Ανακοινωθέντα

Αγαπητά μου παιδιά, αγαπητές και αγαπητοί εκπαιδευτικοί, κυρίες και κύριοι,

Είναι μεγάλη χαρά για μένα να βρίσκομαι σήμερα μαζί με όλες και όλους εσάς, στην ξεχωριστή αυτή εκδήλωση, που πραγματοποιείται με αφορμή τον Εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ελληνικής Γλώσσας, όπως αυτή έχει καθιερωθεί να τιμάται, κάθε χρόνο, στις 9 Φεβρουαρίου, ημέρα θανάτου του εθνικού μας ποιητή, Διονύσιου Σολωμού.

Μια εκδήλωση, η οποία διοργανώνεται από το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Ελλάδος στην Κύπρο, ως αποτέλεσμα των συνεργειών που αναπτύσσουμε διαχρονικά. Συνέργειες γόνιμες,  δημιουργικές, αμοιβαία επωφελείς, οι οποίες εκτείνονται σε ποικίλους τομείς, επιβεβαιώνοντας τους ισχυρούς δεσμούς ανάμεσα στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Στο ίδιο πλαίσιο, η σημερινή εκδήλωση θα αναδείξει τη σπουδαιότητα της ελληνικής γλώσσας, το μεγαλείο και τη δύναμή της.

Είναι ξεχωριστή τιμή για εμάς η παρουσία στην εκδήλωση του διακεκριμένου Καθηγητή κύριου Γεώργιου Μπαμπινιώτη, ενός ανθρώπου που έχει αφιερώσει τη ζωή του στην ελληνική γλώσσα.

κ. Καθηγητά,

σας καλωσορίζουμε, στην Κύπρο και σας ευχαριστούμε που θα μοιραστείτε, για ακόμη μία φορά, τις πολύτιμες γνώσεις σας μαζί μας. Εξίσου, σας ευχαριστούμε για το ευρύτερο σας έργο όσον αφορά στη διαφύλαξη της ελληνικής γλώσσας και στην προαγωγή της παιδείας μας. Σημαίνουσα είναι για εμάς και η συνεχής στήριξη που παρέχεται στο Υπουργείο μας. Όπως, έχω σημειώσει ξανά, είναι χαρά και τιμή, κ. Καθηγητά, να σας έχουμε συνεργάτη και συνοδοιπόρο, αφού ηγείστε της Επιτροπής για την αναβάθμιση της Ελληνικής Γλώσσας στην εκπαίδευση και την κοινωνία, συμβάλλοντας καθοριστικά στην εξέλιξη και τη μεγιστοποίηση της προσφοράς της που ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2014.

Κυρίες και κύριοι,

Η γλώσσα ανάγεται σε μία από τις σημαντικότερες συνιστώσες της ιστορικής ταυτότητας ενός λαού, αφού μέσω αυτής αναδεικνύονται και προβάλλονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, οι αρχές, οι αξίες, τα ιδανικά, ο πολιτισμός και οι παραδόσεις του, που τον ξεχωρίζουν από τους υπόλοιπους καθιστώντας τον μοναδικό. Μέσα από τη γραμματική, τη μορφολογία και τη σύνταξη της γλώσσας, το λεξιλόγιο, την παραγωγή και τις σημασίες των λέξεων αποτυπώνεται ο τρόπος, με τον οποίο αυτός ο λαός συνέλαβε τον κόσμο και τον άνθρωπο. Ιδιαίτερα, η δική μας γλώσσα, η ελληνική, σφυρηλατημένη για χιλιάδες χρόνια στην προφορική και γραπτή της έκφανση, ανθεκτική στο πέρασμα των αιώνων, απέκτησε διαχρονικό χαρακτήρα και «από τις αμμουδιές του Ομήρου» μέχρι τη σύγχρονη εποχή, παρέμεινε ζωντανή, μία, ενιαία, αδιαίρετη και αδιάσπαστη, γεγονός που αντικατοπτρίζει και τη συνέχεια του λαού μας.

Την ίδια στιγμή, η ελληνική γλώσσα χαρακτηρίζεται για τη διαχρονική συνεισφορά της στον παγκόσμιο πολιτισμό και στη διαμόρφωση της σύγχρονης σκέψης. Χιλιάδες ελληνικές λέξεις έχουν περάσει στο λεξιλόγιο των σημαντικότερων σύγχρονων γλωσσών, ενώ η ελληνική γλώσσα κατέχει κυρίαρχη θέση στο λεξιλόγιο των Τεχνών, των Επιστημών, της Πολιτικής, της Φιλοσοφίας και κάθε πτυχής του ανθρώπινου στοχασμού. Δανείζοντας και αναβαθμίζοντας άλλες, αποτέλεσε το μέσο ανάπτυξης και διάδοσης όλων εκείνων των ιδεών του Κλασικού Πνεύματος, ενώ συνεχίζει να αποτελεί πηγή έμπνευσης και πνευματικής αναζήτησης για πολλούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, συμβάλλοντας καθοριστικά στη θεμελίωση τόσο του ευρωπαϊκού όσο και του παγκόσμιου πολιτισμού.

