Ανακοινωθέντα

Δημοσιεύτηκε στις 26 Απριλίου 2018 η Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης, Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (CPT), για την Κύπρο. Η Έκθεση έγινε κατόπιν επίσκεψης κλιμακίου της ΕΕ, που πραγματοποιήθηκε μεταξύ 2-9 Φεβρουαρίου 2018.

Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσιάς Τάξεως εκφράζει ικανοποίηση, γιατί μέσα στα πορίσματα της Έκθεσης της CPT καταγράφεται ξεκάθαρα η σημαντική βελτίωση που παρατηρείται σε μια σειρά από τομείς που αφορούν στις εγκαταστάσεις αλλά και τις συνθήκες κράτησης των κρατουμένων στο σύνολο του σωφρονιστικού μας συστήματος. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην πολιτική βούληση που υπεδείχθη όλη αυτή την περίοδο για διαφοροποίηση και βελτίωση των  εγκαταστάσεων και του τρόπου λειτουργίας του σωφρονιστικού ιδρύματος, στη βάση του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή αξιολόγησε τις Κεντρικές Φυλακές, τον χώρο κράτησης μεταναστών στη Μενόγεια (ΧΩΚΑΜ) και τα αστυνομικά κρατητήρια, επισημαίνοντας τις σημαντικές αλλαγές και βελτιώσεις που επιτευχθήκαν στους χώρους αυτούς ώστε να συνάδουν με τις συστάσεις και τις οδηγίες της Επιτροπής και του Συμβουλίου της Ευρώπης. Στην Έκθεση σημειώνεται επίσης η σημαντική βελτίωση της γυναικείας πτέρυγας αλλά και η βελτίωση της επικοινωνίας των κρατουμένων με τον έξω κόσμο.

Παράλληλα, στην Έκθεση καταγράφονται σημαντικές βελτιώσεις στα θέματα της παροχής υπηρεσιών υγείας, συμπεριλαμβανομένης της παροχής ψυχιατρικής και ψυχοκοινωνικής περίθαλψης, ενώ χαιρετίζεται η πρωτοβουλία για χάραξη στρατηγικής πρόληψης για αντιμετώπιση των αυτοκτονιών στους χώρους κράτησης και γίνεται αναφορά στις αξιοσημείωτες προσπάθειες για μείωση του αριθμού των απόπειρών αυτοτραυματισμών, αυτοκτονιών και περιστατικών βίας μεταξύ των κρατουμένων.

Σε σχέση με τις συνθήκες κράτησης αλλοδαπών κρατουμένων, στην Έκθεση καταγράφεται η βελτίωση των συνθηκών κράτησής τους, η μείωση των αριθμού των κρατούμενων, η μη κράτηση Σύριων αιτητών πολιτικού ασύλου και οικογενειών και ασυνόδευτων παιδιών, η αύξηση του ποσοστού των προσφύγων που τους αναγνωρίζεται το καθεστώς πρόσφυγα, ενώ πρόσθετα αναγνωρίζεται η βελτίωση των δικαστικών διαδικασιών εξέτασης των προσφυγών αναφορικά με τις απορριπτικές αποφάσεις αναγνώρισης καθεστώτος ασύλου.

Αναφορικά με τον χώρο κράτησης μεταναστών στην Μενόγεια, η Έκθεση καταγράφει σημαντικές βελτιώσεις από την προηγούμενη επίσκεψη της CPT σε θέματα που αφορούν στη χωρητικότητα, τις συνθήκες κράτησης, την επικοινωνίας με τον έξω κόσμο και τη παροχή ιατρικών υπηρεσιών. 

Στην Έκθεση γίνεται αναφορά και στα μέτρα που έχουν ληφθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία για ενημέρωση και επιμόρφωση των μελών της Αστυνομίας και ενίσχυσης, προστασίας και σεβασμού των δικαιωμάτων των ανθρώπων που στερούνται της ελευθερία τους, όπως, για παράδειγμα, η αποστολή εγκυκλίων και επιστολών προς όλα τα μέλη της Αστυνομίας ώστε να γίνεται υπενθύμιση για τις υποχρεώσεις τους, καθώς και στην επίδειξη μηδενικής ανοχής στα θέματα κακομεταχείρισης κρατουμένων και στη σημασία που πρέπει να επιδεικνύουν οι Αστυνομικοί στα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών και των κρατουμένων.

Επιπρόσθετα, επικροτείται η αναθεώρηση του Κώδικα Αστυνομικής Δεοντολογίας στον οποίον έχουν εισαχθεί νέες πρόνοιες που αφορούν στο πλαίσιο συμπεριφοράς του αστυνομικού κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του, καθώς και η έκδοση ενημερωτικού υλικού για εκπαίδευση των μελών της Αστυνομίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Σημειώνεται ότι μεταξύ των συστάσεων της Επιτροπής περιλαμβάνεται η προώθηση αλλαγής κουλτούρας στην Αστυνομία και η ενίσχυση της εκπαίδευσης των μελών της. Όπως έχει ενημερωθεί η Επιτροπή, προς αυτή τη κατεύθυνση έχουν ήδη δοθεί οδηγίες προς τον Αρχηγό της Αστυνομίας για εφαρμογή μηχανισμών με σκοπό την ευαισθητοποίηση των μελών του σώματος κατά τρόπον που να επιδεικνύουν μηδενική ανοχή σε όσους επιχειρήσουν να παραβιάσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών. Τα μέλη της Αστυνομίας θα πρέπει να μάθουν να αντιστέκονται στις προκλήσεις και να διαχειρίζονται με ψυχραιμία τα επικίνδυνα περιστατικά που αντιμετωπίζουν στο πλαίσιο της εκτέλεσης των καθηκόντων τους, ενώ έχουν δοθεί οδηγίες για ενίσχυση της επιμόρφωση των μελών της Αστυνομίας.

Σε σχέση με τις αναφορές που γίνονται στην Έκθεση για μεμονωμένες υποβληθείσες καταγγελίες για κακομεταχείριση αλλοδαπών και άλλων κρατουμένων από αστυνομικούς, σημειώνεται ότι από την πρώτη στιγμή αυτές παραπέμφθηκαν στον Γενικό Εισαγγελέα  και στην Αρχή Διερεύνησης Ισχυρισμών και Παραπόνων κατά της Αστυνομίας ή σε ανεξάρτητους Ανακριτές και αναλόγως των πορισμάτων των ερευνών προωθήθηκαν οι απαραίτητες διαδικασίες πειθαρχικής ή και ποινικής δίωξης.

Ως Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσιάς Τάξεως θεωρούμε πως η Έκθεση αυτή αποτελεί ακόμη ένα εργαλείο στην προσπάθεια που καταβάλλεται για χάραξη νέας πολιτικής σε ό,τι αφορά στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα μας. Μας δίδεται η ευκαιρία να αξιολογήσουμε την μέχρι σήμερα πορεία μας, τις συνθήκες που εφαρμόζουμε και τα μέτρα που έχουμε λάβει, και μέσα από τις συστάσεις και παρατηρήσεις της Επιτροπής να γίνουμε ακόμη καλύτεροι.

(ΕΦ/ΜΛ/ΣΧ)