Ανακοινωθέντα

Στις συντονισμένες προσπάθειες Λευκωσίας και Αθηνών σε ό,τι αφορά στο Κυπριακό, αλλά και στη συνεχώς αυξανόμενη συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου σε όλους τους τομείς αναφέρθηκαν σήμερα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης και ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, μετά από την πραγματοποίηση της 2ης Διακυβερνητικής Συνόδου Κύπρου - Ελλάδας.

Στις δηλώσεις του μετά τη Διακυβερνητική Σύνοδο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ανάφερε τα ακόλουθα: «Είναι με ξεχωριστή χαρά και ικανοποίηση που σας καλωσορίζω σήμερα στην Κύπρο, εδώ, στο Προεδρικό Μέγαρο, με αφορμή τη διεξαγωγή της δεύτερης Διακυβερνητικής Συνόδου Κύπρου - Ελλάδας, σε συνέχεια της πολύ επιτυχημένης πρώτης μας συνάντησης στην Αθήνα.

Και είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος, όχι μόνο για τη θεσμοθέτηση της διακυβερνητικής συνεργασίας, που έπρεπε να γίνει πριν από πολλά χρόνια, όχι μόνο για την παρουσία τόσων πολλών υπουργών [και υφυπουργών] –πρώτη φορά στην Κύπρο έχουμε τη χαρά να φιλοξενούμε τον Έλληνα Πρωθυπουργό με τόσους υπουργούς και υφυπουργούς– αλλά πολύ περισσότερο είμαι ικανοποιημένος για τα σημαντικά και απτά παραδοτέα που έχουν προκύψει από τις συναντήσεις που έγιναν.

Με τον αγαπητό Κυριάκο ήμασταν από την αρχή πεπεισμένοι ότι η θεσμοθέτηση αυτού του οργάνου, λίγες μέρες μετά από την πρώτη μου επίσκεψη στην Αθήνα –μετά από την εκλογή μου– θα αποτελούσε το απαραίτητο συστατικό στοιχείο για την ουσιαστικότερη εμβάθυνση των σχέσεων μας σε τομείς πέραν των –να μού επιτραπεί ο όρος– αυστηρά εθνικών θεμάτων. Δηλαδή, σε τομείς που άπτονται της εσωτερικής διακυβέρνησης και του κοινού στόχου της βελτίωσης της καθημερινότητας της ζωής των πολιτών μας.

Διαπιστώνω, συνεπώς, με ικανοποίηση ότι η διαχρονική μας συμπόρευση σε ζητήματα εθνικού, περιφερειακού και ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος διευρύνεται πλέον σε θέματα εσωτερικής διακυβέρνησης, πάντα προς όφελος των κοινωνιών μας. Και πιστεύω ακράδαντα ότι τα οφέλη που προκύπτουν μέσα από την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών και τεχνογνωσίας, μέσα από την εμπειρογνωμοσύνη και τον επαγγελματισμό, καθιστούν το ανατροφοδοτικό αυτό διακυβερνητικό σχήμα απαραίτητο και αναγκαίο.

Επιτρέψτε μου να αναφερθώ ενδεικτικά σε ορισμένους από τους τομείς συνεργασίας που συζητήσαμε σήμερα:

Στην Ψηφιακή Πολιτική, μετά από την υπογραφή και της σχετικής Συμφωνίας, υλοποιήθηκε η μεταφορά τεχνογνωσίας από την Ελλάδα. Έχουμε την εφαρμογή “Ψηφιακός Πολίτης”, η οποία θα επιτρέπει στους πολίτες να εκδίδουν και να αποθηκεύουν επίσημα έγγραφα σε ψηφιακή μορφή, εξυπηρετώντας κάθε νόμιμη χρήση εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μια εφαρμογή, η οποία θα είναι διαθέσιμη από τις 5 Δεκεμβρίου και θα εξελίσσεται συνεχώς.

