Ανακοινωθέντα

Η Επιτετραμμένη της Κύπρου στον ΟΗΕ, κα Πόλυ Ιωάννου, εκφώνησε στις 22 Μαΐου 2019 ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, δήλωση της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά τη συζήτηση της Ολομέλειας του Σώματος, με θέμα τη γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης για τις νομικές συνέπειες του διαχωρισμού του Αρχιπελάγους Τσάγκος από το Μαυρίκιο το 1965.

Στην παρέμβασή της, η κα Ιωάννου σημείωσε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία χαιρετίζει τη γνωμοδότηση του Διεθνούς Δικαστηρίου και τη σαφή καθοδήγησή του προς την κατεύθυνση του τερματισμού της αποικιοκρατίας και της επίτευξης της ισότητας των κρατών σε μια παγκόσμια τάξη που να στηρίζεται σε κοινές αξίες και αρχές και διέπεται από το κράτος δικαίου.

Αποκαλώντας την αυτοδιάθεση αναφαίρετο δικαίωμα των λαών, καλωσόρισε την απόρριψη από το Δικαστήριο της ατελούς αποαποικιοποίησης στις περιπτώσεις που δεν αποτελεί όλη η επικράτεια μιας πρώην αποικίας αναπόσπαστο μέρος του κράτους που ανεξαρτητοποιείται, ενάντια στη βούληση του λαού της. Οι αποικιακές δυνάμεις τελούν υπό διαρκή υποχρέωση να εφαρμόζουν πλήρως το δικαίωμα αυτοδιάθεσης σε χώρες και εδάφη που στερούνται του δικαιώματος αυτού και δεν μπορούν να επικαλούνται τις όποιες διευθετήσεις για να απαλλαγούν από τις νομικές τους υποχρεώσεις, υπογράμμισε η κα Ιωάννου.

Τόνισε επίσης ότι, σύμφωνα με τη γνωμοδότηση του Δικαστηρίου ο σεβασμός της εδαφικής ακεραιότητας αποτελεί βασικό στοιχείο για την ορθή εφαρμογή του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης και ότι η αποαποικιοποίηση πρέπει να εφαρμόζεται ως προς μια εδαφική μονάδα στο σύνολό της. Η διατάραξη της εδαφικής ακεραιότητας μιας αποικίας μέσω εκτομής και διατήρησης μέρους του εδάφους της από την αποικιακή δύναμη πριν από τη χορήγηση της ανεξαρτησίας της, απαγορεύεται, εκτός και αν βασίζεται στην ελεύθερη βούληση και γνήσια συγκατάθεση του λαού της. Υπάρχει όμως πάντα, επεσήμανε, ένα στοιχείο εξαναγκασμού σε τέτοιες περιπτώσεις, έστω κι αν οι σχετικές διευθετήσεις γίνουν νομότυπα, διότι κανένας λαός δεν θέλει να απολέσει μέρος του εδάφους του.

Αναφορικά με τις υποχρεώσεις της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, η Αναπληρώτρια Μόνιμη Αντιπρόσωπος τόνισε ότι το Σώμα διατηρεί, δυνάμει του Καταστατικού Χάρτη του Οργανισμού, τη συνολική αρμοδιότητα για το θέμα της αποαποικιοποίησης. Ως εκ τούτου, η Γενική Συνέλευση οφείλει να αποφασίσει για τις διευθετήσεις βάσει των οποίων θα εφαρμοστεί, με τη συνεργασία όλων των κρατών μελών του ΟΗΕ η γνωμοδότηση του Δικαστηρίου, για ολοκλήρωση της αποαποικιοποίησης του Μαυρικίου, διά της ταχείας κατάργησης της διοίκησης του Αρχιπελάγους Τσάγκος από την αποικιακή δύναμη. Αυτό ακριβώς προνοείται από το σχέδιο ψηφίσματος που έχει ενώπιόν της η Γενική Συνέλευση και γι’ αυτό η Κύπρος θα το υπερψηφίσει.

Τέλος, η κα Ιωάννου υπογράμμισε ότι δεν πρέπει να αμελείται η ανθρώπινη διάσταση του ζητήματος και η ανάγκη επανόρθωσης των παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επεσήμανε, ιδιαίτερα, το δικαίωμα της επιστροφής των εκτοπισμένων και το δικαίωμα αποκατάστασης των περιουσιών τους σύμφωνα με τις Αρχές Pinheiro και το διεθνές δίκαιο.

(ΜΛ/ΕΙ)