Ανακοινωθέντα

Ο Υπουργός Ενέργειας, Βιομηχανίας και Εμπορίου κ. Γιώργος Λακκοτρύπης, προέβη σε δηλώσεις τη Δευτέρα 13 Μαΐου 2019, στο « Πρωινό Δρομολόγιο» του Τρίτου Προγράμματος Ραδιοφώνου του ΡΙΚ, αναφορικά με τις πρόσφατες τουρκικές παραβιάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, τις αδειοδοτημένες γεωτρήσεις που προγραμματίζονται, για τον αγωγό EastMed, όπως και για την έλευση φυσικού αερίου στην Κύπρο.

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο των ερωτο-απαντήσεων:

«Ερώτηση: Τί γίνεται με τον ΠΟΡΘΗΤΗ;

Απάντηση: Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι βρίσκεται στο σημείο που προγραμματίζεται να γίνει γεώτρηση. Η τελευταία πληροφόρηση που είχαμε ήταν ότι δεν έχει αρχίσει. Έκανε προσπάθειες, όπως και εμείς κάνουμε προσπάθειες σε όλα τα επίπεδα για να αποτρέψουμε αυτή την εξέλιξη.

Ερώτηση: Είναι τεχνικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ή ήρθε για λόγους αντιπερισπασμού και θα φύγει;

Απάντηση: Θεωρώ ότι είναι ένας συνδυασμός αυτών των γεγονότων. Μπορώ να σας πω ότι ο λόγος που δεν έχει έρθει όλο αυτό το διάστημα, είναι ότι πράγματι αντιμετώπιζε πάρα πολλές δυσκολίες στο να εξεύρει τις απαραίτητες υπηρεσίες για να προχωρήσει σε γεώτρηση. Αντιλαμβάνεστε ότι δεν είναι εύκολο πράγμα να κάνεις γεώτρηση, ούτε μπορείς να είσαι 100% αυτάρκης όσον αφορά τις υπηρεσίες που χρειάζεσαι. Χρειάζεσαι ένα σωρό άλλες εταιρίες που θα πάρεις ως υπό-εργολάβους για να σε βοηθήσουν. Μπορώ να σας πω ότι και με δικές μας ενέργειες δυσκολεύτηκε πάρα πολύ να εξεύρει αυτές τις υπηρεσίες. Οι πληροφορίες μας λένε ότι τις έχει βρει ,αλλά δεν έχει αρχίσει ακόμη τη γεώτρηση. Ίσως να τους λείπουν κάποια πράγματα αλλά δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι.

Ερώτηση: Ξέρουμε ποιές εταιρίες παρέχουν στήριξη στην Άγκυρα και από ποιές χώρες προέχονται;

Απάντηση: Ναι, ξέρουμε ποιεςείναι αυτές οι εταιρίες και τι είδους υπηρεσίες προσφέρουν. Σ’ αυτή τη βάση γίνονται και οι έρευνες για να χτιστεί και η νομική μας υπόθεση για να προχωρήσουμε στα δικαστήρια. Όσον αφορά τις χώρες, επιτρέψτε μου σ’ αυτό το σημείο να μην αναφερθώ, διότι και εμείς προετοιμάζουμε κάποιες προειδοποιητικές κινήσεις προς αυτές τις εταιρίες, γι’ αυτό επιτρέψτε μου να μην επεκταθώ. Προσπαθούμε με κάθε διπλωματικό/νομικό μέσο να αποτρέψουμε αρνητικές εξελίξεις.

Ερώτηση: Επηρεάζονται οι δικοί μας σχεδιασμοί αν η Τουρκία προχωρήσει με τη γεώτρηση;