Στον τομέα της Πολιτικής Προστασίας, μετά από την υπογραφή σχετικού Μνημονίου Συναντίληψης για τον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Αριθμό Έκτακτης Ανάγκης “112”, υλοποιείται η μεταφορά τεχνογνωσίας από την Ελλάδα. Αυτή η συνεργασία στοχεύει στη βελτίωση του συντονισμού των αρμόδιων υπηρεσιών που εμπλέκονται στη λειτουργία του “112”, ενισχύοντας την ικανότητα ανταπόκρισης σε φυσικές ή άλλες καταστροφές.

Στον κρίσιμο τομέα της Υγείας, που αποτελεί προτεραιότητα και για τις δύο Κυβερνήσεις, προχωρήσαμε στην υπογραφή συμφωνιών που προνοούν τη διενέργεια διασταυρούμενων μεταμοσχεύσεων νεφρού, καθώς και τη διενέργεια μεταμοσχεύσεων πνευμόνων σε Κύπριους ασθενείς σε μονάδες μεταμόσχευσης στην Ελλάδα. Παράλληλα, εργαζόμαστε προς τη θεσμοθέτηση συνεργασίας στον τομέα των φαρμάκων, στοχεύοντας στην κοινή προμήθεια, αλλά και στη διασφάλιση της επάρκειας και στην αντιμετώπιση ελλείψεων.

Στον τομέα του Περιβάλλοντος και της Κλιματικής Αλλαγής, όπου αντιμετωπίζουμε σοβαρότατες προκλήσεις, οι χώρες μας πλήττονται ιδιαίτερα, η συνεργασία μας επικεντρώνεται σε ζητήματα ανάπτυξης και διαχείρισης υδάτινων πόρων, όπως για παράδειγμα οι αφαλατώσεις με την αξιοποίηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Παράλληλα, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στην προώθηση των πράσινων κτηρίων και στη δημιουργία ενεργειακών και πράσινων κοινοτήτων.

Με στόχο την αντιμετώπιση ελλείψεων σε ανθρώπινο δυναμικό και δεξιοτήτων, εξετάστηκαν πολιτικές απασχόλησης, καθώς και οι δυνατότητες προσέλκυσης εργατικού δυναμικού από τρίτες χώρες.

Στον τομέα της κοινωνικής ένταξης και προστασίας, έμφαση δόθηκε στην ανάγκη βελτίωσης της καθημερινότητας των συμπολιτών μας με Αναπηρία, από την εκπαίδευση μέχρι την αγορά εργασίας. Είναι πάρα πολλοί οι τομείς. Να μου επιτρέψετε να αναφέρω τα θέματα Παιδείας, όπου υπάρχει ενισχυμένη συνεργασία. Στηρίζουμε και χαιρετίζουμε την ίδρυση παραρτημάτων κυπριακών πανεπιστημίων στην Ελλάδα, και, φυσικά, παραρτημάτων ελληνικών πανεπιστημίων στην Κύπρο.

Η χρονική συγκυρία διεξαγωγής της διακυβερνητικής συνόδου καθόρισε και ένα σημαντικό μέρος των συζητήσεων που είχαμε με τον φίλο Πρωθυπουργό. Διανύουμε μια κρίσιμη συγκυρία τόσο σε περιφερειακό όσο και σε διεθνές επίπεδο, μέσα σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο. Οι πόλεμοι σε Μέση Ανατολή και Ουκρανία, η επικείμενη αλλαγή διακυβέρνησης στις Ηνωμένες Πολιτείες, η έναρξη του νέου θεσμικού κύκλου στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) απαιτούν ακόμα πιο ενισχυμένο συντονισμό των δύο χωρών.

Και οι δύο χώρες, Κύπρος και Ελλάδα έχουμε κατορθώσει να αξιοποιήσουμε την ιδιότητά μας ως κρατών μελών της ΕΕ στο νοτιοανατολικό σύνορο της Ευρώπης, με άριστες σχέσεις με τους γείτονές μας, αποδεικνύοντας στην πράξη ότι αποτελούμε πυλώνες ευημερίας, ασφάλειας και σταθερότητας. Έχουμε κατορθώσει με πράξεις, και όχι με λόγια, να ενισχύσουμε το γεωπολιτικό αποτύπωμά μας στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή, προωθώντας αμοιβαία επωφελείς συνέργειες και υλοποιώντας συγκεκριμένες πρωτοβουλίες.

