Ανακοινωθέντα

Σαν σήμερα, σαράντα πέντε καλοκαίρια πριν, η Τουρκία εισέβαλε στην Κύπρο, χαράζοντας κατά τρόπο τραγικό την ιστορία του τόπου, μαζί και του λαού του.

Εκ τότε, κάθε Ιούλιος, θα κουβαλά μαζί του τον δυσάρεστο ήχο των σειρήνων της προδοσίας της 15^ης Ιουλίου και της Τουρκικής εισβολής της 20^ης Ιουλίου του 1974.  

Στις 15 Ιουλίου του 1974, ελεγχόμενες από τη χούντα δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς, του σώματος που όφειλε να προστατεύει το Σύνταγμα, τον τόπο και τη δημοκρατία, πυρπολούσαν το Προεδρικό Μέγαρο, επιδιώκοντας να δολοφονήσουν τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπο Μακάριο, ανοίγοντας την κερκόπορτα στον Αττίλα.

Σαράντα πέντε τα χρόνια. Πολλά. Πάρα πολλά. Μια ολόκληρη γενιά, η γενιά των παιδιών του πολέμου, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην προσφυγιά, στην κατοχή, στην ωμή πραγματικότητα μιας Κύπρου διαιρεμένης. Οι παλαιότεροι, έφυγαν από τη ζωή με τον τόπο αδικαίωτο.

Κυρίες και κύριοι,

Με αισθήματα δέους και βαθύτατης ευθύνης στεκόμαστε μπροστά στην ιστορία, στους ανθρώπους που έφυγαν από τη ζωή αδικαίωτοι, χωρίς να επιστρέψουν στα σπίτια τους, στους πρόσφυγες που ακόμα καρτερούν.

Μπροστά σε αυτούς που αναζητούν συγγενείς, σε ήρωες που έδωσαν τη ζωή τους, σε παιδιά που έχασαν πατεράδες.

Στεκόμαστε με δέος μπροστά στους ανθρώπους που φέρουν ακόμα τα τραύματα στο σώμα τους από τις μάχες του πολέμου. Στους συγγενείς των ηρώων και αγνοουμένων που μας τιμούν απόψε με την παρουσία τους, από Κύπρο και Ελλάδα, όπως επίσης σε όλους όσοι βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή για προάσπιση της Δημοκρατίας και αντιμετώπιση του Τούρκου εισβολέα. Ειδικά σας ευχαριστώ που δίνετε και απόψε δυναμικά το παρών σας. 

Στεκόμαστε και σήμερα με δέος μπροστά στην ιστορία μας και στις πληγές του 1974 που δυστυχώς παραμένουν ανοικτές.  Διότι για 45 χρόνια η Κύπρος και ο λαός της βιώνουν καθημερινά τις τραγικές συνέπειες της τουρκικής εισβολής. Βιώνουν:

• Τον άδικο χαμό εκατοντάδων ανθρώπων και τον βίαιο ξεριζωμό δεκάδων χιλιάδων οικογενειών.
• Τη συνεχιζόμενη παράνομη στρατιωτική κατοχή πέραν του ενός τρίτου της Κυπριακής Δημοκρατίας.
• Την παραβίαση βασικών ελευθεριών και θεμελιωδών δικαιωμάτων όλων των προσφύγων.
• Τον παράνομο τουρκικό εποικισμό.
• Τους αγνοούμενους των οποίων η τύχη δεν έχει ακόμη διευκρινισθεί.
• Τους εγκλωβισμένους, που παρέμειναν, παρά τις αντιξοότητες, στα σπίτια τους, θυμίζοντας καθημερινά την ταυτότητα του τόπου μας.
• Την καταστροφή της πολιτιστικής και θρησκευτικής μας κληρονομιάς.

Κυρίες και κύριοι,

Σαράντα πέντε τραγικά καλοκαίρια μετράμε σήμερα. Μετράμε όμως και σαράντα πέντε χρόνια στα οποία ο κυπριακός λαός δεν συμβιβάστηκε, δεν παραιτήθηκε, ΔΕΝ ΞΕΧΑΣΕ.

