Ανακοινωθέντα

Με αισθήματα βαθιάς θλίψης και συγκίνησης, τελούμε σήμερα την κηδεία ενός ακόμα παλικαριού που αγωνίστηκε και έδωσε τη ζωή του για την υπεράσπιση της πατρίδας μας. Απευθύνουμε σήμερα το ύστατο χαίρε στον πεσόντα της τουρκικής εισβολής Σταύρο Σταύρου του Αλέξη και της Μαργαρίτας, που για πολλά χρόνια περιλαμβανόταν στον μακρύ, θλιβερό κατάλογο των αγνοουμένων.

«Ανδρείος ο περί τον καλόν θάνατον αδεής - Ανδρείος είναι αυτός που δεν φοβάται τον τιμημένο θάνατο», είχε γράψει ο μεγάλος φιλόσοφος Αριστοτέλης, σε ένα από τα πολλά και σπουδαία συγγράμματά του. Η «υπέρ βωμών και εστιών» θυσία του Σταύρου Σταύρου, αναμφίβολα τον κατατάσσει στις τάξεις των ανδρείων και του δίνει μια ξεχωριστή θέση το Πάνθεον των Ηρώων.

Ο Σταύρος Σταύρου, γνωστός και με το οικογενειακό παρωνύμιο Τούλλος, γεννήθηκε στην ηρωομάνα κοινότητα του Λυθροδόντα στις 3 Ιουνίου του 1951 και ήταν το τρίτο από τα τέσσερα παιδιά του Αλέξη Σταύρου Τούλλου από την Αγία Βαρβάρα και  της Μαργαρίτας Λεοντιάδου από τον Λυθροδόντα. Φοίτησε αρχικά στο Δημοτικό Σχολείο του Λυθροδόντα και κατόπιν σε δημοτικό σχολείο και σε γυμνάσιο στη Λευκωσία. Από μικρός μπήκε στη βιοπάλη και ασχολήθηκε με διάφορα επαγγέλματα, βοηθώντας έτσι την οικογένειά του. Ταπεινός, ήρεμος, ήσυχος, καλοσυνάτος, φιλότιμος και εργατικός, ο Σταύρος ήταν πάντα πρόθυμος να προσφέρει στους άλλους. Προικισμένος με ένα πηγαίο και αστείρευτο χιούμορ, μικρόσωμος αλλά με μεγάλη ψυχή, ήταν πολύ αγαπητός σε συγγενείς, φίλους και γνωστούς.

Το 1969, ο Σταύρος κατατάγηκε στην Εθνική Φρουρά και υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία, λαμβάνοντας τον βαθμό του δεκανέα. Ακολούθως, εισήχθη στην Ξενοδοχειακή Σχολή στη Λευκωσία, από την οποία αποφοίτησε από τον κλάδο της μαγειρικής τέχνης με πολύ καλό βαθμό. Αμέσως μετά, εργοδοτήθηκε στο ξενοδοχείο  «Εσπερίδες» στην Κερύνεια, όπου δούλεψε με μεράκι και όρεξη μέχρι την αποφράδα εκείνη μέρα της τουρκικής εισβολής.

Όταν τα χαράματα της 20^ης Ιουλίου του 1974 άρχισαν οι βομβαρδισμοί από την τουρκική αεροπορία και ήχησαν οι σειρήνες του πολέμου, ο Σταύρος δεν το σκέφτηκε και πολύ. Φιλόπατρις και θαρραλέος ως ήταν, άφησε αμέσως τη δουλειά του και έτρεξε να καταταγεί έφεδρος στην 33^η Μοίρα Καταδρομών στο Πέλλα-Πάις. Οι άνδρες της Μοίρας, ως μέλη μιας από τις επίλεκτες μονάδες της Εθνικής Φρουράς, κατά τις πρώτες μέρες της εισβολής έλαβαν μέρος σε διάφορες αποστολές, μεταξύ των οποίων και οι μάχες του Αγίου Ιλαρίωνα και του Αγίου Γεωργίου Κερύνειας. Κύριος στόχος τους, ήταν να ανακόψουν την προέλαση των πολυάριθμων και βαριά εξοπλισμένων τουρκικών στρατευμάτων. Στις 21 και 22 Ιουλίου, οι εισβολείς επιτέθηκαν με μεγάλο αριθμό αρμάτων και με αεροπορική κάλυψη κατά των θέσεων της Εθνικής Φρουράς. Διεξήχθησαν σκληρές αλλά άνισες μάχες. Λίγο πριν το μεσημέρι της 22^ας Ιουλίου, και προ του άμεσου κινδύνου εγκλωβισμού, διατάχθηκε απαγκίστρωση. Οι άνδρες της 33^ης Μοίρας Καταδρομών έλαβαν οδηγίες για αναδίπλωση και ανασυγκρότηση στη βάση τους στο Πέλλα - Πάις.

