Ανακοινωθέντα

Είναι με αίσθημα βαθύτατης συγκίνησης που βρίσκομαι σήμερα εδώ στον Ιερό Ναό Αγίας Βαρβάρας στο ακριτικό Καϊμακλί, μερικά μόνο χιλιόμετρα μακριά από την κατεχόμενη Ομορφίτα, για να αποτίσουμε τον απαιτούμενο φόρο τιμής προς τους Ήρωες της Ομορφίτας αλλά και για να αναπέμψουμε δέηση για τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων της μαρτυρικής αυτής κοινότητας.

Μαρτυρικής γιατί η κοινότητα της Ομορφίτας δήλωσε παρούσα σε όλους τους αγώνες της νεότερης Ιστορίας του τόπου μας. Αρχικά, κατά τη διάρκεια του πιο αγνού αγώνα του λαού μας, του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, όταν οι Βρετανοί αποικιοκράτες δημιούργησαν στην Κοινότητα το μεγαλύτερο ανακριτικό κέντρο, από το οποίο πέρασαν και υπέστησαν βασανιστήρια δεκάδες αγωνιστές της οργάνωσης. Στη συνέχεια, η κοινότητα βρέθηκε στο στόχαστρο της εξτρεμιστικής τουρκικής οργάνωσης ΤΜΤ, της οποίας η δράση ήταν, ανάμεσα σε άλλα, η λεηλασία και η καταστροφή των σπιτιών και περιουσιών των κατοίκων της Ομορφίτας, με αρκετούς να αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους για να σωθούν. Η εγκληματική δράση της ΤΜΤ κορυφώθηκε το καλοκαίρι του 1958 με τις δολοφονίες των Λουκά Αρέστη και Παντελή Χρίστου, ενώ από το ίδιο καλοκαίρι αγνοείται μέχρι και σήμερα η τύχη του Στέλιου Ανδρέου.

Σημαντικό ήταν και το τίμημα που πλήρωσε με ανθρώπινες ζωές η αιματόβρεκτη Ομορφίτα κατά τη διάρκεια της τουρκικής ανταρσίας του 1963 όταν η κοινότητα αποτέλεσε στόχο των στασιαστών και, ειδικότερα, της ΤΟΥΡΔΥΚ. Στις σφοδρές μάχες που έγιναν έχασαν τη ζωή τους ο Χαράλαμπος Σπύρου, ο Μιχαλάκης Κυθραιώτης και ο Ανδρέας Μιχαήλ. Τραγικότερη πτυχή, όμως, των γεγονότων του Δεκεμβρίου του 1963 δεν είναι άλλη από τη δολοφονία δύο μικρών παιδιών της Ομορφίτας: της εντεκάχρονης Γιωργούλας Βενιζέλου του Χαράλαμπου και του δεκαπεντάχρονου Γιώργου Ψαρά του Νίκου, οι οποίοι έχασαν τη ζωή τους από τουρκικά πυρά. Λίγο αργότερα προστέθηκε στη λίστα των αγνοουμένων της κοινότητας και το όνομα του Ανδρέα Πέτρου, ο οποίος απήχθη στις 4 Φεβρουαρίου 1964 και αγνοείται μέχρι και σήμερα η τύχη του.

Η τραγική ιστορία, όμως, της Ομορφίτας και των κατοίκων της δεν έμελλε να τελειώσει τα μαύρα Χριστούγεννα του 1963. Κατά τη διάρκεια των τραγικών γεγονότων του καλοκαιριού του 1974 η κοινότητα πλήρωσε για ακόμη μία φορά βαρύ τίμημα με τη θυσία απλών ανθρώπων που πρόσφεραν τη ζωή τους υπερασπιζόμενοι την ελευθερία, τη δημοκρατία και την εδαφική ακεραιότητα της πατρίδας μας.

O Σωτήρης Αχιλλέως του Αμβροσίου σκοτώθηκε κατά την αεροπορική επιδρομή του 286 Μηχανοκίνητου Τάγματος Πεζικού από την Τουρκική Πολεμική Αεροπορία στον Κοντεμένο στις 20 Ιουλίου 1974.

Ο Zήνων Ζήνωνος του Παναγιώτη, δεκαεξάχρονος μαθητής του Παγκυπρίου Γυμνασίου, ο οποίος με την έναρξη της τουρκικής εισβολής έσπευσε εθελοντικά να βοηθήσει τους στρατιώτες του 211 Τάγματος Πεζικού, έπεσε πολεμώντας την 21η προς 22α Ιουλίου 1974 στα φυλάκια της πρώτης γραμμής στην Ομορφίτα-Νεάπολη.

Ο Γεώργιος Σκουφάρης του Κώστα υπηρετώντας στο 211 Τάγμα Πεζικού τραυματίστηκε θανάσιμα στις 2 Αυγούστου 1974 από τουρκικό όλμο ενώ χειριζόταν αντιαεροπορικό στο κτήριο της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου, παρά το άγαλμα Μάρκου Δράκου.

Ο Χαρίλαος Μικέος με την έναρξη της τουρκικής εισβολής και την κήρυξη της γενικής επιστράτευσης κατατάγηκε στο 201 Τάγμα Πεζικού και έπεσε πολεμώντας κατά τις μάχες του Αγίου Γεωργίου Κερύνειας.

Ο Μιχαήλ Μιχαήλ του Νικόλα έπεσε πολεμώντας στις 21 Ιουλίου 1974 στις μάχες της Άσπρης Μούττης.