Απάντηση: Δεν επηρεάζονται οι δικοί μας σχεδιασμοί, αλλά εξακολουθεί να παραμένει μια εξαιρετικά σοβαρή παραβίαση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Δεν είναι απαραίτητο να γίνει γεώτρηση σε αδειοδοτημένα τεμάχια τα οποία θα μπορούσαν να επηρεάσουν τους δικούς μας σχεδιασμούς, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι πρόκειται για μια πολύ σοβαρή παραβίαση. Ας μην ξεχνάμε αυτό το πράγμα. Από εκεί και πέρα, η απάντηση είναι όχι. Την περασμένη εβδομάδα είχαμε πάρα πολύ σημαντική πρόοδο σε 2 μέτωπα που έχουμε ενώπιόν μας. Το πρώτο είναι για την αδειοδότηση του τεμαχίου 7 στην κοινοπραξία TOTAL και ΕΝΙ, ένα μέτωπο που περιλαμβάνει συμμετοχή και σύμπραξή τους και σε πολλά άλλα τεμάχια, δεν είναι μόνο το 7. Είχαμε, επίσης, σημαντική πρόοδο όσον αφορά την αξιοποίηση του κοιτάσματος «ΑΦΡΟΔΙΤΗ», όπου συζητάμε εδώ και λίγο καιρό με την κοινοπραξία του «ΑΦΡΟΔΙΤΗ» για τους εμπορικούς όρους του κοιτάσματος. Μπορώ να  πω ότι έχουμε καταλήξει στα περισσότερα σημεία. Έχουν μείνει 2 νομικά σημεία που ελπίζω να διευκρινιστούν αυτή την εβδομάδα. Από εκεί και πέρα, θα πρέπει, ταυτόχρονα με το συμβόλαιο αναλογικού καταμερισμού, να συμφωνηθεί και το σχέδιο ανάπτυξης και παραγωγής. Το σχέδιο ανάπτυξης και παραγωγής είναι, ουσιαστικά, το κείμενο που θα μας οδηγήσει ,αν συμφωνηθεί από την πλευρά μας, σε μια άδεια εκμετάλλευσης για την κοινοπραξία. Από εκεί και πέρα, ανοίγει ο δρόμος για να διοχετευθεί το Φυσικό Αέριο στα τερματικά της Αιγύπτου και από εκεί στις ευρωπαϊκές αγορές.  

Ερώτηση: Τί γίνεται με τη διαφορά που είχαμε με το Ισραήλ;

Απάντηση: Πρέπει να  πω ότι εκείνη η διαφορά δεν επηρεάζει την προσπάθειά μας για εκμετάλλευση του «ΑΦΡΟΔΙΤΗ». Αυτή είναι η ρητορική που ακολουθεί κυρίως η εταιρία που διαχειρίζεται το τεμάχιο από την πλευρά του Ισραήλ. Η δική μας θέση είναι ότι ναι μεν η δομή του κοιτάσματος εκτείνεται, αλλά δεν υπάρχει καμιά απολύτως ένδειξη ότι το κοίτασμα εκτείνεται από τη μεριά του Ισραήλ. Εν πάση περιπτώσει, οι συζητήσεις συνεχίζονται. Η πλευρά μας θα καταθέσει εντός των επόμενων ημερών αναθεωρημένη πρόταση για τρόπους διαχείρισης στην περίπτωση που το Φυσικό Αέριο εκτείνεται προς τη μεριά του Ισραήλ και από εκεί και πέρα εναπόκειται στον δομημένο διάλογο που έχουμε αρχίσει για να καταλήξουμε κάπου.

Οι εταιρίες ΕΝΙ και TOTAL είναι, εκ των πραγμάτων, οι εταιρίες που έχουν τις άδειες για τα περισσότερα κοιτάσματα εντός της ΑΟΖ μας. Σε κάποιες περιπτώσεις μαζί, π.χ. τεμάχια 6 και 11, και σε κάποιες περιπτώσεις ξεχωριστά ,π.χ. τεμάχια 8, 2, 3 και 9. Έτσι, στο πλαίσιο της συζήτησης για αδειοδότηση του τεμαχίου 7 και στις 2 εταιρίες γίνεται και συζήτηση για να συμπράξουν σε όλα τα τεμάχια πλέον, ακριβώς για να ενισχυθεί ο ρόλος και η δύναμη με την οποία θα μπορέσουν να προχωρήσουν στο γεωτρητικό τους πρόγραμμα, τόσο τεχνικά όσο και οικονομικά όσο και γεωπολιτικά.  

