Ανακοινωθέντα

Περπατώ του δρόμου η άκρη είναι μακριά

θολωμένο δάκρυ, αίμα στάζει η καρδιά

μοναξιά είσαι απέραντη σαν λίμνη

έρημος χωρίς σκιά

μάνα εσύ έχεις την λύπη

τη σιωπή για συντροφιά

Δεν θα μπορούσα σε αυτή την εκδήλωση να μην ξεκινήσω με τους στίχους του Στέλιου Χιώτη, ο οποίος βρίσκεται ανάμεσά μας και μας τιμά με την παρουσία του, που αποτελούν ύμνο για την Αμμόχωστο. Που στο άκουσμα τους ονειρεύεσαι την πόλη που έχεις στην καρδιά, το χώμα που περπάτησες, τη γη που νοσταλγείς, τη γη που πενήντα χρόνια μετά συνεχίζουμε να νοσταλγούμε όλοι μας. Την Αμμόχωστο.

Είναι ξεχωριστή η στιγμή για μένα να βρίσκομαι σήμερα εδώ μαζί σας και ευχαριστώ θερμά τη Λέσχη Lions Λευκωσίας Ονασαγόρας για την πρόσκληση. Με ιδιαίτερη χαρά αποδέχτηκα την τιμητική πρόσκληση, θεωρώντας πως αυτή η εκδήλωση για τη μαύρη επέτειο των πενήντα χρόνων της κατοχής της Αμμοχώστου, όπως και των υπόλοιπων κατεχόμενων εδαφών μας, ταυτίζεται πλήρως με τους σκοπούς του Γραφείου Ανθρωπιστικών Θεμάτων Αγνοουμένων και Εγκλωβισμένων της Προεδρίας της Δημοκρατίας.

Επίσης ιδιαίτερες ευχαριστίες θα ήθελα να απευθύνω στην Άννα Μαραγκού, η οποία βρίσκεται ανάμεσά μας και αποτελεί όχι μόνο πρωτεργάτη, αλλά και καθοδηγήτρια της επιστροφής. Μια γυναίκα αγωνίστρια που το όνομα της συνδέθηκε άρρηκτα με την Αμμόχωστο και τους αγώνες για επιστροφή. Ακούραστη και ακαταπόνητη όλα αυτά τα χρόνια, δεν σταμάτησε στιγμή να μάχεται και να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή για την Αμμόχωστο, για την Κύπρο μας. Η αφοσίωσή της και η αδιάκοπη δράση της αποτελούν πηγή έμπνευσης για όλους εμάς, ως ένας φάρος ελπίδας και αποφασιστικότητας. Γι’ αυτό θέλω προσωπικά να τη συγχαρώ για το έργο και τις αδιάκοπες προσπάθειες που καταβάλλει για να κρατήσει ζωντανή την πόλη μας. Το λιγότερο που έχουμε να πούμε σε αυτή τη γυναίκα είναι ένα μεγάλο ευχαριστώ. 

Η κατοχή της πατρίδας μας δεν είναι ένα μονοδιάστατο θέμα. Δεν είναι μόνο πολιτική στην  προσπάθεια για εξεύρεση λύσης. Είναι πάνω από όλα οι άνθρωποι και οι ανθρωπιστικές συνέπειες. Είναι οι ψυχές που χάθηκαν κατά τη διάρκεια της εισβολής,  οι άνθρωποι που αγνοούνται μέχρι σήμερα, οι άνθρωποι που παραμένουν εγκλωβισμένοι, που ζουν υπό συνθήκες κατοχής, και αυτοί οι άνθρωποι που για μισό αιώνα ζουν στην προσφυγιά, κουβαλώντας όλοι τις ανθρωπιστικές πληγές και προεκτάσεις αυτής της τραγωδίας.

Αυτός είναι ο λόγος που ακράδαντα πιστεύω πως εκδηλώσεις και πρωτοβουλίες όπως η σημερινή, που πηγάζουν μέσα από την κοινωνία των πολιτών, κρατούν άσβεστη τη φλόγα της ελπίδας και δυναμώνουν τη θέληση για επιστροφή στους τόπους μας. Ξαναζωντανεύουν τις μνήμες, πολεμούν τη λήθη και δίνουν ανάσα στο εθνικό μας ζήτημα, θυμίζοντάς μας ότι δεν μπορούμε και δεν πρέπει να ξεχάσουμε.

