Ανακοινωθέντα

Η Αντιπρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΚΣ ΟΑΣΕ) και Ειδική Αντιπρόσωπος της Συνέλευσης για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς κα Ειρήνη Χαραλαμπίδου συμμετείχε χθες διαδικτυακά ως η κύρια ομιλήτρια σε Πάνελ Υψηλού Επιπέδου που διοργάνωσε το Γραφείο Δημοκρατικών Θεσμών και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΑΣΕ (ODIHR) και της οργάνωσης «Διεθνής Διαφάνεια», με θέμα «Κοινοβουλευτική εποπτεία σε περιόδους δημοκρατικής στασιμότητας». 

Η κα Χαραλαμπίδου ανέφερε ότι και οι τρεις βασικές λειτουργίες των εθνικών κοινοβουλίων, δηλαδή η νομοθετική τους λειτουργία, η άσκηση κοινοβουλευτικού ελέγχου και η αντιπροσωπευτική τους λειτουργία, είναι ισχυρά εργαλεία για την καταπολέμηση της διαφθοράς.  Σημείωσε δε ότι συχνά η βαρύτητα δίνεται στη νομοθετική τους λειτουργία για να διαπιστωθεί εάν η δωροδοκία τιμωρείται αποτελεσματικά, εάν υπάρχουν επαρκείς διαδικασίες στη νομοθεσία για τις δημόσιες συμβάσεις, εάν υπάρχει ουσιαστική προστασία των πληροφοριοδοτών. Ειδική αναφορά έκανε στο νομοθετικό πλαίσιο για τις δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων των πολιτικών προσώπων. Υπογράμμισε ότι δεν αρκεί η ψήφιση των νομοθεσιών αλλά ουσιώδους σημασίας είναι ο τρόπος εφαρμογής τους καθώς και η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων από την εφαρμογή τους.

 Σε θέματα πάταξης της διαφθοράς, υπογράμμισε η κα Χαραλαμπίδου, είναι ύψιστης σημασίας η συνεργασία μεταξύ των κομμάτων ανεξάρτητα αν αυτά τοποθετούνται στην αντιπολίτευση ή τη συμπολίτευση. Επ’ ουδενί λόγω δεν πρέπει να θυματοποιείται στον βωμό της κομματικής αντιπαράθεσης η καταπολέμηση της διαφθοράς. Η υποστήριξη πρέπει να υπάρχει από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα για να αποφευχθεί διάβρωση της δημοκρατίας. Σημείωσε περαιτέρω ότι κατά την κατανομή των προεδριών των Κοινοβουλευτικών Επιτροπών θα πρέπει για την διασφάλιση αποτελεσματικότερου ελέγχου, οι Προεδρίες των Επιτροπών που ελέγχουν τα οικονομικά, να κατανέμονται στην αντιπολίτευση.

 Η κα Χαραλαμπίδου ανέφερε ότι ο κοινοβουλευτικός έλεγχος θα πρέπει να ασκείται, σε σχέση και με τη στήριξη που δίνει η εκάστοτε Κυβέρνηση, σε θεσμούς που εστιάζουν στην καταπολέμηση της διαφθοράς, όπως για παράδειγμα, κατά πόσον παρέχονται οι απαραίτητοι πόροι στα ανώτατα εποπτικά και ελεγκτικά όργανα.

 Σε ό,τι αφορά τις εισαγγελικές ή δικαστικές αρχές, η κα Χαραλαμπίδου επισήμανε ότι ο διορισμός από την εκτελεστική εξουσία ανώτατων αξιωματούχων θεσμικών οργάνων που σχετίζονται με την καταπολέμηση της διαφθοράς, πρέπει να αποτελεί βασική συνιστώσα κοινοβουλευτικών διεργασιών στις χώρες όπου αυτό επιτρέπεται από το Σύνταγμα, όπως και οι αποφάσεις τους για το χειρισμό υποθέσεων διαφθοράς. Τόνισε επίσης ότι οι εν λόγω αξιωματούχοι πρέπει οπωσδήποτε να υποβάλλουν δήλωση περιουσιακών στοιχείων, τονίζοντας ότι τέτοια μέτρα δεν θέτουν σε κίνδυνο την ανεξαρτησία των δικαστικών αρχών, αντιθέτως την ενισχύουν, ενώ τόνισε ότι αυτοί που υπηρετούν τον νόμο δεν μπορεί να θέλουν να είναι υπεράνω αυτού.

 Η Αντιπρόεδρος της ΚΣ ΟΑΣΕ τόνισε επίσης ότι τα Κοινοβούλια πρέπει να θεσπίζουν αποτελεσματική συνεργασία με τα ανεξάρτητα θεσμικά όργανα που καταπολεμούν τη διαφθορά, καθώς και με αρμόδιους διεθνείς οργανισμούς οι οποίοι μπορούν να προσφέρουν πολύτιμη βοήθεια ιδίως στον τομέα της ανταλλαγής καλών πρακτικών. Επισήμανε δε ότι τα εθνικά Κοινοβούλια πρέπει να ασκούν κοινοβουλευτικό έλεγχο για πολιτικές των κυβερνήσεων που δεν ευνοούν ένα πλουραλιστικό περιβάλλον Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.

 Η κα Χαραλαμπίδου παρατήρησε, εξάλλου, ότι η συσσωρευμένη δημόσια δυσαρέσκεια λόγω διαφθοράς σε βάρος των κρατικών θεσμών είναι δικαιολογημένη και πρέπει να τύχει αξιολόγησης ώστε να προωθηθούν τόσο οι απαραίτητες νομοθετικές μεταρρυθμίσεις όσο και αλλαγές που να καθιερώνουν ενεργότερο κοινοβουλευτικό έλεγχο.

 Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την ανάγκη ύπαρξης πολιτικής βούλησης ως απαραίτητης προϋπόθεσης για την πάταξη της διαφθοράς, η κα Χαραλαμπίδου τόνισε ότι ενώ αυτή είναι αναγκαία, η καταπολέμηση της διαφθοράς δεν μπορεί να βασιστεί αποκλειστικά στην ύπαρξη πολιτικής βούλησης. Επισήμανε ότι απαιτούνται πρωτίστως ισχυρές συνέργειες με αρμόδιους ανεξάρτητους θεσμούς, με διεθνείς οργανισμούς και με την κοινωνία των πολιτών, οι οποίες ενισχύουν την πολιτική βούληση και προετοιμάζουν το έδαφος για τις αναγκαίες αλλαγές. Τόνισε επίσης ιδιαίτερα την καίρια σημασία συνεργασίας με πληροφοριοδότες (whistleblowers) και ενθάρρυνσής τους για παροχή πληροφοριών νοουμένου ότι διασφαλίζεται η ουσιαστική προστασία τους. 

(Το κείμενο ως απεστάλη από τη Βουλή των Αντιπροσώπων)