Ανακοινωθέντα

Με αιθήματα βαθιάς συγκίνησης και δέους βρισκόμαστε στον ιερό αυτό χώρο, για να τελέσουμε το ετήσιο μνημόσυνο των ηρώων της Κοινότητας Ψιμολόφου, που θυσίασαν ό,τι πολυτιμότερο είχαν για την υπεράσπιση της δημοκρατίας και της ελευθερίας της Κύπρου μας. Προσευχόμαστε, την ίδια ώρα, για την ανεύρεση και τη διακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων της Κοινότητας και ολόκληρης της Κύπρου.

Συμπληρώνονται φέτος 60 χρόνια από τα τραγικά γεγονότα της Τηλλυρίας, όταν η Εθνική Φρουρά και εθελοντές κλήθηκαν να αποκαταστήσουν την τάξη στην περιοχή Κοκκίνων-Μανσούρας και να αποτρέψουν την επιχείρηση απόβασης του τουρκικού στρατού στην περιοχή της Τηλλυρίας.

Στις άνισες και ανίερες μάχες της Τηλλυρίας η Κοινότητα της Ψιμολόφου δήλωσε παρούσα. Ο Γρηγόρης Νικόλα Λουβιάς, 20 ετών τότε, γιός του Νικόλα και της Μαρίτσας, υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία στο 216 Τάγμα Πεζικού. Κλήθηκε να υπερασπιστεί την ακεραιότητα και την ελευθερία της πατρίδας μας στις μάχες τις Τηλλυρίας και στις 8 Αυγούστου του 1964, όταν τα τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη σκόρπιζαν τον θάνατο εκτοξεύοντας βόμβες και ρουκέτες και πλήττοντας άμαχο πληθυσμό έπεσε μαχόμενος, προσφέροντας στην Κύπρο την ίδια τη ζωή του.

Άδικα και ξαφνικά κόπηκε το νήμα της ζωής του εικοσάχρονου Κυριάκου Θεοφάνους Κωνσταντίνου, ο οποίος κατέληξε στο νοσοκομείο στις 9 Ιουλίου 1968, μετά από τον σοβαρό τραυματισμό στο πολύνεκρο δυστύχημα που έγινε στην περιοχή «Άσπρη Μούττη» και στο οποίο έχασαν τη ζωή τους ακαριαία άλλοι τέσσερις εθνοφρουροί. Σε εκτενείς αναφορές στον Τύπο της εποχής, περιγράφεται η τραγικότητα του δυστυχήματος και το δράμα των συγγενών. Σαν από αρχαία τραγωδία, 21 λεβέντες, ανάμεσά τους και ο Κυριάκος, γεμάτοι ενθουσιασμό που θα συναντούσαν ξανά τις οικογένειές τους και με όνειρα για τη ζωή που τους περίμενε, μετέβαιναν για να παραλάβουν το απολυτήριό τους, εκείνο το μαύρο πρωινό, που έμελλε να στερήσει τη ζωή σε ορισμένα από τα παλληκάρια και να χαράξει τις ψυχές των υπόλοιπων για πάντα.

Κυρίες και κύριοι,

Η θυσία των ηρώων μας στις μάχες της Τηλλυρίας δεν ήταν αρκετή, για να σταματήσει τα σχέδια της Τουρκίας για επέκταση στο νησί. Δέκα χρόνια μετά τα γεγονότα του 1964, γράφτηκε η μελανότερη στιγμή της σύγχρονης Ιστορίας του Κυπριακού Ελληνισμού. Ο βίαιος ξεριζωμός και η απώλεια των περιουσιών, η σύληση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και η καταστροφή των θρησκευτικών μας μνημείων, οι χιλιάδες των προσφύγων, οι εκατοντάδες νεκροί μας και οι δεκάδες αγνοούμενοι, έρχονται στη μνήμη μας, για να μας υπενθυμίζουν τις δραματικές μέρες του καλοκαιριού του 1974 και την ευθύνη που έχουμε για άρση των τετελεσμένων που δημιουργεί η συνεχιζόμενη τουρκική κατοχή.