Ο Σταύρος θεάθηκε για τελευταία φορά ζωντανός, κατά τις πιο πάνω μάχες. Στον Λυθροδόντα, ο πατέρας, η μητέρα, τα αδέρφια και οι φίλοι του, τον περίμεναν. Πήγαιναν στις ανταλλαγές αιχμαλώτων, ρωτούσαν παντού για την τύχη του δικού τους ανθρώπου, πονούσαν, αγωνιούσαν, έτρεφαν ελπίδες, δυστυχώς όμως τα καλά νέα δεν ήρθαν ποτέ. Σύμφωνα με μαρτυρίες, ο Σταύρου φαίνεται να έπεσε στη μεγάλη μάχη της 33^ης Μοίρας Καταδρομών στον Άγιο Ιλαρίωνα. Τις μαρτυρίες αυτές, ενισχύει και το γεγονός ότι τα οστά του εκτάφηκαν το 2017 από ομαδικό τάφο στην περιοχή Αγίου Ιλαρίωνα - Πέλλα Πάις, μαζί με οστά συναγωνιστών του, ανάμεσα στους οποίους και ο θρυλικός Διοικητής της Μοίρας Γεώργιος Κατσάνης, τα οστά του οποίου έχουν μόλις πρόσφατα ταυτοποιηθεί.

Η οικογένεια του παλικαριού ενημερώθηκε για τον ηρωικό θάνατό του, αμέσως μετά την ταυτοποίηση των οστών του. Ωστόσο, οι γονείς του Σταύρου είχαν πια αποβιώσει και δεν πρόλαβαν τουλάχιστον να μάθουν ότι γιος τους πέθανε σαν ήρωας, μαχόμενος για την πατρίδα του. Η τελευταία λέξη που πρόφερε ο πατέρας του πεθαίνοντας, ήταν το όνομα του. Η μητέρα του, μέχρι τη μέρα που έκλεισε για πάντα τα μάτια, πίστευε ότι ο γιος της ήταν ζωντανός.

Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,

Τα τραγικά γεγονότα του καλοκαιριού του 1974 έχουν σημαδέψει ανεξίτηλα τη σύγχρονη ιστορία του νησιού μας. Ξεριζωμοί, θάνατοι, αγνοούμενοι, και το νησί μας να μοιράζεται στα δύο, ήταν τα τραγικά αποτελέσματα της εισβολής. Άνθρωποι που είχαν αποκτήσει το βιος τους με ιδρώτα και μόχθο, βρέθηκαν ξαφνικά χωρίς τα πολυτιμότερα αγαθά στη ζωή, ανήμποροι να αντιδράσουν. Απώλεσαν παιδιά, γονείς, συγγενείς, φίλους, σπίτια και περιουσίες. Σήμερα, μετρούμε ακόμα πληγές, βιώνουμε τις συνέπειες της κατοχής, νιώθουμε καθημερινά την πίκρα της προσφυγιάς, τελούμε κηδείες αγνοουμένων.

Το δράμα των συγγενών των αγνοούμενων ακόμα αδελφών μας, αποτελεί μια από τις πιο τραγικές πτυχές της τουρκικής εισβολής. Στο πρόσωπο της κάθε μαυροφορεμένης μάνας που έδωσε και δίνει σιωπηλά τον δικό της αγώνα περιμένοντας το παιδί της, συμπυκνώνεται συμβολικά το βάρος και ο πόνος που φέρουν η σύζυγος, η αδερφή, η κόρη, ο πατέρας, ο γιος και ο κάθε συγγενής, διερχόμενοι καθημερινά και καρτερικά την αγωνία και το μαρτύριο της αδιευκρίνιστης τύχης των προσφιλών τους προσώπων, ως αποτέλεσμα της τραγωδίας του 1974.

Είναι υποχρέωση της Πολιτείας να επιδιώξει με κάθε δυνατό τρόπο τη διακρίβωση της τύχης όλων των αγνοουμένων μας. Η Κυβέρνηση, θα συνεχίσει τη σταθερή της προσήλωση στον στόχο αυτό. Το ζήτημα των αγνοουμένων, είναι το πρώτο που εγείρει η πλευρά μας στην τουρκοκυπριακή ηγεσία αλλά και σε όλους τους εκπροσώπους οργανισμών και κυβερνήσεων στις επαφές που πραγματοποιούνται, σε όλα τα επίπεδα.

Μέσα από τις προσπάθειες που καταβάλλονται, αλλά και που κατέβαλαν οι εκάστοτε Κυβερνήσεις, σε νομικό και διπλωματικό επίπεδο, ως επίσης και μέσα από το σθένος και την αγωνιστικότητα των συγγενών των αγνοουμένων, επιτεύχθηκε η διεθνοποίηση του προβλήματος, η συζήτηση του στα διάφορα διεθνή βήματα και οργανισμούς και η αναγνώριση του ως ανθρωπιστικού. Ως εκ τούτου, και παρά την πάγια τακτική της άρνησης της Τουρκίας να συνεργαστεί επαρκώς, σημειώθηκε πρόοδος σε διάφορους τομείς. Οι καταδικαστικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και άλλων αντίστοιχων διεθνών οργανισμών εις βάρος της Τουρκίας, την υποχρέωσαν να δώσει τη συγκατάθεσή της για την επαναλειτουργία της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοούμενους και τη διενέργεια νέου κύκλου εργασιών όσον αφορά στις εκταφές. Σαν αποτέλεσμα των εκταφών αυτών εντός των ζωνών της κατοχικής δύναμης, επιτεύχθηκε η ταυτοποίηση λειψάνων και η διακρίβωση της τύχης αριθμού αγνοουμένων. Δυστυχώς, όμως, η διερεύνηση του μεγαλύτερου αριθμού των περιπτώσεων, ακόμη εκκρεμεί.

