Ανακοινωθέντα

Είναι με αισθήματα ιδιαίτερης συγκίνησης και τιμής που συμμετέχω στη σημερινή εκδήλωση, σε ένα εξόχως σημαντικό σημείο πολιτισμού της πόλης των Αθηνών.

Είμαστε σήμερα εδώ για να τιμήσουμε το μοναδικό έργο, τη σημαντική δουλειά του εξαίρετου δημοσιογράφου και διαχρονικού φίλου της Κύπρου, Σωτήρη Δανέζη.

Τέτοιου είδους εκδηλώσεις ιδιαίτερα στην καρδιά της ελληνικής πρωτεύουσας αφιερωμένες στη μαρτυρική μας Κύπρου δεν μπορούν παρά να κινητοποιούν τις κοινές μας θύμησες και να σμιλεύουν την κοινή εθνική μας μνήμη και συνείδηση. Αποτελούν, ανάμεσα σε πολλά άλλα, τρανταχτή απόδειξη της σύνδεσης του Ελληνισμού της Κύπρου με τον μητροπολιτικό Ελληνισμό και τον Ελληνισμό όπου γης.

Η φετινή χρονιά σηματοδοτεί ένα τραγικό ορόσημο για την Κύπρο. Φέρει το βάρος της μαύρης επετείου συμπλήρωσης 50 χρόνων, μισού αιώνα από τη βάρβαρη τουρκική εισβολή, το βάρος της συνεχιζόμενης παράνομης στρατιωτικής κατοχής, της συνέχισης του εγκλήματος του εποικισμού, της κατάφωρης παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Κυπρίων, Ευρωπαίων πολιτών.

Η γραμμή αίματος που ο Αττίλας ξεκίνησε να χαράζει από την Κερύνεια στις 20 Ιουλίου του 1974 συνεχίστηκε κατά τη δεύτερη φάση της εισβολής, με την αποκοπή της Καρπασίας, την προέλαση προς τη Μόρφου και την κατάληψη της Αμμοχώστου.

Μισό αιώνα μετά, η μνήμη και ο πόνος εκείνου του μαύρου καλοκαιριού συνεχίζουν να στοιχειώνουν το «είναι» της ύπαρξής μας. Μισό αιώνα μετά, η Αμμόχωστος, «μια πόλη μέσ’ στο συρματόπλεγμα», στέκει βουβή, φυλακισμένη, υπομένοντας καρτερικά την επιστροφή των ξεριζωμένων κατοίκων της, τις φωνές των παιδιών της, την παρουσία των δικών της ανθρώπων.

Η Κυπριακή Δημοκρατία δέχθηκε το 1974 ένα διπλό βιασμό που την τραυμάτισε, τη διαίρεσε, τη λύγισε αλλά -παρά τις συνεχιζόμενες έκνομες προσπάθειες για αφανισμό της- δεν την κατέστρεψε. Ναι, μετράμε φέτος 50 τραγικά καλοκαίρια μαζί και πολλές ανοικτές πληγές. Κόντρα, όμως, στις επιθυμίες και προσπάθειες κάποιων, μετρούμε την ίδια στιγμή και 50 χρόνια στα οποία ο κυπριακός λαός δεν συμβιβάστηκε, δεν παραιτήθηκε, δεν ξέχασε. Παρά τις δυσκολίες, τον πόνο, τα προβλήματα, δεν συμβιβαστήκαμε και δεν συνηθίσαμε. Πορευτήκαμε και αγωνιστήκαμε χωρίς να συμβιβαστούμε με την κατοχή.

Αντιθέτως, ο κυπριακός λαός πίστεψε, ανέδειξε και ενίσχυσε περαιτέρω την κρατική του υπόσταση, την Κυπριακή Δημοκρατία, καταβάλλοντας συνεχώς προσπάθειες για τερματισμό της κατοχής και επανένωση.

Χωρίς ποτέ να ξεχνά, ο κυπριακός λαός στάθηκε, ανασύνταξε δυνάμεις, στέγασε προσωρινά τους πρόσφυγές του, μεγάλωσε τα παιδιά του. Ο κυπριακός λαός, προς απογοήτευση κάποιων, δεν ξέχασε. Ελπίζει, καρτερεί και αγωνίζεται.

Η έκθεση φωτογραφίας και πολυμέσων «Αμμόχωστος 3,5%» που δημιούργησε ο Σωτήρης Δανέζης, καταξιωμένος δημοσιογράφος, πολεμικός ανταποκριτής, δημιουργός ντοκιμαντέρ, φωτογράφος και παραγωγός οπτικοακουστικών έργων, δεν μας θυμίζει μόνο τα τετελεσμένα της συνεχιζόμενης κατοχής, αλλά μαρτυρεί και την υποχρέωσή μας έναντι της πατρίδας μας.

