Ανακοινωθέντα

Η Επιτροπή Φαρμάκων για ανθρώπινη χρήση του EMA (CHMP) εισηγήθηκε τη μη ανανέωση της υπό όρους άδειας κυκλοφορίας για το Translarna (ataluren), ένα φάρμακο για τη θεραπεία ασθενών με μυϊκή δυστροφία τύπου Duchenne. Το Translarna χρησιμοποιείται σε ασθενείς, των οποίων η νόσος προκαλείται από μια συγκεκριμένη γενετική ανωμαλία που ονομάζεται «ανερμηνεύσιμη μετάλλαξη» στο γονίδιο της δυστροφίνης και οι οποίοι είναι περιπατητικοί.

H CHMP εξέδωσε μια αρχική αρνητική γνωμοδότηση σχετικά με την ανανέωση της άδειας κυκλοφορίας για το Translarna τον Σεπτέμβριο του 2023, η οποία επιβεβαιώθηκε τον Ιανουάριο του 2024 έπειτα από επανεξέταση που ζήτησε η εταιρεία που εμπορεύεται το φάρμακο. Και οι δύο γύροι αξιολόγησης κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η αποτελεσματικότητα του Translarna δεν είχε επιβεβαιωθεί, έπειτα από επαναξιολόγηση των οφέλων και των κινδύνων του φαρμάκου.

Τον Μάιο του 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από την CHMP να εξετάσει περαιτέρω εάν τα διαθέσιμα δεδομένα για το Translarna ήταν επαρκώς ολοκληρωμένα, για να καταλήξει σε συμπέρασμα σχετικά με τη σχέση οφέλους-κινδύνου του φαρμάκου, και κατά πόσο τα πρόσθετα δεδομένα σε πραγματικές συνθήκες χρήσης (real world data), τα οποία τέθηκαν ενώπιον της Επιτροπής κατά τη διαδικασία λήψης απόφασης (συμπεριλαμβανομένων τριών πρόσφατων δημοσιεύσεων), δύνανται να επηρεάσουν το συμπέρασμα της CHMP. Επιπλέον, μετά την αναιρετική απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στις 14 Μαρτίου 2024 στην υπόθεση C-291/22 P, ο EMA αποφάσισε να συγκαλέσει μια νέα επιστημονική συμβουλευτική ομάδα σε θέματα νευρολογίας (SAG) για το Translarna. Συνεπώς, η αξιολόγηση επανήλθε σε αυτό το στάδιο της αρχικής διαδικασίας ανανέωσης.

Σε σχέση με το αίτημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η CHMP εξέτασε τις πρόσφατες δημοσιεύσεις, μία από τις οποίες ανέλυσε τα συνδυασμένα δεδομένα τριών κλινικών μελετών με το Translarna που έχουν ήδη αξιολογηθεί από την CHMP (μετα-ανάλυση)¹, μία δεύτερη, η οποία αξιολόγησε το επίπεδο ομοφωνίας ανάμεσα σε 12 κλινικούς ιατρούς σχετικά με τη χρήση του Translarna², και μία Τρίτη, η οποία περιέγραψε μία πρωτοβουλία για τη συλλογή δεδομένων για σπάνιες νευρομυϊκές διαταραχές. Η Επιτροπή εξέτασε επίσης πρόσθετες πληροφορίες που ελήφθησαν από γονείς ή φροντιστές αγοριών που πάσχουν από μυϊκή δυστροφία Duchenne, οργανώσεις ασθενών, οργανισμούς επαγγελματιών υγείας και θεράποντες γιατρούς, καθώς και αναφορές από μεμονωμένους ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με το Translarna.

