Ανακοινωθέντα

Ο καρκίνος κατατάσσεται πλέον σε όλα τα συστήματα υγείας παγκόσμια ως μείζον θέμα Δημόσιας Υγείας. Με τα δεδομένα να δείχνουν ότι περίπου τα μισά περιστατικά όλων των μορφών καρκίνου είναι δυνατό να προληφθούν με την έγκαιρη διάγνωση, η 4^η Φεβρουαρίου κάθε έτους μάς υπενθυμίζει ότι ο μοναδικός τρόπος αντιμετώπισης και δραστικής μείωσης της εμφάνισης των περιστατικών καρκίνων είναι η συλλογική και στοχευμένη δράση, που θα έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της γνώσης και της διαλεύκανσης πληροφοριών σχετικά με την ασθένεια του καρκίνου. 

Η φετινή Παγκόσμια Ημέρα Καρκίνου, με θέμα “I can and I will…”, επικεντρώνεται στη σημαντικότητα που έχουν η πρόληψη και η έγκαιρη διάγνωση για την θεραπεία και την αντιμετώπιση του καρκίνου. Σε αυτό το πλαίσιο, εξίσου σημαντική είναι η απομυθοποίηση της ασθένειας και η στόχευση στην ορθή πληροφόρηση που θα επιτρέψει στους καρκινοπαθείς να αποδεχτούν την ασθένεια, αλλά και στους οικείους τους να ενημερωθούν σωστά και να δημιουργήσουν ένα σύστημα στήριξης γύρω από τον ασθενή, συμβάλλοντας έτσι στη μείωση των συνεπειών στον ίδιο τον πάσχοντα.

Στην Κύπρο, με βάση το Αρχείο Καρκίνου, τα τελευταία χρόνια, τα περιστατικά καρκίνου που εκδηλώνονται φτάνουν περίπου τις 3,500. Παρόλο που ο αριθμός φαίνεται να είναι μεγάλος, είναι ιδιαίτερα αισιόδοξο το γεγονός ότι τα περισσότερα περιστατικά διαγιγνώσκονται έγκαιρα και στη χώρα μας καταγράφεται χαμηλή επίπτωση και θνησιμότητα συγκριτικά με την κλίμακα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης και η ενίσχυση της ικανότητας των ατόμων για υιοθέτηση υγιεινού τρόπου ζωής, μπορεί να επιφέρουν σημαντικές βελτιώσεις στην πρόληψη του καρκίνου και να περιορίσουν την αύξηση των περιστατικών καρκίνου. Μεγάλο μέρος από αυτά μπορούν να αποφευχθούν μέσω της πρόληψης, και επίσης μεγάλο μέρος των θανάτων από καρκίνο μπορούν να αποφευχθούν μέσω της έγκαιρης διάγνωσης και της θεραπευτικής αντιμετώπισης. Η πρόληψη λοιπόν αποτελεί ίσως το μεγαλύτερο εργαλείο, με την αξιοποίηση του οποίου όλοι μαζί μπορούμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας για την αντιμετώπιση και εξάλειψη της παγκόσμιας επιδημίας του καρκίνου.

Ευθύνη και χρέος της Πολιτείας είναι o σχεδιασμός και η υλοποίηση προγραμμάτων πρόληψης και έγκαιρης ανίχνευσης, καθώς και η διασφάλιση υψηλού επιπέδου παροχής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης σε όλους τους ασθενείς. Προς τούτο, το Υπουργείο Υγείας έχει αναπτύξει διαχρονικά στενή συνεργασία με Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς, επιστημονικές ιατρικές εταιρείες και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, ώστε από κοινού να συμβάλουν σε θέματα προαγωγής της υγείας.

Με την υπεύθυνη στάση μας, την επιδίωξη της Πρωτογενούς Πρόληψης, μέσα από την προώθηση προληπτικών προγραμμάτων, καθώς και την υιοθέτηση σωστού τρόπου ζωής μπορούμε να συνδράμουμε θετικά στη μάχη κατά του καρκίνου. Απώτερος στόχος είναι η προαγωγή παρεμβάσεων που να μειώνουν τους κύριους παράγοντες κινδύνου, όπως την ανθυγιεινή διατροφή, την έλλειψη άσκησης, την κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα.

Το Υπουργείο Υγείας πραγματοποιεί σε συνεργασία και με τη στήριξη εξειδικευμένων ομάδων και φορέων διάφορες δράσεις και προγράμματα προληπτικού και ενημερωτικού χαρακτήρα. Ενδεικτικά, εφαρμόζει πρόγραμμα διακοπής του καπνίσματος, εκστρατείες ενημέρωσης για διάφορες μορφές καρκίνου, όπως του προστάτη, του μαστού, του εντέρου, κτλ. Επίσης, μέσω της Σχολιατρικής Υπηρεσίας και σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας, προσφέρουμε καθολικό εμβολιασμό κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στα κορίτσια της 1^ης και 2^ης τάξης των δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων, ενώ εξετάζεται η δυνατότητα επέκτασης του προγράμματος και σε άλλες ηλικιακές ομάδες, έτσι ώστε η κάλυψη να είναι όσο το δυνατό μεγαλύτερη. Οι δραστηριότητες αυτές, καθώς και άλλες, στοχεύουν στην ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση του γενικού πληθυσμού.