Μέσα από αρχειακό υλικό και φωτογραφίες που ο ίδιος τράβηξε, όταν πριν τρία χρόνια το κατοχικό καθεστώς τού επέτρεψε την πρόσβαση στη συγκεκριμένη κατεχόμενη γη, καθώς και μέσα από σύγχρονες μαγνητοσκοπημένες μαρτυρίες, η έκθεση παρουσιάζει την Ιστορία της άλλοτε «κοσμοπολίτισσας βασιλεύουσας». Με αυτόν τον τρόπο ο Σωτήρης πυροδοτεί τη μνήμη και το τραύμα που συνοδεύει την περίκλειστη πόλη, το άλλοτε «διαμάντι της Ανατολής» που παραμένει όμηρος πίσω από το συρματόπλεγμα της κατοχής.

Η έκθεση αποτελεί, όπως πολύ εύστοχα έχει χαρακτηριστεί, «ρωγμή στον χρόνο» καθώς προσφέρει στον επισκέπτη ένα νοερό ταξίδι στην κατεχόμενη πόλη. Σε πείσμα όλων αυτών που βλέπουμε, της λεηλασίας, της φθοράς και της εγκατάλειψης, η Αμμόχωστος παραμένει στη μνήμη και την ψυχή των ανθρώπων της, όπως και όλων εμάς, ολόρθη και ολοζώντανη, με τον ιστορικό της παλμό που κτυπούσε για αιώνες πριν την εισβολή, να ταυτίζεται με τον παλμό της δικής μας καρδιάς, που αδημονεί για την πολυπόθητη μέρα της επιστροφής.

Επιτρέψτε μου εκ μέρους της Κυπριακής Πολιτείας, εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, να ευχαριστήσω από καρδιάς τον Σωτήρη Δανέζη για το έμπρακτο διαχρονικό ενδιαφέρον, την αγάπη, την έγνοια του για την Κύπρο, καθώς και για το ακριβό και ανεκτίμητο αυτό περιδιάβασμα στην Αμμόχωστο. Ένα περιδιάβασμα που ευαισθητοποιεί και ενημερώνει τους Ελλαδίτες αδελφούς μας και ιδιαιτέρως τους νέους και τις νέες μας, για τα δεινά της εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής της Κύπρου, με την Ελλάδα πάντα στο πλευρό της, για να πετύχουμε το αυτονόητο, τη διεκδίκηση του δίκαιου αιτήματος να καταστεί η Κύπρος ελεύθερη, επανενωμένη πατρίδα όλων των νόμιμων κατοίκων της.

Αγαπητέ Σωτήρη, σε ευχαριστώ θερμά και εύχομαι καλή συνέχεια και κάθε επιτυχία στο τόσο σημαντικό και διακεκριμένο λειτούργημα που επιτελείς, ώστε να ενημερωνόμαστε και να κατανοούμε τις απερίγραπτες, πολλές φορές, συνθήκες και προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι σε εμπόλεμες ζώνες. Θαυμάζουμε, με όλη τη σημασία της λέξης, τη γενναιότητα και την αφοσίωσή σου στην τεκμηρίωση της αλήθειας και στην αντικειμενική δημοσιογραφική ενημέρωση, ειδικότερα στη σημερινή εποχή που βασικές αρχές και αξίες της δημοσιογραφίας καταπατούνται.

Θα ήθελα με την ευκαιρία της παρουσίας μου σήμερα εδώ να ανακοινώσω ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα αναλάβει το οικονομικό κόστος, για να φιλοξενήσουμε στην Κύπρο την έκθεσή σου.

Δεν θα μπορούσα να παραλείψω το γεγονός ότι η πολύ σημαντική αυτή έκθεση φιλοξενείται στον χώρο που φέρει το όνομα της αείμνηστης Μελίνας Μερκούρη. Γεγονός καθόλου τυχαίο, καθώς στάθηκε, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της, έμπρακτα δίπλα στην Κύπρο και τον αγώνα της. Και όλοι θυμούνται πάρα πολύ καλά τον Απρίλιο του 1975, ένα χρόνο μετά τα τραγικά γεγονότα, όταν συμμετείχε, μπροστάρισσα μαζί με τις γυναίκες της Κύπρου, στην ιστορική πορεία τους προς την Αμμόχωστο, διεκδικώντας το αναφαίρετο δικαίωμα επιστροφής στα σκλαβωμένα μας εδάφη.

(ΡΜ/ΕΠ/NZ)