Ανακοινωθέντα

Αγαπητέ Αντιπρόεδρε της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων,

Αξιότιμοι Υπουργοί,

Εξοχότατοι Πρέσβεις,

Κυρίες και κύριοι, διακεκριμένοι προσκεκλημένοι, συνάδελφοι και φίλοι,

Με μεγάλη χαρά και τιμή απευθύνω σήμερα χαιρετισμό σε αυτή τη σημαντική συγκέντρωση. Αυτή η περιφερειακή διάσκεψη αποτελεί μια κρίσιμη ευκαιρία να ξεκινήσουμε ένα κοινό ταξίδι για την αντιμετώπιση ενός εκ των πιο πιεστικών ζητημάτων της εποχής μας: Τις προκλήσεις για το νερό στην περιοχή της Νότιας και Ανατολικής Μεσογείου.

Σήμερα δεν συζητάμε απλώς ένα τεχνικό ζήτημα διαχείρισης των πόρων, αλλά εστιάζουμε σε ένα σημαντικό ζήτημα που υπερβαίνει τα εθνικά σύνορα. Η ασφάλεια των υδάτων, στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής και των δημογραφικών πιέσεων, έχει αναδειχθεί σε μία από τις καθοριστικές γεωπολιτικές προκλήσεις του 21ου αιώνα. Ο τρόπος με τον οποίο θα ανταποκριθούμε σε αυτή την πρόκληση, θα διαμορφώσει όχι μόνο τη βιωσιμότητα των οικονομιών μας, αλλά και την ειρήνη και τη σταθερότητα της περιοχής μας.

Επί δεκαετίες, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων έχει επιδείξει αξιοσημείωτη ηγετική ικανότητα, επενδύοντας στον παγκόσμιο τομέα των υδάτων. Συγχαίρω την ΕΤΕπ για την προοδευτική της προσέγγιση, αναγνωρίζοντας ότι το νερό δεν είναι απλώς ένα προϊόν – είναι το θεμέλιο της ανθρώπινης επιβίωσης, της οικονομικής ανάπτυξης και της διεθνούς σταθερότητας.

Η περιοχή της Μεσογείου, γνωστή για το ιδιαίτερο κλίμα της και την πλούσια βιοποικιλότητά της, είναι όλο και πιο ευάλωτη στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και της λειψυδρίας. Η άνοδος της θερμοκρασίας, η μεταβολή των βροχοπτώσεων και οι συχνότερες και σοβαρότερες ξηρασίες αποτελούν πλέον πραγματικότητες με τις οποίες πρέπει να αναμετρηθούμε. Οι αλλαγές αυτές οδηγούν σε μείωση των ετήσιων βροχοπτώσεων και εντείνουν τον ανταγωνισμό για τους υδάτινους πόρους.

Η Κύπρος αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα μεσογειακής χώρας που έχει να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις. Με περιορισμένους φυσικούς υδάτινους πόρους, ημίξηρο κλίμα και περιοδικές ξηρασίες, η πίεση στα υδατικά μας συστήματα είναι τεράστια. Τις τελευταίες δεκαετίες έχουμε γίνει μάρτυρες μιας σημαντικής μείωσης των ετήσιων επιπέδων βροχοπτώσεων, επηρεάζοντας τόσο τους επιφανειακούς όσο και τους υπόγειους υδάτινους πόρους με επακόλουθες επιπτώσεις στην ανθρώπινη ευημερία και την οικονομία.

Η ταχεία αστικοποίηση, η αύξηση του πληθυσμού και η ραγδαία ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας έχουν αυξήσει περαιτέρω τη ζήτηση νερού, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο τους υδάτινους πόρους. Αυτές οι ακραίες συνθήκες καθιστούν επιτακτική τη χρήση μη συμβατικών υδάτινων πόρων για την αντιμετώπιση των ανισορροπιών στο νερό, όπως η χρήση προηγμένων συστημάτων επεξεργασίας και επαναχρησιμοποίησης λυμάτων και η αφαλάτωση θαλασσινού νερού.

Η σημερινή εκδήλωση, με τον εύστοχο τίτλο «Αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις του νερού στην περιοχή της Νότιας και Ανατολικής Μεσογείου», είναι ένα κάλεσμα για δράση – ένα κάλεσμα για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων με ταχύτητα, καινοτομία και συνεργασία. Το ταξίδι που ακολουθεί θα χρειαστεί την αφοσίωση των επιστημόνων, την τεχνογνωσία των επαγγελματιών της διαχείρισης υδάτων, τη δέσμευση των υπευθύνων χάραξης πολιτικής και τη συνεργασία του ιδιωτικού τομέα. Πάνω απ' όλα, θα απαιτήσει την αποφασιστικότητα των κυβερνήσεων και των κοινωνιών μας να συνεργαστούν, αξιοποιώντας τις κοινές μας προκλήσεις και γνώσεις, για να εξασφαλίσουμε ένα βιώσιμο μέλλον για τις επόμενες γενιές.

