμμετέχετε, αφού έχουμε κοινό όραμα και στόχους. Τη βελτίωση του συστήματος δικαιοσύνης στη χώρα μας.

Είμαι βέβαιη πως το Συμπόσιο αυτό θα αποτελέσει σημαντική συμβολή στην κατανόηση των παραμέτρων του ζητήματος και στη διαμόρφωση προτάσεων που θα συμβάλουν στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο δικαστικό σύστημα.

Θερμά συγχαρητήρια στους διοργανωτές για την πρωτοβουλία του σημερινού Συμποσίου. Εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες του και ελπίζω τα συμπεράσματά του να αποτελέσουν εφαλτήριο για την προώθηση περαιτέρω μεταρρυθμίσεων.

Ευχαριστώ για την προσοχή σας.

(ΜΣ/ΝΖ)