Ανακοινωθέντα

Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, η Συμβουλευτική Επιτροπή Πρόληψης και Καταπολέμησης της Βίας στην Οικογένεια (ΣΕΠΚΒΟ) τονίζει ότι η βία κατά των γυναικών αποτελεί την πιο σοβαρή μορφή έμφυλης διάκρισης που διαπράττεται στο πλαίσιο των έμφυλων σχέσεων εξουσίας μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Η βία κατά των γυναικών αποτελεί μια από τις πιο διαδεδομένες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο με στατιστικά που την καταδεικνύουν ως πανδημία. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, μια στις τρεις γυναίκες παγκοσμίως βιώνει σωματική ή σεξουαλική βία κυρίως από σύντροφο. Η γυναικοκτονία είναι το αποτέλεσμα χρόνιας, συστηματικής κακοποίησης μιας γυναίκας, η οποία κορυφώνεται καταλήγοντας στο θάνατο.

Στα 27 χρόνια λειτουργίας της, η ΣΕΠΚΒΟ, διαχρονικά διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο σε πολλαπλά επίπεδα στον τομέα της ενδοοικογενειακής/έμφυλης βίας, όπως νομοθετικές αλλαγές σε συσχετιζόμενους νόμους του Οικογενειακού/Ποινικού Δικαίου, προώθηση της διυπηρεσιακής συνεργασίας των εμπλεκόμενων υπηρεσιών, δημιουργία δομών όπως το Σπίτι της Γυναίκας για τη στήριξη των γυναικών θυμάτων βίας και των παιδιών τους, εκπαιδεύσεις εξειδίκευσης στους εμπλεκόμενους επαγγελματίες του τομέα, κ.ά..

Το 2023 η ΣΕΠΚΒΟ, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της σύμφωνα με τον περί Βίας στην Οικογένεια Νόμο 119(I)/2000, προώθησε τα ακόλουθα νομοθετικά ζητήματα στις αρμόδιες κοινοβουλευτικές επιτροπές:

• Εναρμόνιση του περί Βίας στην Οικογένεια (Πρόληψη και Προστασία Θυμάτων) Νόμου 119(I)/2000, με το Νόμο 115(I)/2021.

• Διασφάλιση των συνθηκών εργασίας των γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής/έμφυλης βίας ως ευπαθούς ομάδας αναφορικά με την ετοιμασία Κανονισμών στο Νόμο 207(I)/2020).
• Άρση της επιφύλαξης του άρθρου 30 (2) «Αποζημίωση» που έθεσε η Κυπριακή Δημοκρατία κατά την υπογραφή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης. Το δικαίωμα αποζημίωσης θυμάτων ήδη καλύπτεται από το Ν.51(I)/1997, όπου οι κρατικές αποζημιώσεις είναι πολύ συγκεκριμένες (δωρεάv ιατρoφαρμακευτική περίθαλψη, επίδoμα ασθεvείας, σύvταξη αvικαvότητας, σύvταξη στoυς εξαρτώμεvoυς σε περίπτωση θαvάτoυ τoυ θύματoς και έξoδα κηδείας) και δεν αφήνουν περιθώρια κατάχρησης. Τα τελευταία 10 χρόνια μόνο 48 αιτήσεις υποβλήθηκαν για Αποζημίωση Θυμάτων Βίαιων Εγκλημάτων, γεγονός που καταδεικνύει ότι η επιφύλαξη είναι αχρείαστη. Η ΣΕΠΚΒΟ τόνισε επίσης την ανάγκη εκσυγχρονισμού του Νόμου 51(I)/1997.
• Άρση της επιφύλαξης του άρθρου 59 «Καθεστώς διαμονής» που έθεσε η Κυπριακή Δημοκρατία κατά την υπογραφή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης. Ο εκφοβισμός για απέλαση/απώλεια του καθεστώτος διαμονής αποτελεί ισχυρό εργαλείο στα χέρια των δραστών. Το άρθρο 26(2)(γ) του Ν. 7(I)/2007 δεν καλύπτει μετανάστριες συζύγους Κυπρίων πολιτών. Η ΣΕΠΚΒΟ εισηγήθηκε την άρση της επιφύλαξης, αφού προηγηθεί τροποποίηση του άρθρου 26(2)(γ) του Ν. 7(I)/2007, ώστε να καλύπτει (α) όλες τις μορφές βίας που προνοεί ο Ν.115(I)/2021, (β) μετανάστριες συζύγους Κυπρίων πολιτών και (γ) μετανάστριες χωρίς έγγραφα, στη βάση κριτηρίων (π.χ. προσκόμιση βεβαίωσης ότι το θύμα εξυπηρετήθηκε από το Σπίτι της Γυναίκας, καταγγελία στην Αστυνομία, κλπ) τα οποία θα λειτουργήσουν ως δικλείδες ασφαλείας για τυχόν καταχρήσεις.