Αναγνωρίζοντας, όπως έχω ήδη σημειώσει, τη δύναμή της, νιώθουμε υπερηφάνεια γιατί αποτελούμε τους συνεχιστές της γλώσσας στην οποία, μεταξύ άλλων, αποτυπώθηκαν απαράμιλλης αξίας πνευματικά δημιουργήματα, χριστιανικά και λογοτεχνικά κείμενα, ως επίσης σημαντικές φιλοσοφικές θεωρήσεις, επιστημονικές θεωρίες και ανακαλύψεις. Την ίδια στιγμή όμως, αναγνωρίζουμε το χρέος που έχουμε ως φορείς της για την ορθή διδασκαλία, τη χρήση και τη διάδοση αυτής της πλούσιας γλωσσικής κληρονομιάς. Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε το μεγαλείο της γλώσσας μας, τον πλούτο της, τη διαχρονικότητα και την οικουμενικότητά της, να διαφυλάξουμε αυτή την ανεκτίμητη κληρονομιά και να τη μεταλαμπαδεύσουμε στις επερχόμενες γενιές.

Είναι γενικά παραδεκτό ότι, πέρα από την επίδραση που ασκείται σε έναν άνθρωπο κατά το στάδιο της ανάπτυξής του, από το ευρύτερο του γλωσσικό περιβάλλον και κυρίως το οικογενειακό, τον πλέον σημαντικό ρόλο όσον αφορά στην κατάκτηση της γλώσσας διαδραματίζει η  εκπαίδευση. Το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΥΠΑΝ), υιοθετεί μία στοχευμένη πολιτική, προτάσσοντας ως βασική επιδίωξη την καλλιέργεια της Ελληνικής Γλώσσας στη διαχρονία και τη συγχρονία της, την ανάπτυξη των γλωσσικών ικανοτήτων των παιδιών, στο σύνολο των γνωστικών αντικειμένων σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στην καλλιέργεια και εμπέδωση του αξιακού χαρακτήρα της μητρικής γλώσσας.

Συγκεκριμένα, υλοποιούμε σειρά δράσεων με στόχο την περαιτέρω αναβάθμιση της διδασκαλίας της Ελληνικής Γλώσσας ως μητρικής στην Προδημοτική, τη Δημοτική και τη Μέση Εκπαίδευση Εκπαίδευση, καθώς επίσης και της διδασκαλίας της ως δεύτερης γλώσσας. Μεταξύ άλλων και επιγραμματικά, σημειώνω ότι έχουμε θεσμοθετήσει τη σταδιακή επέκταση της υποχρεωτικής προδημοτικής εκπαίδευσης από την ηλικία των τεσσάρων ετών, επιδιώκοντας τη διασφάλιση της μετέπειτα γλωσσικής ανάπτυξης των παιδιών και την ομαλή μετάβαση στη δημοτική εκπαίδευση. Εξίσου, η διδασκαλία της ελληνικής ως μητρικής και ως δεύτερης γλώσσας, υποστηρίζεται από έντυπο, διαδραστικό, ψηφιακό και οπτικοακουστικό υλικό και εργαλεία, καθώς και την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών με προσθετική αξία. 

Παράλληλα, προωθείται η περαιτέρω στήριξη και ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών, μέσα από την υλοποίηση επιμορφωτικών δράσεων, σεμιναρίων και ημερίδων, σχετικών με την ορθή χρήση της Ελληνικής και την υιοθέτηση καλών πρακτικών καλλιέργειάς της. Σημειώνω επίσης, ότι στη Μέση Εκπαίδευση υλοποιούνται δράσεις για την αναβάθμιση και προαγωγή της διδασκαλίας της Ελληνικής Γλώσσας στη διαχρονία της, από την Αρχαία Ελληνική στην Κοινή Νέα Ελληνική, όπως είναι η στοχευμένη επικαιροποίηση των Αναλυτικών Προγραμμάτων στη Γλώσσα, στη βάση των δεξιοτήτων και ικανοτήτων κάθε παιδιού, με απώτερο σκοπό τη γλωσσική επάρκεια των μαθητών και των μαθητριών μας και τη βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων, και σε κάθε ευκαιρία διά μέσου της καλλιέργειας της φιλαναγνωσίας.

