Ανακοινωθέντα

Είναι με ιδιαίτερη χαρά που βρίσκομαι σήμερα εδώ, στην ημερίδα που διοργανώνεται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων, ενός θεσμού, στον οποίο συμμετέχει και η Κύπρος εδώ και χρόνια.

Η φετινή εκστρατεία επικεντρώνεται στη μείωση των αποβλήτων τροφίμων με σύνθημα «μη δίνεις τροφή στη σπατάλη». Ένα σύνθημα που στοχεύει τόσο στη μείωση των αποβλήτων τροφίμων όσο και στη μείωση των αποβλήτων γενικότερα. Μαζευτήκαμε σήμερα εδώ, για να ενημερώσουμε και να ενημερωθούμε για τις μεθόδους που μπορούμε να εφαρμόσουμε, ώστε να ενταχθούμε στις πρακτικές της κυκλικής οικονομίας, δημιουργώντας όλοι μαζί μία κυκλική κοινωνία, μειώνοντας τα σκουπίδια που πετάμε, αφήνοντας ένα θετικό αποτύπωμα στο περιβάλλον που ζούμε.

Η σπατάλη των τροφίμων αποτελεί ένα παγκόσμιο πρόβλημα με οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές πτυχές.

Ένας από τους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης που έχουν υιοθετήσει τα Ηνωμένα Έθνη, και παράλληλα δεσμεύονται για την επίτευξή του, είναι η «Εξασφάλιση βιώσιμων μοντέλων κατανάλωσης και παραγωγής». Στον εν λόγω στόχο, συμπεριλαμβάνεται και η σπατάλη των τροφίμων και πιο συγκεκριμένα η μείωση κατά το ήμισυ της κατά κεφαλήν σπατάλης τροφίμων έως το 2030.

Σύμφωνα με την ετήσια Έκθεση του Δείκτη Σπατάλης Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών προκύπτει ότι το 2022 πάνω από 1 δισεκατομμύριο τόνοι τροφίμων σε παγκόσμιο επίπεδο πήγαν στα σκουπίδια. Η πλειονότητα της σπατάλης αυτής προέρχεται από τα νοικοκυριά, δηλαδή από τα σπίτια μας, με ποσοστό της τάξης του 60%, δηλαδή, 631 εκατομμύρια τόνοι σε ένα χρόνο. Επιπρόσθετα, μεγάλες ποσότητες σπαταλούνται και από τον τομέα των υπηρεσιών εστίασης, δηλαδή τα εστιατόρια, τις ταβέρνες, υπηρεσίες τροφοδοσίας κλπ, με 290 εκατομμύρια τόνους τροφίμων να απορρίπτονται.

Αντίστοιχα νούμερα καταγράφονται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο για το ίδιο έτος με τα απόβλητα τροφίμων να ανέρχονται στα 59,2 εκατομμύρια τόνους, αντιστοιχώντας στα 132 κιλά ανά κάτοικο, με τα νοικοκυριά να κατέχουν και πάλι την πρωτιά καλύπτοντας το 54%. 

Στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τίθεται ως προτεραιότητα η μετάβαση σε βιώσιμα συστήματα τροφίμων. Σε αυτό το πλαίσιο, υιοθετήθηκε η στρατηγική «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», που αποσκοπεί σε ένα δίκαιο, υγιές και φιλικό προς το περιβάλλον σύστημα παραγωγής, διάθεσης και κατανάλωσης τροφίμων.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) επιδιώκει να αλλάξει τον τρόπο, με τον οποίο παράγονται και καταναλώνονται τα τρόφιμα στην Ευρώπη, ώστε να μειώσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα των συστημάτων τροφίμων, να ενισχύσει την ανθεκτικότητα και να συνεχίσει να εξασφαλίζει υγιεινά και οικονομικά προσιτά τρόφιμα και για τις μελλοντικές γενιές, για τα παιδιά μας.

Έτσι, λοιπόν, κι εμείς καλούμαστε πρώτα να αρνηθούμε να δημιουργήσουμε απόβλητα, έπειτα να μειώσουμε τα απόβλητα μας, λαμβάνοντας υπόψη την πυραμίδα ιεράρχησης των αποβλήτων, μέσω της πρόληψης και της μείωσης, της επιδιόρθωσης, της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης, δίνοντας αξία στα απόβλητά μας και βάζοντάς τα και πάλι πίσω στον κύκλο της παραγωγής, με τελευταία πλέον επιλογή την ανάκτηση και την τελική διάθεσή τους.

Αυτός είναι και ο σκοπός της σημερινής εκδήλωσης και γενικότερα της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων. Να γίνουμε όλοι κυκλικοί πολίτες.

