Ανακοινωθέντα

Σήμερα, με τον πλέον επίσημο τρόπο, ολοκληρώνεται μια από τις πιο πολύκροτες και πιο χρονοβόρες περιπτώσεις επαναπατρισμού κυπριακών αρχαιοτήτων. Επαναπατρίζονται στον τόπο μας μετά από προσπάθειες του Τμήματος Αρχαιοτήτων, της Εκκλησίας της Κύπρου, της Νομικής Υπηρεσίας και της Πρεσβείας μας στο Βερολίνο, σε συνεργασία με τις αρχές του Κρατιδίου της Βαυαρίας στη Γερμανία, τα τελευταία –είναι η τρίτη φάση όπως ενημερώθηκα από τον κ. Γεωργίου– την τρίτη φάση αρχαιολογικών και εκκλησιαστικών αντικειμένων που εξήχθηκαν παράνομα από την Κύπρο από τον γνωστό σε όλους μας Τούρκο αρχαιοκάπηλο Aydin Dikmen και κατακρατούνταν στο Μόναχο μέχρι την ολοκλήρωση της σχετικής δικαστικής διαδικασίας.

Πριν να αναφερθώ στα αντικείμενα, να μου επιτρέψετε να σημειώσω πως δεν είναι μόνο κυπριακό φαινόμενο, είναι διεθνές φαινόμενο η λεηλασία της θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς οποιασδήποτε χώρας, αλλά ας επικεντρωθούμε στη χώρα μας, την Κύπρο. Αποτελεί μια από τις πλέον τραγικές ανοιχτές πληγές της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής, που δυστυχώς φέτος σηματοδοτείται η θλιβερή 50ή επέτειος. Εκατοντάδες εκκλησίες και αρχαιολογικοί χώροι έχουν λεηλατηθεί και δεκάδες χιλιάδες εκκλησιαστικά κειμήλια και αρχαία αντικείμενα έχουν εξαχθεί παράνομα από την κατεχόμενη μας πατρίδα.

Η καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως δυστυχώς τόσο εύγλωττα έχουν δείξει οι πρόσφατες πολλαπλές πολεμικές συρράξεις, ξεφεύγει από τη σφαίρα της παράπλευρης απώλειας και αποκτά τον χαρακτήρα μιας σκόπιμης εκστρατείας πολιτιστικής και θρησκευτικής κάθαρσης με στόχο την εξάλειψη της ταυτότητας. Τα μνημεία, οι αρχαιολογικοί χώροι, οι κινητές αρχαιότητες μιας χώρας, ο θρησκευτικός της πλούτος, αποτελούν μαρτυρίες της ιστορικής παρουσίας των ανθρώπων στον τόπο. Η εξάλειψη και σκόπιμη καταστροφή τους συνεπώς συγκροτούν μέσο στοχοποίησης των ίδιων των ανθρώπινων κοινωνιών που τα δημιούργησαν, για τις οποίες η κληρονομιά αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της μοναδικής τους ταυτότητας.

Η Κύπρος δυστυχώς γνωρίζει πολύ καλά το αποτέλεσμα μιας τέτοιας στοχευμένης βαρβαρότητας. Η πολιτιστική της κληρονομιά, υλική και άυλη, ο θρησκευτικός μας πλούτος συνεχίζει να αντιμετωπίζει τις καταστροφικές συνέπειες της τουρκικής εισβολής και της επακόλουθης κατοχής σημαντικού τμήματος της πατρίδας μας. Η λεηλασία μουσείων, αρχαίων μνημείων και αρχαιολογικών χώρων, θρησκευτικών μνημείων και συλλογών αρχαιοτήτων στις κατεχόμενές μας περιοχές –που δεν βρίσκονται υπό τον αποτελεσματικό έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας– είναι στις περισσότερες περιπτώσεις μια διαρκής και μη αναστρέψιμη πραγματικότητα με καταστροφικές συνέπειες, και μπορεί ο οποιοσδήποτε πολύ εύκολα να το διακρίνει αν επισκεφθεί τις κατεχόμενες περιοχές.