Η CHMP εξέτασε προσεκτικά αυτές τις πληροφορίες και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν παρείχαν επαρκή στοιχεία που να επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου. Ειδικότερα, η Επιτροπή σημείωσε ότι οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν για τη διεξαγωγή της μετα-ανάλυσης είχαν αρκετές ελλείψεις και τα αποτελέσματά της δεν μπορούσαν να υπερισχύσουν των αρνητικών ευρημάτων των επιμέρους μελετών που περιλαμβάνονται στη μετα-ανάλυση. Οι άλλες δύο δημοσιεύσεις δεν παρείχαν νέα δεδομένα σχετικά με την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι αυτά τα πρόσθετα δεδομένα δεν επηρεάζουν το προηγούμενο συμπέρασμά της σχετικά με τη σχέση οφέλους-κινδύνου του Translarna.

Για την παρούσα γνωμοδότηση, η CHMP εξέτασε επίσης τη συμβουλευτική γνώμη της νέας επιστημονικής συμβουλευτικής ομάδας σε θέματα νευρολογίας. Αυτή η ομάδα απαρτιζόταν από εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένων νευρολόγων και ατόμων με βιωμένη εμπειρία μυϊκής δυστροφίας Duchenne, οι οποίοι παρείχαν τις απόψεις τους σχετικά με συγκεκριμένα ερωτήματα που έθεσε η CHMP. Κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης, άτομα με βιωμένη εμπειρία της μυϊκής δυστροφίας Duchenne παρουσίασαν επίσης τις απόψεις τους στη CHMP κατά τις συνεδριάσεις της ολομέλειάς της.

Για να καταλήξει στη γνωμοδότησή της, η CHMP έλαβε υπόψη όλες τις παραπάνω πληροφορίες, καθώς και όλα τα δεδομένα που έχουν συγκεντρωθεί για το φάρμακο από την αδειοδότησή του το έτος 2014. Αυτά τα στοιχεία περιλαμβάνουν δεδομένα από την κύρια μελέτη που υποστήριξε την αδειοδότηση και από τις δύο μετεγκριτικές μελέτες που ζητήθηκαν από την CHMP για την επιβεβαίωση της αποτελεσματικότητας του φαρμάκου.

Οι δύο μελέτες που πραγματοποιήθηκαν μετά την αδειοδότηση του φαρμάκου απέτυχαν να επιβεβαιώσουν τα οφέλη του φαρμάκου, περιλαμβανομένης της αποτελεσματικότητάς του σε ασθενείς με προοδευτική μείωση της ικανότητας βάδισης, οι οποίοι αναμενόταν να έχουν μεγαλύτερο όφελος από τη θεραπεία με το Translarna. Η CHMP εξέτασε επίσης δεδομένα μίας μελέτης που συγκρίνει δύο μητρώα ασθενών. Ωστόσο, λόγω διαφορών ανάμεσα στα δύο αυτά μητρώα, καθώς και αβεβαιότητας σχετικά με την έμμεση σύγκριση τους, δεν μπόρεσε να εξαχθεί σταθερό συμπέρασμα σχετικά με την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου σε πραγματικές συνθήκες χρήσης (real world data), και η Επιτροπή έκρινε ότι η μελέτη αυτή δεν μπορεί να αντισταθμίσει τα ευρήματα των αποτυχημένων μετεγκριτικών μελετών. Έπειτα από ενδελεχή αξιολόγηση του συνόλου των δεδομένων, η Επιτροπή κατέληξε ότι η αποτελεσματικότητα του Translarna δεν έχει επιβεβαιωθεί σε ασθενείς με μυϊκή δυστροφία τύπου Duchenne, των οποίων η νόσος προκαλείται από μια «ανερμηνεύσιμη μετάλλαξη».

Η Επιτροπή αναγνώρισε την υψηλή ανικανοποίητη ιατρική ανάγκη για ύπαρξη αποτελεσματικής θεραπείας για ασθενείς με αυτή τη σπάνια ασθένεια. Θεώρησε ωστόσο, ότι τα δεδομένα που διατίθενται τώρα για το Translarna είναι ολοκληρωμένα και κατέληξε ότι ο λόγος οφέλους-κινδύνου για το φάρμακο είναι αρνητικός. Ως εκ τούτου, συνέστησε τη μη ανανέωση της άδειας κυκλοφορίας του φαρμάκου στην ΕΕ.