Η Αμμόχωστος υπήρξε και παραμένει η σημαία του αγώνα μας. Ο τρόπος με τον οποίο χάθηκε και οι φορές που έφτασε τόσο κοντά, αλλά παρέμεινε τόσο μακριά από τους κατοίκους της, καθιστούν την επιστροφή της προτεραιότητα για όλους μας στο πλαίσιο μιας συνολικής διευθέτησης του Κυπριακού.

Ο μισός αιώνας που φέτος συμπληρώνεται αναβιώνει στις μνήμες των μεγαλύτερων τις μαύρες εικόνες του πικρού Αυγούστου του 1974. Για τους νεότερους αποτελεί μια αποφράδα ημέρα, όταν οι τούρκοι εισβολείς βεβήλωσαν την πόλη του Ευαγόρα. Μια σύγχρονη για την εποχή της ευρωπαϊκή πόλη, ένα παγκόσμιο τουριστικό θέρετρο και προορισμός του Γιώργου Σεφέρη και άλλων λόγιων. Μισός αιώνας δυστυχίας και ξεριζωμού. Μισός αιώνας που η βασιλεύουσα, η κοσμοπολίτισσα, η φωτεινή γωνιά του νησιού μας μετατράπηκε σε πόλη φάντασμα, ενώ με τις πρόσφατες μονομερείς ενέργειες της άλλης πλευράς, μοιάζει με μια άσχημη καρικατούρα για να ικανοποιήσει τα μισαλλόδοξα σχέδια του κατοχικού καθεστώτος.

Η Αμμόχωστος δεν είναι απλά μια πόλη. Είναι η ψυχή του αγώνα μας, η θύμηση μιας εποχής ευημερίας και πολιτισμού, ένας τόπος γεμάτος αναμνήσεις και προσδοκίες. Συνηθίζεται να λέγεται πως ο χρόνος είναι ο καλύτερος γιατρός. Πώς όσο ο χρόνος περνάει, τόσο περισσότερο επουλώνονται οι πληγές. Η περίπτωση της Αμμοχώστου είναι εδώ για να το διαψεύσει. Της Αμμοχώστου η πληγή κάθε μέρα που περνά βαθαίνει, όχι μόνο για τους νόμιμους κατοίκους της, αλλά για ολόκληρο τον κυπριακό ελληνισμό, αποδεικνύοντας πως τα χνάρια της ιστορίας ούτε ξεθωριάζουν, ούτε σβήνονται.

Η πληγή βέβαια είναι ακόμη πιο βαθιά για εκείνους και για εκείνες που, εκείνο το μαύρο καλοκαίρι του 1974, εκτός από την ψυχή τους, που παραμένει εγκλωβισμένη στο περιφραγμένο κομμάτι της, έχασαν αγαπημένα τους πρόσωπα. Η πόλη της Αμμοχώστου, όπως και η υπόλοιπη Κύπρος μας, πλήρωσαν βαρύ τίμημα το 1974.

Στον κατάλογο πεσόντων της τουρκικής εισβολής, έξι από αυτούς κατάγονταν από την πόλη της Αμμοχώστου, εκ των οποίων τέσσερεις γυναίκες. Ο κατάλογος των αγνοουμένων της τουρκικής εισβολής είναι πολύ μεγαλύτερος, περιλαμβάνει 45 κατοίκους της πόλης η τύχη των οποίων ακόμα αγνοείται εδώ και μισό αιώνα, και 35 αγνοούμενους οι οποίοι έχουν ταυτοποιηθεί. Σε αυτούς παιδιά από 9, 12 και 14 ετών μέχρι και ηλικιωμένες γυναίκες 85 ετών και άνδρες 80 ετών. Τα αθώα θύματα της βαρβαρότητας της τουρκικής εισβολής.

Πριν από λίγους μήνες, λίγα χιλιόμετρα από εδώ, εγκαινιάσαμε στον Στρόβολο το Πάρκο Αγνοούμενων Παιδιών της τουρκικής εισβολής. Στο πάρκο αυτό αναγράφονται με ανάγλυφα γράμματα και τα ονόματα των τριών ανήλικων παιδιών της οικογένειας Ανδρέου. Τα ονόματα του εννιάχρονου Χριστάκη, της δωδεκάχρονης Κούλας και του 14χρονου Τάσου. Τριών παιδιών της Αμμοχώστου που μαζί με τους υπόλοιπους συμπολίτες τους, συμπληρώνουν τον μακρύ κατάλογο των θυμάτων της τουρκικής εισβολής. Ένα κατάλογο, στον οποίο περιλαμβάνονται και νέοι, στρατιώτες, οικογένειες, εργαζόμενοι και ηλικιωμένοι Βαρωσιώτες, που δεν πρόλαβαν να εγκαταλείψουν την πόλη και οι ψυχές τους παραμένουν εγκλωβισμένες μέσα στα ερειπωμένα σπίτια της Αμμοχώστου.

