Ανακοινωθέντα

Ο λόγος που με έχει αναγκάσει να καλέσω σήμερα συνέντευξη Τύπου είναι η ανάγκη να αποκαταστήσω την αλήθεια στα όσα λέχθηκαν τα τελευταία 24ωρα. Δυστυχώς, λόγω του τραγικότατου γεγονότος του θανάτου ενός 10χρονου αγοριού, γινόμαστε όλοι μάρτυρες μιας πρωτοφανούς ισοπέδωσης του έργου και των ικανοτήτων των επαγγελματιών υγείας στα δημόσια νοσηλευτήρια του τόπου μας.

Η αλήθεια είναι ότι ακόμη και σήμερα δεν έχω αντιληφθεί τα πραγματικά αίτια της 2ωρης στάσης εργασίας που έγινε χθες, χωρίς να θέλω να παραγνωρίσω ότι τα όποια απεργιακά μέτρα είναι αναφαίρετο δικαίωμα των συνδικαλιστικών οργανώσεων.  Και ξεκαθαρίζω, όταν και όπου υπάρχουν πραγματικοί λόγοι και έχει εξαντληθεί ο διάλογος είναι δικαίωμα το καθενός να αποφασίσει μέσω των συλλογικών του οργάνων τον τρόπο της αντίδρασής του προς υπεράσπιση των συμφερόντων των μελών του. Όμως, στην προκειμένη περίπτωση με διάφορες προφάσεις κάποιοι επέλεξαν την ατυχέστατη χρονική στιγμή να εξασκήσουν αλόγιστα τη συνδικαλιστική τους ύπαρξη. Και ειλικρινά κάνοντας την δική μου αυτοκριτική ως πολιτικός προϊστάμενος του Υπουργείου Υγείας, εκείνο που πραγματικά έκανα ήταν να ενεργήσω αμέσως για τη διερεύνηση του τραγικού συμβάντος, αφού έκρινα ότι το ελάχιστο που όφειλε η πολιτεία ως ύστατο φόρο τιμής, ήταν να ενημερωθώ μέσω διοικητικής έρευνας για τα γεγονότα ώστε να αποφανθώ εάν έχρηζε περαιτέρω διερεύνησης σε πειθαρχικό επίπεδο. Εάν η φράση διερεύνηση «ιατρικής αμέλειας» ενόχλησε  κάποιους γιατί σε νομικούς όρους διαφοροποιείται από το ιατρικό λάθος, η ουσία για μένα ως πολιτικός προϊστάμενος του Υπουργείου Υγείας ήταν μια: Η απώλεια της ζωής ενός δεκάχρονου αγοριού και η απόδοση ευθυνών εκεί και όπου υπάρχουν ως υπάλληλοι του Δημοσίου και σύμφωνα με τον περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμο.  

Δυστυχώς, η βεβιασμένη απόφαση, κατά την άποψη μου, της 2ωρης στάσης εργασίας χωρίς να έχει προηγηθεί διάλογος με το Υπουργείο Υγείας, ώστε να δοθούν οι σχετικές διευκρινίσεις, πυροδότησε αυτό που όλοι γίναμε μάρτυρες τα τελευταία 24ωρα. Ακούω από διάφορες πλευρές να εξαπολύονται κατηγορίες για κατάρρευση των νοσοκομείων, εξαθλίωση του τομέα της Υγείας, έλλειψη υποδομών και αποψίλωση των δημόσιων νοσηλευτηρίων, υποστελέχωση και υπολειτουργία των δημόσιων νοσοκομείων. Κατηγορηματικά, αυτοί οι χαρακτηρισμοί δεν με βρίσκουν σύμφωνο και ουδόλως ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Με λυπεί πραγματικά η προσπάθεια διασύνδεσης του τραγικού αυτού γεγονότος να ισοπεδώνει το έργο που επιτελείται στα δημόσια νοσηλευτήρια και το κύρος της πλειονότητας των επαγγελματιών υγείας που στελεχώνουν τα δημόσια νοσηλευτήρια.