Οι τραγικές συνέπειες της τουρκικής εισβολής και κατοχής δεν αποτελούν επαναλαμβανόμενες επετειακές ρητορείες αλλά χειροπιαστές αποδείξεις των ασήκωτων ευθυνών της Τουρκίας, έναντι της Κύπρου αλλά και έναντι της διεθνούς κοινότητας.

Την ίδια ώρα είναι αυτές οι συνέπειες που μας θυμίζουν συνεχώς το χρέος, αυτό που δεν πετύχαμε μέχρι σήμερα, παρά τις προσπάθειες, αυτό που δεν έγινε και πρέπει να γίνει.

Αυτό: την απελευθέρωση, την πολυπόθητη λύση, την επανένωση, την ειρήνη, την ασφάλεια, την ευημερία για την οποία ΟΛΟΙ πρέπει να συνεχίσουμε, ΜΑΖΙ, τις προσπάθειες.

Στα σαράντα πέντε χρόνια κατοχής, απέναντι σε μια ισχυρή Τουρκία, η Κύπρος προάσπισε την Κυπριακή Δημοκρατία και με ό,τι μέσο διέθετε, και έπεισε την Διεθνή Κοινότητα για τα δίκαια της. Για αυτό και η τουρκική εισβολή και κατοχή καταδικάστηκε καθολικά και επαναβεβαιώθηκε η εγκυρότητα της μίας και μόνον νόμιμης κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας και της κυριαρχίας της επί ολόκληρης της επικράτειάς της.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δέχθηκε το 2004 στους κόλπους της την Κυπριακή Δημοκρατία με ολόκληρη την εδαφική της επικράτεια, με την εφαρμογή του κεκτημένου να αναστέλλεται προσωρινά στις περιοχές που η νόμιμη κυβέρνηση δεν ασκεί αποτελεσματικό έλεγχο.

Η Κυπριακή Δημοκρατία προχώρησε, κατέβαλε προσπάθειες, απέκτησε νέα εφόδια, στάθηκε ξανά στα πόδια της, με μεγάλο μόχθο, με επιμονή, με το πείσμα των ανθρώπων της, εντός και εκτός Κύπρου.

Κυρίες και κύριοι,

Το Κυπριακό Πρόβλημα Όμως, δεν έχει επιλυθεί. 45 καλοκαίρια μετά, καθήκον όλων μας είναι να βεβαιωθούμε ότι ΔΕΝ ΞΕΧΑΣΕ κανείς, όπως επίσης ότι ουδείς έπαψε να προσπαθεί για την επανένωση.

Δεν αποδεχόμαστε τα τετελεσμένα της τουρκικής εισβολής, δεν συμβιβαζόμαστε με την κατοχή, διδασκόμαστε από τα λάθη μας.

Παρά τις συνεχείς προκλήσεις της Άγκυρας, με αφοσίωση και αποφασιστικότητα και αξιοποιώντας κάθε μέσο το οποίο έχουμε στη διάθεση μας, καταβάλλουμε ειλικρινείς και εντατικές προσπάθειες για την επίλυση του κυπριακού, στοχεύοντας σε μια λύση που θα είναι λειτουργική και βιώσιμη.

Μια λύση διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας με πολιτική ισότητα, σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών, τις αρχές και αξίες της ΕΕ και το κοινοτικό κεκτημένο.

Μια λύση που θα επανενώνει πραγματικά την Κύπρο, θα την αποκαθιστά ως ένα σύγχρονο, λειτουργικό και αποτελεσματικό ευρωπαϊκό κράτος με μία και μόνη κυριαρχία, μία και μόνη διεθνή προσωπικότητα, μια και μόνη ιθαγένεια.

Σε μια επανενωμένη Κύπρο με ρόλο και λόγο εντός και εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα μπορεί να ευημερεί για τους πολίτες της, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους.

Δεν αγωνιζόμαστε για να «νικήσουμε» αλλά για να επανενώσουμε και να δικαιώσουμε όλους, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους.

Ειλικρινής βούληση μας είναι να τερματισθούν οι υφιστάμενες απαράδεκτες συνθήκες αποσταθεροποίησης και απειλών και η επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που διακόπηκαν στο Κρανς Μοντανά, χωρίς χάσιμο χρόνου, με στόχο μια συνολική λύση του κυπριακού που θα διασφαλίζει συνθήκες ειρήνης και ασφάλειας για όλους τους Κυπρίους, και ένα κράτος λειτουργικό και ανεξάρτητο.

