Ανακοινωθέντα

Είναι μεγάλη μου χαρά να απευθύνω χαιρετισμό στην έναρξη του Συνεδρίου Ενεργειακής Μετάβασης του Φόρουμ για το Φυσικό Αέριο της Ανατολικής Μεσογείου (EMGF), που διοργανώνει το Υπουργείο Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, η Κυπριακή Εταιρεία Υδρογονανθράκων και η Γραμματεία του EMGF στο πλαίσιο της Προεδρίας του EMGF, που με υπερηφάνεια ασκεί η Κυπριακή Δημοκρατία για το 2022.

Κατ’ αρχάς, θα ήθελα να καλωσορίσω θερμά όλους τους συνέδρους που επισκέπτονται την Κύπρο από το εξωτερικό, και ιδιαίτερα την Επίτροπο Ενέργειας της ΕΕ, κα Kadri Simson, και τους Υπουργούς Ενέργειας της Αιγύπτου, της Ελλάδας και της Ιορδανίας καθώς και τους εκπροσώπους της Ιταλίας, της Γαλλίας, του Ισραήλ.

Η παρουσία σας επιβεβαιώνει για άλλη μια φορά την άριστη συνεργασία μας, καθώς και τις συλλογικές μας προσπάθειες για την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας μας σε θέματα που σχετίζονται με την ενέργεια, τόσο ως μέσο για την επίτευξη διαρκούς σταθερότητας και ειρήνης στην ευμετάβλητη περιοχή μας όσο και για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης μέσω εναλλακτικών ενεργειακών οδών.

Με προσήλωση στην ανάπτυξη μιας βιώσιμης περιφερειακής αγοράς φυσικού αερίου, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τους τεχνικούς, οικονομικούς και πολιτικούς κινδύνους, το EMGF έχει αποδειχθεί εξαιρετικά επιτυχημένο στο να γεφυρώσει όχι μόνο τις χώρες της περιοχής μας, αλλά και ποικίλους ενδιαφερόμενους φορείς, από παραγωγούς φυσικού αερίου και επενδυτές, μέχρι εμπόρους και χρηματοδότες.

Εδραιωμένο στη βάση της θεμελιώδους αρχής του πλήρους σεβασμού των κυριαρχικών δικαιωμάτων των ανεξάρτητων κρατών να εκμεταλλεύονται τους φυσικούς τους πόρους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, το Φόρουμ κατόρθωσε να προωθήσει τη συνεργασία μέσω δομημένου και συστηματικού διαλόγου για θέματα φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένης της πορείας προς την πράσινη μετάβαση.

Στην ημερήσια διάταξη του σημερινού συνεδρίου περιλαμβάνεται μια επισκόπηση των δραστηριοτήτων του EMGF και ιδίως της προόδου των εργασιών που ιεράρχησε η Κυπριακή Προεδρία, περιλαμβανομένης της Πρωτοβουλίας για την Απανθρακοποίηση του Φυσικού Αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και τα αποτελέσματα μελέτης σχετικά με τον ρόλο της Ανατολικής Μεσογείου στην Ενεργειακή Ασφάλεια της ΕΕ, ειδικά στους δύσκολους καιρούς που αντιμετωπίζουμε όλοι.

Πρόκειται για μια εξειδικευμένη μελέτη που υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και εξετάζει τη δυνητική συμβολή της Ανατολικής Μεσογείου στις προσπάθειες της ΕΕ να διαφοροποιήσει τις πηγές ενέργειας και τις οδούς.

Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη μεταφορά φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου, είτε ως  Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) είτε μέσω αγωγών, υδρογόνου που θα παραχθεί στην περιοχή μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, και καθαρής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που θα εξάγονται στην Ευρώπη μέσω ηλεκτρικών διασυνδέσεων.

Εξυπακούεται ότι η Ανατολική Μεσόγειος μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο προς τον σκοπό αυτό.

Τον περασμένο Ιούνιο στο Κάιρο γίναμε μάρτυρες της υπογραφής του τριμερούς Μνημονίου Συναντίληψης μεταξύ της ΕΕ, της Αιγύπτου και του Ισραήλ για την εξαγωγή φυσικού αερίου στην ΕΕ.

Μια εξέλιξη που αποτελεί ένα ακόμη απτό βήμα προς την ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας της ΕΕ με τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς και μια νέα θετική εξέλιξη στην ενίσχυση του ενεργειακού σχεδιασμού μεταξύ των χωρών της περιοχής.

Και θέλω να επαναλάβω ότι η Κύπρος, λόγω της στρατηγικής της θέσης και των άριστων σχέσεων της και των μακροχρόνιων συνεργασιών της στον τομέα της ενέργειας με γειτονικές χώρες, σε διμερές, περιφερειακό και πολυμερές επίπεδο, είναι έτοιμη να συμβάλει και να αποτελέσει ενεργό μέρος των ενεργειακών λύσεων που έχει να προσφέρει η περιοχή μας.

Ένας ρόλος που έχουμε ήδη αναλάβει με την έναρξη της κατασκευαστικής φάσης του Ευρασιατικού διασυνδετήριου αγωγού μεταξύ Κύπρου, Ελλάδας και Ισραήλ — η τελετή εγκαινίων του οποίου θα πραγματοποιηθεί αργότερα σήμερα — καθώς και τις προετοιμασίες για την έναρξη και του Ευραφρικανικού διασυνδετήριου αγωγού που θα συνδέει Κύπρο-Ελλάδα- Αίγυπτο.  