Η μείωση των αποβλήτων και η ορθολογική διαχείρισή τους προωθείται τόσο μέσα από το νομοθετικό πλαίσιο όσο και μέσα από πολιτικές του κράτους.

Μία από αυτές αποτελεί το πρόγραμμα στήριξης των τοπικών αρχών για την εφαρμογή συστημάτων διαλογής στην πηγή και χωριστής συλλογής των δημοτικών αποβλήτων και του «Πληρώνω Όσο Πετώ», του προγράμματος μείωσης των δημοτικών αποβλήτων παραλιακών ξενοδοχείων και άλλων χώρων μαζικής παραγωγής αποβλήτων και τη χρηματοδότηση επενδύσεων στον τομέα επεξεργασίας των οργανικών αποβλήτων.

Επιπρόσθετα, υλοποιούνται έργα, όπως η κατασκευή κέντρων επισκευής και επαναχρησιμοποίησης, η δημιουργία πράσινων περιπτέρων ανακύκλωσης, η οικιακή κομποστοποίηση των οργανικών αποβλήτων και η λειτουργία κινητών μονάδων συλλογής επικινδύνων οικιακών αποβλήτων. Μια τέτοια μονάδα είναι σήμερα εδώ μαζί μας, την οποία και μπορείτε να επισκεφθείτε, για να ενημερωθείτε.

Ένα μεγάλο ποσοστό των τροφίμων που απορρίπτονται συνήθως είναι κατάλληλα για κατανάλωση από τον άνθρωπο, αλλά δυστυχώς καταλήγουν στα σκουπίδια.

Τα τρόφιμα απορρίπτονται ως αποτέλεσμα των προτύπων συμπεριφοράς μας, της έλλειψης επίγνωσης, των αγοραστικών συνηθειών και διαφόρων άλλων παραγόντων. Περίπου το ένα τέταρτο των τροφίμων που αγοράζουμε για δική μας κατανάλωση συνήθως το πετάμε. Αυτό σημαίνει ότι πετάμε μαζί και οτιδήποτε έχει χρησιμοποιηθεί στην παραγωγή τροφής: νερό, ενέργεια!

Σήμερα, είμαι στην ευχάριστη θέση να σας ανακοινώσω ότι έχουμε ξεκινήσει τη διαδικασία ετοιμασίας Σχεδίου Χορηγιών στις επιχειρήσεις που σχετίζονται με την εστίαση, με σκοπό την αύξηση της περιβαλλοντικής απόδοσής τους και μείωση της δημιουργίας αποβλήτων τροφίμων και άλλων αποβλήτων. Το σχέδιο χορηγιών εντάσσεται στο Πλαίσιο Δράσεων της εκστρατείας #wastefreecyprus του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος και αναμένεται να ανακοινωθεί το πρώτο τρίμηνο του 2025.

Προωθείται με άξονα τη διασφάλιση μιας ενοποιημένης πολιτικής και νομοθεσίας, η οποία αποσκοπεί στη μείωση και αειφόρο αξιοποίηση των αποβλήτων, ανατρέποντας την αντίληψη ότι τα απόβλητα αποτελούν πρόβλημα, και εντάσσοντάς τα και πάλι στον κύκλο, για να αξιοποιηθούν ως πρώτες ύλες, δίνοντας τους ξανά αξία και ζωή. Αυτή είναι και η σημασία της κυκλικής οικονομίας.

Στόχος μας είναι τα μηδενικά απόβλητα τόσο σε επίπεδο Υπουργείου, όπου έχουμε ξεκινήσει δράσεις για την επίτευξη αυτού του στόχου, αλλά και σε επίπεδο κοινωνίας. Γι’ αυτό συνεχίζουμε και ενδυναμώνουμε την προσπάθεια μετατροπής των δημόσιων κτηρίων σε κτήρια μηδενικών απορριμμάτων στις χωματερές. 

‘Όλοι μαζί έχουμε τη δύναμη να το πετύχουμε, προς όφελος των παιδιών μας και του περιβάλλοντος.

Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω το Τμήμα Περιβάλλοντος και όλους εσάς που βρίσκεστε σήμερα εδώ και ιδιαίτερα τους μικρούς μας φίλους, τα παιδιά που είναι σήμερα μαζί μας, γιατί εσείς αγαπητά μου παιδιά έχετε την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση. Μεταλαμπαδεύοντας τη γνώση και τη συνείδησή σας, είστε η δύναμη που θα οδηγήσει την κοινωνία μας σε ένα καλύτερο αύριο και ένα καθαρότερο περιβάλλον. 

Ας αλλάξουμε, λοιπόν, συνήθειες. Ας μην δίνουμε τροφή στη σπατάλη.

Σας ευχαριστώ

Καλή συνέχεια!

(ΕΦυς/ΕΑθ)