Ανακοινωθέντα

Εκπροσώπηση Προέδρου Κυπριακής Δημοκρατίας 

Κατά τον Paul Samuelson, έναν από τους μεγαλύτερους οικονομολόγους του 20ου αιώνα, το σημαντικό δεν είναι ποιος γράφει τους νόμους ενός κράτους, αλλά ποιος γράφει τα βιβλία των οικονομικών. Ένας άλλος μεγάλος οικονομολόγος του 19ου αιώνα, ο μεταρρυθμιστής της οικονομικής σκέψης Alfred Marshall, όρισε ότι η Οικονομική Επιστήμη είναι η μελέτη του ανθρώπου στις καθημερινές ασχολίες της ζωής. Σίγουρα αυτό επιβεβαιώνεται και ισχύει μέχρι σήμερα.

Η Οικονομική Επιστήμη είναι η μελέτη του τρόπου, με τον οποίο η κοινωνία διαχειρίζεται τους σπανίζοντες πλουτοπαραγωγικούς πόρους της. Αναπόδραστα, όμως, εμπεριέχει και το στοιχείο της κοινωνικής δικαιοσύνης, δηλαδή της δυνατότητας της δίκαιης κατανομής της ευημερίας μεταξύ των μελών της κοινωνίας.

Κύριε Γενικέ Γραμματέα του ΑΚΕΛ, φίλε Στέφανε,

Σε ευχαριστώ για την πρόσκληση να απευθύνω χαιρετισμό στο Φόρουμ για την οικονομία που για τρίτη χρονιά οργανώνει το ΑΚΕΛ και δεύτερη φορά που μού δίνεται η ευκαιρία να παρευρεθώ και να μιλήσω σε αυτή τη σημαντική εκδήλωση ως Υπουργός Οικονομικών, γεγονός που αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για μένα.

Απευθύνω επίσης τα συγχαρητήριά μου για αυτή την πρωτοβουλία, η οποία τείνει –και θα ήταν χρήσιμο κατά την άποψή μου, στον βαθμό που αυτή μπορεί να μετρήσει– να καταστεί μόνιμος θεσμός.

Γιατί την ώρα που ο πολιτικός διάλογος στον τόπο μας αναλώνεται σε αιχμές και κτυπήματα κάτω από τη μέση, διανθισμένος με λαϊκισμό και άρνηση, με απουσία γόνιμης και παραγωγικής κριτικής για την κοινωνική και οικονομική κατάσταση στον τόπο μας, το Φόρουμ για την Οικονομία προβάλλει ως μια μικρή όαση ελεύθερου διαλόγου, ανταλλαγής απόψεων και προβληματισμού μεταξύ αξιόλογων συνομιλητών.

Σε αυτό το σημείο δράττομαι της ευκαιρίας να αντιγράψω τον αείμνηστο Χρήστο Γιανναρά, από τους σημαντικότερους Έλληνες διανοητές, λέγοντας ότι η καθημερινή «υπερπληροφόρηση» του λαού αποδεικνύεται η καλύτερη μέθοδος για την παραπληροφόρησή του. Την πραγματική εικόνα της χώρας δεν τη δίνουν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, την ψηλαφεί ο πολίτης στην καθημερινότητά του και την επαληθεύει με την ανταλλαγή της πείρας στις ιδιωτικές συζητήσεις.

Το σίγουρο είναι ότι πολιτικός λόγος δεν μπορεί να υπάρξει όταν η πολιτική απομονώνεται από το κοινωνικό σώμα και το αντιμετωπίζει μόνο σαν πεδίο καλλιέργειας τεχνητών εντυπώσεων. Πολιτικός λόγος γεννιέται μόνο όταν η ουσιαστική ποιότητα μιας κοινωνίας εκβάλλει, άμεσα ή έμμεσα, στην πολιτική.

Η παγκοσμιοποιημένη οικονομία βρίσκεται σε μια χρονική συγκυρία όπου επικρατούν οι πολεμικές συρράξεις, οι αγριότητες, οι βίαιες ή εξ’ ανάγκης μετακινήσεις πληθυσμών και ο απόλυτος εξευτελισμός της αξίας της ανθρώπινης ζωής.

