Ανακοινωθέντα

Με ιδιαίτερη χαρά βρίσκομαι σήμερα στο Πισσούρι με την ευκαιρία των εκδηλώσεων για την Ευρωπαϊκή Ημέρα Natura2000. Η δε πρόσκληση που μου έχετε απευθύνει για τη σημερινή βράβευσή μου από την Κοινότητά σας, με συγκινεί και με τιμά ιδιαίτερα.

Η επαφή μου με την Κοινότητα Πισσουρίου ξεκίνησε πολύ πριν από την ανάληψη των καθηκόντων μου ως Επίτροπου Περιβάλλοντος, ενώ την περιοχή γνώρισα τόσο μέσα από μελέτες αλλά και από περιηγήσεις μου στην ευρύτερη περιοχή.

Η πρόταση από το Κοινοτικό Συμβούλιο στο παρελθόν, αλλά και μετά τον διορισμό μου από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ως Επίτροπος Περιβάλλοντος, αφορά τη συνεργασία για την προώθηση διεθνούς αναγνώρισης της περιοχής για το σημαντικό απόθεμα πολιτισμού, φυσικού περιβάλλοντος και εντυπωσιακής γεωμορφολογίας που διαθέτει.

Το απαράμιλλης ομορφιάς τοπίο του Ακρωτηρίου Άσπρου, η βιοποικιλότητα, η ιστορία και η μυθολογία που το συνοδεύουν αποτελούν σημαντικές συνιστώσες για να μπορέσει να προωθηθεί η ένταξή του ως μνημείο φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς στον Κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, στο πλαίσιο της Σύμβασης Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς.

Η Κυπριακή Δημοκρατία κύρωσε τη Σύμβαση Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς το 1975 και δεσμεύτηκε μαζί με άλλα κράτη για την προστασία των χώρων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Η Κύπρος υπήρξε μία από τις πρώτες χώρες που ενέγραψαν μνημεία στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Η πρώτη εγγραφή μνημείων της Κύπρου στον εν λόγω Κατάλογο έγινε το 1980 και μέχρι στιγμής περιλαμβάνονται τρεις εγγραφές: Πάφος, Βυζαντινές και Μεταβυζαντινές εκκλησίες του Τροόδους και η Χοιροκοιτία.

Παράλληλα έχει συσταθεί ένας κατάλογος υποψήφιων μνημείων, τα οποία υποβλήθηκαν εκ μέρους του Τμήματος Αρχαιοτήτων.

Για να συμπεριληφθεί μια περιοχή σε αυτό τον κατάλογο, χρειάζεται αυτή να αποτελεί περίπτωση εξαιρετικής παγκόσμιας αξίας και να πληροί τουλάχιστον ένα από τα δέκα κριτήρια που θέτει η Διεθνής Σύμβαση για την Παγκόσμια Κληρονομιά.

Τα 10 αυτά κριτήρια, περιλαμβάνουν πολιτιστικά, αρχαιολογικά, γεωλογικά και βιολογικά στοιχεία. Η διαδικασία είναι χρονοβόρα και πολύπλοκη και απαιτεί συντονισμό μεταξύ Κρατικών Υπηρεσιών, Τοπικών Αρχών αλλά και εξειδικευμένων εμπειρογνωμόνων.

Σε πρώτο στάδιο θα πρέπει η χώρα να συμπεριλάβει την υπό εξέταση περιοχή σε μια προκαταρκτική λίστα την οποία θα υποβάλει για έλεγχο. Στη συνέχεια η Πολιτεία υποβάλλει τον φάκελο της υποψηφιότητας στην UNESCO για να αξιολογηθεί από το ICOMOS, την IUCN και το ICCROM. Αφού γίνει η αξιολόγηση, την τελική απόφαση λαμβάνει η Επιτροπή Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, η οποία συνέρχεται κάθε χρόνο.

Το γεγονός ότι το Ακρωτήριο Άσπρου αποτελεί τόσο Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) λόγω της παρουσίας τού μαυροφάλκονου, του θαλασσοκόρακα, του ζάνου, της σκαλιφούρτας και του τρυπομάζη, αλλά και Ειδική Ζώνη Διατήρησης (ΕΖΔ) λόγω της παρουσίας 7 τύπων οικοτόπων (με περίπου το 85% της περιοχής να εκτείνεται στη θάλασσα, με κυρίαρχο τον οικότοπο των υφάλων) αλλά και άλλων σημαντικών ειδών χλωρίδας και πανίδας, αναδεικνύουν τη μεγάλη οικολογική αξία της περιοχής.

Οι δε εντυπωσιακοί γεωλογικοί σχηματισμοί που εκτείνονται από τον Κόλπο του Πισσουρίου δυτικά προς την Πέτρα Ρωμιού έχουν τεράστια γεωλογική αλλά και αρχαιολογική αξία, η οποία σχετικά πρόσφατα αποκαλύφθηκε και αφορά τη θέση ‘Πεζουναρκών’, αφού υπάρχουν ενδείξεις για μικρό οικισμό στο σημείο. Οι δε ασβεστολιθικοί όγκοι του Σχηματισμού της Πέτρας του Ρωμιού πριν 200 εκατομμύρια χρόνια αποτελούσαν κοραλλιογενείς υφάλους. Σε αυτούς μπορεί κάποιος να συναντήσει απολιθωμένα κοράλλια, αλλά και φύκη, τρηματοφόρα κ.ά.

Λαμβάνοντας υπόψη την πολυπλοκότητα της διαδικασίας αλλά και τα αυστηρά κριτήρια που την συνοδεύουν — θέτοντας πάντα ως προτεραιότητα την ανάγκη να στεφθεί η προσπάθεια αυτή με επιτυχία —  προτείνω η προσπάθεια αυτή να αναληφθεί από κοινού με την Κοινότητα των Κουκλιών. Ο στόχος της πρότασης αυτής είναι να ενταχθεί στην ολότητά της η περιοχή ενδιαφέροντος, η οποία χωροθετείται εντός των δυο κοινοτήτων Πισσουρίου και Κουκλιών, στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO αλλά και ταυτόχρονα, να συνδεθεί με την Παλαίπαφο και τον μύθο για τη γένεση της Θεάς Αφροδίτης.

Πιστεύω ότι αυτή η πρόταση αυξάνει της πιθανότητες επιτυχίας για ένταξη της ευρύτερης περιοχής του Ακρωτηρίου Άσπρου – Πέτρας του Ρωμιού ως μνημείο φυσικής αλλά και πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, κάνοντάς το έτσι το δεύτερο μνημείο μικτής κληρονομιάς στην Κύπρο, μετά το νότιο τμήμα του μεταλλείου του Μαθιάτη (2002) που περιλαμβάνεται στον κατάλογο υποψήφιων μνημείων της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς της UNESCO από το 2002.

Το Γραφείο της Επίτροπου Περιβάλλοντος στηρίζει το Κοινοτικό Συμβούλιο Πισσουρίου και θα προωθήσουμε την προσπάθεια αυτή στο μέτρο των δυνατοτήτων μας.

Σας ευχαριστώ ξανά για την τιμή που μου κάνετε με τη βράβευση αυτή και εύχομαι κάθε επιτυχία στην ευόδωση των στόχων σας.

(ΑΣΠ)