Ο EMA θα προωθήσει τώρα τη γνωμοδότηση της CHMP στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία θα εκδώσει μια τελική νομικά δεσμευτική απόφαση που θα ισχύει σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Πληροφορίες για ασθενείς και φροντιστές

• Έπειτα από αίτημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η CHMP του EMA εξέτασε τα πρόσθετα δεδομένα σε σχέση με την ανανέωση της άδειας κυκλοφορίας του Translarna, μαζί με όλα τα διαθέσιμα στοιχεία για το φάρμακο.
• Αυτά τα πρόσθετα δεδομένα περιλάμβαναν τα αποτελέσματα από τρεις (3) πρόσφατες δημοσιεύσεις, πληροφορίες που ελήφθησαν από γονείς ή φροντιστές, οργανώσεις ασθενών, οργανώσεις επαγγελματιών υγείας και θεράποντες γιατρούς, καθώς και αναφορές για μεμονωμένους ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με Translarna.^1,2,3
• Επιπλέον, η CHMP εξέτασε τις απόψεις μιας επιστημονικής συμβουλευτικής ομάδας σε θέματα νευρολογίας, η οποία απαρτιζόταν από εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένων νευρολόγων και ατόμων με βιώσιμη εμπειρία μυϊκής δυστροφίας Duchenne. Αυτή η ομάδα έδωσε απαντήσεις σε συγκεκριμένες ερωτήσεις που έθεσε η CHMP.
• Η CHMP εξέτασε προσεκτικά όλες αυτές τις πληροφορίες, καθώς και τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν για το Translarna από την άδεια κυκλοφορίας του το 2014. Η Επιτροπή αναγνώρισε την υψηλή ανικανοποίητη ιατρική ανάγκη για ύπαρξη αποτελεσματικής θεραπείας για αυτή τη σπάνια ασθένεια. Λαμβάνοντας υπόψη ωστόσο τα διαθέσιμα δεδομένα, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αποτελεσματικότητα του Translarna δεν έχει επιβεβαιωθεί σε ασθενείς με μυϊκή δυστροφία τύπου Duchenne, των οποίων η νόσος προκαλείται από μια «ανερμηνεύσιμη μετάλλαξη».
• Ως εκ τούτου, η Επιτροπή εισηγείται τη μη ανανέωση της άδειας κυκλοφορίας του Translarna στην ΕΕ
• Αυτό σημαίνει ότι εάν η σύσταση αυτή επιβεβαιωθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το φάρμακο δεν θα έχει πλέον άδεια κυκλοφορίας στην ΕΕ.
• Μέχρι τότε η άδεια κυκλοφορίας για το Translarna παραμένει σε ισχύ. Εάν έχετε οποιεσδήποτε ερωτήσεις, μιλήστε με τον γιατρό σας ή επικοινωνήστε με την αρμόδια εθνική αρχή.

Πληροφορίες για επαγγελματίες υγείας

• Έπειτα από αίτημα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η CHMP του EMA εξέτασε πρόσθετα δεδομένα σε σχέση με την ανανέωση της άδειας κυκλοφορίας του Translarna, μαζί με όλα τα διαθέσιμα στοιχεία για το φάρμακο.
• Αυτά τα πρόσθετα δεδομένα περιλάμβαναν:

-τρεις πρόσφατες δημοσιεύσεις: μια μετα-ανάλυση τριών (3) κλινικών δοκιμών με το Translarna (μελέτη 007, μελέτη 020 και μελέτη 041), ένα άρθρο για ένα νεοσύστατο μητρώο που συγκεντρώνει δεδομένα για σπάνιες νευρομυϊκές διαταραχές, και μια μελέτη για το επίπεδο ομοφωνίας 12 κλινικών ιατρών σχετικά με τη χρήση του Translarna.