Οι παγκοσμιοποιημένες κοινωνικές και οικονομικές πολιτικές όχι μόνο δεν φαίνεται να μπορούν να δώσουν λύσεις, αλλά είναι πλέον ψηλαφητές οι πολλές αντιφάσεις που τη χαρακτηρίζουν. Δεν είναι αντίφαση όταν σχεδιάζονται φιλόδοξες πολιτικές πράσινης μετάβασης, περιβαλλοντικής προστασίας και πολιτικές αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, αλλά την ίδια ώρα τα σύγχρονα οπλικά συστήματα ισοπεδώνουν πόλεις, καταστρέφουν υποδομές, καταστρέφουν δάση, μολύνουν λίμνες και –το χειρότερο– αιωρείται πυρηνική απειλή;

Δεν είναι αντίφαση όταν στο πλαίσιο παγκοσμιοποιημένων πολιτικών που στοχεύουν σε ελευθεροποίηση, σε συνένωση αγορών και ενίσχυση ανταγωνιστικών συνθηκών και ελεύθερης διακίνησης, την ίδια ώρα μπαίνουν δασμοί, μπαίνουν κυρώσεις και πνίγεται κόσμος κατά τις θαλάσσιες μετακινήσεις, ψάχνοντας για μια καλύτερη ζωή και ένα πιο φωτεινό μέλλον;

Πώς συνάδει η πρωτοβουλία σημαντικών χωρών και όλης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μια παγκοσμιοποίηση που θα επιφέρει βελτίωση του επιπέδου ευημερίας των λαών με τη διαμόρφωση συνθηκών που οδηγούν σε νέα μπλοκ κρατών, που δημιουργούν όχι μόνο τριγμούς στην πορεία για παγκοσμιοποίηση, αλλά και δημιουργούνται δυνητικοί κίνδυνοι αντιπαράθεσης που είναι δυνατόν να επαναφέρουν ισορροπίες τρόμου, παλαιότερων εποχών;

Προφανώς αναφέρομαι στους BRICS, με μέλη σήμερα 10 μεγάλα και σημαντικά τόσο οικονομικά όσο και γεωπολιτικά κράτη, που ίδρυσαν τη Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα και έχουν χρηματοδοτήσει σχεδόν 100 έργα με ποσό 33 δις δολάρια, που αντιπροσωπεύουν το 47,6% της συνολικής παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου και έχουν πληθυσμό πέραν των 2,5 δις, περίπου το 30% του παγκόσμιου πληθυσμού. Ενώ, το συνολικό μερίδιό τους στην παγκόσμια αγορά ξεπερνά το 33% που ισοδυναμεί με 26,5 τρισεκατομμύρια δολάρια.

Κρίσιμα ερωτήματα για όλες αυτές τις γεωπολιτικές εξελίξεις και πιο κρίσιμες οι απαντήσεις που κατά την άποψή μου εμπίπτουν στη θεματική του Φόρουμ Οικονομίας: «Δυνατή Οικονομία για Όλους: Βιώσιμη-Κοινωνικά Προσανατολισμένη».

Δεν είναι δυνατό μια μικρή ανοικτή οικονομία κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που την έταξε η γεωγραφία να βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο και σταυροδρόμι λαών, να λειτουργεί ως να ευρίσκεται σε αποστειρωμένο περιβάλλον, χωρίς να δέχεται άμεσες επιδράσεις, θετικές ή αρνητικές. Επομένως, επίκαιρος ο οικονομολόγος Marshall για την έννοια της οικονομικής επιστήμης, που έχω προαναφέρει, και ιδιαίτερα το αξίωμα της δυνατότητας κατανομής της ευημερίας μεταξύ των μελών της κοινωνίας.

Η οικονομία της Ευρωζώνης βρίσκεται σήμερα σε μια ιδιαίτερα άσχημη και ανησυχητική κατάσταση, ιδιαίτερα οι μεγάλες χώρες που αποτελούν τις ατμομηχανές της ευρωπαϊκής οικονομίας και κατ’ επέκταση της κοινωνικής ευημερίας, όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Ισπανία.

Εμείς, ως πλήρες κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν έχουμε άλλη επιλογή παρά να εφαρμόζουμε μια συνετή, προσεκτική, προληπτική και ισορροπημένη οικονομική πολιτική, για να διασφαλίσουμε τη χρηματοοικονομική σταθερότητα και τη φυσική επιβίωση σε μια πατρίδα που για 50 χρόνια βρίσκεται μοιρασμένη από στρατιωτική κατοχή και μόνιμη απειλή.

Οι όποιες οικονομικές πολιτικές πρέπει να έχουν έντονο κοινωνικό χαρακτήρα και ιδιαίτερα στις μικρές χώρες, στις ανοικτές οικονομίες όπου άμεσα μπορούν να επηρεαστούν από τις αρνητικές εξελίξεις, όπως η Κύπρος. Η οικονομική πολιτική που σχεδιάζει και υλοποιεί η Κυβέρνησή μας είναι μια ανθρωποκεντρική πολιτική που νοιάζεται για τις ευάλωτες ομάδες, για τη μεσαία τάξη, αλλά νοιάζεται και για τις επόμενες γενιές που δεν έχουμε τη νομιμοποίηση να τις φορτώσουμε με πρόσθετα χρέη και πρόσθετα μνημόνια.