Σύμφωνα με τη σημερινή κατάσταση πραγμάτων και τον προγραμματισμό, εκτιμάται ότι μέχρι το τέλος του 2027, μόλις τεθεί σε λειτουργία η πρώτη διασύνδεση, η Κύπρος θα έχει πλεόνασμα  σε ανανεώσιμη ενέργεια που θα μπορούσε να εξαχθεί ή να ανταλλαγεί, επιπρόσθετα με τις ποσότητες που θα μπορούσαν να είναι διαθέσιμες από την Αίγυπτο, το Ισραήλ και την Ελλάδα.

Κατά συνέπεια, η Κύπρος μπορεί να καταστεί καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας σε παραγωγική δυναμικότητα που θα μπορούσε να κυμαίνεται από 120 Gigawatt ώρες το 2027, μέχρι 1000 το 2030, και άνω των 1800 το 2033.

Πέραν των πιο πάνω, είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε τις δυνατότητες και τις προτάσεις σύνδεσης διαφόρων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην Κύπρο — Ισραήλ — Αίγυπτο –τις επόμενες μέρες στο Λίβανο- είτε με υπάρχουσες είτε με νέες υποδομές, μέσω των οποίων το φυσικό αέριο μπορεί να εξαχθεί στην Ευρώπη.

Όσον αφορά στην Πρωτοβουλία για την Απανθρακοποίηση του Φυσικού Αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, τα τελικά αποτελέσματα της οποίας θα παρουσιαστούν κατά τη διάρκεια της Συνόδου COP27 στην Αίγυπτο τον επόμενο μήνα, δόθηκε έμφαση στην ανάπτυξη ενός σχεδίου δράσης για τη μείωση των εκπομπών σε ολόκληρη την αλυσίδα αξίας της βιομηχανίας φυσικού αερίου των χωρών μελών του EMGF, προκειμένου να υποστηριχθεί η μετάβαση σε πηγές αερίου χαμηλών ανθρακούχων εκπομπών.

Επιπλέον, το EMGF είναι έτοιμο να διατυπώσει συστάσεις σχετικά με τις πολιτικές που απαιτούνται για την υποστήριξη των προσπαθειών για ώθηση της χρηματοδότησης, για ανάπτυξη των παραγωγικών ικανοτήτων και για ανάπτυξη τεχνολογιών για την απανθρακοποίηση του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου.

Αναγνωρίζοντας τις τεράστιες προοπτικές σε πόρους, τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις, είναι σαφές ότι το πλήρες ενεργειακό δυναμικό της Ανατολικής Μεσογείου μπορεί να απελευθερωθεί μόνο εάν οι προμηθευτές, οι αγοραστές και οι χώρες διαμετακόμισης στην περιοχή συνεργαστούν για την ανάπτυξη πολυάριθμων έργων υποδομής για το εμπόριο φυσικού αερίου, υδρογόνου και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εντός της περιοχής και με εξωτερικές αγορές.

Το γεγονός ότι σχεδόν όλα τα Μέλη της Συμβουλευτικής Επιτροπής για τη Βιομηχανία Φυσικού Αερίου του EMGF δραστηριοποιούνται στην αναζήτηση και την εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων στην Ανατολική Μεσόγειο, στην ουσία σημαίνει ότι υπάρχει ήδη μια πλατφόρμα συζήτησης για τον καθορισμό των συνεργειών για την καλύτερη εκμετάλλευσή τους.

Ταυτόχρονα, θα πρέπει επίσης να τονιστεί εκ νέου ότι η σημασία του EMGF εκτείνεται πέραν της συνεργασίας στον τομέα της ενέργειας, βοηθώντας την περιφερειακή ειρήνη, την οικονομική ανάπτυξη και την ευημερία στην ταραγμένη περιοχή μας και πέραν αυτής.

Και θα ήθελα για άλλη μια φορά να τονίσω ότι το  EMGF είναι ανοικτό σε οποιαδήποτε χώρα επιθυμεί να συμμετάσχει σε αυτή τη συλλογική διαδικασία, υπό την προϋπόθεση ότι είναι προσηλωμένη στις κοινές μας αξίες και αρχές όσον αφορά το σεβασμό του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Το σύνθημά μας είναι ότι η ενέργεια πρέπει να λειτουργεί ως καταλύτης για την ειρήνη και την ευημερία και όχι για τη δημιουργία εντάσεων και συγκρούσεων.

Καταλήγοντας, θα ήθελα για άλλη μια φορά να εκφράσω τη βαθύτατη εκτίμησή μου στις αντιπροσωπείες των κρατών μελών και στους εκπροσώπους των εταιρειών στη Συμβουλευτική Επιτροπή για τη Βιομηχανία Φυσικού Αερίου, για όλη τη σκληρή δουλειά που επιτελέσατε τα τελευταία χρόνια προκειμένου να επιτευχθούν τα αποτελέσματα που θα παρουσιαστούν σήμερα.

Ειδικότερα, θα ήθελα να ευχαριστήσω την Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου, που εκπροσωπείται σήμερα από τον Υπουργό El Molla, για τη στήριξη που παρείχε κατά τη σύσταση του EMGF και για τη γενναιόδωρη διάθεση των αναγκαίων πόρων για τη λειτουργία του.

Για άλλη μια φορά, σας ευχαριστώ όλους για τη συμμετοχή σας στο Συνέδριο Ενεργειακής Μετάβασης του EMGF, οι συζητήσεις του οποίου είμαι βέβαιος ότι θα είναι ενδιαφέρουσες και καρποφόρες.

(ΡΜ/ΕΠ/ΙΚ)