Ανακοινωθέντα

Κάποιοι άνθρωποι ανάμεσα μας ζουν, για μισό περίπου αιώνα, αιχμάλωτοι στην άγνοια… Αιχμάλωτοι στο απάνθρωπο και οδυνηρό σκοτάδι που επιβάλλει η τραγική διάσταση ενός φρικτού εγκλήματος πολέμου. Πώς μπορεί αλήθεια να συλλάβει ο ανθρώπινος νους το μέγεθος αυτού του δράματος; Όσο κι αν το μυαλό κάνει φιλότιμες και αγωνιώδεις προσπάθειες, νιώθω πραγματικά ότι κανείς ο οποίος δεν έχει βιώσει τη βασανιστική αμφιβολία της απώλειας αγαπημένων προσώπων δεν μπορεί να νιώσει τι περνάνε οι γονείς, τα αδέρφια, οι σύζυγοι, τα παιδιά, οι συγγενείς των αγνοουμένων μας, χρόνια τώρα ολόκληρα. Γι’ αυτούς τους ανθρώπους ο χρόνος πάγωσε. Δεν στερήθηκαν μόνο τους αγαπημένους τους… Οι ζωές τους αναστάλθηκαν. Οι δε περισσότεροι έφυγαν με τον καημό.

2002 αγνοούμενοι

1179 έχουν εκταφεί

1022 ταυτοποιήθηκαν

779 Ελληνοκύπριοι και Ελλαδίτες αγνοούνται

201 Τουρκοκύπριοι αγνοούνται 

980 οικογένειες περιμένουν ακόμη… Γι’ αυτούς δεν υπάρχουν οστά για να κηδέψουν. Δεν υπάρχουν τάφοι για να θρηνήσουν. Δεν μπορούν να τελέσουν μνημόσυνα για τους αγαπημένους τους. Και είναι δικαίωμα τους να ξέρουν τι απέγιναν οι άνθρωποι τους. Να μάθουν επιτέλους την αλήθεια. Να θάψουν τους νεκρούς τους. 

Ανάμεσα στους αγνοούμενους μας συγκαταλέγονται στρατιωτικοί και στρατιώτες Ελληνοκύπριοι και Ελλαδίτες, τα ίχνη των οποίων χάθηκαν ενώ υπερασπίζονταν ιερά και όσια. Την ελευθερία και την πατρίδα. Υπάρχουν επίσης άμαχοι γυναίκες, παιδιά, ηλικιωμένοι… Τους περισσότερους απ’ τους οποίους άρπαξαν με βαρβαρότητα μέσα από τα σπίτια τους.

Φίλες και φίλοι,

Το ζήτημα των αγνοουμένων αναγνωρίστηκε από όλες τις πλευρές ως μείζον ανθρωπιστικό θέμα, το οποίο θα έπρεπε και θα μπορούσε να επιλυθεί, ανεξάρτητα από τις διαπραγματευτικές προσπάθειες για επίλυση του κυπριακού προβλήματος και επανένωση του νησιού.

Η κυπριακή πλευρά στηρίζει τις προσπάθειες της διακρίβωσης της τύχης των αγνοουμένων υποβοηθώντας το έργο της Διερευνητικής Επιτροπής (ΔΕΑ) από τη σύσταση της, τόσο με οικονομικούς πόρους όσο και με πληροφορίες. Η Τουρκική αδιαλλαξία όμως και η άρνηση της Άγκυρας να δώσει πληροφορίες επιμένοντας στη συγκάλυψη του εγκλήματος και περιφρονώντας τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και άλλων διεθνών οργανισμών, επιβραδύνει την επίλυση του ζητήματος παρατείνοντας το μαρτύριο των συγγενών.

Αρνείται πεισματικά να δώσει πληροφορίες μέσα από τα αρχεία του τουρκικού στρατού και να επιτρέψει έρευνες και εκταφές σε περιοχές τις οποίες έχει, αδικαιολόγητα τις περισσότερες φορές, χαρακτηρίσει στρατιωτικές.

Δεν είναι  καθόλου τυχαίο ότι περιοχές στις οποίες σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες υπάρχουν μαζικοί τάφοι έχουν δηλωθεί από τον κατοχικό στρατό ως τέτοιες, σε μια προσπάθεια να αποτρέψει τη διενέργεια ερευνών και εκταφών από τη ΔΕΑ.

