Ανακοινωθέντα

Με αισθήματα βαθιάς συγκίνησης και ευλάβειας βρισκόμαστε στον ιερό αυτόν χώρο, για να αποτίνουμε ελάχιστο φόρο τιμής προς τους ήρωες του Εθνικοαπελευθερωτικού μας Αγώνα Χαράλαμπο Πεττεμερίδη και Ανδρέα Πατσαλίδη, που έπεσαν στον Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59, υπερασπιζόμενοι την ανεξαρτησία της πατρίδας μας.

Όταν οι σειρήνες σήμαναν εκείνο το πρωινό της 1^ης Απριλίου 1955, όλος ο κυπριακός λαός ξύπνησε με τη γλυκιά προσμονή της λευτεριάς. Άνθρωποι κάθε ηλικίας και από κάθε κοινωνικό υπόβαθρο, με πρωτοστάτες τους νέους και τους μαθητές, ρίχθηκαν στη μάχη, ο καθένας από το δικό του μετερίζι με μοναδικό σκοπό να απαλλαχθούν από τα δεσμά του αγγλικού ζυγού.

Η Κοινότητα Κανναβιών δεν θα μπορούσε να απουσιάσει από τις λαμπρότερες στιγμές του Κυπριακού Ελληνισμού. Με όλα τα μέσα που διέθεταν, οι Κανναβιώτες δήλωσαν παρόντες και βοήθησαν στον εθνικό αγώνα.

Ο Ανδρέας Πατσαλίδης, γεννημένος και μεγαλωμένος στα Καννάβια, ολοκλήρωσε τη φοίτησή του στο σχολείο της Κοινότητας και εργάστηκε αργότερα στον Αμίαντο. Από νωρίς εκδήλωσε το ανήσυχο πνεύμα του και κατά την περίοδο που εργαζόταν στον Αμίαντο, υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά στελέχη της τοπικής συντεχνίας. Λίγους μήνες μετά την έναρξη του Αγώνα της ΕΟΚΑ, τον Νοέμβριο του 1955, ο Ανδρέας, ένας από τους πρώτους μαχητές της Οργάνωσης, συντάχθηκε με την ομάδα του ήρωα Χρίστου Τσιάρτα στην ενέδρα στον δρόμο Κακοπετριάς-Σπηλιών. Συνεργάστηκε με τους τοπικούς υπεύθυνους της Οργάνωσης και τις αντάρτικες ομάδες της περιοχής του και πήρε μέρος μαζί με τον ήρωα Κώστα Αναξαγόρα στην αφαίρεση ασυρμάτων από τον δασικό σταθμό Πλατανιών και αργότερα στην επίθεση εναντίον του Σταθμού.

Μαζί με τη σύζυγό του Ειρήνη πρόσφεραν το σπίτι τους στο Κούρδαλι ως κέντρο διανομής πολεμοφοδίων, τα οποία διοχέτευαν στους τομείς Πιτσιλιάς, Τροόδους και Μαραθάσας, ενώ συχνά φιλοξενούσαν και έκρυβαν αντάρτες. Μια από αυτές τις ομάδες, που βρέθηκε στο σπίτι του Ανδρέα και της Ειρήνης στις 20 Ιουνίου του 1958, είχε ως αποστολή την ανατίναξη γέφυρας με τη χρήση νάρκης. Προσπαθώντας να ετοιμαστούν για την αποστολή τους, η νάρκη εξερράγη στα χέριά τους, οδηγώντας τον Αντρέα και τους συναγωνιστές του στον θάνατο. Ως από θαύμα, η σύζυγός του, που ήταν τότε στον τέταρτο μήνα της εγκυμοσύνης της, με τη μόλις 16 μηνών κόρη τους Μαρία γλίτωσαν από τον θάνατο.