Δεν ζούμε σε ένα παράλληλο σύμπαν· αναγνωρίζουμε τα διαχρονικά προβλήματα που υπάρχουν στον χώρο της υγείας και οφείλονται κατά κύριο λόγο στο απηρχαιωμένο και ασύμφορο σύστημα που υπάρχει στον τόπο μας. Όμως δεν μπορούμε συνέχεια να εκμηδενίζουμε τα όσα έγιναν τα τελευταία δύο χρόνια με σημαντικότερο γεγονός την ψήφιση των δύο μεταρρυθμιστικών νομοσχέδιών: της αυτονόμησης και του ΓεΣΥ.

Δεν μπορούμε να αγνοούμε το γεγονός ότι σήμερα υπηρετεί στα Δημόσια Νοσηλευτήρια ο μεγαλύτερος αριθμός ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού. Συγκεκριμένα, να αναφέρω ότι οι εγκεκριμένες θέσεις στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Υγείας σε ιατρικό προσωπικό το 2012 ήταν 739, ενώ σήμερα οι εγκεκριμένες θέσεις είναι 826. Δεν κατανοώ λοιπόν πώς κάποιοι μιλούν για εξουθένωση στον τομέα της Υγείας, και ότι αφέθηκαν τα δημόσια νοσηλευτήρια να καταρρεύσουν, αφού όπως ανέφερα πιο πάνω το δυναμικό των γιατρών από το 2012 και μέχρι σήμερα έχει αυξηθεί κατά περίπου 100 άτομα, εκ των οποίων τα 50 κατά τα τελευταία δύο χρόνια, παρά το γεγονός ότι τα στατιστικά στοιχεία καταδεικνύουν μείωση ή/και σταθεροποίηση της επισκεψιμότητας στα ΤΑΕΠ και στα εξωτερικά ιατρεία, καθώς και στα εξιτήρια με την παράλληλη έναρξη παραπομπής ασθενών στον ιδιωτικό τομέα με Απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου το 2016 για απάλειψη των λιστών αναμονής και αποφόρτισης των δημόσιων νοσηλευτηρίων.

Δεν μπορούμε να εκμηδενίζουμε τη σταδιακή αναβάθμιση της προ-νοσοκομειακής φροντίδας και της Υπηρεσίας Ασθενοφόρων, λειτουργώντας μέσα σε δύο χρόνια οκτώ νέους Σταθμούς Ασθενοφόρων. Ούτε είναι ορθό να αναφερόμαστε σε αποψίλωση των Δημόσιων Νοσηλευτηρίων και τη λήψη μέτρων για αναχαίτιση της φυγής των ιατρών τη στιγμή που υλοποιήσαμε τα συμφωνηθέντα που προνοούνται στη συμφωνία της 28^η Ιουλίου 2017 και αφορούσαν πρωτίστως στη μισθολογική αναβάθμιση των ιατρικών λειτουργών, και στην παροχή κινήτρων, αιτήματα που είχαν τεθεί από τις ίδιες τις συνδικαλιστικές οργανώσεις και υιοθετήθηκαν ως μέτρα για άρση των εργασιακών εμποδίων στην πορεία για υλοποίηση της αυτονόμησης.

Το ερώτημα που παραμένει και πρέπει να απαντηθεί είναι το τι μεσολάβησε έκτοτε. Μήπως ότι η δρομολογούμενη μεταρρύθμιση δεν παρέμεινε στα συρτάρια, αλλά έχει ήδη ξεκινήσει η υλοποίησή της με πρώτο βήμα την αναδιοργάνωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας με τη συμπλεγματοποίηση των Αγροτικών Κέντρων Υγείας και την προώθηση εκείνης των Αστικών Κέντρων Υγείας. Σεβόμενος τον διάλογο, μετά από ενημέρωση προς την ΠΑΣΥΚΙ και επικείμενες ενημερώσεις προς τις άλλες συντεχνίες, αναμένω την τελική τους τοποθέτηση για να προχωρήσουμε τους σχεδιασμούς μας. Τα «πυρά» των τελευταίων ημερών πλήττουν ιδιαίτερα τα ΤΑΕΠ, τα οποία έχουν την ευθύνη για την εξυπηρέτηση μεγάλου όγκου ασθενών. Όντως, στις δομές του υφιστάμενου συστήματος, οι ασθενείς στην Κύπρο δεν έχουν επιλογή ιδιαίτερα κατά τις απογευματινές ώρες. Αποτέλεσμα αυτής της αδυναμίας είναι τα ΤΑΕΠ να καλούνται να διαχειριστούν περιστατικά όλων των κατηγοριών, με την πλειονότητα εξ αυτών να μην κατηγοριοποιούνται ως επείγοντα. Με την προωθούμενη συμπλεγματοποίηση, θα αξιοποιήσουμε τόσο τις υποδομές όσο και το ανθρώπινο δυναμικό που στην ουσία είναι «εγκλωβισμένο» σε ένα σύστημα που δεν αποδίδει εδώ και χρόνια, με πιο ασθενοκεντρική προσέγγιση.