Τραγικότερη πτυχή του Κυπριακού αποτελεί το ανθρωπιστικό ζήτημα των αγνοουμένων μας. Πενήντα χρόνια μετά, σε ένα κράτος, που εδώ και 20 χρόνια είναι μέρος της μεγάλης ευρωπαϊκής οικογένειας, δεκάδες οικογένειες ζουν καθημερινά με τον προσμονή της επιστροφής των αγαπημένων τους προσώπων. Στην ευρωπαϊκή Κύπρο, την προσπάθεια για τη διακρίβωση της τύχης και του τελευταίου αγνοουμένου εμποδίζει η άρνηση της τουρκικής πλευράς να συνεργαστεί και να υποδείξει σημεία ταφής, δίνοντας επιτέλους ένα τέλος στην αγωνία των οικείων τους.

Με αυτή την προσμονή και τη θλίψη έφυγαν από τη ζωή οι συγγενείς του Νίκου Χρυσάνθου και του Στέλιου Γεώργιου Ππασιά, των δύο παλληκαριών της Ψιμολόφου που υπηρέτησαν στις τάξεις του 306 Τάγματος Πεζικού.

Ο Νίκος Χρυσάνθου, 27 ετών τότε, γιός του Χρύσανθου και της Μυροφόρας, βρισκόταν στο ξεκίνημα της ζωής του, νυμφευμένος με έναν γιο, τον Χρύσανθο, μόλις δύο ετών, όταν στο κάλεσμα της πατρίδας δήλωσε παρών. Νέος και δραστήριος, είχε ολοκληρώσει τη φοίτησή του στο σχολείο Terra Santa και εργαζόταν στο κυβερνητικό ταχυδρομείο της Λευκωσίας. Τα ίχνη του χάθηκαν κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης της τουρκικής εισβολής, όταν βρέθηκε στην πρώτη γραμμή των μαχών. Έκτοτε ουδείς γνώριζε πού βρισκόταν. Δεκαετίες μετά, τα οστά του βρέθηκαν στο χωριό Τέμπλος και ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο DNA. Η κηδεία του έγινε 48 χρόνια μετά, το 2022, όπως ακριβώς του άρμοζε, με τιμές ήρωα.

Παράλληλη ήταν και η πορεία του Στέλιου Γεώργιου Ππασιά, ο οποίος γεννήθηκε το 1945 στην Ψιμολόφου, με γονείς τον Γεώργιο και την Αντιγόνη. Κατατάγηκε έφεδρος στο 306 Τάγμα Πεζικού. Βρέθηκε με τους συμπολεμιστές του στην περιοχή της Μιας Μηλιάς, όπου μετά από σκληρές και άνισες μάχες ενάντια στον ισχυρότερο στρατό του Αττίλα, διατάχθηκαν να υποχωρήσουν προς το Παλαίκυθρο. Εκεί, εγκλωβίστηκαν από τους Τούρκους και ο Στέλιος έκτοτε αγνοείτο. Τα οστά του εντοπίστηκαν στο Παλαίκυθρο και ταυτοποιήθηκαν με τη μέθοδο DNA. Η κηδεία του πραγματοποιήθηκε τον Μάιο του 2021, με τιμές που αξίζουν σε ένα άξιο και φιλόπατρη τέκνο.

Παρά τις συνεχείς προσπάθειες και το πνεύμα συνεργασίας που επιδεικνύει η ελληνοκυπριακή πλευρά, για τον εντοπισμό σημείων ταφής και τη στήριξη του έργου της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοουμένους, η ανταπόκριση δεν είναι η ίδια από την τουρκική πλευρά. Δυστυχώς, πολλές οικογένειες παραμένουν ακόμα στο σκοτάδι και ζουν με την αβεβαιότητα, αναμένοντας κάποιο στοιχείο για την τύχη των αγαπημένων τους και με τον φόβο ότι δεν θα αντικρύσουν ξανά τους ανθρώπους τους.