Η έλλειψη νερού δεν είναι απλώς μια περιβαλλοντική πρόκληση: είναι ένα πολυδιάστατο ζήτημα με εκτεταμένες οικονομικές και κοινωνικές προεκτάσεις. Απειλεί την επισιτιστική ασφάλεια, στέκεται εμπόδιο στην οικονομική ανάπτυξη και διαταράσσει την κοινωνική σταθερότητα. Για την περιοχή μας, όπου αντιμετωπίζουμε τόσο κοινές όσο και ξεχωριστές προκλήσεις που σχετίζονται με το νερό, η συνεργασία αποτελεί ένα από τα ισχυρότερα  μας όπλα. Η Κύπρος είναι έτοιμη να συνεργαστεί στενά με τους γείτονές της, τόσο σε διμερές όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, για την ανάπτυξη ανθεκτικών υδατικών συστημάτων που μπορούν να αντέξουν τις πιέσεις του κλίματος και της δημογραφικής επέκτασης.

Για το σκοπό αυτό, αναγνωρίζοντας την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης των κοινών προκλήσεων και το γεγονός ότι η επένδυση σε συνεργασίες, με την πεποίθηση ότι οι συνεργασίες μεταξύ των χωρών μπορούν να αποφέρουν απτά αποτελέσματα, θα υπογραφεί σήμερα Μνημόνιο Συναντίληψης για την ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας στον τομέα των υδάτινων πόρων, μεταξύ του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Ανάπλασης του Μεγάλου Λιμένα της Δημοκρατίας της Μάλτας.

Επιπλέον, πρόσφατα, η Κύπρος φιλοξένησε τη συνάντηση των Υπουργών Γεωργίας της EUMED-9, η οποία επικεντρώθηκε στη λειψυδρία. Η κοινή δήλωση που υπογράφηκε από εννέα Υπουργούς της Μεσογείου περιέγραψε πέντε βασικές προτεραιότητες:

1.         Βιώσιμη διαχείριση των υδάτων.

2.         Ενισχυμένη μεσογειακή συνεργασία.

3.         Ολοκληρωμένες νομοθετικές προσεγγίσεις.

4.         Υποστήριξη της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ανθεκτικότητα των υδάτων.

5.         Προώθηση κουλτούρας εξοικονόμησης νερού.

Αυτή η   κοινή δήλωση αποτελεί βασικό παράδειγμα για το πώς  η συνεργασία μπορεί να αντιμετωπίσει τις κοινές προκλήσεις στον τομέα των υδάτων. Καλεί για τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας νερού στον πρωτογενή τομέα, την απλούστευση των διαδικασιών της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και τη στήριξη καινοτόμων τεχνολογιών διαχείρισης του νερού. Είναι σημαντικό ότι αντικατοπτρίζει τις τοπικές ανάγκες των κρατών μελών στην προσπάθεια διασφάλισης της επισιτιστικής ασφάλειας και των γεωργικών εισοδημάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Εξοχότατοι, αγαπητοί συνάδελφοι, αγαπητοί φίλοι,

Η έλλειψη νερού είναι ένα παγκόσμιο ζήτημα, αλλά οι λύσεις του έγκεινται στην περιφερειακή συνεργασία, τον αμοιβαίο σεβασμό και την κοινή βούληση να δράσουμε αποφασιστικά. Μέσω αυτού του συνεδρίου, που διοργανώνεται από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, την οποία ευχαριστώ για το αδιάκοπο έργο της στην ιεράρχηση της ασφάλειας του νερού, στόχος είναι η ανταλλαγή γνώσεων, η προώθηση βιώσιμων τεχνολογιών και η εφαρμογή πρακτικών διαχείρισης του νερού που να ανταποκρίνονται στις ευθύνες μας ο ένας απέναντι στον άλλον, αλλά και προς στον πλανήτη μας. Εύχομαι στο συνέδριο κάθε επιτυχία.

Κλείνοντας, θα ήθελα να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου σε όλους όσοι αφιέρωσαν τον χρόνο και την τεχνογνωσία τους για να είναι εδώ. Ελπίζω ότι οι συζητήσεις και οι συνεργασίες που θα προκύψουν από τη σημερινή συνάντηση να αποτελέσουν ένα ισχυρό βήμα προς ένα μέλλον με ασφάλεια στο νερό. Είμαι βέβαιη ότι, προχωρώντας μαζί, μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις με θάρρος, ενότητα και όραμα για μια πιο βιώσιμη και ανθεκτική περιοχή της Νότιας και Ανατολικής Μεσογείου. Με τον τρόπο αυτό δεν αντιμετωπίζουμε μόνο το άμεσο ζήτημα της λειψυδρίας, αλλά προάγουμε επίσης την ειρήνη, τη σταθερότητα και τη βιώσιμη ανάπτυξη σε ολόκληρη την περιοχή μας.

Ευχαριστώ.

(ΕΦυς/ΑΦ)