Ερχόμενος τώρα στο γιατί βρισκόμαστε σήμερα εδώ.

Ο επαναπατρισμός των τελευταίων αντικειμένων της υπόθεσης Dikmen, ο μεγάλος αριθμός επαναπατρισμών και επιστροφών πολιτιστικών αγαθών που έχουμε πετύχει τα τελευταία χρόνια, οι δημοπρασίες αρχαιοτήτων που σε καθημερινή βάση παρακολουθούνται και ελέγχονται από το Τμήμα Αρχαιοτήτων του Υφυπουργείου Πολιτισμού, επιβεβαιώνουν τα όσα έχω προαναφέρει και αποδεικνύουν την παράνομη διακίνηση κυπριακών πολιτιστικών αγαθών στη διεθνή αγορά τέχνης.

Την ίδια στιγμή, οι πληροφορίες που έχουμε για τις παράνομες ανασκαφές που συνεχίζουν δυστυχώς να πραγματοποιούνται στις κατεχόμενες περιοχές αυξάνουν αναπόφευκτα τις πιθανότητες να αποκαλυφθούν αρχαιολογικοί χώροι και να μην διερευνηθούν σωστά και να υπάρξει παράνομη διακίνηση κινητών ευρημάτων, πολλά από τα οποία απομακρύνονται από τη χώρα μας μέσω των παράνομων αεροδρομίων και λιμένων στις κατεχόμενες περιοχές.

Λαμβάνοντας υπόψη το πλαίσιο που προανέφερα, αντιλαμβάνεστε ότι ο κάθε επαναπατρισμός, η κάθε επιστροφή αντικειμένων της πολιτιστικής μας κληρονομιάς στους νόμιμους δικαιούχους τους πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μια έμπρακτη συλλογική επιτυχία όλων των φορέων για διατήρηση και προστασία της πολιτιστικής και θρησκευτικής μας ταυτότητας.

Και ακριβώς επειδή γνωρίζουμε πολύ καλά όλα αυτά που εξελίσσονται στις κατεχόμενες περιοχές, ουσιαστική και έμπρακτη είναι η συμβολή όλων των αρμόδιων υπηρεσιών της Κυπριακής Δημοκρατίας στον αγώνα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς και των πολιτιστικών αγαθών, αφού πρωτοστάτησε στον σχεδιασμό της σχετικής Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Αδικήματα που σχετίζονται με τα Πολιτιστικά Αγαθά, γνωστή και ως Σύμβαση της Λευκωσίας, που υπογράφηκε μέχρι στιγμής από 13 χώρες.

Σήμερα έχουμε την τρίτη φάση του επαναπατρισμού, αλλά δεν ολοκληρώνεται για εμάς η διαδικασία. Αυτή η διαδικασία θα ολοκληρωθεί όταν όλα αυτά –και αναφέρομαι ειδικά όχι στα κινητά, αλλά και αυτή την εικόνα, την οποία σχεδιασμένα έβγαλαν από τον τοίχο μιας εκκλησίας στις κατεχόμενες περιοχές και αντιλαμβάνομαι δεν γνωρίζουμε ακόμη από ποια εκκλησία έχει αφαιρεθεί– τοποθετηθούν πίσω σε μια ελεύθερη και επανενωμένη πατρίδα.

Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλα τα κυβερνητικά τμήματα, το Τμήμα Αρχαιοτήτων, τη Νομική Υπηρεσία, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, το Τμήμα Τελωνείων, την Αστυνομία και το Υπουργείο Εξωτερικών, φυσικά την Εκκλησία της Κύπρου και όλους τους άλλους φορείς και ιδιώτες, όπως την κα Τασούλα Χατζηττοφή, που με τις κοινές τους συλλογικές προσπάθειες και τις συνέργειες που αναπτύσσουν, γίνονται τροχοπέδη στο ξεπούλημα της κληρονομιάς μας και αντιστέκονται στην προσπάθεια για αλλοίωση της θρησκευτικής και πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου μας, για την οποία είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι.

Σας ευχαριστώ.

(ΡΜ/ΑΦ/ΜΣ)