Ανακοινωθέντα

Σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση να παρευρεθώ και να χαιρετίσω το φόρουμ που διοργανώνει η Επιτροπή Ισότητας των Φύλων για την προστασία της Μητρότητας. Συγχαίρω την Επιτροπή για αυτή την εξαιρετική πρωτοβουλία της και ευελπιστώ ότι τα πορίσματα του φόρουμ θα βοηθήσουν στη βελτίωση της υφιστάμενης κατάστασης με την καταγραφή πιθανών αδυναμιών της νομοθεσίας ή της διαδικασίας που ακολουθείται είτε στη διαδικασία διερεύνησης καταγγελιών είτε στη διαδικασία πληρωμής επιδομάτων σχετικών με τη μητρότητα. 

Το Τμήμα Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων είναι το καθ’ ύλη αρμόδιο Τμήμα για τη διερεύνηση καταγγελιών που αφορούν την προστασία της μητρότητας και της εγκυμοσύνης. Το 2017 δέχτηκε 17 καταγγελίες και οι τρείς από αυτές βρίσκονται σε στάδιο διαδικασίας ποινικής δίωξης εναντίον του εργοδότη από το Τμήμα Εργασίας.  

Επιπρόσθετα, πολλές από τις υποθέσεις που εκδικάστηκαν από το Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών και δημιούργησαν κυπριακή νομολογία αφορούν περιπτώσεις στις οποίες παρασχέθηκε ανεξάρτητη νομική συνδρομή από την Επιτροπή Ισότητας των Φύλων. Τόσο η ευρωπαϊκή όσο και η κυπριακή νομολογία αποτελούν καθοριστικό νομικό εργαλείο στην εκδίκαση υποθέσεων που αφορούν διακρίσεις λόγω μητρότητας ή εγκυμοσύνης.

Πολλές έρευνες καταδεικνύουν, ότι πολλές γυναίκες αντιμετωπίζουν διακρίσεις λόγω εγκυμοσύνης ή μητρότητας. Οι διακρίσεις αφορούν είτε το στάδιο πριν την πρόσληψη με τη μη πρόσληψη τους όταν ενημερωθεί ο εργοδότης για την εγκυμοσύνη, είτε κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης με απόλυση ή αλλαγή των όρων εργοδότησης ή στο στάδιο ανανέωσης συμβολαίων λόγω της εγκυμοσύνης. Διακρίσεις, παρουσιάζονται επίσης στη διαδικασία επανόδου των γυναικών στην εργασία τους μετά από τη λήξη της άδειας μητρότητας.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι μόνο μία στις επτά γυναίκες καταγγέλλει τη διάκριση. Ως σημαντικότερο λόγο για τη μη υποβολή καταγγελίας στον εργοδότη τους, στη συνδικαλιστική τους οργάνωση ή αλλού, αναφέρεται ότι πιστεύουν ότι δεν θα έχει «κανένα αποτέλεσμα».

Το Υπουργείο Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων αναγνωρίζει ως καίριας σημασίας την προστασία της μητρότητας. Αρκετές τροποποιήσεις έχουν επέλθει στην υφιστάμενη νομοθεσία πρόσφατα, με την κάλυψη της παρένθετης μητέρας, αλλά και με την εισαγωγή νέων νομοθεσιών, όπως η άδεια πατρότητας σε μια προσπάθεια μας να βελτιώσουμε την κατάσταση προς όφελος των εγκύων, λεχώνων και γαλουχουσών.