Σε αυτό το Κράτος Μέλος της ΕΕ, δεν χωράνε ούτε εγγυήσεις, ούτε ξένοι στρατοί. Χωράει μόνο η εφαρμογή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του διεθνούς δικαίου και των αρχών και αξιών της ΕΕ, για όλους τους πολίτες, στην οποία το επανενωμένο κράτος θα συνεχίσει να ανήκει.

Κυρίες και κύριοι,

Οι φετινές εκδηλώσεις για τις μαύρες επετείους, πραγματοποιούνται σε μια ακόμα δύσκολη στιγμή για την πατρίδα μας. Σε μια περίοδο κατά την οποία η Τουρκία κλιμακώνει την παραβατική συμπεριφορά της, διενεργώντας γεωτρήσεις για εξεύρεση υδρογονανθράκων εντός της χωρικής θάλασσας και της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και υφαλοκρηπίδας της Κύπρου και συνεχίζοντας τις σεισμικές έρευνες, εντός της ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας της Κύπρου.

Είναι προφανές ότι η Τουρκία παραβιάζει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο και οι ενέργειές της αποτελούν σοβαρότατη παραβίαση της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενός κράτους μέλους του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της για εξερεύνηση και εκμετάλλευση των φυσικών της πόρων.

Οι νέες παραβιάσεις διενεργούνται δήθεν για την προστασία των δικαιωμάτων των Τουρκοκυπρίων. Η εν λόγω θέση έρχεται σε αντίθεση με τις συγκλίσεις που έχουν μέχρι στιγμής επιτευχθεί στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για τη συνολική διευθέτηση του Κυπριακού στη βάση των οποίων τα δικαιώματα του συνόλου του Κυπριακού λαού διασφαλίζονται απόλυτα.

Υπενθυμίζω ότι σύμφωνα με τις συγκλίσεις η ομοσπονδιακή Κύπρος, μετά τη λύση, θα εξακολουθήσει να είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας και όλα τα ζητήματα που αφορούν στις θαλάσσιες ζώνες θα ρυθμίζονται δυνάμει της εν λόγω Σύμβασης.

Τα χωρικά ύδατα, υφαλοκρηπίδα, συνορεύουσα ζώνη και αποκλειστική οικονομική ζώνη, καθώς και η οριοθέτηση και διευθέτηση των διαφορών σχετικά με αυτές τις θαλάσσιες περιοχές με τα γειτονικά κράτη, εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της ομοσπονδιακής κυβέρνησης.

Οι πιο πάνω συγκλίσεις, όπως και άλλες σχετικές που έχουν επιτευχθεί στις διαπραγματεύσεις, αποτελούν ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο μέσα στο οποίο όλα τα ζητήματα τα οποία αφορούν στους υδρογονάνθρακες έχουν ήδη συμφωνηθεί.

H τουρκική πλευρά ουδέποτε αμφισβήτησε τις πιο πάνω συγκλίσεις, και είναι εξάλλου γι’ αυτό το λόγο που ουδέποτε εγέρθηκε θέμα υδρογονανθράκων στο πλαίσιο των εντατικών διαβουλεύσεων από το 2015 μέχρι και τον Ιούλιο του 2017 στο Κρανς Μοντανά. 

Επί του προκειμένου, και πέραν των όσων έχω προαναφέρει, υπενθυμίζω ότι η Κυπριακή Δημοκρατία, έχοντας ως γνώμονα τη διασφάλιση των δικαιωμάτων του Κυπριακού λαού στο σύνολό του, προχώρησε στη νομοθετική σύσταση του Εθνικού Ταμείου Επενδύσεων, στη βάση του νορβηγικού μοντέλου, για τη διαχείριση των μελλοντικών εσόδων από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων. Νομοθεσία που διασφαλίζει ότι τα έσοδα, όταν και εφόσον προκύψουν, θα αποταμιεύονται προς όφελος των μελλοντικών γενιών της Κύπρου.