Ερώτηση: Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι οι εταιρίες αυτές δεν δίνουν σημασία στα γεγονότα και στις προκλήσεις από πλευράς της Άγκυρας;

Απάντηση: Δεν είναι η πρώτη φορά που αντιμετωπίζουν είτε έμμεσα είτε πιο άμεσα προκλήσεις. Υπενθυμίζω πριν περίπου 12 μήνες το τι είχε συμβεί στο τεμάχιο 3, όπου η τουρκική προκλητικότητα επηρέασε άμεσα στις προσπάθειες της ιταλικής ΕΝΙ για γεώτρηση στο στόχο «ΣΟΥΠΙΑ». Επομένως, δεν είναι η πρώτη φορά που αντιμετωπίζουν είτε έμμεσα είτε άμεσα την τουρκική προκλητικότητα. Οι εταιρίες έχουν δείξει είτε άμεσα είτε έμμεσα τη βούλησή τους να προχωρήσουν με τους σχεδιασμούς τους στην κυπριακή ΑΟΖ. Αυτή είναι και η καλύτερη απάντηση, διότι όσο προχωράμε, γίνονται γεωτρήσεις, έχουμε ανακαλύψεις κοιτασμάτων όπως το «ΓΛΑΥΚΟΣ», το «ΚΑΛΥΨΩ», τόσο περισσότερο έχουμε ενδιαφέρον από τις εταιρίες και τόσο περισσότερο αποτρέπεται η Τουρκία από το να συμπράττει με διεθνείς εταιρίες για να προχωρεί σ’ αυτές τις παρανομίες. Δεν μπορεί κανένας να κάνει από μόνος του γεωτρήσεις, ούτε καν οι πιο μεγάλες εταιρίες του κόσμου που έχουμε αδειοδοτημένες στην ΑΟΖ μας.

Ερώτηση: Έχουν ολοκληρωθεί οι διαπραγματεύσεις για αδειοδότηση του 7;

Απάντηση: Μπορώ να πω ότι στο τεχνικό και στο εμπορικό κομμάτι έχουμε συμφωνήσει. Απομένουν και εκεί κάποια νομικά σημεία και αυτή την εβδομάδα πρέπει να γίνει ανταλλαγή απόψεων για να μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε. Από εκεί και πέρα, μπορεί να είναι και θέμα ημερών. Αν υπάρχουν και πιο σοβαρές διαφωνίες, μπορεί να χρειαστεί και κάποια κατ’ ιδίαν συνάντηση. Την περασμένη εβδομάδα όλες οι συναντήσεις και διαπραγματεύσεις που έγιναν ήταν κατ’ ιδίαν και στις 2 περιπτώσεις. Είναι ,όμως, κάτι που πιστεύω ότι θα ξεπεραστεί. Αυτό το διάστημα είχαμε αντιμετωπίσει αρκετές τέτοιες περιπτώσεις, αλλά με καλή θέληση βρίσκουμε τις λύσεις και προχωράμε στο επόμενο στάδιο. Θεωρούμε λοιπόν ότι ,τα πιο σημαντικά θέματα αυτής της συμφωνίας τα έχουμε επιλύσει ,είτε αφορούν το οικονομικό είτε το εμπορικό είτε το εθνικό κομμάτι είτε τα υπόλοιπα τεμάχια.

Ερώτηση: Πώς σχολιάζετε το ότι η Τουρκία αμφισβητεί μέρος του τεμαχίου 7;

Απάντηση: Η Τουρκία αμφισβητεί μέρος του τεμαχίου 7, όπως αμφισβητεί μέρος του τεμαχίου 6, θεωρώντας δε ότι εμπίπτει μέσα στην τουρκική υφαλοκρηπίδα, με την περίεργη θεώρηση της ΑΟΖ την οποία υιοθετεί η Τουρκία, αλλά κανένα άλλο κράτος με το οποίο έχουμε συμβληθεί και έχουμε συμφωνία οριοθέτησης. Αυτό πρέπει να λεχθεί.

