Ανακοινωθέντα

Παράρτημα 1

Η Πυροσβεστική Υπηρεσία, κατά τη διάρκεια του έτους 2024, έχει ανταποκριθεί συνολικά σε 12.770 κλήσεις για παροχή βοήθειας, οι οποίες αφορούσαν κλήσεις για Πυρκαγιές, Ειδικές Εξυπηρετήσεις και Ψευδείς κλήσεις. Στα στατιστικά του έτους 2024 αναφέρεται αριθμητικά και σε γραφικές παραστάσεις ο συνολικός αριθμός των κλήσεων ανά επαρχία. Επίσης, γίνεται αναφορά στο σύνολο των διασωθέντων ατόμων από τη Πυροσβεστική Υπηρεσία. Οι διασώσεις αφορούσαν άτομα, τα οποία ενεπλάκησαν σε πυρκαγιές, τροχαία δυστυχήματα, τεχνολογικά συμβάντα, εργατικά ατυχήματα, άτομα που εγκλωβίστηκαν σε ελαττωματικούς ανελκυστήρες, σε καταρρεύσεις κτηρίων ή άλλων υποστατικών, σε ψηλά κτήρια, ως επίσης και διασώσεις από γκρεμνούς, από υγρό στοιχείο, ορεινές περιοχές, κ.α.

Παράρτημα 2

Αναφορά στον συνολικό αριθμό κλήσεων Ειδικών Εξυπηρετήσεων ανά μήνα και γενικά για όλο το 2024, καθώς επίσης για κάθε Πυροσβεστικό Σταθμό και ανά επαρχία.

Παράρτημα 3

Αναφορά στον συνολικό αριθμό κλήσεων πυρκαγιών ανά μήνα, και γενικά για όλο το 2024, καθώς επίσης για κάθε Πυροσβεστικό Σταθμό και ανά επαρχία.

Παράρτημα 4

Αναφορά στον συνολικό αριθμό των Πυρκαγιών, συμπεριλαμβανομένων όλων των μηνών για την περίοδο ετών 2008-2024. Συγκριτική ποσοστιαία αναλογία αυξομείωσης επί τοις % (μηνιαία και συνολική έτους) για τα έτη 2023-2024. Επιπρόσθετα, για το έτος 2024 γίνεται αριθμητικός διαχωρισμός των Αστικών πυρκαγιών και των πυρκαγιών Υπαίθρου.

Παράρτημα 5

Αναφορά στον συνολικό αριθμό των πυρκαγιών Υπαίθρου, συμπεριλαμβανομένων όλων των μηνών για την περίοδο ετών 2008-2024. Συγκριτική ποσοστιαία αναλογία αυξομείωσης επί τοις % (μηνιαία και συνολική έτους) για τα έτη 2023-2024. Αναφορά στον συνολικό αριθμό των Αστικών πυρκαγιών, συμπεριλαμβανομένων όλων των μηνών για την περίοδο ετών 2008-2024. Συγκριτική ποσοστιαία αναλογία αυξομείωσης επί τοις % (μηνιαία και συνολική έτους) για τα έτη 2023-2024.

Παράρτημα 6

Αναφορά ανά μήνα αλλά και συνολικά (αριθμητικά και ποσοστιαία επί τοις % του συνόλου) στο είδος/τύπο των εγκαταστάσεων/υποστατικών κτλ., όπου εκδηλώθηκαν οι πυρκαγιές για το έτος 2024.

Παράρτημα 7

Περιγράφονται ανά μήνα αλλά και συνολικά (αριθμητικά και ποσοστιαία επί τοις % του συνόλου) οι αιτίες των πυρκαγιών που εκδηλώθηκαν  κατά το έτος 2024.

Παράρτημα 8

Περιγράφονται ανά μήνα αλλά και συνολικά για το έτος 2024 (αριθμητικά και ποσοστιαία επί τοις % του συνόλου) τα αίτια των πυρκαγιών που εκδηλώθηκαν στην Ύπαιθρο.

Παράρτημα 9

Περιγράφονται ανά μήνα αλλά και συνολικά (αριθμητικά και ποσοστιαία επί τοις % του συνόλου) τα αίτια ανταπόκρισης των Ειδικών Εξυπηρετήσεων του έτους 2024.

Παράρτημα 10 Α&Β

Περιγράφονται αριθμητικά ανά μήνα αλλά και συνολικά οι ψευδείς κλήσεις ανά επαρχία και Πυροσβεστικό Σταθμό για το έτος 2024. Επιπρόσθετα, καταχωρίζονται (αριθμητικά και ποσοστιαία επί τοις % του συνόλου), οι λόγοι που κληθήκαμε να ανταποκριθούμε και αφορούσαν τις Ψευδείς Κλήσεις. Σχετική ανάλυση επί των ψευδών κλήσεων γίνεται στο σημείο 8.

