Ανακοινωθέντα

Πραγματοποιήθηκε σήμερα, στην Αθήνα, η τελετή υπογραφής της Διακρατικής Συμφωνίας για την κατασκευή του αγωγού EastMed ανάμεσα σε Κύπρο, Ελλάδα και Ισραήλ, στην παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη, του Πρωθυπουργού της Ελλάδας κ. Κυριάκου Μητσοτάκη και του Πρωθυπουργού του Ισραήλ κ. Βενιαμίν Νετανιάχου.

Η τελετή πραγματοποιήθηκε το απόγευμα, στο Ζάππειο Μέγαρο, και τη Συμφωνία υπέγραψαν οι αρμόδιοι Υπουργοί των τριών χωρών.

Πριν από την τελετή ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε κατ΄ ιδίαν συνάντηση με τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ, στο Ζάππειο Μέγαρο, ενώ σήμερα το πρωί ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είχε συνάντηση με τον κ. Μητσοτάκη, στο Μέγαρο Μαξίμου.

Μετά τη συνάντηση του Προέδρου με τον κ. Νετανιάχου, πραγματοποιήθηκε τριμερής συνάντηση των ηγετών των τριών χωρών.

Ακολούθησε η τελετή υπογραφής της Συμφωνίας για τον EastMed.

Εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, τη Συμφωνία υπέγραψε ο Υπουργός Ενέργειας κ. Γιώργος Λακκοτρύπης, εκ μέρους της Ελλάδας υπέγραψε ο Υπουργός Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης και εκ μέρους του Ισραήλ ο Υπουργός Ενέργειας κ. Yuval Steinitz, στην παρουσία των ηγετών των τριών χωρών.

Ακολούθησαν δηλώσεις στα ΜΜΕ από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους Πρωθυπουργούς Ελλάδας και Ισραήλ, οι οποίοι χαρακτήρισαν τη σημερινή Συμφωνία ως ιστορική.

Στη δήλωσή του, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ανέφερε ότι «κατ’ αρχάς, θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές ευχαριστίες τόσο εμού του ιδίου όσο και της κυπριακής αντιπροσωπείας στο φίλο Πρωθυπουργό Κυριάκο για την άψογη φιλοξενία.

Θα χαρακτήριζα ως ένα πραγματικά ιστορικό ορόσημο τη σημερινή ημέρα, καθώς με την υπογραφή της Διακρατικής Συμφωνίας για τον αγωγό EastΜed επιβεβαιώνουμε με τον πλέον απτό τρόπο πως η συνεργασία που τα τελευταία χρόνια έχουμε αναπτύξει δεν περιορίζεται σε θεωρητικές και κενού περιεχομένου διακηρύξεις, αλλά έχει ωριμάσει σε τέτοιο βαθμό ώστε να είμαστε σε θέση με πρακτικό και πειστικό τρόπο να προωθούμε στρατηγικά έργα με ιδιαίτερη γεωπολιτική αξία.

Έργα, όπως ο EastΜed, ενέχουν τεράστιο συλλογικό όφελος τόσο για τις χώρες μας όσο και για την ευρύτερη περιοχή, ενώ η υλοποίησή του θα συμβάλει έμπρακτα στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ουδόλως τυχαία και η απόφαση της Ένωσης για χρηματοδότηση των τεχνικών μελετών κατασκευής του αγωγού, ενώ, την ίδια στιγμή, η όλη γεωστρατηγική σημασία του αγωγού αναγνωρίζεται και από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, μέσω, μεταξύ άλλων, και με την υιοθέτηση πρόσφατα του EastΜed Act.

Φίλοι Πρωθυπουργοί, δεν θα ήταν υπερβολή να αναφέρω πως η τριμερής συνεργασία μεταξύ των χωρών μας έχει θεμελιωθεί σε ένα σχήμα αυτονόητης γεωπολιτικής αξίας, το οποίo εδράζεται στις ιστορικά κοινές μας αξίες, με στόχο πάντοτε την οριστική επίτευξη ειρήνης, σταθερότητας και ασφάλειας στην εύφλεκτη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Είναι κοινή πεποίθηση πως οι συνεργασίες μας, βασιζόμενες στις αρχές του διεθνούς δικαίου, της αλληλεγγύης, της αμοιβαιότητας και του ειλικρινούς διαλόγου, αποτυπώνουν τα πλεονεκτήματα που μπορεί να επιτευχθούν όταν χώρες με κοινές ανησυχίες, στόχους και συμφέροντα ενώνουν τις δυνάμεις τους, αντί να αυτοαπομονώνονται.