Η συντεχνία της ΠΑΣΥΚΙ χθες υπέβαλε 13 αιτήματα προς υλοποίηση και έχει λεχθεί από τους εκπροσώπους της ότι τα αιτήματα αυτά ήταν διαχρονικά και  έχουν υποβληθεί και στο πρόσφατο παρελθόν. Είμαστε ανοικτοί σε διάλογο, όμως λυπούμαι να παρατηρήσω ότι στην επιστολή της 9^ης Μαΐου 2018 που απέστειλαν προς το Υπουργείο Υγείας μόνο ένας μικρός αριθμός αιτημάτων ήταν κοινά με τα 13 σημεία. Αυτό το αναφέρω ως τροφή για σκέψη.

Κύριοι,

Συγκεκριμένα, ακούω διάφορους την τελευταία εβδομάδα να προσπαθούν να αποπροσανατολίσουν το κοινό, επιμένοντας σε ισχυρισμούς ότι η ζωή του μικρού Σταύρου θα σωζόταν εάν υπήρχε Νευροχειρούργος στο Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας. Είναι λυπηρό να δημιουργούμε λανθασμένες εντυπώσεις στο κοινό για τόσο ευαίσθητα ζητήματα. Σύμφωνα με ευρωπαϊκές και διεθνείς πρακτικές, και λαμβάνοντας υπόψη τα μεγέθη και τις αποστάσεις που έχουμε στην Κύπρο (ενδεικτικά να αναφέρω ότι η μεταφορά ασθενή με ασθενοφόρο από τη Λάρνακα στη Λευκωσία είναι μόλις 17΄), θα ήταν αφελές από πλευράς Υπουργείου να δημιουργήσει, λόγου χάρην, Νευροχειρουργική Κλινική σε κάθε δημόσιο νοσηλευτήριο, ξηλώνοντας την υφιστάμενη απλά και μόνο για να κερδίσουμε τις εντυπώσεις. Σκοπός μας είναι να διασφαλίσουμε την ποιότητα των υπηρεσιών που προσφέρουμε σε μια Κλινική Αναφοράς όπως είναι η Νευροχειρουργική Κλινική στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας και όχι να κατατμίζουμε υπηρεσίες, υποβαθμίζοντας τις παρεχόμενες υπηρεσίες απλά για την ικανοποίηση του λαϊκού αισθήματος ή οργανωμένων φορέων. Ενδεικτικά, σας αναφέρω ότι σύμφωνα με τις μελέτες του Eurostat, στην Κύπρο αναλογούν ανά 100.000 πληθυσμού 3,5 Νευροχειρούργοι, το δεύτερο ψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ, και πολύ μεγαλύτερο από τον μέσο όρο των άλλων ευρωπαϊκών χωρών που κυμαίνεται μεταξύ 1,5 και 2 ανά 100.000 πληθυσμού.

Έχει λεχθεί ότι ο εργοδότης, δηλαδή το Υπουργείο Υγείας, δεν παρέχει τις απαιτούμενες συνθήκες για εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας. Ναι είναι αλήθεια ότι επιβάλλεται η εκπαίδευση να είναι συνεχής και υποχρεωτική. Αναγνωρίζω ότι για την ώρα δεν είμαστε στα επίπεδα που θα θέλαμε στο κομμάτι αυτό. Όμως, μετά τη συμφωνία που υπεγράφη ανάμεσα στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κύπρου και τις συντεχνίες των ιατρών του Δημοσίου, ΠΑΣΥΚΙ και ΠΑΣΥΔΥ, και την εισαγωγή ιατρικών σχολών σε όλα τα νοσηλευτήρια, είμαι βέβαιος ότι η εκπαίδευση του ιατρικού προσωπικού θα εντατικοποιηθεί και θα ενισχυθεί, αφού με τη συνεργασία των ιατρών με τους ακαδημαϊκούς, θα αυξηθούν οι ευκαιρίες για εξειδίκευση και εκπαίδευση. Για τον σκοπό αυτό έχει ήδη προγραμματιστεί συνάντηση εντός της επόμενης εβδομάδας με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και ελπίζω ότι θα αρθούν και τα τελευταία εμπόδια που είχαν προκύψει προς υλοποίησή της.