Παιδί πολύτεκνης οικογένειας, με άλλα εφτά αδέλφια, ο Χαράλαμπος Πεττεμερίδης ρίχθηκε από πολύ μικρός στη βιοπάλη. Εργαζόταν στα μεταλλεία του Αμιάντου, καθώς και σαν παντοπώλης στον Αμίαντο και τραπεζοκόμος στην Κερύνεια, όπου τον βρήκε η έναρξη του Αγώνα της ΕΟΚΑ. Έχοντας στην ψυχή και την καρδιά του την αγάπη για την Ελλάδα και την οικουμενική αξία της ελευθερίας, εντάχθηκε στον Αγώνα από νωρίς και αργότερα συνέχισε τη δράση του στην περιοχή Σπηλιών-Αμιάντου. Συνεργαζόταν στενά με τους αντάρτες της περιοχής, τους οποίους φιλοξενούσε σε κρησφύγετο που κατασκεύασε στο σπίτι του. Στο ίδιο εκείνο κρησφύγετο ήταν που φιλοξένησε τον Σταυραετό, Γρηγόρη Αυξεντίου, όταν τον Δεκέμβριο του 1955 είχε δώσει την ιστορική μάχη των Σπηλιών και βοήθησε τον Αρχηγό της ΕΟΚΑ, Διγενή, να διαφύγει από τον αγγλικό κλοιό.

Ο Χαράλαμπος υπήρξε σύνδεσμος και τροφοδότης των ομάδων των ανταρτών που δρούσαν στην περιοχή των Κανναβιών. Τον Ιούνιο του 1958, η δράση του προδόθηκε, συνελήφθη και κρατήθηκε για 35 μέρες στα ανακριτήρια των Πλατρών, όπου και υπέστη φριχτά βασανιστήρια. Δεν λύγισε όμως και μόλις οι Άγγλοι τον άφησαν ελεύθερο, εκείνος συνέχισε τη δράση του. Γνωρίζοντας πως οι Άγγλοι τον αναζητούσαν, ο Ξέρξης της ΕΟΚΑ, όπως ήταν το ψευδώνυμό του, δεν έμεινε στο χωριό του, αλλά ενώθηκε στα βουνά με τις άλλες ομάδες ανταρτών, όπου κατασκεύασαν κρησφύγετο.

Στις 6 Οκτωβρίου 1958, εκτελώντας εντολή, με τους συναγωνιστές του έστησαν ενέδρα εναντίον των Άγγλων στην τοποθεσία Μούττη του Σαράντι, μεταξύ των χωριών Σπήλια και Λαγουδερά. Με τα λιγοστά πολεμοφόδια, κατάφεραν να τοποθετήσουν νάρκη που έπληξε δύο στρατιωτικά αυτοκίνητα με Άγγλους. Κατά την υποχώρησή του, ο Πεττεμερίδης κτυπήθηκε θανάσιμα από τα πυρά στρατιωτών τρίτου αυτοκινήτου, που πλησίαζε με σβησμένα φώτα, για να μην γίνει αντιληπτό. Το σώμα του ήρωα βρέθηκε την επόμενη μέρα και μεταφέρθηκε στο χωριό του, όπου τάφηκε με τις πρέπουσες τιμές στο σημείο που βρίσκονται σήμερα οι ανδριάντες του Ανδρέα Πατσαλίδη και του Χαράλαμπου Πεττεμερίδη. Η σύζυγός του Ελένη Στυλιανού Πεττεμερίδη είχε επίσης ουσιαστική συμμετοχή στον ιερό αγώνα των Ελλήνων της Κύπρου για ανεξαρτησία και ελευθερία.

Κυρίες και κύριοι,

Τον Αγώνα της ΕΟΚΑ διαδέχθηκε η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1960. Τα χρόνια που ακολούθησαν της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας ήταν για την πατρίδα μας ταραχώδη. Ο εθνικός διχασμός και τα γεγονότα του 1963-64 οδήγησαν σε ένα άλλο πρωινό, εκείνο της 20^ης Ιουλίου του 1974, οπότε οι σειρήνες ήχησαν ξανά και το βιβλίο της Κύπρου μας άνοιξε, για να γραφτούν οι μελανότερες σελίδες της Ιστορίας του τόπου μας.

