Ανακοινωθέντα

Είναι με ιδιαίτερη χαρά, που σας υποδέχομαι στο Προεδρικό Μέγαρο, στην έναρξη των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συνεδρίου «Ορεινές περιοχές μεγάλων μεσογειακών νήσων: ευρωπαϊκές προκλήσεις, εθνικές και περιφερειακές πολιτικές και τοπικοί μηχανισμοί».

Το υψηλό ενδιαφέρον και η συμμετοχή στο Συνέδριο, ακαδημαϊκών και εξειδικευμένων οργανισμών διεθνούς εμβέλειας, τονίζει τη σημασία της διεπιστημονικής αυτής διοργάνωσης, αποτελώντας παράλληλα έμπρακτη αναγνώριση των δράσεων που η Κύπρος καταβάλλει, και τα λοιπά νησιά, για την αναζωογόνηση των ορεινών της κοινοτήτων.

Αναντίλεκτα, οι οροσειρές αποτελούν υψίστης σπουδαιότητας και βαρύτητας περιοχές για την ανθρώπινη ύπαρξη, αφού συγκεντρώνουν τα περισσότερα αποθέματα γλυκού νερού της Γης, είναι εστίες πλούσιας βιοποικιλότητας, δημοφιλείς προορισμοί για αναψυχή και τουρισμό, αλλά και τόποι σημαντικής πολιτιστικής κληρονομιάς.

Ωστόσο, οι ορεινές περιοχές των διαφόρων χωρών, είναι σήμερα άκρως ευάλωτες σε πληθώρα φυσικών και ανθρωπογενών κινδύνων οι οποίοι, μεταξύ άλλων, συνοψίζονται στην κλιματική αλλαγή, τα έντονα καιρικά φαινόμενα, τις πυρκαγιές, τη διάβρωση του εδάφους, τις αλλαγές στη χρήση της γης, την εντατικοποίηση της ορεινής γεωργίας και τη μη ορθολογική κατασκευή μεγάλων τεχνικών έργων.

Κίνδυνοι, οι οποίοι στο σύνολό τους υποβαθμίζουν το φυσικό περιβάλλον, φθείρουν τις φυσικές τους ομορφιές και επηρεάζουν τη διαθεσιμότητα φυσικών πόρων και άλλων αγαθών στον άνθρωπο.

Στο πλαίσιο αυτό, και λαμβάνοντας υπόψη ότι οι επιπτώσεις που προκύπτουν για το οικοσύστημα των ορεινών περιοχών είναι στις πλείστες περιπτώσεις μη αναστρέψιμες, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη της προστασίας και της ορθολογικής τους ανάπτυξης.

Αναγκαιότητα, η οποία για πρώτη φορά υπογραμμίστηκε το 1992 στην Παγκόσμια «Ατζέντα 21» στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, ως επίσης το 1998 στη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, όπου με σχετικό ψήφισμά αποφασίστηκε η καθιέρωση του έτους 2002 ως Διεθνούς Έτους των Βουνών.

Έκτοτε και προς την κατεύθυνση αυτή, όπως παρουσιάζεται και στις ετήσιες εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, πολλές χώρες λειτούργησαν εθνικά προγράμματα, για την τήρηση του έτους, ιδιαίτερα μέσω της δημιουργίας πέραν των 70 εθνικών επιτροπών, ενώ προς την επίτευξη ουσιαστικού αποτελέσματος, αρκετές χώρες καθιέρωσαν μακροπρόθεσμες Εθνικές Στρατηγικές για τις ορεινές τους περιοχές.

Η Κύπρος, ακολουθώντας τις υποδείξεις του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, τις ευρωπαϊκές πολιτικές, και λαμβάνοντας υπόψη βέλτιστες πρακτικές και πρωτοβουλίες των νήσων της Μεσογείου όσον αφορά την ανάπτυξη των ορεινών τους περιοχών υιοθέτησε το 2018 τη δική της ειδικά διαμορφωμένη, Ολοκληρωμένη Πολιτική Ανάπτυξης για την Ορεινή Κύπρο.

Η απόφαση για ουσιαστική παρέμβαση στην αναγέννηση των ορεινών κοινοτήτων οδήγησε στην εκπόνηση της Εθνικής Στρατηγικής Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων, η οποία μετά την ολοκλήρωσή της, εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο το 2019.

Στο πλαίσιο αυτό,  σηματοδοτήθηκε η απαρχή μιας νέας εποχής με στόχο τη σταδιακή αναβίωση των ορεινών κοινοτήτων της οροσειράς Τροόδους.

Υπήρχε το όραμα, υπήρχε η βούληση, αλλά αν δεν υπήρχε ο συγκεκριμένος άνθρωπος, μέσα από τις δράσεις του και τη γενναιοδωρία του, δεν θα ήταν δυνατόν να καταρτιστεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, μια ολοκληρωμένη στρατηγική, και ενδεχομένως να είμασταν απλώς στις σκέψεις και τους προβληματισμούς. Και αυτός δεν είναι άλλος από τον πρώην Επίτροπο Ορεινών Κοινοτήτων, φίλτατο Γιαννάκη Παπαδούρη, τον οποίο θερμά ευχαριστώ.