Ο μέσος όρος της φτώχειας στην ευρωζώνη είναι 21,4% και ακόμα ψηλότερος στις μεγάλες πλούσιες χώρες, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία. Η Κύπρος βρίσκεται στο 13,9% του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας, με στοιχεία του 2023, ο τρίτος χαμηλότερος δείκτης στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Το κόστος ενέργειας στην Κύπρο είναι 29,9 σεντ/Khw και είναι όντως ψηλό. Στη Γερμανία όμως η τιμή της ενέργειας είναι 39,9 σεντ την κιλοβατώρα, στη Γαλλία 30,5 σεντ την κιλοβατώρα, στην Ιταλία 32,14 και στο Βέλγιο 38,8 σεντ την κιλοβατώρα.

Η Κυβέρνηση αναγνωρίζει τα προβλήματα που ταλανίζουν την κοινωνία μας και δεν επαναπαύεται επειδή οι στατιστικές συγκρίσεις μας τοποθετούν ίσως πιο θετικά από άλλους. Γι’ αυτό, παρά και τις κακές βαριές κληρονομιές που βρήκαμε μπροστά μας, από τον πρώτο μήνα της Διακυβέρνησης υλοποιούμε πολύ σημαντικά μέτρα κοινωνικής πολιτικής, που είναι ιδιαίτερα δύσκολο να συναντήσει κάποιος σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα αυτή τη συγκυρία.

Δέχομαι ότι ίσως να μην έχουν δώσει, τα μέτρα της κυβέρνησης, μόνιμες λύσεις. Δεν είναι εύκολες όμως οι μόνιμες λύσεις, μεταξύ των ευρωπαϊκών υποχρεώσεων και κανόνων που έχουμε υποχρέωση να τηρούμε και μεταξύ των ραγδαία εξελισσόμενων γεωπολιτικών εξελίξεων και πολεμικών συρράξεων, αλλά ούτε πρέπει να μεταθέσουμε βάρος στις μελλοντικές γενιές.

Μέχρι σήμερα έγινε μια τεράστια προσπάθεια ανακούφισης στους μη προνομιούχους συμπολίτες μας μέσα από ευαίσθητες οικονομικές πολιτικές. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι η ισορροπημένη και ανθρωποκεντρική, αλλά ταυτόχρονα συνετή δημοσιονομικά οικονομική πολιτική θα συνεχιστεί, έχοντας ευήκοον ους στα αιτήματα της κοινωνίας, στις απόψεις και εισηγήσεις της πολιτικής ζωής του τόπου και των κοινωνικών εταίρων, σε μια προσπάθεια μιας πιο μόνιμης λύσης.

Δεν δικαιολογείται κανένας εφησυχασμός. Το στοίχημα είναι να διατηρήσουμε τους καλούς δείκτες της οικονομίας μας, για να έχουμε τη δυνατότητα συνέχισης της στοχευμένης κοινωνικής πολιτικής. Επίσης, είναι καθοριστικής σημασίας ο εμπλουτισμός του οικονομικού μας μοντέλου.

Ο εμπλουτισμός του οικονομικού μας μοντέλου πρέπει να διέπεται από μια ισόρροπη οικονομική αναπτυξιακή πολιτική. Πρέπει η ανάπτυξη να προέρχεται και από νέους παραγωγικούς τομείς, αλλά πρέπει να επαναφέρουμε την προσοχή μας και σε παραδοσιακούς τομείς, όπως ο πρωτογενής τομέας, η γεωργία και η κτηνοτροφία, με εστίαση στη δημιουργία συνεργειών, σύγχρονων μεθόδων παραγωγής, και κυρίως εξαγωγικού χαρακτήρα. Θα επικεντρώσουμε την προσοχή μας, το επόμενο διάστημα, στον σχεδιασμό και στη δημιουργία συνθηκών που διευκολύνουν κοινές επενδύσεις κυπρίων και ξένων επενδυτών, σε επενδύσεις όμως που δημιουργούν υποδομές, νέες παραγωγικές μονάδες και αμειπτικές θέσεις απασχόλησης, ενθαρρύνοντας τον εξαγωγικό προσανατολισμό.

Παράλληλα, θα πρέπει να συνεχιστεί η στήριξη των παραδοσιακών τομέων της οικονομίας με τη μεγαλύτερη συμβολή στο ΑΕΠ, όπως ο Τουρισμός, η Ναυτιλία, το Λιανικό Εμπόριο και οι Επαγγελματικές Υπηρεσίες, για να διασφαλιστεί περαιτέρω η βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς τους.

Φίλε Στέφανε,

Κυρίες και κύριοι,

Τελειώνοντας, θέλω να σας ευχαριστήσω για την υπομονή σας να με ακούσετε, να ευχηθώ επιτυχία στο συνέδριό σας και εύχομαι να δημιουργηθεί ο προβληματισμός εκείνος που να φέρει στην επιφάνεια παραγωγικές και γόνιμες απόψεις και εισηγήσεις.

Ευχαριστώ.

(ΑΦ/ΜΣ)