Επιπρόσθετα, η ΠΑΣΥΚΙ κάνει λόγο τις τελευταίες μέρες για ανυπαρξία ιατρικών πρωτοκόλλων. Θα μου επιτρέψετε να πω μόνο ότι η μερική ύπαρξη πρωτοκόλλων είναι ένα ζήτημα που μας προβληματίζει και εμάς. Υπάρχουν αρκετά πρωτόκολλα, τα οποία επικαιροποιούμε και ανανεώνουμε. Για κάποιες άλλες περιπτώσεις, όντως δεν υπάρχουν πρωτόκολλα. Επιδίωξή μας είναι η παροχή στους επαγγελματίες υγείας όλων των εργαλείων που θα τους διευκολύνουν στην εκτέλεση των καθηκόντων τους. Για τον σκοπό αυτό, προτίθεμαι να αναπτύξω πρωτοβουλία για σύσταση επιτροπής αποτελούμενης από 2 μέλη των Ιατρικών Υπηρεσιών του Υπουργείου και εκπροσώπους των συντεχνιών για καταγραφή ή/και επικαιροποίηση Πρωτοκόλλων, αρχής γενομένης από τα ΤΑΕΠ και αναμένω πως στο πλαίσιο και των βελτιωτικών μέτρων που θα ληφθούν για τα ΤΑΕΠ, θα προχωρήσει η διαδικασία τάχιστα.

Ένα από τα αιτήματα της ΠΑΣΥΚΙ είναι η αύξηση των κλινών στα δημόσια νοσηλευτήρια. Όπως ο καθένας αντιλαμβάνεται, η αύξηση των κλινών δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει αμέσως. Αυτό που μπορεί να γίνει είναι η καλύτερη διαχείριση των υφιστάμενων, αφού στον λίγο χρόνο που υπηρετώ, ένα από τα σημαντικότατα προβλήματα που παρατηρώ, είναι η αδυναμία εκμετάλλευσης των υφιστάμενων υποδομών και συντονισμού όλων των Τμημάτων, ώστε να γίνεται η μέγιστη αξιοποίηση των κλινών. Είναι για αυτό που αποφασίστηκε σε διοικητικό επίπεδο η επαναφορά του θεσμού του bed manager που ελπίζω αυτή τη φορά να αφεθεί να λειτουργήσει ομαλά. Σε κάθε περίπτωση, η όποια αύξηση των κλινών ή υπηρεσιών θα πρέπει να γίνει στοχευμένα έχοντας υπόψη ότι σε περιβάλλον ΓεΣΥ δεν θα υπάρχει το Σινικό Τείχος μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, οι προσφερόμενες υπηρεσίες θα ενωποιηθούν με τον ασθενή να έχει το δικαίωμα να επιλέγει τον πάροχο υγείας του. Με αυτόν τον τρόπο, θα διαφανούν οι πραγματικές ανάγκες σε κλίνες και υπηρεσίες στα δημόσια νοσηλευτήρια και θα είμαστε σε θέση να κάνουμε καλύτερη διαχείριση των υποδομών και πόρων του Δημοσίου. Είναι τουλάχιστον ατυχές να ακούω για δημιουργία Καρδιοχειρουργικών Κλινικών σε όλα τα δημόσια νοσηλευτήρια, υπηρεσία τεταρτοβάθμιας φροντίδας υγείας, χωρίς να λαμβάνεται υπόψην ότι στην Κύπρο του 1 εκατομμυρίου πληθυσμού, λειτουργούν ήδη πέντε αξιόλογα καρδιοχειρουργικά τμήματα (4 στον ιδιωτικό τομέα και 1 στο δημόσιο), αναλογία πολύ μεγαλύτερη από τις πρακτικές άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Προβλήματα, που πολύ ορθά επισημαίνουν και τα οργανωμένα σύνολα των ιατρών και των ασθενών, όπως είναι ο λανθασμένος τρόπος αξιολόγησης των ιατρών, η διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού, το ωράριο λειτουργίας των δημόσιων νοσηλευτηρίων που δεν εξυπηρετεί κανέναν, ο τρόπος που γίνονται οι προαγωγές, ο πειθαρχικός έλεγχος, αλλά και αρκετά άλλα, απασχολούν έντονα το Υπουργείο. Κανένας δεν συμφωνεί με το γεγονός ότι τα δημόσια νοσηλευτήρια είναι μέρος και σε στενή έννοια της λειτουργίας της Δημόσιας Υπηρεσίας και δυστυχώς, είτε το θέλουμε είτε όχι, λειτουργούν όπως και κάθε άλλο Τμήμα του Δημοσίου.