Πιο συγκεκριμένα, μέσω της εφαρμογής της Στρατηγικής, οι ορεινές περιοχές συγκροτούνται, αντιμετωπίζονται και υποστηρίζονται πλέον ως μία ενιαία αναπτυξιακή οντότητα, καθιστώντας την Ορεινή Κύπρο ελκυστικό τόπο κατοικίας και δραστηριοποίησης.

Για την εκπόνηση της εν λόγω Στρατηγικής εργάστηκε πολυπληθής διεπιστημονική ομάδα, πέραν των 90 καθηγητών και εμπειρογνωμόνων διαφορετικών ειδικοτήτων, προερχόμενων από Σχολές έγκριτων Πανεπιστημίων, η οποία διαβουλεύτηκε συστηματικά με τεχνοκράτες, κυβερνητικά Τμήματα, αλλά και με όλα τα Κοινοτικά Συμβούλια των 112 κοινοτήτων της οροσειράς του Τροόδους.

Η Στρατηγική σχεδιάστηκε στη βάση ευρωπαϊκών αναπτυξιακών προτύπων και αποτελείται από 14 μελέτες που καλύπτουν όλο το φάσμα θεμάτων που αφορούν τη συγκεκριμένη περιοχή, ενώ υιοθετώντας παράλληλα τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης εναρμονίζει τις τρεις μεγάλες διαστάσεις της ανθρώπινης δράσης: την οικονομία, τον κοινωνικό ιστό και το περιβάλλον.

Την ίδια στιγμή, προς την επίτευξη των στόχων της προτείνει 250 ομαδοποιημένες δράσεις, διασφαλίζοντας ότι οι όποιες πολιτικές και ενέργειες θα είναι αλληλοσυμπληρούμενες και δημιουργικές, αποδίδοντας στην τοπική κοινωνία και οικονομία τα αναμενόμενα οφέλη.

Η υλοποίηση της Στρατηγικής αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός δεκαετίας, με ορίζοντα υλοποίησης το 2030 και συνολικό προϋπολογισμό δαπανών 250 εκατομμύρια ευρώ.

Προς την άμεση εφαρμογή της Στρατηγικής, πέραν των έργων ύψους 36 εκατομμυρίων που βρίσκονται ήδη υπό εξέλιξη, και των ήδη εξαγγελθέντων έργων αναβάθμισης του οδικού δικτύου, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε δέσμη βραχυπρόθεσμων δράσεων για τα έτη 2019-2020 ύψους 34 εκ. ευρώ.

Πρόθεσή μας, είναι η εν λόγω Στρατηγική να αποτελέσει τη βάση για την εκπόνηση αντίστοιχης μελέτης και στρατηγικής και για τις ορεινές περιοχές Λάρνακας και Πάφου.

Πέραν τούτου, θέλω να τονίσω ότι προωθούμε τη θέσπιση νομοθεσίας που να προβλέπει την «Αρχή της Ορεινότητας» και της πολιτικής ορεινών περιοχών.

Λαμβάνοντας υπόψη το πλήθος των συμμετεχόντων, αλλά και των έγκριτων ομιλητών, ειλικρινά αισθάνομαι ιδιαίτερα περήφανος, διότι οι καθηγητές εγκρίτων πανεπιστημίων, διακεκριμένοι καθηγητές και επιστήμονες, που ασχολήθηκαν, ασχολούνται και είναι μελετητές των θεμάτων που ασχολείται το συνέδριο, παρευρίσκονται στην Κύπρο, από χώρες όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Ελβετία, η Αυστρία, και η εδώ παρουσία τους είναι μια ενίσχυση της προσπάθειας που όλοι καταβάλλουμε, όλοι όσοι εκπροσωπούνται από τα νησιά της Μεσογείου, την Κορσική, την Κρήτη, τη Σικελία, τη Σαρδηνία, την Κύπρο, τις Βαλεαρίδες Νήσους.  

Καταλήγοντας, θα  ήθελα να ευχαριστήσω θερμά τον Επιστημονικό Υπεύθυνο του Συνεδρίου κ. Δημήτρη Γούσσιο και την οκταμελή Επιστημονική Επιτροπή του Συνεδρίου από Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ινστιτούτα της Ελλάδας, της Αυστρίας, της Ελβετίας, της Γαλλίας, της Κύπρου.

Ευχαριστίες απευθύνω και στον νέο Επίτροπο Δρα Κώστα Χαμπιαούρη, την Οργανωτική Επιτροπή και την Αναπτυξιακή Εταιρεία Τροόδους η οποία ανέλαβε την διεκπεραίωση της διοργάνωσης.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους θερμά για την εδώ παρουσία σας και εύχομαι κάθε επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου.

-----------------------

ΡΜ/ΕΙ