Ερώτηση: Τί γίνεται με τις επικείμενες γεωτρήσεις;

Απάντηση: Υπολογίζω ότι ο επόμενος κύκλος του προγράμματος θ’ αρχίσει περί το τέλος του χρόνου, αρχές του επόμενου. Έχουμε μπροστά μας ακόμη μερικούς μήνες. Ο προγραμματισμός γίνεται για μια σειρά από γεωτρήσεις από όλες τις κοινοπραξίες διότι τόσο η TOTAL-ENI θα προχωρήσει σε ερευνητικό πρόγραμμα καθώς και η ΕΧΧΟΝ Mobil – Qatar Petroleum θα προχωρήσει σε πρόγραμμα για επιβεβαίωση του «ΓΛΑΥΚΟΣ», αλλά ενδεχομένως και σε καινούριους στόχους για έρευνες. Αν όλα πάνε καλά, θα προχωρήσει και η κοινοπραξία του «ΑΦΡΟΔΙΤΗ» για επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις αλλά και για γεωτρήσεις παραγωγής του κοιτάσματος. Είναι γεωτρήσεις διαφορετικού είδους προκειμένου το κοίτασμα ν’ αρχίσει να παράγει Φυσικό Αέριο. Επομένως, τους επόμενους 24 μήνες η δραστηριότητα εντός της ΑΟΖ μας θα είναι αρκετά έντονη.

Ερώτηση: Τί γίνεται με τον αγωγό EastMed;

Aπάντηση: Αυτή τη στιγμή η προσπάθεια είναι πάνω στη κοινοπραξία που έχει αναλάβει το έργο. Αναφέρομαι στην ΙGI POSEIDON. H κοινοπραξία έχει λάβει ένα μεγάλο ποσό χορηγία από την ΕΕ γύρω στα 35.000.000 ευρώ για να προχωρήσει στις λεπτομερείς μελέτες, οι οποίες κοστίζουν αρκετές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ για να καταδείξει πόσο ανταγωνιστικός θα είναι αυτός ο αγωγός και ποιες είναι οι τεχνικές και οικονομικές προϋποθέσεις για να μπορεί αυτό το έργο να υλοποιηθεί. Είναι ένα φιλόδοξο έργο, όλοι το γνωρίζουμε και έχουμε λάβει τη συνειδητή απόφαση να το μελετήσουμε μέχρι να φτάσει η στιγμή που θα πρέπει να επιλέξουμε, είτε αγωγό EastMed είτε τερματικό υγροποίησης στην Κύπρο είτε ενδεχομένως άλλες λύσεις.

Ερώτηση: Τι γίνεται με τις προσπάθειες για προμήθεια Φυσικού Αερίου;

Απάντηση: Τέλος Μαΐου λήγει και η προθεσμία για να καταθέσουν προτάσεις οι κοινοπραξίες όσον αφορά τις υποδομές Φυσικού Αερίου. Είναι και αυτή μια περίπτωση για την οποία πήραμε χορηγία από την ΕΕ ύψους 101.000.000 ευρώ από την ΕΕ για να μπορέσουμε να εισάγουμε υγροποιημένο Φυσικό Αέριο. Ο διαγωνισμός από τη ΔΕΦΑ έχει προχωρήσει σε συνεργασία με την ΑΗΚ για να δημιουργήσουμε τις υποδομές που χρειαζόμαστε ακριβώς για να εισάγουμε το Φυσικό Αέριο. Πριν περίπου 10 μέρες, είχα συνάντηση με όλους τους εμπλεκόμενους και για την προμήθεια του Φυσικού Αερίου και για τη διαδικασία που θ’ ακολουθηθεί. Η στρατηγική που θέλουμε να ακολουθήσουμε αυτή τη φορά είναι να δημιουργήσουμε τις υποδομές ξεχωριστά ,από τη στιγμή που έχουμε πάρει χορηγία από την ΕΕ, και από εκεί και πέρα να γίνει μακροπρόθεσμο συμβόλαιο για πιο μικρές ποσότητες απ’ ό,τι χρειαζόμαστε και το υπόλοιπο που χρειαζόμαστε για ηλεκτροπαραγωγή να το παίρνουμε από το spot market. Μας δίνει λοιπόν αυτή η μέθοδος την ευελιξία που χρειάζεται η ΑΗΚ για να προχωρήσουμε σε λύση.