Εμείς πρώτοι ως Κυβέρνηση διαγνώσαμε την ανεπάρκεια αυτού του συστήματος και για αυτό προχωρήσαμε να το αλλάξουμε. Για αυτό και εργαζόμαστε συστηματικά και στοχοπροσηλωμένα, ώστε να εφαρμοστεί η αυτονόμηση των δημοσίων νοσηλευτηρίων για να αλλάξει ο τρόπος λειτουργίας των δημόσιων νοσηλευτηρίων, καθιστώντας τα πιο ευέλικτα και αποτελεσματικά και επιβραβεύοντας μέσω σωστής αξιολόγησης τους καλούς από τους λιγότερο καλούς. Θα ανέμενα σε θέματα όπως η αξιολόγηση του ανθρώπινου δυναμικού, ο πειθαρχικός έλεγχος και το ωράριο λειτουργίας, οι συντεχνίες θα είχαν πιο ενεργό ρόλο στην επισήμανση των κακώς εχόντων. Και για αυτό το εγχείρημα, χρειαζόμαστε τη βοήθεια και την υποστήριξη των συνδικαλιστικών οργανώσεων των ιατρών, έτσι ώστε να γίνει πιο ουσιαστικός και αποτελεσματικός έλεγχος της παραγωγικότητας, αλλά και καλύτερη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού.

Αγαπητοί μου,

Θα ήθελα να απευθυνθώ προς όλους και ειδικότερα προς τους επαγγελματίες υγείας των δημόσιων νοσηλευτηρίων, και να τους καλέσω να συμπαραταχθούν μαζί μας στο δύσκολο εγχείρημα που βρίσκεται σε εξέλιξη. Είναι κρίμα και άδικο για τους ασθενείς μας να παρακολουθούν νυχθημερόν δημόσιες τοποθετήσεις ένθεν και ένθεν, που το μόνο που πετυχαίνουν είναι να διαβάλλουν τα δημόσια νοσηλευτήρια, περισσότερο δε να εκμηδενίζουν το σημαντικότατο έργο που επιτελεί το ιατρικό, το νοσηλευτικό και το παραϊατρικό προσωπικό. Απευθύνω κάλεσμα προς τους κυβερνητικούς ιατρούς να κλείσουν τα αυτιά τους στις Κασσάνδρες και να παραμείνουν στο πλευρό του Υπουργείου ως ασπίδα προστασίας σε όσους υπόγεια επιχειρούν να εκμεταλλευτούν τα γεγονότα για να υποσκάψουν την εφαρμογή της αυτονόμησης και την εισαγωγή του ΓεΣΥ και να εξυπηρετήσουν αλλότρια συμφέροντα. Ενωμένους θα μας βρουν απέναντι στις οποιεσδήποτε μικροπολιτικές τους φιλοδοξίες επιδιώκουν να επιβάλουν στον τομέα της υγείας, γιατί η μεταρρύθμιση στην υγεία γίνεται πρωτίστως για τον Κύπριο πολίτη και την εξυπηρέτηση του Κύπριου ασθενή και αδυνατώ να πιστέψω πως όσοι πραγματικά υπηρετούν σε αυτόν τον χώρο θέτουν προσωπικά ή/και συλλογικά συμφέροντα πάνω από την υγεία του ασθενή.

ΜΚΥ/ΑΜ/ΕΙ