Την ίδια στιγμή, όπως έχουμε κατ΄ επανάληψη τονίσει: Οι συνεργασίες που έχουμε αναπτύξει δεν στρέφονται εναντίον της όποιας τρίτης χώρας. Το αντίθετο, όποια χώρα το επιθυμεί είναι καλοδεχούμενη, νοουμένου, βεβαίως, πως υιοθετεί τις βασικές αρχές του διεθνούς δικαίου, με πλήρη σεβασμό στην ενάσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και της εδαφικής ακεραιότητας ανεξάρτητων κρατών.

Η σημερινή υπογραφή της Διακρατικής Συμφωνίας για την υλοποίηση του αγωγού EastΜed εντάσσεται στην κοινή θέση πως η ανακάλυψη σημαντικών αποθεμάτων υδρογονανθράκων στην Ανατολική Μεσόγειο μπορεί να ενισχύσει τις συμπράξεις, πολλαπλασιάζοντας τη στρατηγική τους αξία και συμβάλλοντας κατ’ αυτό τον τρόπο στις προσπάθειες επίτευξης ειρήνης στην περιοχή.

Μια πεποίθηση που συμμερίζεται και η πλειοψηφία των κρατών της περιοχής, μέσω της ίδρυσης του Φόρουμ της Ανατολικής Μεσογείου από Ελλάδα, Ισραήλ, Ιταλία, Κύπρο, Αίγυπτο, Ιορδανία και Παλαιστίνη, το οποίο έχει εξασφαλίσει την πλήρη στήριξη τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. 

Εξόχως σημαντικό είναι πως οι χώρες που συμμετέχουν στο εν λόγω Φόρουμ, παρά τις όποιες επιμέρους διακρατικές ή άλλες διαφορές, έχουν αντιληφθεί πως η συλλογικότητα των δράσεων και η δημιουργία μιας περιφερειακής ενεργειακής συνεργασίας που θα καταστήσει την Ανατολική Μεσόγειο ανταγωνιστική στην παγκόσμια αγορά φυσικού αερίου, είναι η μόνη που διασφαλίζει τη συνεργασία για επικράτηση της ειρήνης και σταθερότητας στην περιοχή.

Καταλήγοντας, θα ήθελα να χαιρετίσω για ακόμη μια φορά την υπογραφή της σημερινής ιστορικής Συμφωνίας για τον EastΜed. Μιας Συμφωνίας που, επαναλαμβάνω και τονίζω, δεν στρέφεται ενάντια οποιασδήποτε τρίτης χώρας, αλλά ενισχύει την κοινή επιδίωξη για ειρήνη, ασφάλεια και σταθερότητα στην ιδιαίτερα ευάλωτη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, στη βάση του πλήρους σεβασμού του διεθνούς δικαίου και του Δικαίου της Θαλάσσης.

Την ίδια στιγμή, δεν έχω καμία αμφιβολία πως θα υλοποιηθεί η κοινή απόφαση, ώστε πέραν του πιο πάνω έργου, να προχωρήσουμε με την ηλεκτρική διασύνδεση Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδος μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου, γνωστού και ως EuroAsia Interconnector, ένα έργο το οποίο, επίσης, χαίρει της έμπρακτης στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ευχαριστώντας για ακόμη μια φορά τον φίλο Κυριάκο για τη θερμή φιλοξενία, δεν έχω παρά να ευχηθώ στους λαούς των τριών χωρών ευημερία, ειρηνική πορεία και επιτέλους μέσα από την άριστη συνεργασία τη διασφάλιση της ειρήνης και της σταθερότητας».