Είχαμε επίσης σήμερα την ευκαιρία να ανταλλάξουμε απόψεις για τις τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό, ενόψει της διευρυμένης συνάντησης που θα συγκαλέσει ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών. Εξυπακούεται ότι η επαφή μας, όπως και των Υπουργών Εξωτερικών, για το Κυπριακό και τα ελληνοτουρκικά, τα ευρωτουρκικά είναι άμεση και διαρκής. Το είπα ξανά, το επαναλαμβάνω και σήμερα: το στάτους κβο δεν αποτελεί το μέλλον του κυπριακού λαού, δεν είναι βιώσιμο και ο τερματισμός της τουρκικής κατοχής και η επανένωση του τελευταίου διαιρεμένου κράτους μέλους της ΕΕ αποτελεί την υπ’ αριθμό ένα προτεραιότητά μας.

Κλείνοντας, επιτρέψτε μου να υπενθυμίσω ότι η απόφασή μας για θεσμοθέτηση του διακυβερνητικού σχήματος Κύπρου - Ελλάδας αποτελεί κοινή, συνειδητή, στρατηγική επιλογή. Αυτή η απόφαση, πέραν του συμβολισμού, αποτελεί παρακαταθήκη για την ουσιαστική ενίσχυση των διμερών μας σχέσεων, ιδίως στο σημερινό πολύπλοκο και ασταθές περιβάλλον, και πάντα προς όφελος των πολιτών μας.»

Από πλευράς του, ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας ανέφερε, μεταξύ άλλων: «Νιώθω ιδιαίτερη χαρά κάθε φορά που επισκέπτομαι την Κύπρο. Ευχαριστούμε εκ μέρους της πολυπληθούς κυβερνητικής αντιπροσωπίας για την πολύ θερμή φιλοξενία. Το ξέρετε καλά ότι οι συναντήσεις μας είναι πολύ συχνές, καθώς οι δύο χώρες ευθυγραμμίζουν τις εθνικές τους επιδιώξεις και ακολουθούν έναν κοινό βηματισμό στον δρόμο της ειρήνης, της ανάπτυξης, της ευημερίας.

Ωστόσο, αυτή η δεύτερη Διακυβερνητική Σύνοδος Ελλάδας - Κύπρου είναι ένα ξεχωριστό γεγονός. Με τον φίλο Νίκο είχαμε ήδη θέσει ως στόχο, από τις πρώτες μας συναντήσεις μετά την εκλογή του, να ενισχύσουμε θεσμικά αυτή τη στενή σχέση μεταξύ της Ελλάδος και της Κύπρου, να της προσδώσουμε έναν θεσμικό χαρακτήρα με την πραγματοποίηση αυτών των τακτικών διακυβερνητικών συνοδών. Αυτές είναι συζητήσεις ουσίας και όχι επικοινωνίας, και ευχαριστώ όλους όσοι εργάστηκαν για την προετοιμασία τους.

Επιτρέψτε μου να στρέψω την προσοχή μου σε κάποιους τομείς, τους οποίους αξιολογώ ως ιδιαίτερα σημαντικούς.

Στον τομέα της Παιδείας, έχουμε τη Συμφωνία για την αμοιβαία αναγνώριση ακαδημαϊκών τίτλων σπουδών. Και βέβαια, να επαναλάβω για ακόμη μια φορά ότι το μεγάλο άνοιγμα, το οποίο κάνει η Ελλάδα ως προς την ανώτατη εκπαίδευση με τη δυνατότητα προσέλκυσης παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων, είναι μια πρωτοβουλία που σίγουρα εκτιμώ ότι θα βρει ενδιαφέρον και από κυπριακά ιδρύματα.