Συγκεκριμένα, οι περί Προστασίας της Μητρότητας Νόμοι του 1997 έως 2018 πραγματεύονται άμεσα και ειδικά την προστασία της εγκύου γυναίκας, την επέκταση της άδειας μητρότητας σε περίπτωση τοκετού με γέννηση περισσότερων του ενός τέκνου κατά τέσσερις εβδομάδες για κάθε τέκνο πέραν του ενός από τον ίδιο τοκετό, της γυναίκας που υιοθετεί παιδί, της γυναίκας που κάνει χρήση της παρένθετης μητέρας όπως και της ίδιας της παρένθετης μητέρας στην εργασία. Περαιτέρω με τον πρόσφατο τροποποιητικό Ν.20(Ι)/2018 Νόμο για την Προστασία της Μητρότητας επεκτάθηκε η απαγόρευση του τερματισμού απασχόλησης της μισθωτής μέχρι και πέντε μήνες (πριν ήταν τρεις μήνες) μετά το πέρας της άδειας μητρότητας και προστατεύεται ο θηλασμός εντός του εργασιακού χώρου της.  

Δεν θα αναφερθώ περισσότερο σε νομοθεσίες, αφού αυτό αποτελεί ένα από τα θέματα του σημερινού φόρουμ.

Το Υπουργείο Εργασίας, στο πλαίσιο των γενικότερων αρμοδιοτήτων του για παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε εργασιακά θέματα, τόσο προς τους εργαζόμενους, όσο και προς τον εργοδοτικό κόσμο, παρέχει συνεχή πληροφόρηση προς το κοινό για όλες τις πτυχές της νομοθεσίας που διέπουν τα θέματα αυτά, ενώ σε πολλές περιπτώσεις γίνονται και μεσολαβητικές παρεμβάσεις προς εργοδότες. Επίσης, η Επιτροπή Ισότητας των Φύλων, που αποτελεί μέρος του Υπουργείου, δραστηριοποιείται έντονα με την παροχή συμβουλών σε εργοδότες και εργαζόμενους/ες, διεξαγωγή μελετών, διαφώτιση οργανισμών μέσω σεμιναρίων, ενημέρωση του κοινού κ.ά.

Επιπρόσθετα, στο πλαίσιο του Εθνικού Φορέα Πιστοποίησης Επιχειρήσεων για την ισότητα των δύο φύλων, πολλές επιχειρήσεις/οργανισμοί έχουν μέχρι σήμερα πιστοποιηθεί για την εφαρμογή ευνοϊκότερων ρυθμίσεων από αυτές που προνοούν οι υφιστάμενες νομοθεσίες ισότητας των φύλων στην απασχόληση. Όπως για παράδειγμα περισσότερες διευκολύνσεις κατά την εγκυμοσύνη και μετά τον τοκετό, η συμπλήρωση του επιδόματος μητρότητας με κάλυψη ολόκληρου του μισθού, η θεσμοθέτηση Επιτροπών ή Λειτουργών Ισότητας για χειρισμό έμφυλων διακρίσεων, μεταξύ των οποίων η σεξουαλική παρενόχληση και η υιοθέτηση κώδικα σεξουαλικής παρενόχλησης. Το παράδειγμα των εταιρειών αυτών, ενθαρρύνονται να ακολουθήσουν κι άλλες επιχειρήσεις, σε κάθε ετήσια ανοικτή πρόσκληση του Υπουργείου προς τις επιχειρήσεις, για πιστοποίηση.

Ως απολύτως συνδεδεμένες με το φύλο, η εγκυμοσύνη και η μητρότητα, εξακολουθούν να επιδρούν ανασταλτικά στην εργασιακή ζωή των γυναικών. Η αναγνώριση της μητρότητας ως κοινωνικής, και όχι ως προσωπικής υπόθεσης, θα μπορέσει σταδιακά να αλλάξει τα έμφυλα στερεότυπα που συνδέονται με αυτήν.

Σας ευχαριστώ και πάλι και θα αναμένω με ενδιαφέρον τα πορίσματα των εργαστηρίων του φόρουμ. Καλή επιτυχία στις εργασίες σας.

Σημ.: Τον χαιρετισμό ανέγνωσε, εκ μέρους της Υπουργού Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων,  ο Διευθυντής του Τμήματος Εργασίας κ. Αλέξανδρος Αλεξάνδρου.

(ΜΓ/ΣΧ)