Ταυτόχρονα, και σε αντίθεση με τη σύγκλιση που έχει επιτευχθεί βάσει της οποίας η ομοσπονδιακή Κύπρος, μετά τη λύση, θα εξακολουθήσει να είναι συμβαλλόμενο μέρος στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, στην οποία και έχω προαναφερθεί, οι διεκδικήσεις της Τουρκίας περιορίζουν την ΑΟΖ της Κύπρου κατά 44%, και αυτό εις βάρος των δικαιωμάτων και των συμφερόντων του Κυπριακού λαού, Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων.

Υπενθυμίζω, επίσης την πρόσκληση που απηύθυνε η Κυπριακή Δημοκρατία προς την Τουρκία για διαπραγμάτευση της οριοθέτησης των μεταξύ τους θαλάσσιων ζωνών, στη βάση του διεθνούς δικαίου, την οποία επανέλαβε και καλωσόρισε η Ευρωπαϊκή Ένωση, στα Συμπεράσματα του Συμβουλίου των Υπουργών Εξωτερικών, ημερομηνίας 15 Ιουλίου 2019, όπου, ως μέτρο αντίδρασής στις έκνομες ενέργειες της Τουρκίας, αποφασίστηκαν συλλογικά συγκεκριμένα μέτρα.

Κυρίες και κύριοι,

Εκείνο που προέχει ετούτη την ώρα είναι η δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών που θα οδηγήσουν στην επίλυση του Κυπριακού.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δημόσια έχει δηλώσει την ετοιμότητα του να συναντηθεί με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη (συνάντηση που προγραμματίζεται να γίνει πριν τα μέσα Αυγούστου), είτε κατ’ ιδίαν είτε στην παρουσία της κας Lute, προκειμένου να συζητηθούν οι συνθήκες σύγκλησης μιας άτυπης, διαδικαστικής φύσεως, συνόδου με σύνθεση Κρανς Μοντανά, με την ελπίδα ότι μια τέτοια άτυπη σύνοδος, κατάλληλα προετοιμασμένη, θα οδηγήσει σε επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών.

Επανέναρξη των συνομιλιών που θα σημαίνει βεβαίως ότι και η Τουρκία θα συμβάλει ενεργά στη δημιουργία κατάλληλου κλίματος, τερματίζοντας τις έκνομες ενέργειές της εντός της χωρικής θάλασσας και της ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας της Κύπρου, όπως επίσης και τους όποιους  σχεδιασμούς για την δημιουργία νέων τετελεσμένων.

Κυρίες και κύριοι,

Όραμα μας είναι η Κύπρος να γίνει ξανά στην ολότητα της, από την Πάφο μέχρι τον Απόστολο Ανδρέα, από την Αμμόχωστο μέχρι την Κερύνεια, τόπος ειρήνης, ευημερίας, σταθερότητας και ασφάλειας, που θα προσφέρει προστασία και ίσες προοπτικές ευημερίας σε όλους τους νόμιμους κατοίκους της αποτελώντας για την Ευρώπη έναν αξιόπιστο εταίρο στην Ανατολική Μεσόγειο.

Χρέος και σκοπός μας είναι να επανενώσουμε τον τόπο μας. Διότι η μη λύση δεν είναι λύση. Διότι δεν συμβιβαζόμαστε με τη διαίρεση, διότι γνωρίζουμε πως ο λαός της Κύπρου δεν ευνοείται από το πέρασμα του χρόνου και την στασιμότητα. Διότι, στην ατζέντα μας βρίσκεται μόνον ο τερματισμός της κατοχής και η επανένωση της πατρίδας μας.

Η επιτυχία μίας βιώσιμης και λειτουργικής λύσης χωρίς εγγυήσεις και ξένους στρατούς κατοχής, θα είναι επιτυχία όλων μας. Θα είναι κυρίως το βασικό συστατικό για ένα υγιές και ελπιδοφόρο μέλλον για τα παιδιά μας, σε μια σύγχρονη Ευρωπαϊκή πατρίδα.

Ας στοχεύσουμε όλοι μαζί ενωμένοι βαδίζοντας από κοινού, ΕΚ και ΤΚ, στο δρόμο της επανένωσης χωρίς να αναζητάμε νικητές και ηττημένους. Το οφείλουμε σε αυτούς που θυσιάστηκαν. Πάνω από όλα το οφείλουμε στις γενιές που έρχονται, στα παιδιά μας. Για την Κύπρο και τον λαό της. 

Σας ευχαριστώ πολύ.

(ΕΧ/ΕΙ)