Θέλω να σταθώ ιδιαίτερα στον τομέα της Υγείας. Αναφέρθηκε ο Πρόεδρος στη δυνατότητά μας να μπορούμε να κάνουμε κοινές αγορές φαρμάκων, ειδικά ακριβών φαρμάκων, τα οποία θα επιβαρύνουν πολύ τους προϋπολογισμούς υγείας μας. Αλλά θέλω να κάνω μια ξεχωριστή μνεία στις συμπράξεις που κάνουμε για τις μεταμοσχεύσεις οργάνων. Μια πρωτοβουλία που είναι ένας φάρος ελπίδας για εκατοντάδες ασθενείς και τους συγγενείς τους και εδώ και στην Ελλάδα.

Αναφέρω ξεχωριστά την πολύ καλή συνεργασία μας στον τομέα της πολιτικής προστασίας, σε επιχειρησιακό επίπεδο, καθώς οι χώρες μας έχουν αντιμετωπίσει εγκληματικές κρίσεις, έκτακτες καταστάσεις, όπου χρειάστηκε η αμοιβαία συνδρομή, αλλά είναι μια συνεργασία, η οποία επεκτείνεται και στη διαμόρφωση μιας ευρωπαϊκής πολιτικής στα ζητήματα της προσαρμογής απέναντι στην κλιματική κρίση.

Να σταθώ ιδιαίτερα σε δύο ακόμα τομείς. Στην ψηφιακή διακυβέρνηση, όπου έχουμε θέσει στη διάθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας την όποια τεχνογνωσία έχουμε καταφέρει να αναπτύξουμε σε ζητήματα, τα οποία αφορούν τις ψηφιακές συναλλαγές και σχέσεις του πολίτη, των επιχειρήσεων με το κράτος, το ελληνικό, το κυπριακό. Και χαίρομαι ιδιαίτερα, γιατί κάποιες από αυτές τις πρωτοβουλίες τις έχετε ήδη υιοθετήσει, και πιστεύω ότι θα δείτε στην Κύπρο άμεσα αποτελέσματα και πολύ θετική αποδοχή.

Και βέβαια στα ζητήματα της ενέργειας, το στρατηγικό έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου είναι ένα έργο στρατηγικής σημασίας, το οποίο θα άρει την ενεργειακή απομόνωση της Μεγαλονήσου και είναι ένα έργο, το οποίο απολαμβάνει και ισχυρής ευρωπαϊκής στήριξης. Και βέβαια στα ζητήματα του περιβάλλοντος έχουμε κοινές δράσεις για αντιμετώπιση θεμάτων, όπως η λειψυδρία.

Αυτές είναι μόνο ενδεικτικά κάποιες από τις προτεραιότητες, στις οποίες αναφερθήκαμε στη διάρκεια αυτής της πολύ παραγωγικής συνάντησης.»

Ο κ. Μητσοτάκης πρόσθεσε τα εξής: «Κάθε φορά που συναντιόμαστε, συναντούμε και τις μεγάλες γεωπολιτικές προκλήσεις, οι οποίες αφορούν πρωτίστως στην ευρύτερη περιοχή μας.

Η Ελλάδα και η Κύπρος γίνονται ολοένα και περισσότερο πυλώνες ασφάλειας και σταθερότητας, αλλά αποκτούν και ισχυρότερη φωνή σε αυτήν την ταραγμένη Ανατολική Μεσόγειο. Θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μας για το γεγονός ότι φαίνεται να έχει επιτευχθεί μια εκεχειρία, η οποία αφορά στις εχθροπραξίες στον νότιο Λίβανο. Ελλάδα - Κύπρος, Κύπρος και Ελλάδα αγωνίστηκαν και αγωνίζονται πάντα, ώστε η κρίση, η οποία ξέσπασε και πριν από έναν χρόνο να μην πάρει τα χαρακτηριστικά μιας περιφερειακής ανάφλεξης. Και νομίζω ότι αυτή η εξέλιξη είναι μια εξέλιξη ιδιαίτερα θετική, και εύχομαι και ελπίζω και πολύ σύντομα να έχουμε μια αντίστοιχη εκεχειρία και στη Λωρίδα της Γάζας.