Ο Γρηγόρης Νικολάου που ήταν για πολλά χρόνια αγνοούμενος και τα οστά του βρέθηκαν σε ομαδικό τάφο στη Μια Μηλιά και ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο DNA.

Επίσης, θύματα του Τούρκου εισβολέα υπήρξαν και η Βάσω Σωκράτους του Γεωργίου και ο Σάββας Χαραλάμπους του Θεοχάρη, όπως επίσης και ο Κυριάκος Βαρνάβας που έχασε τη ζωή του κατά τη διάρκεια ανταλλαγής πυρών κατά το προδοτικό Πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 1974.

Μακρύς είναι και ο κατάλογος των αγνοουμένων της Κοινότητας από την τουρκική εισβολή του 1974: Ευάγγελος Επαμεινώνδας του Γεωργίου, Κωστάκης Ιακωβίδης του Ανδρέα, Εύδωρος Ιωαννίδης του Χριστάκη, Μάριος Νικολάου του Βάσου, Παναγιώτης Παναγιώτου του Μιχαλάκη, Γεώργιος Χαραλάμπους του Αρτεμίου, Χαράλαμπος Γεωργίου του Αρτεμίου, Γιαννακός Ματσιάς του Νεοφύτου και Κυριάκος Πέτρου.

Η απόδοση τιμών στους ήρωές μας αποτελεί οφειλόμενο χρέος και την ελάχιστη ανταπόδοση της Πολιτείας αλλά και της Κοινωνίας, για την προσφορά και τη θυσία τους προς την πατρίδα. Σήμερα, πολύ περισσότερο από ποτέ προηγουμένως, τους οφείλουμε τιμή σε επιτέλεση εθνικού χρέους και απόδοση οφειλόμενης ευγνωμοσύνης. Μισό αιώνα σχεδόν μετά την τουρκική εισβολή, 60 χρόνια μετά τα γεγονότα του ’63-’64 και παρά τις απογοητεύσεις, τις προκλήσεις και τις δυσκολίες, αγωνιζόμαστε για την επίτευξη μιας βιώσιμης και λειτουργικής λύσης που θα βασίζεται στο ευρωπαϊκό κεκτημένο και στα σχετικά ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών. Μιας λύσης που θα απελευθερώσει και θα επανενώσει τη μικρή και μαρτυρική μας πατρίδα, θα τερματίσει την τουρκική κατοχή και θα επιτρέπει στο σύνολο του κυπριακού λαού να αξιοποιήσει στην ολότητά τους τις προοπτικές μιας επανενωμένης πατρίδας, κράτους μέλους της ΕΕ.

Ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ως κάποιος που γεννήθηκε και μεγάλωσε με το Δεν Ξεχνώ θέλω να αξιοποιήσω τη σημερινή ευκαιρία, για να επαναλάβω την ετοιμότητά μου για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων από εκεί που διακόπηκαν το 2017. Σε αυτό το πλαίσιο, χαιρετίζω την απόφαση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, ως ανταπόκριση στο κάλεσμά μας από την πρώτη ημέρα ανάληψης των καθηκόντων μου, για διορισμό προσωπικής απεσταλμένης σε μια προσπάθεια επανέναρξης του διαλόγου στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου.

Αναμφίβολα, οι προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι ποικίλες και πολυεπίπεδες, και απαιτούν από όλους μας σοβαρότητα, υπευθυνότητα και, πάνω απ’ όλα, ενότητα και ομοψυχία. Πιστεύω ακράδαντα ότι επιθυμία και ύψιστη προτεραιότητα όλων μας είναι να δούμε την πατρίδα μας να απελευθερώνεται και να επανενώνεται μέσα από μια λύση που θα διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των νόμιμων κατοίκων τούτου του τόπου. Σε αυτή την προσπάθεια δεν περισσεύει κανείς – και πραγματικά ελπίζω και προσδοκώ και στη στήριξη, πέραν της κοινωνίας, όλων των πολιτικών κομμάτων – αφού ο αγώνας για τερματισμό της κατοχής, για τερματισμό του σημερινού απαράδεκτου στάτους κβο, που δεν μπορεί να αποτελεί το μέλλον της πατρίδας μας, θέλω να πιστεύω ότι είναι κοινός.

Η προσπάθεια και ο αγώνας μας είναι προσπάθεια και αγώνας όλων εκείνων που πιστεύουν στα ιδεώδη της ελευθερίας, της δημοκρατίας, των ευρωπαϊκών αρχών και αξιών. Την ίδια στιγμή, οφείλουμε να παραδώσουμε στα παιδιά μας μια ελεύθερη και ειρηνική πατρίδα, μια πατρίδα που θα εμπνέει ασφάλεια και σιγουριά, ώστε να σχεδιάσουν με αισιοδοξία και ελπίδα το μέλλον τους.

Για να μπορέσουμε να επιτύχουμε όλα αυτά, έχουμε υποχρέωση και οφειλή να παραδειγματιζόμαστε από τις αρετές, τα αγνά ιδανικά και τις θυσίες των ηρώων μας. Αποτελεί, εξάλλου, ηθικό μας χρέος να διαφυλάξουμε την εθνική αξιοπρέπεια που όλοι αυτοί μας κληροδότησαν με τη θυσία τους.

Αιωνία ας είναι η μνήμη τους.

(ΡΜ/ΝZ/ΑΣΠ)