Από την πλευρά του ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι «με μεγάλη χαρά υποδέχομαι, σήμερα, στην Αθήνα δύο καλούς φίλους -τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας και τον Πρωθυπουργό του Ισραήλ- με τους οποίους και μόλις συνυπογράψαμε τη Διακυβερνητική Συμφωνία κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου EastMed. Είναι το επιστέγασμα της νέας γεωπολιτικής, εταιρικής σχέσης της Ελλάδος, της Κύπρου και του Ισραήλ που οικοδομείται συστηματικά, τα τελευταία χρόνια, διαμορφώνοντας έναν νέο ενεργειακό κόμβο στην Ανατολική Μεσόγειο. Μία γέφυρα, η οποία θα οδηγεί τα αποθέματα φυσικού αερίου της περιοχής στην Ευρώπη -μέσω της Ελλάδος- και θα εμπλουτίσει το ενεργειακό μείγμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ενέργειας -το γνωστό ως Energy Union- με φυσικό αέριο, που είναι πιο φιλικό προς το περιβάλλον, μέσα από μια νέα διέλευση.

Η συμφωνία του Ζαππείου για τον EastMed έχει οικονομική, αναπτυξιακή, διπλωματική, αλλά και γεωστρατηγική διάσταση. Ένας από τους μεγαλύτερους αγωγούς φυσικού αερίου στον κόσμο, θα έχει προφανείς θετικές συνέπειες για τις χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμά του. Αποτελεί, όμως, και συμβολή στην ειρήνη και στην γεωπολιτική σταθερότητα. Γιατί αποδεικνύει την έμπρακτη πρόθεση των κρατών μας να αντιμετωπίσουν την ενέργεια ως κρίκο συνεργασίας των λαών, και όχι ως αφορμή διαφωνιών και συγκρούσεων.

Αναμφίβολα, ο νέος αγωγός θα αναβαθμίσει τη γεωστρατηγική υπεραξία και τον περιφερειακό ρόλο Ελλάδας και Κύπρου στη Μεσόγειο, δίνοντας επίσης στρατηγικό βάθος και στην πολυεπίπεδη συνεργασία μας με το Ισραήλ, και απλώνοντας ένα τόξο ευημερίας που διασχίζει την Ανατολική Μεσόγειο φτάνοντας μέχρι την Ιταλία και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ειδικά η εμβάθυνση συνεργασίας Ελλάδος, Κύπρου και Ισραήλ σε συνδυασμό με τις στενότατες παραδοσιακές μας σχέσεις με την Αίγυπτο και το μετριοπαθή αραβικό κόσμο αποτελεί μία εγγύηση ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή. Ένα χώρο που τα τελευταία χρόνια απειλείται από συγκρούσεις, ανακατατάξεις και αδιέξοδους αναθεωρητισμούς.

Ταυτόχρονα, προσφέρει περισσότερη ευελιξία και ανεξαρτησία στις πηγές ενέργειας της Ευρώπης. Γι’ αυτό, άλλωστε, και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υποστηρίξει τον Eastmed σε όλες τις φάσεις της ωρίμανσής του ως έργο κοινού ενδιαφέροντος, (common interest project). Επιχορήγησε, μάλιστα, κατά 50% την τελική μελέτη. Και ας μην ξεχνάμε ότι η Ευρώπη έχει αποφασίσει μέχρι το 2050 να γίνει κλιματικά ουδέτερη. Για τα επόμενα 30 χρόνια, λοιπόν, τουλάχιστον το φυσικό αέριο θα είναι το καύσιμο μετάβασης που θα επιτρέψει να απεξαρτηθούμε νωρίτερα από ρυπογόνες πηγές, όπως το πετρέλαιο, ο λιγνίτης και το κάρβουνο. Θυμίζω και τη δέσμευση της πατρίδας μας να αντικαταστήσει όλες τις λιγνιτικές μονάδες το αργότερο μέχρι το 2028 και να σταματήσει -στο μέτρο του εφικτού- την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη μέχρι το τέλος του 2023.

