Ανακοινωθέντα

Σας καλωσορίζω και σας ευχαριστώ ιδιαίτερα που ανταποκριθήκατε στην πρόσκληση για την παρουσίαση της νέας Εθνικής Στρατηγικής για την Πρόληψη και Διαχείριση της Βίας στο Σχολείο, 2024-2028. Μία Στρατηγική, η οποία τονίζει την υψηλή βούληση και την προτεραιότητα που αποδίδει η Πολιτεία, το Υπουργείο μας, καθώς και το σύνολο των αρμόδιων και εμπλεκόμενων φορέων, όσον αφορά στη διασφάλιση ενός περιβάλλοντος απαλλαγμένου από κάθε μορφή βίας για όλα τα μέλη της σχολικής μονάδας.

Δυστυχώς, η σχολική βία αποτελεί παγκόσμιο κοινωνικό φαινόμενο με πολυδιάστατη φύση σε ό,τι αφορά στις αιτίες και στις εκδηλώσεις του. Το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΥΠΑΝ) έχει θέσει ως προτεραιότητα τα τελευταία χρόνια τη στοχευμένη, ουσιαστική και αποτελεσματική αντιμετώπιση του εν λόγω φαινομένου, καταρτίζοντας ένα ολιστικό στρατηγικό σχεδιασμό. Ο εν λόγω σχεδιασμός εδράζεται στις κατευθύνσεις που ενστερνίζεται το Πρόγραμμα Διακυβέρνησης, το οποίο, κάτω από τον Πυλώνα «Άνθρωπος», θέτει ως επίκεντρο την Ανθρωποκεντρική Εκπαίδευση. Προς την κατεύθυνση αυτή, προωθούνται συγκεκριμένα προγράμματα και δράσεις που προάγουν, μεταξύ άλλων, την ενσυναίσθηση, την πρόληψη, τη διαχείριση και τη μείωση φαινομένων σχολικού εκφοβισμού και τον σεβασμό στη διαφορετικότητα και ποικιλομορφία.

Σε αυτό το πλαίσιο, με βάση την προηγούμενη Στρατηγική που υλοποιείτο από το 2018, διαμορφώθηκε και ολοκληρώθηκε τον Αύγουστο και στη συνέχεια εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο, τον Νοέμβριο του 2024, η νέα Εθνική Στρατηγική για την Πρόληψη και Διαχείριση της Βίας στο Σχολείο και το συναφές σχέδιο δράσης της.

Για τη διαμόρφωση της νέας Εθνικής Στρατηγικής μελετήθηκε ένα εύρος βιβλιογραφικού υλικού, προκειμένου να εντοπιστούν νέες διεθνείς καλές πρακτικές και τάσεις στην πρόληψη και διαχείριση της βίας στο σχολείο και να μελετηθούν δράσεις που εφαρμόστηκαν, καταγράφοντας θετικά αποτελέσματα. Εξίσου κύριο μέλημα υπήρξε η διασφάλιση της συμμόρφωσης της Στρατηγικής με διεθνή πρότυπα και κατευθυντήριες γραμμές, όπως είναι η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, το εγχειρίδιο κατευθυντήριων γραμμών του Συμβουλίου της Ευρώπης, καθώς και τα έγγραφα πολιτικής και τα διαγνωστικά εργαλεία της UNESCO.

Επιπλέον, αξιοποιήθηκαν τα ευρήματα της παγκύπριας έρευνας για το φαινόμενο της βίας στο σχολείο, που διενεργήθηκε στο διάστημα 2019-2024, ενώ λήφθηκαν υπόψιν οι πρόνοιες του περί της Πρόληψης και Αντιμετώπισης της Ενδοσχολικής Βίας Νόμου του 2020, καθώς και τα σχετικά μέτρα ενδυνάμωσης των σχολείων που έχουν εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Νοέμβριο του 2023.

Στο σημείο αυτό, είναι σημαντικό να σημειώσω ότι στο στάδιο της διαμόρφωσης της νέας Εθνικής Στρατηγικής υπήρξε κομβικός ο ρόλος, τόσο των αρμόδιων Διευθύνσεων και Υπηρεσιών του ΥΠΑΝ όσο και των συναρμόδιων Υπουργείων, των εκπαιδευτικών οργανώσεων, των συνομοσπονδιών γονέων, καθώς και των μαθητών/μαθητριών.

Η συμμετοχή τους στις συνεντεύξεις, στα εργαστήρια, καθώς και στη διά ζώσης και δημόσια διαβούλευση που διενεργήθηκε, συνέβαλε στη διασφάλιση της συμμετοχικότητας, στην προώθηση των συνεργειών και, ως εκ τούτου, των στόχων που επιδιώκονται μέσω της Εθνικής Στρατηγικής.