- πρόσθετες πληροφορίες από γονείς ή φροντιστές, οργανώσεις ασθενών, οργανώσεις επαγγελματιών υγείας και θεράποντες γιατρούς

- αναφορές με subject level data σχετικά με αγόρια που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με το Translarna.

• Η CHMP εξέτασε προσεκτικά όλες αυτές τις πληροφορίες και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν παρείχαν επαρκή στοιχεία που να επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου.
• Η Επιτροπή σημείωσε ειδικότερα ότι η μετα-ανάλυση, η οποία είχε ήδη αξιολογηθεί και συζητηθεί από την CHMP, έχει αρκετές μεθοδολογικές ελλείψεις, επομένως τα αποτελέσματά της δεν μπορούν να υπερισχύσουν των αρνητικών ευρημάτων των επιμέρους μελετών. Η δημοσίευση σχετικά με τις σπάνιες νευρομυϊκές διαταραχές δεν συζήτησε την αποτελεσματικότητα του Translarna, ενώ η δημοσίευση σχετικά με το επίπεδο ομοφωνίας ανάμεσα σε νευρολόγους δεν παρείχε νέα δεδομένα για την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου
• Επιπλέον, η CHMP έλαβε υπόψη τις απόψεις μιας επιστημονικής συμβουλευτικής ομάδας για τη νευρολογία, η οποία απαρτιζόταν από εμπειρογνώμονες, συμπεριλαμβανομένων νευρολόγων και ατόμων με βιωμένη εμπειρία μυϊκής δυστροφίας Duchenne. Η ομάδα αυτή έδωσε απαντήσεις σε συγκεκριμένες ερωτήσεις που έθεσε η CHMP.
• Κατά τη γνωμοδότησή της, η CHMP έλαβε υπόψη όλες αυτές τις πληροφορίες και τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν για το Translarna από την άδεια κυκλοφορίας του.
• Η Επιτροπή αναγνώρισε την υψηλή ανικανοποίητη ιατρική ανάγκη για αποτελεσματική θεραπεία για ασθενείς με αυτή τη σπάνια ασθένεια. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη όλα τα διαθέσιμα στοιχεία, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η αποτελεσματικότητα του Translarna δεν έχει επιβεβαιωθεί σε ασθενείς με μυϊκή δυστροφία τύπου Duchenne, των οποίων η νόσος προκαλείται από μια «ανερμηνεύσιμη μετάλλαξη».
• Ως εκ τούτου, η Επιτροπή εισηγήθηκε τη μη ανανέωση της άδειας κυκλοφορίας του Translarna στην ΕΕ
• Αυτό σημαίνει ότι εάν η σύσταση αυτή επιβεβαιωθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το φάρμακο δεν θα έχει πλέον άδεια κυκλοφορίας στην ΕΕ.
• Μέχρι τότε η άδεια κυκλοφορίας για το Translarna παραμένει σε ισχύ στην ΕΕ. Εάν έχετε οποιεσδήποτε ερωτήσεις, μπορείτε να επικοινωνήσετε με την αρμόδια εθνική αρχή.

Περισσότερα για το φάρμακο

Το Translarna έλαβε άδεια κυκλοφορίας υπό όρους στην ΕΕ στις 31 Ιουλίου 2014 για τη θεραπεία ασθενών με μυϊκή δυστροφία τύπου Duchenne, των οποίων η νόσος προκαλείται από μια «ανερμηνεύσιμη μετάλλαξη» στο γονίδιο της δυστροφίνης.

Η μυϊκή δυστροφία τύπου Duchenne είναι μια σοβαρή και σπάνια νόσος, για την οποία δεν είναι διαθέσιμες εγκεκριμένες θεραπείες πέραν από το Translarna. Αποτελεί μία γενετική ασθένεια που προκαλεί σταδιακά αυξανόμενη αδυναμία και απώλεια της μυϊκής λειτουργίας, οδηγώντας σε θάνατο λόγω αδυναμίας των αναπνευστικών μυών ή μυοκαρδιοπάθειας. Οι ασθενείς με αυτή την ασθένεια παρουσιάζουν έλλειψη φυσιολογικής δυστροφίνης, μια πρωτεΐνης που βρίσκεται στους μύες, η οποία βοηθάει στην προστασία των μυών από τραυματισμούς καθώς αυτοί συστέλλονται και χαλαρώνουν.