Κατά συνέπεια, και για την Ελλάδα η πρόσβαση σε φθηνό φυσικό αέριο έχει μεγάλη σημασία. Συνολικότερα ο αγωγός EastMed έρχεται να συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός νέου ενεργειακού τοπίου που σέβεται το Διεθνές Δίκαιο και παγιώνει τη διεθνή νομιμότητα. Και γι’ αυτό υποστηρίζεται σθεναρά και από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Και θέλω στο σημείο αυτό να χαιρετίσω και την ψήφιση του Eastern Mediterranean Security and Energy Partnership Act από την Αμερικανική Γερουσία, μάλιστα με διακομματική συναίνεση. Είναι μία απόφαση που αποτυπώνει το ενδιαφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών για την ασφάλεια στην περιοχή αλλά και την υποστήριξη της Ελλάδος ως στρατηγικού εταίρου σε ενεργειακά ζητήματα.

Ο EastMed, σε συνδυασμό με την κατασκευή της δεξαμενής επαναεριοποίησης, του λεγόμενου FCRU, στην Αλεξανδρούπολη καθιστά τη χώρα μας έναν κρίσιμο παίκτη στην ενεργειακή τροφοδοσία της Ανατολικής αλλά και της Κεντρικής Ευρώπης. Τη γεωπολιτική σημασία του έργου αυτού για την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο θα επισημάνω και προσωπικά στον Πρόεδρο Τραμπ όταν θα έχω την ευκαιρία να τον επισκεφθώ στον Λευκό Οίκο την ερχόμενη Τρίτη. Υπογραμμίζοντας, επίσης, ότι η συνεργασία Ελλάδος, Κύπρου και Ισραήλ αποτελεί μια επιλογή με ευρύτερους ορίζοντες που εκτείνονται πολύ πέρα από τα όρια ενός ενεργειακού τριμερούς σχήματος. Και με ήδη δεδομένη τη στήριξη της Ιταλίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ο νέος αυτός αγωγός είναι τεχνικά υλοποιήσιμος και είναι εμπορικά ανταγωνιστικότερος σε σχέση με άλλες επιλογές. Αυτό το αποδεικνύει μια σημαντική συμφωνία που υπογράφηκε ήδη σήμερα ανάμεσα στη ΔΕΠΑ και στην Energean για τη μεταφορά 2 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων αερίου μέσω του EastMed. Θυμίζω ότι η συνολική δυναμικότητα του αγωγού είναι 10 δισεκατομμύρια bcm. Και η συμφωνία του θα αναδειχθεί ακόμη περισσότερο, όταν η υπογραφεί και από την Ιταλία, κάτι το οποίο είμαι σίγουρος ότι θα γίνει πολύ σύντομα. Χαιρετίζω τη δήλωση στήριξης του έργου από τον Ιταλό Υπουργό Οικονομικής Ανάπτυξης, αρμόδιο για θέματα ενέργειας. Στο άμεσο μέλλον και η γειτονική μας χώρα θα γίνει το τέταρτο μέλος αυτής της κοινής προσπάθειας. Θα ολοκληρωθεί, έτσι, ένα έργο πολύ σημαντικό που θα εμπλουτίζει τις ενεργειακές διόδους και θα ενδυναμώνει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Αλλά φυσικά, κ. Πρόεδρε, θα συνδέει και την Κύπρο με το συνολικό ευρωπαϊκό σύστημα φυσικού αερίου. Με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη θα ενημερώσουμε το προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την υπογραφή αυτής της συμφωνίας και προσβλέπουμε να συμπεριληφθεί στα συμπεράσματά του ως ένα εμβληματικό έργο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ενέργειας που θα συμβάλλει καθοριστικά στην επίτευξη των στόχων της.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα τα οφέλη είναι  πολλά.  Προκύπτουν τόσο από τα έσοδα της παραγωγής, μεταφοράς και διανομής αερίου σε νέες περιοχές, όσο και από τη μείωση των τιμών στην τελική αγορά. Ο αγωγός αυτός προσβλέπουμε ότι θα μπορεί στο μέλλον να μεταφέρει και τους ενεργειακούς πόρους που ελπίζουμε να βρούμε νότια της Κύπρου, αλλά και στο Ιόνιο στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και έχει ακόμα μεγάλη σημασία το γεγονός ότι ο αγωγός αυτός θα τροφοδοτεί με φυσικό αέριο περιοχές της χώρας που δεν έχουν ακόμη πρόσβαση στο εθνικό δίκτυο, όπως η Κρήτη, η Πελοπόννησος και η Δυτική Ελλάδα.

Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να χαιρετίσω την παρουσία, στη σημερινή τελετή υπογραφής, και Υπουργών που συμμετείχαν στην προσπάθεια αυτή όλα τα προηγούμενα χρόνια. Η πολιτική μας πρέπει να έχει συνέχεια. Και το κοινό μας συμφέρον πρέπει να ενώνει όλες τις πολιτικές δυνάμεις, ειδικά όσον αφορά σε θέματα τα οποία έχουν μια διεθνή διάσταση και μια εθνική διάσταση.

Κλείνω, ευχαριστώντας ξανά τον Πρόεδρο Αναστασιάδη και τον Πρωθυπουργό Νετανιάχου για την εξαιρετικά γόνιμη συνεργασία μας. Και επαναλαμβάνοντας ότι σήμερα δεν υπογράψαμε απλά μια συμφέρουσα συμφωνία, αλλά σφραγίσαμε και την απόφασή μας για μια στρατηγική σύμπλευση των χωρών μας σε μια περιοχή -που σήμερα περισσότερο παρά ποτέ- έχει ανάγκη από ανάπτυξη αλλά και από ασφάλεια.

Θέλω να επαναλάβω, εδώ από την Αθήνα, ότι ο αγωγός EastMed δεν αποτελεί απειλή για κανέναν. Και να επισημάνω, ακόμα μια φορά, ότι τα τριμερή σχήματα συνεργασίας -όπως αυτό μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ- δεν στρέφονται κατά κανενός. Η περιφερειακή συνεργασία είναι πάντοτε ανοιχτή σε όλους. Υπό μια, όμως, βασική προϋπόθεση: Να σέβονται το Διεθνές Δίκαιο και τους κανόνες καλής γειτονίας. Ο EastMed, λοιπόν, δεν είναι απλώς ένας αγωγός ενέργειας και οικονομικής προόδου, αλλά ένας αγωγός ειρήνης και συνεργασίας των λαών της περιοχής. Και αυτό είναι μια χαρμόσυνη είδηση στην αρχή μιας χρονιάς που εύχομαι σε όλους να φέρει υγεία, χαρά και προκοπή.

Θέλω να σας ευχαριστήσω ξανά κ. Πρόεδρε και κ. Πρωθυπουργέ που βρίσκεστε στην Αθήνα και θα ήθελα να τονίσω ότι υπάρχει απόλυτος συντονισμός».

Από δικής του πλευράς, ο Πρωθυπουργός του Ισραήλ είπε, μεταξύ άλλων, ότι Κύπρος, Ελλάδα και Ισραήλ εργάστηκαν σκληρά για αυτή τη μέρα.

Πρόσθεσε ότι οι τρεις χώρες αποτελούν τα θεμέλια του δυτικού πολιτισμού και μοιράζονται κοινές αρχές και αξίες.

Είπε ακόμη ότι η σημερινή συνάντηση αποτελεί την έβδομη κατά σειρά τριμερή συνάντηση ανάμεσα σε Κύπρο, Ελλάδα και Ισραήλ, σημειώνοντας ωστόσο ότι «αυτή είναι ιστορική, αφού αυτό που κάνουμε τώρα αναβαθμίζει τη συνεργασία μας σε ανώτερα επίπεδα, προμηθεύοντας ενέργεια στην Ευρώπη και ενισχύοντας τα δικά μας συμφέροντα».

Στην τελετή παρέστησαν, επίσης, από κυπριακής πλευράς ο Πρέσβης της Δημοκρατίας στην Αθήνα κ. Κυριάκος Κενεβέζος, ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος κ. Κυριάκος Κούσιος και υπηρεσιακοί παράγοντες.

Παρέστησαν, ακόμη, ανάμεσα σε άλλους, ο Πρεσβευτής της Ιταλίας στην Ελλάδα κ. Efisio Luigi Marras, καθώς και οι πρώην Υπουργοί Ενέργειας της Ελλάδας Γιώργος Σταθάκης και Γιάννης Μανιάτης.

_______________

ΡΜ/ΕΦ/ΣΧ