Τη μετέωρη αυτή κατάσταση βιώνει επί 50 χρόνια η οικογένεια του Ευγένιου και του Χρίστου Χρυσοστόμου, δύο από τα έξι παιδιά του Χρυσόστομου και της Αφροδίτης, η τύχη των οποίων εξακολουθεί να αγνοείται. Τα δύο αδέλφια κατατάγηκαν στις 20 Ιουλίου του 1974 στο 306 Τάγμα Πεζικού στο Νέο Χωριό Κυθρέας. Το βράδυ της ίδιας μέρας μεταφέρθηκαν στην περιοχή του Αγίου Γεωργίου στην Κερύνεια για αναχαίτιση των Τούρκων εισβολέων. Μετά από σκληρές μάχες, έλαβαν οδηγίες για οπισθοχώρηση προς οποιαδήποτε κατεύθυνση. Ο Ευγένιος και ο Χρίστος μετακινήθηκαν προς την Λάπηθο μαζί με άλλους συναγωνιστές τους, με σκοπό να φύγουν προς τις ελεύθερες περιοχές. Αυτή ήταν η τελευταία φορά που έδειξαν σημάδια ζωής. Από τότε, χάθηκαν τα ίχνη τους.

Κυρίες και κύριοι,

Για 50 χρόνια υπομένουμε τις συνέπειες της προσφυγιάς και του ξεριζωμού, μνημονεύουμε τους νεκρούς μας και βιώνουμε το δράμα των αγνοουμένων. Για 50 χρόνια, οι προσπάθειές μας για εξεύρεση μιας λειτουργικής και βιώσιμης λύσης στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας προσκρούουν στην αδιάλλακτη στάση της τουρκικής πλευράς και στα όσα απαράδεκτα αξιώνει περί λύσης δύο κρατών. Τα τετελεσμένα που η Τουρκία επιχειρεί να δημιουργήσει στο νησί και η παρούσα κατάσταση πραγμάτων δεν αποτελούν επιλογή και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να είναι το μέλλον της πατρίδας και του λαού μας.

Παρά τις αντιξοότητες και την άρνηση της τουρκικής πλευράς να συνεργαστεί, η ελληνοκυπριακή πλευρά, διά του Προέδρου της Δημοκρατίας, παραμένει προσηλωμένη στην προσπάθεια για επάνοδο στον διάλογο. Επιδιώκουμε με στοχυεμένες κινήσεις την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων και την επίτευξη λύσης στο Κυπριακό στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου και του Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου, που θα διασφαλίζει τις θεμελιώδεις ελευθερίες και τα δικαιώματα ολόκληρου του κυπριακού λαού.

Στόχος μας είναι να προσφέρουμε τη δυνατότητα σε όλους τους νόμιμους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας να ζήσουν σε συνθήκες ειρήνης και ασφάλειας. Να δημιουργήσουμε για τους νέους μας και τις μελλοντικές γενιές την προοπτική να συνυπάρξουν σε περιβάλλον ευημερίας και ανάπτυξης.

Αντιλαμβανόμενοι πλήρως την ευθύνη και το χρέος μας απέναντι σε όσους θυσίασαν τη ζωή τους για την ανεξαρτησία της χώρας μας, οφείλουμε με ενότητα, ομοψυχία και αποφασιστικότητα να συνεχίσουμε τον αγώνα μας για μια πατρίδα χωρίς κατοχικό στρατό και παρουσία εγγυητικών δυνάμεων. Για μια Κύπρο απαλλαγμένη από την κατοχή, επανενωμένη και ειρηνική.

Αγαπητοί φίλοι,

Καθώς τιμούμε σήμερα τη μνήμη των παλληκαριών της Κοινότητας Ψιμολόφου που δήλωσαν παρόντες στους ιστορικούς αγώνες της πατρίδας μας, επαναλαμβάνουμε το χρέος που έχουμε απέναντί τους να μην ξεχάσουμε τη θυσία τους και να διατηρήσουμε ζωντανά τα ιδανικά, για τα οποία αγωνίστηκαν. Μόνο έτσι θα δικαιώσουμε τον αγώνα και τη θυσία τους.

Ας είναι αιώνια η μνήμη τους. Σας ευχαριστώ.

(ΜΚυ)