Το Υπουργείο Υγείας επικεντρώθηκε επίσης στα προγράμματα Δευτερογενούς Πρόληψης, αναπτύσσοντας οργανωμένα πληθυσμιακά προγράμματα, τα οποία είναι αποδεδειγμένο, πως συμβάλλουν στην ελάττωση της θνητότητας από καρκίνο κατά 30%. Το πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του παχέος εντέρου, με σκοπό την έγκαιρη ανίχνευση αίματος στα κόπρανα που θα οδηγήσει στην διενέργεια κολονοσκόπησης, εφαρμόζεται στο παρόν στάδιο στην Επαρχία Λάρνακας για τις γυναίκες και άνδρες 50-69 ετών.

Ο καρκίνος του μαστού ως ο πιο συχνός γυναικείος καρκίνος είναι για εμάς προτεραιότητα. Για αυτό το Πληθυσμιακό Πρόγραμμα Έγκαιρης Ανίχνευσης Καρκίνου του Μαστού, το οποίο εφαρμόζεται παγκύπρια συνεχώς αναβαθμίζεται και εξελίσσεται τόσο σε τεχνολογικό όσο και λειτουργικό επίπεδο. Σε ό,τι αφορά στη θεραπευτική αντιμετώπιση λειτούργησε από το 2016 στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας, το Κέντρο Μαστού με σκοπό την ολιστική προσέγγιση της κάθε νέας περίπτωσης, αλλά και της διεπιστημονικής αντιμετώπισής του από χειρουργό, ογκολόγο, ακτινολόγο, ιστοπαθολόγο και πλαστικό χειρουργό.

Η θεραπεία γενικά για όλους τους τύπους και μορφές καρκίνου βασίζεται σε πρωτόκολλα και κοινές κατευθυντήριες γραμμές. Το Ογκολογικό Κέντρο της Τράπεζας Κύπρου και η Ογκολογική Κλινική του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας έχουν στη διάθεσή τους τις πιο σύγχρονες χημειοθεραπείες. Η ακτινοθεραπεία παρέχεται από σύγχρονους γραμμικούς επιταχυντές από το Ογκολογικό της Τράπεζας Κύπρου και από το Γερμανικό Ογκολογικό Κέντρο, με το οποίο το Υπουργείο Υγείας υπόγραψε συμφωνία για τους ασθενείς της Επαρχίας Λεμεσού και Πάφου και στο οποίο οι ασθενείς λαμβάνουν θεραπεία ανάλογα με την περίπτωση.

Το 2008 το Υπουργείο Υγείας προχώρησε στην ετοιμασία Εθνικής Στρατηγικής για τον  καρκίνο με στόχο τη μείωσή του. Ο σχεδιασμός βασίστηκε στους τέσσερεις βασικούς πυλώνες που αφορούν την πρόληψη, τη θεραπευτική αντιμετώπιση, την ανακουφιστική φροντίδα και την έρευνα. Τον περασμένο χρόνο η Εθνική Επιτροπή Αντιμετώπισης του Καρκίνου διοργάνωσε εργαστήριο για την επικαιροποίηση της εν λόγω Στρατηγικής βασισμένη στις νέες εξελίξεις γύρω από τον τομέα αυτό. Η αναθεωρημένη Στρατηγική περιλαμβάνει πέντε άξονες που αφορούν την Πρόληψη, την Έγκαιρη Διάγνωση και Αντιμετώπιση, την Επανένταξη, την Ανακουφιστική και Ψυχοκοινωνική Στήριξη, την Καταγραφή Περιστατικών/Αρχείο και την Έρευνα. Η αναθεωρημένη Στρατηγική έχει ολοκληρωθεί και αναμένεται σύντομα να παραδοθεί.

Στον τομέα της έρευνας, παρά το μικρό μέγεθος της χώρας μας, καταφέραμε να εντοπίσουμε έναν ιδιαίτερο τύπο BRC που είναι ενδεικτικός αποκλειστικά στον πληθυσμό μας με τη συμβολή τόσο του Πανεπιστημίου Κύπρου, όσο και του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής που αναδεικνύουν την Κύπρο στο εξωτερικό.

Κυρίες και Κύριοι,

Βασικό μέλημα του Υπουργείου Υγείας είναι οι ασθενείς με καρκίνο που εξακολουθούν να δίνουν με αξιοπρέπεια τη μάχη με την αρρώστια, να αισθάνονται ότι η Πολιτεία μπορεί να εγγυηθεί την αξιόπιστη, ποιοτική και αποτελεσματική φροντίδα τους.

Θα ήθελα καταληκτικά να ευχαριστήσω θερμά όλους εσάς που βρίσκεστε σήμερα εδώ και που αγωνίζεστε άοκνα για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση των Κύπριων πολιτών, αλλά και τη στήριξη που προσφέρετε στους καρκινοπαθείς συμπολίτες μας.

Σημ.: Τον χαιρετισμό ανέγνωσε εκ μέρους του Υπουργού Υγείας η Γενική Διευθύντρια του Υπουργείου δρ Χριστίνα Γιαννάκη.

(ΜΚΥ)