Η Κυβέρνηση, στην προσπάθεια της να επιτευχθεί ακόμα μεγαλύτερη πρόοδος στο δύσκολο και επίπονο αυτό θέμα, έχει προχωρήσει στην εκπόνηση ειδικού σχεδίου δράσης, με συγκεκριμένα μέτρα και ορισμένο χρονικό ορίζοντα υλοποίησης. Με τον τρόπο αυτό, ελπίζουμε ότι θα πετύχουμε τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα προς την κατεύθυνση της διακρίβωσης της τύχης όλων των αγνοουμένων μας, ως μια πράξη χρέους προς τους ίδιους και τους μαρτυρικούς συγγενείς τους.

Κυρίες και κύριοι,

Φέτος, συμπληρώνονται 46 χρόνια από την τουρκική εισβολή. Σε όλα αυτά τα χρόνια, δεν σταματήσαμε ποτέ ως Κυπριακή Δημοκρατία, με δημιουργικές προτάσεις και διάλογο, να επιδιώκουμε τον τερματισμό του απαράδεκτου στάτους κβο και την επίτευξη διαρκούς ειρήνης και σταθερότητας. Αυτή την περίοδο βρισκόμαστε ξανά ενώπιον μιας νέας προσπάθειας, η οποία άρχισε μετά από δική μας πρωτοβουλία και επιμονή, αλλά και την πίστη του ιδίου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών στις προοπτικές που μια ειρηνική λύση στην Κύπρο θα ανοίξει, όχι μόνο για το νησί μας, αλλά και για την ευρύτερη περιοχή.

Δυστυχώς, ενώ οι προσπάθειες επανέναρξης της διαπραγματευτικής διαδικασίας βρίσκονται σε εξέλιξη, πρόσφατες ενέργειες της Τουρκίας παραβιάζουν τη διεθνή νομιμότητα και υπονομεύουν σοβαρά την δημιουργία ευνοϊκού για διαπραγματεύσεις περιβάλλοντος. Οι παράνομες δραστηριότητες μέσα στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι απειλές για τον εποικισμό της Αμμοχώστου, η υπογραφή της παράνομης συμφωνίας με τη Λιβύη, είναι ενέργειες που έχουν καταδικαστεί με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο από τη διεθνή κοινότητα και την Ευρωπαϊκή Ένωση, αφού δεν συνάδουν με την έννοια της καλής γειτονίας, παραβιάζουν το διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο και σε καμία περίπτωση δεν συμβάλλουν στη δημιουργία ευνοϊκού κλίματος.

Παρόλα αυτά, μέσα σε αυτό το τοξικό περιβάλλον που προσπαθεί να δημιουργήσει η Τουρκία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συνεχίζει την ειλικρινή του προσπάθεια για την επανέναρξη ενός στοχευμένου και δημιουργικού διαλόγου, που θα μας οδηγήσει σε μια βιώσιμη λύση. Μια λύση που θα προβλέπει την απαλλαγή ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων από εγγυήσεις και στρατεύματα τρίτων κρατών και θα εξασφαλίζει ένα κοινό μέλλον ευημερίας για τις επόμενες γενιές.

Προς την κατεύθυνση αυτή, και παρά τις όποιες προκλήσεις της Τουρκίας, είναι επιτακτική ανάγκη να πορευθούμε ενωμένοι, μακριά από διχαστικά πάθη και λάθη του παρελθόντος. Αυτό θα γίνει μόνο όταν αναγνωρίσουμε τα λάθη μας και παραδειγματιστούμε από τις συνέπειες της διχόνοιας. Έχουμε υποχρέωση, λαός και ηγεσία, να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων, να αξιολογήσουμε με νηφαλιότητα τα δεδομένα και να εργαστούμε υπεύθυνα και συλλογικά, ώστε να παραδώσουμε στις νεότερες γενιές μια ελεύθερη και επανενωμένη πατρίδα, ειρηνική και ευημερούσα. Μια πατρίδα όπως την οραματίστηκαν όσοι έπεσαν ηρωικά μαχόμενοι για την ελευθερία της, ανάμεσα στους οποίους και το παλικάρι που κηδεύουμε και τιμούμε σήμερα, ο Σταύρος Σταύρου από τον Λυθροδόντα.

Ας είναι αιώνια η μνήμη του. Ας είναι ελαφρύ το χώμα της ηρωομάνας κοινότητας του Λυθροδόντα που θα τον σκεπάσει σε λίγο.

-------------------------

ΜΑΚ/ΕΙ