Βέβαια συζητήσαμε προφανώς και τις εξελίξεις ως προς το κυπριακό ζήτημα. Υπάρχει μια ευνοϊκή δυναμική για την επανέναρξη των συνομιλιών, ύστερα από μια μακρά περίοδο ακινησίας, χάρη στις συντονισμένες προσπάθειες Λευκωσίας και Αθήνας. Έχουμε κάποιες ενδείξεις προόδου. Σταθερή επιδίωξή μας μια δίκαιη και βιώσιμη λύση, πάντα με βάση τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Να θυμίσω ότι η Ελλάδα θα είναι μη μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας για τη διετία 2025-2026. Είναι μια ακόμη ευκαιρία να έλθουν στο διεθνές προσκήνιο τα εθνικά δίκαια της διαιρεμένης ευρωπαϊκής Κύπρου. Στο πλαίσιο αυτό, επιβεβαιώσαμε σήμερα με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη την απόλυτη ευθυγράμμιση των δύο Κυβερνήσεων.

Δεν θα δεχτούμε –είχα την ευκαιρία να το πω και όταν βρέθηκα εδώ φέτος το καλοκαίρι– νομιμοποίηση των τετελεσμένων ούτε φυσικά τη διαιώνιση ενός δράματος, το οποίο διαρκεί πια 50 χρόνια.

Κοινή είναι και η οπτική, με την οποία προσεγγίζουμε τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Θεωρούμε ότι το ήπιο κλίμα που τις διαπνέει με τον τρόπο του μπορεί να ευνοήσει και την επανεκκίνηση των συνομιλιών για το Κυπριακό. Γνωρίζουμε ασφαλώς, και δεν έχουμε αυταπάτες, ότι αυτή η βελτίωση του κλίματος δεν συνεπάγεται αυτόματα και τη μεταβολή των θέσεων της Τουρκίας. Όμως, ακλόνητοι παραμένουμε και εμείς με τη σειρά μας σε θέματα κυριαρχίας, σε θέματα τήρησης του διεθνούς δικαίου, του Δίκαιου της Θάλασσας.

Όποιος, όμως, είναι ισχυρός και διαθέτει επιχειρήματα δεν πρέπει να διστάζει να τα καταθέτει σε έναν ειλικρινή διάλογο. Για αυτό και αντιμετωπίζουμε με αυτοπεποίθηση τα ήρεμα νερά στα ελληνοτουρκικά, στην προοπτική αυτή, να ανοίξουν και ήρεμοι ορίζοντες για την ευρύτερη περιοχή. Ήδη, άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι, οι ευρωπαϊκές σχέσεις της Άγκυρας εξετάζονται πλέον μέσα από το πρίσμα των σχέσεών της με την Ελλάδα και την Κύπρο. Όσον αφορά στις ευρωτουρκικές σχέσεις, έχουμε πετύχει πια με κοινή προσπάθεια να έχουμε δεσμευτικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που διαμορφώνουν ουσιαστικά ένα αυστηρό πλαίσιο κριτηρίων και αιρεσιμοτήτων που η Άγκυρα οφείλει να εκπληρώσει. Και μεταξύ αυτών των κριτηρίων είναι και η αλλαγή της στάσης της στο Κυπριακό.

Συμπερασματικά, θα έλεγα, αγαπητέ μου Νίκο, ότι η σημερινή Διακυβερνητική Σύνοδος ήταν πολύ χρήσιμη και παραγωγική. Υπηρέτησε απόλυτα τον ρόλο της ως το επιτελικό κέντρο των συντονισμένων δράσεων της Ελλάδος και της Κύπρου, κάτι το οποίο οφείλεται στη μεθοδική εργασία όλων των Υπουργών, όλων των επιτελείων που μετείχαν στις εργασίες της, και βέβαια, στην άψογη διοργάνωση. Να συγχαρώ και πάλι τη φιλόξενη Κύπρο.»

Τέλος, ο Πρωθυπουργός ανέφερε ότι η 3η κατά σειρά Διακυβερνητική Σύνοδος Κύπρου - Ελλάδας θα γίνει το 2025 στην Ελλάδα.

(ΡΜ/ΜΣ/ΕΑθ/ΑΦ)