Σε ό,τι αφορά στον σκοπό της, η νέα Εθνική Στρατηγική θέτει στο επίκεντρο την υιοθέτηση μίας ολιστικής προσέγγισης, η οποία θα διασφαλίσει την ενδυνάμωση και την ενεργό συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων για την πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου της σχολικής βίας και παραβατικότητας. Επιπρόσθετα, στοχεύει στη δημιουργία ενός ασφαλούς σχολικού κλίματος, το οποίο προωθεί έμπρακτα την κουλτούρα συμπερίληψης και την καλλιέργεια κοινωνικών δεξιοτήτων, καθώς και στη διασφάλιση της ενδυνάμωσης και της συναφούς ενεργού συμμετοχής της εκπαιδευτικής και της μαθητικής κοινότητας, αλλά και των γονέων και των κηδεμόνων στην πρόληψη και αντιμετώπιση των περιστατικών βίας στο σχολικό περιβάλλον.

Για την επίτευξη του πιο πάνω σκοπού, έχει καταρτιστεί ένα στοχευμένο Σχέδιο Δράσης, που βασίζεται στην ολιστική προσέγγιση και εδράζεται σε πέντε Πυλώνες που λειτουργούν συμπληρωματικά και αλληλένδετα. Ο κάθε Πυλώνας περιλαμβάνει αριθμό δράσεων και δραστηριοτήτων, κάθε μία από τις οποίες συμβάλλει στην επίτευξη του σκοπού και των επιμέρους στόχων της Εθνικής Στρατηγικής. Όλοι οι Πυλώνες δημιουργούν ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο πολιτικής, επιστημονικά τεκμηριωμένο, μέσω του οποίου η Εθνική Στρατηγική επιδιώκεται να καταστεί βιώσιμη και αποτελεσματική.

Συγκεκριμένα, ο πρώτος Πυλώνας στοχεύει στη διασφάλιση ενός ασφαλούς και συμπεριληπτικού σχολικού περιβάλλοντος. Ο δεύτερος Πυλώνας προωθεί την εκπαίδευση και ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και των γονέων/κηδεμόνων για πρόληψη και διαχείριση της σχολικής βίας. Ο τρίτος Πυλώνας επικεντρώνεται στην εκπαίδευση και ενδυνάμωση των παιδιών για πρόληψη και διαχείριση της σχολικής βίας. Στο ίδιο πλαίσιο, ο τέταρτος Πυλώνας αφορά στους μηχανισμούς παρακολούθησης και υλοποίησης των πολιτικών και καταγραφής των φαινομένων βίας, και τέλος, ο πέμπτος Πυλώνας προωθεί τη δημιουργία συνεργειών με άλλους φορείς.

Θα περιοριστώ στα όσα έχω αναφέρει, αφού λεπτομερής παρουσίαση και ανάλυση του πλαισίου και των πυλώνων που διέπουν τη Στρατηγική θα ακολουθήσει στη συνέχεια από τη Διευθύντρια του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.

Θέλω να ευχαριστήσω θερμά τα συναρμόδια Υπουργεία Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως και Υγείας, καθώς και το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας για την αγαστή συνεργασία που έχει αναπτυχθεί μεταξύ μας και που θα συνεχιστεί και θα ενδυναμωθεί με τη νέα Εθνική Στρατηγική. Επιπλέον, ευχαριστώ όλους τους αρμόδιους και εμπλεκόμενους φορείς που συνέδραμαν στη διαδικασία διαμόρφωσης και στον συντονισμό της Στρατηγικής, καθώς και για τη συμμετοχή τους στις δράσεις και δραστηριότητες που περιλαμβάνονται στο Σχέδιο Δράσης.

Εκφράζω επίσης τις ευχαριστίες μου στις Διευθύνσεις, τις Υπηρεσίες, τις Επιτροπές και τις Ομάδες του Υπουργείου για τη συνεργασία και τη συμβολή τους σε όλα τα στάδια της διαδικασίας που προηγήθηκε της έγκρισης της Εθνικής Στρατηγικής. Ιδιαίτερες ευχαριστίες εκφράζω στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, που ανέλαβε όλους τους προηγούμενους μήνες τον συντονισμό, για την ολοκλήρωση τόσο της διαδικασίας αξιολόγησης της προηγούμενης όσο και τη διαμόρφωση της νέας Εθνικής Στρατηγικής.

Κλείνοντας, θέλω να υπογραμμίσω ότι το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας θα συνεχίσει να θέτει ως ύψιστη προτεραιότητα την πρόληψη και αντιμετώπιση της βίας και της παραβατικότητας. Μέσω των Διευθύνσεων και των Υπηρεσιών μας, θα συνεχίσουμε να σχεδιάζουμε και να υλοποιούμε νέες πολιτικές και δράσεις, να τις παρακολουθούμε στενά και να τις αξιολογούμε, με γνώμονα το καλό όλου του μαθητικού και εκπαιδευτικού πληθυσμού και τη διασφάλιση ενός ασφαλούς σχολικού πλαισίου, που προωθεί τη συναισθηματική ευημερία όλων των εμπλεκομένων, καθώς και την απρόσκοπτη μάθηση και εκπαίδευση. Είμαι απολύτως βέβαιη ότι, όπως και μέχρι στιγμής, στην προσπάθεια θα είστε αρωγοί και συνοδοιπόροι όλοι εσείς, αφού είναι χρέος μας να εργαστούμε συλλογικά, προκειμένου να διαμορφώσουμε μία υγιή κοινωνία που θα έχει τις βάσεις της στις ασφαλείς σχολικές κοινότητες.

(ΕΑθ/AΣ)