Ανακοινωθέντα

Σε σχέση με σημερινό δημοσίευμα που αφορά στη διαδικασία αδειοδότησης μικρών ιδιωτικών μονάδων αφαλάτωσης, το Τμήμα Περιβάλλοντος επιθυμεί να διευκρινίσει τα ακόλουθα:

• Με βάση τη διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων, κάθε αίτηση θα εξετάζεται ξεχωριστά με βάση τη χωροθέτησή της. Σε ό,τι αφορά τη λειτουργία της μονάδας στο χερσαίο μέρος, οι όροι που έχουν τεθεί καλύπτουν όλες τις περιβαλλοντικές παραμέτρους. Σε σχέση με το θαλάσσιο μέρος και την τοποθέτηση αγωγών για απόρριψη άλμης, υπάρχει ειδική αναφορά στους όρους ότι θα λαμβάνεται υπόψη κατά πόσον υπάρχουν προστατευόμενη είδη (οικότοποι, χλωρίδα, πανίδα), και κατά πόσον η απόρριψη άλμης θα τους επηρεάσει.
• Σε περίπτωση που όντως η απόρριψη άλμης θα επηρεάσει οικότοπο ή είδος προστασίας (είτε εντός περιοχή Natura 2000 ή και κοντά), τότε θα ενεργοποιείται ο περί Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και Άγριας Ζωής Νόμος. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται η προστασία των οικότοπων, αλλά και η γρήγορη και αποτελεσματική αξιολόγηση των αιτήσεων. 

Σε σχέση με την εφαρμογή υπόλοιπων περιβαλλοντικών νομοθεσιών, τονίζονται τα ακόλουθα:

• Τα σχέδια χορηγιών δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του περί της εκτίμησης των επιπτώσεων στο περιβάλλον από σχέδια / προγράμματα νόμου, καθώς δεν αφορά σχέδιο ή πρόγραμμα που εκπονούνται και/ εθνικό επίπεδο ή που εκπονούνται από αρμόδια αρχή, αλλά εθελοντικό εργαλείο για ιδιώτες, έτσι ώστε να κατασκευάσουν μικρές ιδιωτικές μονάδες αφαλάτωσης.
• Η στρατηγική του κράτους για τις μονάδες αφαλάτωσης έτυχε περιβαλλοντικής αξιολόγησης σε στρατηγικό επίπεδο και εκδόθηκε γνωμάτευση τον Σεπτέμβριο του 2011. 

Όσον αφορά την εφαρμογή του περί της Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον από Ορισμένα Έργα Νόμου, έχει ενεργοποιηθεί το άρθρο 4(3), βάσει του οποίου η Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και ο Υπουργός Εσωτερικών, κατόπιν συμφωνίας, υπό την προϋπόθεση ότι διασφαλίζουν την εκπλήρωση των σκοπών του παρόντος Νόμου, δύνανται να εγκρίνουν την εξαίρεση έργου ή τμήματος έργου από την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Νόμου με αποκλειστικό σκοπό την αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών πολιτικής προστασίας, για τα οποία παρουσιάζεται η ανάγκη να ληφθούν άμεσα ειδικά προσωρινά μέτρα και απαιτείται η διεξαγωγή του έργου χωρίς καθυστέρηση. 

Σημειώνεται ότι οι αφαλατώσεις δεν περιλαμβάνονται στην οδηγία για την εκτίμηση των επιπτώσεων στο περιβάλλον, αλλά η Κύπρος τις έχει εντάξει στη νομοθεσία για αξιολόγηση, έτσι ώστε να αξιολογούνται οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Η εμπειρία μας από τη λειτουργία των υφιστάμενων μονάδων έχει δείξει ότι οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την απόρριψη της άλμης στη θάλασσα είναι περιορισμένες και τοπικές. Το ίδιο συμπέρασμα εξάγεται και από παγκόσμιες μελέτες της τελευταίας εικοσαετίας σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία π.χ. SUSTAINABLE MANAGEMENT OF DESALINATION PLANT CONCENTRATE – DESALINATION INDUSTRY POSITION PAPER – ENERGY AND ENVIRONMENT COMMITTEE OF THE INTERNATIONAL DESALINATION ASSOCIATION (IDA), 2019. Επιπρόσθετα, αυτή η πρόνοια χρησιμοποιείται κατά κόρον από πολλά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) για πολλά έργα που ενδεχομένως να έχουν σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις (π.χ. αντιπλημμυρικά έργα, ενεργειακά έργα κ.λπ.). 

Συνεπώς, δεν υπάρχουν «κενά» στη διαδικασία αδειοδότησης μικρών μονάδων αφαλάτωσης. Προτεραιότητα της Πολιτείας παραμένει η διασφάλιση της επάρκειας νερού, ιδιαίτερα σε μια περίοδο αυξημένης κλιματικής αβεβαιότητας. Αυτό επιδιώκεται χωρίς κανενός είδους συμβιβασμούς στην προστασία του περιβάλλοντος. Κάθε απόφαση λαμβάνεται με βάση τις θεσμικές διαδικασίες, αξιολογείται επιστημονικά και στοχεύει στη βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων, με απόλυτο σεβασμό στα οικοσυστήματα. 

(ΕΦυς/ΓΣ/AΣ)