Στα κατά συρροή εγκλήματα της Τουρκίας προστέθηκε ένα ακόμη. Η μετακίνηση των οστών από μια περιοχή σε άλλη, όπως σαφέστατα προκύπτει από τις επιστημονικές έρευνες της ΔΕΑ. Πρακτική που δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο το έργο της ταυτοποίησης. Ο Τουρκικός στρατός συνεπώς οφείλει να δώσει πληροφορίες και χάρτες για την οργανωμένη μετακίνηση ομαδικών τάφων. Κι εδώ ακριβώς πρέπει να εστιάσουμε τις προσπάθειες μας, προκειμένου η διεθνής κοινότητα και οι θεσμοί προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων να ασκήσουν αποτελεσματικές πιέσεις στην Τουρκία. Είναι αδιανόητο μανάδες, σύζυγοι, παιδιά μετά από δεκαετίες ανείπωτου πόνου και αγωνίας ν’ αναγκάζονται να αποδεχθούν τον θάνατο των δικών τους ανθρώπων παραλαμβάνοντας σε πολλές περιπτώσεις δείγματα οστών ή και οστού ακόμη.

Η εγκληματική στάση της Τουρκίας δεν παραγράφει όμως τα δικά μας λάθη και  παραλείψεις ως πολιτεία. Δυστυχώς τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1974 μέσα στο χάος που προκάλεσε η τουρκική εισβολή έγιναν μαζικές ταφές, πεσόντων και δολοφονηθέντων από τον τουρκικό στρατό, πρόχειρα και με ανορθόδοξο τρόπο. Λάθη και παραλείψεις που επιδείνωσαν τον πόνο και τη δυστυχία των συγγενών τους. Κάποιοι από τους οποίους έπρεπε να περάσουν μέσα από ψυχοφθόρες δικαστικές διαδικασίες για να δικαιωθούν στο τέλος από το ΕΔΑΔ.

Αστοχία υπήρξε διαχρονικά και στον πολιτικό χειρισμό του ζητήματος των αγνοουμένων και είναι κοινά αποδεκτό πως χάσαμε πολύτιμο χρόνο. Οφείλουμε λοιπόν ως πολιτεία να μην μείνουμε μόνο στη δημόσια έκφραση συγγνώμης για ηθική ικανοποίηση των συγγενών, αλλά να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για επανόρθωση τραγικών λαθών του παρελθόντος. Να μπορούμε να αντικρίζουμε αυτούς τους ανθρώπους στα μάτια. Τη σύζυγο που αναγκάστηκε να ξεθάψει μόνη της τον άνθρωπο της στο Στρατιωτικό Κοιμητήριο Λακατάμιας… Τους γονείς των παλληκαριών που ήταν θαμμένα μέσα στο Noratlas, κάτω από τον Τύμβο της Μακεδονίτισσας…  Όλους αυτούς και αυτές που για χρόνια ολόκληρα περίμεναν με τα «τραύματα» του πολέμου ορθάνοιχτα να «αιμορραγούν». Και ως σώμα, ως Βουλή των Αντιπροσώπων αυτό θα έχουμε πάντοτε κατά νου. Να φροντίσουμε για την επούλωση των πληγών τους.

Φίλες και φίλοι,

Το ζήτημα των αγνοουμένων δεν είναι προσωπική υπόθεση των συγγενών. Μας αφορά όλους. Αφορά ολόκληρη την ανθρωπότητα. Ο σεβασμός στην ανθρώπινη ζωή και στα ανθρώπινα δικαιώματα είναι πανανθρώπινη αξία. Η προσπάθεια διεθνοποίησης του ζητήματος πρέπει να είναι συνεχής. Οφείλουμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, αναδεικνύοντας και θέτοντας το ζήτημα σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς.

Όσα χρόνια κι αν έχουν περάσει. Δεν θα σταματήσουμε να προσπαθούμε και να αγωνιζόμαστε. Προσωπικά δεν θα πάψω ούτε στιγμή και με κάθε ευκαιρία να θέτω το ζήτημα σε όλες τις συναντήσεις με ομολόγους μου καθώς και με άλλους ξένους αξιωματούχους και διαπιστευμένους πρέσβεις, με απώτερο στόχο την άσκηση διεθνών πιέσεων στην Τουρκία, μέσω της ενημέρωσης και της ευαισθητοποίησης των λαών.

Στο πλαίσιο της συλλογικής αυτής προσπάθειας θα ήθελα να συγχαρώ και τους διοργανωτές του συνεδρίου που στόχο έχει να συνδράμει στον ιερό αυτό σκοπό. Το Γραφείο Επιτρόπου Προεδρίας, την Παγκύπρια Οργάνωση Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων, την Πανελλήνια Επιτροπή Γονέων και Συγγενών Αδηλώτων Αιχμαλώτων και Αγνοουμένων κατά την Κυπριακή Τραγωδία του 1974.

Θέλω ακόμη κλείνοντας να στείλω ένα ξεκάθαρο μήνυμα στους συγγενείς των αγνοουμένων μας. Δεν είστε μόνοι. Ο δικός σας αγώνας είναι και δικός μας. Θα είμαστε στο πλάι σας, θα παλέψουμε μαζί σας, μέχρι να βρεθεί και ο τελευταίος μας αγνοούμενος.

Σας ευχαριστώ.

(ΝΓ/ΕΧΡ)