Πρέπει, επίσης, να τονίσω, την ενίσχυση του θεσμού του Ολοήμερου Γυμνασίου Διαθεματικής-Διεπιστημονικής Μάθησης, το οποίο περιέχει και την Κατεύθυνση «Ελληνική Γλώσσα και Πολιτισμό», καθώς και τη λειτουργία του Κέντρου Κλασικών Σπουδών και Ελληνικών Γραμμάτων στη Σεβέρειο Βιβλιοθήκη. Επιπλέον, προωθούμε τη διεξαγωγή και τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς, οι οποίοι προάγουν τη γλωσσική έκφραση, την ορθογραφία και την κριτική σκέψη,  ενώ αναδεικνύουμε τη σπουδαιότητα της γλωσσικής παιδείας με ποικίλες εκπαιδευτικές και πολιτιστικές δράσεις και πρωτοβουλίες, οι οποίες προάγουν τη γλωσσική μας ταυτότητα και προωθούν το πολιτιστικό και πνευματικό μας επίπεδο. Στο ίδιο πλαίσιο, και σε συνέχεια της καθιέρωσης, από τη σχολική χρονιά 2016-2017 της «Εβδομάδας Ελληνικής Γλώσσας», έχει προκηρυχθεί κατά τη φετινή σχολική χρονιά «Μήνας Ελληνικής Γλώσσας», ο οποίος καλύπτει τη χρονική περίοδο από τις 20 Ιανουαρίου 2025 μέχρι και τις 21 Φεβρουαρίου 2025.

Δεν θα επεκταθώ στην αναλυτική παράθεση των σχετικών σχεδιασμών που εφαρμόζουμε για τη διδασκαλία της ελληνικής τόσο ως μητρικής όσο και ως δεύτερης γλώσσας. Εκείνο που θέλω όμως να υπογραμμίσω είναι ότι θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με στοχοπροσήλωση, υιοθετώντας περαιτέρω δράσεις που αναδεικνύουν την αξία της Ελληνικής Γλώσσας και προάγουν την αποτελεσματική διδασκαλία και την κατάκτηση της ελληνικής γλώσσας, τόσο από τη μαθητική κοινότητα όσο και το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.

Αγαπητά μου παιδιά,

Ο Οδυσσέας Ελύτης διακήρυξε με ιδιαίτερη περηφάνια, ότι του έδωσαν ως μητρική γλώσσα την ελληνική. Την ίδια στιγμή, ο Γιώργος Σεφέρης μάς προέτρεψε να λογαριάσουμε πόσο θαυμάσιο πράγμα είναι από την εποχή του Ομήρου έως σήμερα, να µιλάµε, να ανασαίνουµε και να τραγουδάµε την ίδια γλώσσα, τονίζοντας και οι δύο το μεγαλείο και τη δύναμη της ελληνικής γλώσσας, τη διαχρονική της παρουσία, αλλά και τη μεγάλη συμβολή της στην εξέλιξη του ευρωπαϊκού και του παγκόσμιου πολιτισμού.

Αυτή την ίδια περηφάνια πρέπει να νιώθουμε όλοι όσοι μιλάμε και γράφουμε ελληνικά, άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών, αλλά και διαφορετικών εθνικοτήτων, ως φορείς και συνεχιστές του ανεκτίμητου αυτού θησαυρού, της ομορφιάς, του πνευματικού μεγαλείου και της οικουμενικότητας της γλώσσας μας.

Όπως ο κ. Μπαμπινιώτης έχει δηλώσει η Ελληνική Γλώσσα για εμάς τους Έλληνες δεν είναι μόνο η δύναμη αλλά και η αδυναμία μας, αφού πρέπει ν’ αποκτήσουμε την ικανότητα αξιοποίησης αυτού τού μεγάλου κεφαλαίου.

Συνειδητοποιώντας τη δύναμη και την αδυναμία σας αυτή, συνεχίστε, με πολύτιμους συνοδοιπόρους τους και τις εκπαιδευτικούς σας, να μάχεστε για να κατακτήσετε στον μεγαλύτερο βαθμό τη γλώσσα μας. Να θυμάστε πάντοτε ότι εμείς που έχουμε το προνόμιο να μιλάμε ως μητρική την ελληνική γλώσσα, έχουμε και τη μεγάλη ευθύνη απέναντι σε ολόκληρη την ανθρωπότητα να τη διαφυλάξουμε και να τη διαδώσουμε.

Η παρουσία και η στοχευμένη τοποθέτηση του κύριου Μπαμπινιώτη, θα είναι για όλους μια εμπειρία που θα επιτρέψει να εντρυφήσουμε σε νέους τρόπους όσον αφορά στην εκπλήρωση του χρέους αυτού που έχουμε για την ανάδειξη, τη διαφύλαξη και ορθή διάδοση της γλώσσας μας.

Κλείνοντας, εκφράζω για μια ακόμη φορά τις ευχαριστίες μου στον Καθηγητή Γλωσσολογίας, κ. Γεώργιο Μπαμπινιώτη, αλλά και σε όλους εσάς τους και τις εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και μαθήτριες όλων των βαθμίδων, και σας συγχαίρω για το γνήσιο ενδιαφέρον σας για την Ελληνική Γλώσσα.

ΙΠ