• Οριζόντια εφαρμογή του Άρθρου 31 (2) της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης. Η διασύνδεση της ενδοοικογενειακής/συντροφικής βίας κατά των γυναικών με τη διασφάλιση της αρχής του βέλτιστου συμφέροντος του παιδιού στις υποθέσεις κηδεμονίας, επιμέλειας και δικαιωμάτων επικοινωνίας έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον διεθνών οργανισμών και θεσμών όπως το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο της Ευρώπης και της Ειδικής Εισηγήτριας για τη Βία κατά των Γυναικών και Κοριτσιών των Ηνωμένων Εθνών. Η ΣΕΠΚΒΟ εισηγήθηκε την οριζόντια τροποποίηση όλων των σχετικών νομοθεσιών του Οικογενειακού Δικαίου αναφορικά με το θέμα.

• Πρόσβαση των θυμάτων βίας σε δωρεάν νομική αρωγή (Νόμος 165(I)/2002). Η πρόσβαση των θυμάτων βίας στο δικαίωμα δωρεάν νομικής αρωγής είναι αδύνατη, καθιστώντας έτσι το άρθρο 23 του Ν.115(I)/2021 μη εφαρμόσιμο, αφήνοντας εκτεθειμένη την Κύπρο απέναντι στο άρθρο 57 της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης. Σχετικά με το Ν.165(I)/2002, η ΣΕΠΚΒΟ πρότεινε: (α) τη συμπερίληψη έκδοσης προστατευτικών διαταγμάτων (Άρθρο 6 (β)), τη συμπερίληψη όλων των θυμάτων βίας κατά των γυναικών/ενδοοικογενειακής βίας και όλων των μορφών κακοποίησης παιδιών, ώστε να μην υπάρχει διάκριση στα θύματα βίας (Άρθρο 6Δ), (γ) την εξαίρεση όλων των θυμάτων βίας από την κοινωνικοοικονομική έκθεση των ΥΚΕ, και να δικαιούνται δωρεάν νομική αρωγή, υποβάλλοντας στο Δικαστήριο μόνο βεβαίωση πιστοποίησης από αρμόδια υπηρεσία ή ότι εξυπηρετούνται από το Σπίτι της Γυναίκας ή ότι βρίσκονται σε Χώρο Φιλοξενίας ή ότι προέβησαν σε καταγγελία στην Αστυνομία (Άρθρο 7).

Επιπλέον η ΣΕΠΚΒΟ, στο πλαίσιο των νομικών της αρμοδιοτήτων για επιμόρφωση των εμπλεκόμενων επαγγελματιών, πραγματοποίησε τα ακόλουθα:

Σεμινάρια

Στις 10 Οκτωβρίου 2023 η ΣΕΠΚΒΟ πραγματοποίησε Επιστημονική Ημερίδα με θέμα "Safe & Together Model", με ομιλητή τον κ. David Mandel, διεθνή εμπειρογνώμονα σε θέματα ενδοοικογενειακής βίας, ο οποίος παρουσίασε το μοντέλο "Safe & Together" για τη βελτίωση της εφαρμογής συστημάτων/διαδικασιών διυπηρεσιακής συνεργασίας των εμπλεκόμενων υπηρεσιών σε υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας που εμπλέκονται παιδιά.

Διαλέξεις

• Διαλέξεις της ΣΕΠΚΒΟ στην Αστυνομική Ακαδημία Κύπρου με θέματα:
  • «Βία κατά των Γυναικών και την Ενδοικογενειακή Βία», στο πλαίσιο του Προγράμματος Ανάπτυξης Διοικητικών και Επαγγελματικών Ικανοτήτων Λοχίων (Αρ.116) και Λοχίων (Αρ.117) στις 3 Μαρτίου 2023 και 24 Νοεμβρίου 2023.
  • «Έμφυλη Βία: Εκφάνσεις, Ερμηνείες, Στάσεις» στο πλαίσιο του Προγράμματος Εκπαίδευσης Μελών της Αστυνομίας που διαχειρίζονται Υποθέσεις Ευάλωτων Προσώπων στις 20 Οκτωβρίου 2023.
• Διάλεξη της ΣΕΠΚΒΟ στη συζήτηση στρογγυλής τραπέζης που διοργάνωσε η ΠΟΕΔ για τις διευθυντικές ομάδες εκπαιδευτικών με θέμα «Διαχείριση Περιστατικών Ενδοοικογενειακής Βίας στο Σχολείο» στις 16 Νοεμβρίου 2023.

Συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα/ σεμινάρια:

• Εκπαιδευτικό σεμινάριο με θέμα “Mutual Learning Seminar on Combating Domestic Violence” στο Βουκουρέστι, στις 26-27 Απριλίου 2023.
• Διαδικτυακή συμμετοχή στο European Conference “Safe & Together Model: Changing Systems Globally” στο Λονδίνο, στις 10-12 Μαΐου 2023.
• Online Professional Education for Physiotherapists and other healthcare professionals on Domestic Violence (Opep) στη Βαρκελώνη, στις 16 με 19 Οκτωβρίου 2023.

Η ΣΕΠΚΒΟ θα συνεχίσει να πρωτοστατεί στην προάσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών θυμάτων ενδοοικογενειακής/έμφυλης βίας για τη διασφάλιση της στήριξης/προστασίας τους.

(ΑΦ/ΝΖ)