Ανακοινωθέντα

Ο Γενικός Διευθυντής της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος κ. Κώστας Χατζηπαναγιώτου συμμετείχε στις 4 Οκτωβρίου 2023 στην Υψηλού Επιπέδου Διάσκεψη MedFish4Ever: Μετασχηματιστικές ενέργειες για την αντιμετώπιση νέων προκλήσεων για  τη Βιώσιμη Αλιεία της Μεσογείου στη Βαλέτα, στη Μάλτα, που αφορά στη βιωσιμότητα του αλιευτικού τομέα στη Μεσόγειο.

Η Διάσκεψη, που φιλοξενήθηκε από την Κυβέρνηση της Μάλτας και διοργανώθηκε από τη Γενική Επιτροπή Αλιείας για τη Μεσόγειο (GFCM) μαζί με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Γενική Διεύθυνση Θαλάσσιων Υποθέσεων και Αλιείας), επικεντρώθηκε στην πρόοδο που έχει σημειωθεί και στην ανάγκη για νέες λύσεις για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που έχουν προκύψει από την υπογραφή της Υπουργικής Διακήρυξης MedFish4Ever το 2017 από 16 μεσογειακές χώρες. Η εν λόγω Υπουργική Διακήρυξη αποτελεί σημαντικό ορόσημο αφού έθεσε ένα δεκαετές όραμα για τη βιωσιμότητα και την ευημερία του τομέα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, καθώς και τη διατήρηση των μεσογειακών πολύτιμων θαλάσσιων οικοσυστημάτων και των υπηρεσιών που παρέχουν.

Τονίστηκε η ανάγκη για συνεχή δέσμευση από όλα τα μέρη για υλοποίηση της Διακήρυξης MedFish4Ever που έθεσε τα θεμέλια για τη βιωσιμότητα του τομέα της αλιείας, για τη διαφύλαξη και προστασία των μεσογειακών οικοσυστημάτων και υπηρεσιών για τις παράκτιες κοινότητες και τις μελλοντικές γενεές και για την αντιμετώπιση τυχόν παράνομων δραστηριοτήτων, ενισχύοντας την κουλτούρα συμμόρφωσης.

Όπως παρουσιάστηκε στη Διάσκεψη, σημειώθηκε πρόοδος τα τελευταία έξι χρόνια από την υπογραφή της Διακήρυξης τόσο στην αλιεία όσο και στην υδατοκαλλιέργεια. Στον τομέα της αλιείας, η ενισχυμένη συνεργασία μεταξύ των χωρών οδήγησε σε μια περιφερειακή διακυβέρνηση μέσω της οποίας η διαχείριση βασικών αλιευμάτων γίνεται αποτελεσματικά, μεταξύ άλλων, χάρη στην αυξανόμενη κουλτούρα συμμόρφωσης. Οι παρευρισκόμενοι στο Συνέδριο διαπίστωσαν πως τα τελευταία χρόνια τα επιστημονικά σχέδια διαχείρισης έχουν συμβάλλει στη βιωσιμότητα ορισμένων βασικών εμπορικών αποθεμάτων, πως έχει ενισχυθεί ο έλεγχος των αλιευτικών δραστηριοτήτων, η επιτήρηση και επιβολή και πως αυτά συνεργούν στην ανατροπή των αρνητικών τάσεων στην υπεραλίευση. Επίσης, οι προσπάθειες για την προστασία των ευάλωτων ειδών και οικοσυστημάτων έχουν αυξηθεί.

Ο κ. Χατζηπαναγιώτου σε παρέμβασή του ανέφερε ότι τα τελευταία έξι χρόνια εργαζόμαστε για την επίτευξη των στόχων της Διακήρυξης MedFish4ever και, παρόλο που έχουν γίνει σημαντικά βήματα, εντούτοις, η κατάσταση ορισμένων αποθεμάτων παραμένει σε ευάλωτη θέση, γεγονός που οδηγεί σε δυσκολίες στη βιωσιμότητα του αλιευτικού τομέα στη Μεσόγειο. Προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι της Διακήρυξης, κάνουμε περαιτέρω βήματα και ενισχύουμε τις προσπάθειές μας.

Όπως τόνισε ο κ. Χατζηπαναγιώτου, η Κύπρος συνεχίζει το πρόγραμμα συλλογής δεδομένων στο πλαίσιο του Κανονισμού της ΕΕ, για συλλογή αξιόπιστων επιστημονικών δεδομένων που υποστηρίζουν την αξιολόγηση των μεσογειακών αποθεμάτων και των επιπτώσεων της αλιείας στο οικοσύστημα. Παράλληλα, από το 2019, έχουμε βελτιώσει και βελτιώνουμε σημαντικά τις γνώσεις μας για την ερασιτεχνική αλιεία, η οποία αποτελεί μια σημαντική δραστηριότητα στην Κύπρο και πρόσφατα, θέσαμε σε εφαρμογή ένα φιλόδοξο σχέδιο, με μια ηλεκτρονική εφαρμογή αναφοράς αλιευμάτων για ερασιτεχνικούς αλιείς. Μέσω αυτής της εφαρμογής είμαστε σε θέση να συλλέγουμε δεδομένα αλιευμάτων και να παρακολουθούμε τα αλιεύματα που στοχεύονται από τους ερασιτέχνες ψαράδες. Αυτό θα βοηθήσει στην παρακολούθηση και την καλύτερη ρύθμιση των ερασιτεχνικών αλιευτικών δραστηριοτήτων στην Κύπρο και των ιχθυαποθεμάτων που στοχεύουν.