Μισό αιώνα μετά, η πολύπαθη πατρίδα μας βιώνει ακόμα τις συνέπειες της τουρκικής εισβολής και της συνεχιζόμενης κατοχής. Πενήντα χρόνια μετά και ο κυπριακός λαός εξακολουθεί να στερείται τις βασικές του ελευθερίες, τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματά του και τις περιουσίες του και μνημονεύει τους νεκρούς του. Πενήντα χρόνια μετά, δεκάδες οικογένειες αναζητούν τους αγαπημένους τους και κηδεύουν τα παιδιά τους, σε ένα από τα μεγαλύτερα ανθρωπιστικά δράματα της σύγχρονης Ιστορίας.

Η στασιμότητα των τελευταίων ετών λειτουργεί αρνητικά στην προσπάθεια για επίλυση του Κυπριακού. Η αδιάλλακτη στάση της Τουρκίας και της τουρκοκυπριακής πλευράς, η εμμονή τους σε λύση δύο κρατών, με κυριαρχική ισότητα, δεν μπορεί και δεν θα γίνει αποδεκτή. Η ελληνοκυπριακή πλευρά παραμένει προσηλωμένη στην επίτευξη μιας λύσης βιώσιμης και λειτουργικής, μιας λύσης που θα διασφαλίζει συνθήκες ειρήνης, ασφάλειας, σταθερότητας και ευημερίας για όλους τους νόμιμους κατοίκους της χώρας μας.

Σε αυτόν τον στόχο επικεντρώνονται οι προσπάθειες του Προέδρου της Δημοκρατίας, με κύρια επιδίωξη την επιστροφή στον διάλογο, στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου λύσης και στη βάση των αρχών και των αξιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Διεθνούς Δικαίου. Οι πρωτοβουλίες και οι στοχευμένες και συγκεκριμένες ενέργειες των τελευταίων μηνών έφεραν καρπούς και έχει οριστεί άτυπη συνάντηση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη στη Νέα Υόρκη.

Προσερχόμαστε στη συνάντηση χωρίς να τρέφουμε υπέρμετρες προσδοκίες, με συγκρατημένη αισιοδοξία για την προοπτική επανέναρξης των διαβουλεύσεων. Αναγνωρίζουμε πως για να επιτευχθεί ο στόχος μας, απαιτείται να υπάρξουν συγκλίσεις. Χρειάζεται η τουρκοκυπριακή πλευρά να εγκαταλείψει τις παράλογες απαιτήσεις της και να προσέλθει με θετική βούληση για συζήτηση επί των συμφωνηθέντων. Μόνο με αποφασιστικότητα και βούληση και από τις δύο πλευρές θα μπορέσουμε να καταλήξουμε σε μια λύση του κυπριακού προβλήματος και να δημιουργήσουμε για τα παιδιά μας το μέλλον που οραματιζόμαστε.

Κυρίες και κύριοι,

Η ομοψυχία και η ενότητα που χαρακτήρισε τον Αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59 αποτελούν τον φάρο που καθοδηγεί τα βήματά μας και την προσπάθειά μας για επανένωση του τόπου μας. Η απελευθέρωση της πατρίδας μας είναι ο μόνος τρόπος να δικαιώσουμε την ηρωική θυσία του Χαράλαμπου, του Ανδρέα και των τιμημένων αγωνιστών μας.

Ο αγώνας μας θα συνεχιστεί μέχρι την ημέρα εκείνη που θα μνημονεύσουμε τους ήρωές μας σε μια Κύπρο ελεύθερη και ειρηνική.

Τιμή και δόξα σε αυτούς που έθεσαν το ιδανικό της δημοκρατίας υπεράνω όλων και με ανιδιοτέλεια και θάρρος πρόσφεραν τη ζωή τους για την ανεξαρτησία της πατρίδας μας.

Αιωνία ας είναι η μνήμη τους.

(ΜΚυ/ΓΣ)