Ερώτηση: Θα πάρει πολύ χρόνο;

Απάντηση: Όχι κατ’ ανάγκη. Θα χρειαστούν βέβαια κάποιοι μήνες. Το πιο σημαντικό είναι να κατακυρωθούν οι προτάσεις, να έχουμε προτάσεις μέχρι το τέλος του μήνα, να κατακυρωθεί η προσφορά και από εκεί και πέρα θα τρέχουν κάποια πράγματα και παράλληλα για να μπορέσουμε να εισάγουμε το Φυσικό Αέριο. Έχει ήδη εκδηλωθεί ενδιαφέρον από εταιρίες που θέλουν να προχωρήσουν στις υποδομές, αλλά αυτό το λέω με την επιφύλαξη ότι ο διαγωνισμός θα κλείσει σε 15 μέρες περίπου και θα δούμε ποιες εταιρίες- κοινοπραξίες έχουν ενδιαφερθεί για τις υποδομές.

Ερώτηση: Μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η ΑΟΖ έχει θωρακιστεί;

Απάντηση: Γνωρίζουμε πολύ καλά ποια είναι η χώρα μας και τους μηχανισμούς που έχει για να υπεραμυνθεί σ’ αυτή την τουρκική προκλητικότητα. Οι τρόποι είναι διπλωματικοί και νομικοί. Αυτούς προσπαθούσαμε και προσπαθούμε ν’ αξιοποιήσουμε. Ακούω τις συζητήσεις που γίνονται και αφορούν τις σχέσεις μας ,διμερείς και πολυμερείς. Αν δεν υπήρχαν αυτές οι σχέσεις θα ήταν καλύτερα; Χτίζουμε αυτές τις σχέσεις ακριβώς σε μια προσπάθεια διπλωματικής/νομικής οχύρωσης της ΑΟΖ μας. Έχουμε συμφωνίες οριοθέτησης με όλα τα κράτη της περιοχής και προχωρήσαμε και σε συμφωνίες συνεκμετάλλευσης και σε διακρατικές συμφωνίες. Αυτό δεν είναι μια οχύρωση; Αν κάποιοι εννοούν «στρατιωτική οχύρωση», όντως δεν έχουμε πάρει αυτή την κατεύθυνση. Οι σχέσεις μας ,όμως, με όλα τα γειτονικά κράτη είναι στενές. Πάμε να αναπτύξουμε μαζί τους υδρογονανθρακικούς πόρους της περιοχής. Οι σχέσεις μας με την Αίγυπτο την καθιστούν κλειδί σ’ αυτά που συμβαίνουν στην ΑΟΖ μας. Χωρίς την Αίγυπτο, η Τουρκία δεν μπορεί να έχει κάποιο νομικό έρεισμα πάνω στην ΑΟΖ. Η θεώρηση της Τουρκίας επί της ΑΟΖ είναι ότι εμείς δεν έχουμε θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο, αλλά η Τουρκία. Η δε Αίγυπτος λέει «εγώ έχω θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο, έχω υπογράψει συμφωνίες οριοθέτησης και συνεκμετάλλευσης, συμφωνίες για θαλάσσιους αγωγούς και πολύ σύντομα θα υπογράψουμε και εμπορικές συμφωνίες για το Φυσικό Αέριο». Σύμφωνα με τη θεώρηση της Τουρκίας, η ΑΟΖ μας στα δυτικά περιορίζεται στα 12 ναυτικά μίλια ενώ ανατολικά έχουμε περισσότερα από 12 ναυτικά μίλια, αλλά λιγότερα απ’ όσο είχαμε συμφωνήσει με τον Λίβανο και το Ισραήλ. Έτσι, όταν λέμε ότι χτίζονται σχέσεις να οχυρώσουμε την κυπριακή ΑΟΖ και τα συμφέροντά μας είναι διαμέσου των σχέσεών μας. Χωρίς την Αίγυπτο, η Τουρκία δεν έχει κανένα νομικό έρεισμα και αυτό ειναι σημαντικό να το καταλαβουμε. Δεν είναι μόνο η Αίγυπτος, είναι και ο Λίβανος και το Ισραήλ, ακόμη και η Συρία.

Ερώτηση: Είμαστε σε θέση να ξέρουμε πότε θα κάνουν γεώτρηση οι Τούρκοι;

Απάντηση: Είναι πολύ δύσκολο να ξέρουμε κάτι τέτοιο. Γίνονται προσπάθειες, έχουμε την πληροφόρησή μας και υπάρχει και πλήρης συντονισμός μεταξύ των Υπηρεσιών της Δημοκρατίας.»

ΑΜ