Περαιτέρω τόνισε ότι η Διακήρυξη MedFish4Ever μάς έφερε ένα βήμα πιο κοντά στον αγώνα για την εξάλειψη της Παράνομης, Λαθραίας και Άναρχης Αλιείας (ΠΛΑΑ) στη Μεσόγειο, μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε, αλλά πιστεύουμε ότι υπάρχουν ακόμη βήματα που πρέπει να γίνουν. Η ΠΛΑ Αλιεία ήταν και είναι το μείζον πρόβλημα για τη βιώσιμη αλιεία, η οποία υπονομεύει όλες τις ενέργειες, τα μέτρα και την προσπάθεια που καταβάλλεται για την αποκατάσταση των αλιευτικών αποθεμάτων. Αυτό είναι ακόμη πιο εμφανές στη Μεσόγειο, όπου η ΠΛΑ Αλιεία εκμεταλλεύεται την έλλειψη ομοιόμορφης εφαρμογής κανόνων και τεχνικών μέτρων, καθώς και την έλλειψη εργαλείων ελέγχου και τεχνολογίας και συνεργασίας μεταξύ των παράκτιων κρατών. Η Κύπρος, προς τον σκοπό αυτό, λαμβάνει περαιτέρω μέτρα για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής παρακολούθησης και ελέγχου των σκαφών και των αλιευμάτων της. Εντός του πλαισίου αυτού, έχουν αναπτυχθεί συστήματα απομακρυσμένης ηλεκτρονικής παρακολούθησης (REM) στο τμήμα του στόλου της Κύπρου που δραστηριοποιείται σε διεθνή ύδατα και στοχεύει αποθέματα που βρίσκονται υπό σχέδια διαχείρισης, προκειμένου να διασφαλίζεται καλύτερη παρακολούθηση των δραστηριοτήτων τους.

Συνεχίζοντας, ο κ. Χατζηπαναγιώτου επισήμανε ότι είναι ευρέως γνωστό ότι οι αποτελεσματικά Διαχειριζόμενες Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές (ΘΠΠ), που σχετίζονται με ζώνες απαγόρευσης, παρέχουν μια σειρά ωφελημάτων, όπως η διατήρηση και αύξηση της θαλάσσιας βιοποικιλότητας, η προστασία σημαντικών οικοτόπων καθώς και αναπαραγωγικών πεδίων διάφορων οργανισμών και μπορούν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην αποκατάσταση των ιχθυαποθεμάτων. Επιπλέον, αποτελούν χώρους επιστημονικής έρευνας και παρέχουν ευκαιρίες για εκπαίδευση και κατάρτιση και συμβάλλουν στην ανάπτυξη κοινωνικοοικονομικών δραστηριοτήτων και της γαλάζιας οικονομίας, όπως ο θαλάσσιος τουρισμός.

Προς αυτή την κατεύθυνση η Κύπρος έχει καθορίσει ΘΠΠ με διάφορα καθεστώτα προστασίας, όπως SPAMI, θαλάσσιες περιοχές του διχτύου Natura 2000, ΘΠΠ με τεχνητούς υφάλους και μία Απαγορευμένη Περιοχή Υπεράκτιας Αλιείας (FRA) που καλύπτει το θαλάσσιο όρος Ερατοσθένης, οι οποίες αντιπροσωπεύουν περίπου το 19% της συνολικής θαλάσσιας περιοχής της Κύπρου, περιλαμβανομένης και της  Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Δημοκρατίας, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη Στρατηγική της ΕΕ για τη Βιοποικιλότητα, η οποία θέτει στόχο την προστασία του 30% των θαλασσών της Ευρώπης έως το 2030.

Καταλήγοντας, ο κ. Χατζηπαναγιώτου δήλωσε ότι η Κυπριακή Δημοκρατία καταβάλλει μεγάλες προσπάθειες και παραμένει προσηλωμένη στην επίτευξη των κοινών  στόχων, σε πνεύμα καλής συνεργασίας, για τη βελτίωση της κατάστασης των ιχθυαποθεμάτων, τη βιωσιμότητα του αλιευτικού τομέα, ιδιαίτερα του στόλου μικρής κλίμακας και στην εξάλειψη της ΠΛΑ αλιείας.

Στο περιθώριο της Διάσκεψης MedFish4Ever πραγματοποιήθηκε επίσης τελετή βράβευσης για καινοτόμες πρακτικές στην αλιεία και την υδατοκαλλιέργεια και το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος έλαβε το βραβείο για το καινοτόμο έργο που ανέπτυξε και αφορά στη «Χρήση απομακρυσμένης ηλεκτρονικής παρακολούθησης, συμπεριλαμβανομένης της τεχνολογίας CCTV, ως εργαλείο ελέγχου και παρακολούθησης».

(ΜΓ)