Ανάμεσά τους και η ψυχή της ηλικιωμένης Κυριακούς, κάτοικου Αμμοχώστου, που στο άκουσμα της εγκατάλειψης της πόλης της αρνήθηκε να φύγει. Ακόμα και όταν οι εισβολείς την έσυραν εκτός της οικίας της με τη βία, η Κυριακού Φράγκου φώναζε ότι δεν φεύγει και δεν εγκαταλείπει τον τόπο της, σφίγγοντας όσο μπορούσε με τα χέρια της τα κάγκελα του σπιτιού της, πέφτοντας από τους πυροβολισμούς των τούρκων εισβολέων στα σπλάχνα της γης που την γέννησε και που τόσο αγάπησε. Η ψυχή της κυράς Κυριακούς είναι εκεί, εγκλωβισμένη στην πόλη της, στην πόλη όλων μας και μας περιμένει.

Είναι αμέτρητες, συγκινητικές και ξεχωριστές οι ιστορίες, που περιστρέφονται γύρω από την Αμμόχωστο, γεμάτες γεγονότα και περιστατικά που αγγίζουν την καρδιά. Κάθε μία από αυτές τις ιστορίες φέρνει στο φως τον ανθρώπινο πόνο και την αδιάκοπη απαίτηση για επιστροφή.

Η δική μας δέσμευση είναι βαθιά και αμετακίνητη. Σε ό,τι αφορά στην ανθρωπιστική πτυχή, τη διακρίβωση της τύχης όλων των αγνοουμένων μας, θα αναλώσουμε κάθε προσπάθεια και θα αφιερώσουμε όλες μας τις δυνάμεις. Ο αγώνας για την επιστροφή στα κατεχόμενα εδάφη μας θα συνεχιστεί με αμείωτη αποφασιστικότητα.

Ωστόσο, η άρνηση και αδιαλλαξία του κατοχικού καθεστώτος, οι προτάξεις και η παραγνώριση των αρχών δικαίου, όπως επενεργούν στις προσπάθειες του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Χριστοδουλίδη για διάρρηξη του αδιεξόδου και επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, με την ίδια τακτική προτάσσονται και στα ανθρωπιστικά θέματα, αφού η Τουρκία αρνείται να συνεργαστεί και να μας δώσει πρόσβαση σε αρχεία που θα έριχναν φως στην εξακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων μας. Κάθε ιστορία που παραμένει αδιευκρίνιστη είναι μια ανοιχτή πληγή και δεν θα σταματήσουμε να παλεύουμε για την αλήθεια και την επιστροφή, για να δικαιώσουμε τον αγώνα και την θυσία τόσων ανθρώπων.

Με την ολοκλήρωση του σύντομου χαιρετισμού μου θα ήθελα να συγχαρώ για ακόμα μια φορά τους διοργανωτές αυτής της σημαντικής εκδήλωσης μνήμης και τιμής για την Αμμόχωστο και να μεταφέρω την αδιάλειπτη ετοιμότητα μας να εργαστούμε με συνέπεια και αποφασιστικότητα για την εξακρίβωση της τύχης όλων των αγνοουμένων μας, για τη λύση του Κυπριακού και την επιστροφή της Αμμοχώστου, στους νόμιμους κατοίκους της.

Κλείνοντας, απευθύνω θερμή πρόσκληση σε όλους τους Αμμοχωστιανούς, και όχι μόνο, να γίνουμε ένας μαχητικός καθοδηγητής στον αγώνα για επιστροφή στην πόλη μας, για την επιστροφή της περίκλειστης πόλης στους νόμιμους ιδιοκτήτες της. Μας συνοδεύουν για 50 χρόνια μνήμες, οδύνη, θρήνος, θυμός και αγανάκτηση. Και στο μυαλό μας οι στίχοι του Γιάννη Θεοδωράκη: «Όμορφη πόλη, φωνές, μουσικές, απέραντοι, δρόμοι κλεμμένες ματιές», που οδηγούν στο «θα γίνεις δικιά μου πριν έρθει η νύχτα».

 (ΡΜ/ΝΓιαν/ΑΦ)