Σε ασθενείς με μυϊκή δυστροφία τύπου Duchenne, που προκαλείται από μια ανερμηνεύσιμη μετάλλαξη, η παραγωγή της φυσιολογικής πρωτεΐνης δυστροφίνης διακόπτεται πρόωρα, οδηγώντας σε μια βραχύτερη πρωτεΐνη δυστροφίνης, η οποία δεν λειτουργεί σωστά. Η δραστική ουσία στο Translarna, η αταλουρένη, αναμένεται να δρα, επιτρέποντας στον μηχανισμό παραγωγής πρωτεΐνης στα κύτταρα να παρακάμπτει τη γενετική μετάλλαξη, με αποτέλεσμα τα κύτταρα να παράγουν τη λειτουργική πρωτεΐνη δυστροφίνη. Περισσότερες πληροφορίες για το Translarna είναι διαθέσιμες στη σελίδα του φαρμάκου στον ιστότοπο του EMA.

Περισσότερα για τη διαδικασία

Η αίτηση ανανέωσης της άδειας κυκλοφορίας του Translarna αξιολογήθηκε από την Επιτροπή Φαρμάκων για ανθρώπινη χρήση (CHMP) του EMA, η οποία αποτελεί την αρμόδια Επιτροπή για ερωτήματα σχετικά με φάρμακα ανθρώπινης χρήσης και η οποία διαμόρφωσε την αρχική γνωμοδότηση του ΕΜΑ στις 14 Σεπτεμβρίου 2023.

Η εταιρεία που εμπορεύεται το Translarna ζήτησε την επανεξέταση της γνωμοδότησης της CHMP σχετικά με την αίτηση ανανέωσης στις 4 Οκτωβρίου 2023. Έπειτα από τη διενέργεια της επανεξέτασης, η CHMP εξέδωσε την τελική της γνωμοδότηση στις 25 Ιανουαρίου 2024, η οποία διαβιβάστηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τελική, νομικά δεσμευτική, απόφαση.

Στις 24 Μαΐου 2024, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε από την Επιτροπή να εξετάσει περαιτέρω εάν τα διαθέσιμα δεδομένα για το Translarna ήταν επαρκώς ολοκληρωμένα, για να καταλήξει σε συμπέρασμα σχετικά με τη σχέση οφέλους-κινδύνου του φαρμάκου και κατά πόσο τα πρόσθετα δεδομένα σε πραγματικές συνθήκες χρήσης (real world data), τα οποία τέθηκαν ενώπιον της Επιτροπής κατά τη διαδικασία λήψης απόφασης, μπορούν να επηρεάσουν το συμπέρασμα της CHMP σχετικά με το προφίλ οφέλους/κινδύνου του Translarna.

Επιπλέον, έπειτα από την αναιρετική απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 14 Μαρτίου 2024 στην υπόθεση C-291/22 P, ο EMA αποφάσισε να συγκαλέσει μια νέα επιστημονική συμβουλευτική ομάδα νευρολογίας (SAG-N) για το Translarna. Συνεπώς, η αξιολόγηση επανήλθε σε αυτό το στάδιο της αρχικής διαδικασίας ανανέωσης.

Ο EMA θα στείλει τώρα τη γνωμοδότηση της CHMP σχετικά με την αίτηση ανανέωσης στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία θα εκδώσει μια τελική, νομικά δεσμευτική, απόφαση που θα ισχύει σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.

Η εταιρεία που εμπορεύεται την Translarna μπορεί να ζητήσει επανεξέταση εντός 15 ημερών από τη λήψη της γνωμοδότησης.

(ΔΚ/ΓΣ)