Ανασκόπηση

1.    Εισαγωγή

Η Πυροσβεστική Υπηρεσία, κατά τη διάρκεια του έτους 2024, έχει ανταποκριθεί συνολικά σε 12.770 κλήσεις για παροχή βοήθειας, οι οποίες αφορούσαν κλήσεις για Πυρκαγιές, Ειδικές Εξυπηρετήσεις και Ψευδείς Κλήσεις.

2.    Πυρκαγιές

Η Πυροσβεστική Υπηρεσία έχει ανταποκριθεί σε συνολικά 6.717 πυρκαγιές παγκύπρια. Από αυτές, οι 3.280 αφορούσαν πυρκαγιές Υπαίθρου και οι 3.437 αφορούσαν Αστικές πυρκαγιές. Για τα έτη 2023-2024 γίνεται μια σύγκριση αυξομειωτικής τάσης επί τις %. Διαπιστώνεται ότι, με τη λήξη του τρέχοντος έτους, υπάρχει μια αύξηση στο σύνολο όλων των πυρκαγιών  (Αστικών-Υπαίθρου), της τάξης του 1,02 %.

3.    Πυρκαγιές Υπαίθρου

Αναφορικά με τις πυρκαγιές Υπαίθρου για το 2024, παρατηρείται μείωση, με τον συνολικό αριθμό να είναι 3.280 και το ποσοστό να μειώνεται κατά 4,32% σε σχέση με το 2023, που ο συνολικός καταγεγραμμένος αριθμός ήταν 3.428. Παρατηρείται, ως έχει αναφερθεί, μείωση στις πυρκαγιές Υπαίθρου, της τάξης του 4,32% για το έτος 2024. Παρόλα αυτά, παρατηρείται αύξηση των πυρκαγιών για τους μήνες Φεβρουάριο κατά 12,96% και Μάρτιο κατά 13,49%, λόγω κυρίως της ξηρασίας που υπήρχε κατά τη χειμερινή περίοδο (από τα τέλη του 2023 και αρχές του 2024). Επιπρόσθετα, αύξηση της τάξης του 29,35% παρατηρείται κατά τον μήνα Μάιο ένεκα των λαμπρατζιών ή καύσης άλλων άχρηστων αντικειμένων, τα οποία καίγονται στο ύπαιθρο λόγω των εορτών του Πάσχα.

Αναφορικά με τον αριθμό πυρκαγιών κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, αυτός οφείλεται κυρίως λόγω της κακής συνήθειας των γεωργών να καψαλίζουν χωράφια μετά τον θερισμό, ως επίσης και λόγω σκόπιμων καύσεων, οι οποίες πραγματοποιούνται εκτός της νόμιμης περιόδου και χωρίς άδεια. Παρόλα αυτά, καταγράφεται μείωση στις πυρκαγιές υπαίθρου κατά την αντιπυρική περίοδο και αυτό οφείλεται στις εκστρατείες πρόληψης της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, με ενημέρωση του κοινού τόσο με τηλεοπτικές όσο και ραδιοφωνικές συμμετοχές του Γραφείου Τύπου και Δημοσίων Σχέσεων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας. Επιπρόσθετα, καταλυτικός ήταν και ο ρόλος των περιπολιών τόσο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας όσο και του Τμήματος Δασών, της Αστυνομίας, και της Υπηρεσίας Θήρας, ως επίσης και άλλων οργανωμένων συνόλων.

Όσον αφορά τις αιτίες των πυρκαγιών υπαίθρου, αυτές οφείλονται σε καψαλίσματα, σκόπιμες καύσεις, καύσεις σκυβάλων, απόρριψη αποτσίγαρων, χρήση εργαλείων που προκαλούν σπινθηρισμούς στην ύπαιθρο, παρασκευή φαγητού σε μη εγκεκριμένους χώρους ή άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες στο ύπαιθρο που πιθανόν να προκαλούν πυρκαγιές. Επιπλέον, παρατηρήθηκαν, στη βάση κάποιων συλλήψεων, στις οποίες προέβη η Αστυνομία κατόπιν μαρτυριών, ως επίσης και στη βάση των συνθηκών του χώρου και της ώρας εκδήλωσης των πυρκαγιών, ότι αριθμός εξ αυτών ήταν κακόβουλες, ιδιαίτερα στις Επαρχίες Λεμεσού και Πάφου.

Διαπιστώνεται για ακόμη μια χρονιά ότι:

α) Ένα μεγάλο ποσοστό, της τάξης του 78,74% επί του συνολικού αριθμού των πυρκαγιών Υπαίθρου για το έτος 2024 (2583 από τις 3280), οφείλεται σε άναμμα φωτιάς χωρίς άδεια, το οποίο συγκαταλέγεται στην κατηγορία «κακόβουλης πράξης». β) Η συμβολή του ανθρώπινου παράγοντα όσον αφορά την πρόκληση πυρκαγιών στο ύπαιθρο, με το ποσοστό να ξεπερνά το 90%.

 4.    Αστικές πυρκαγιές

Στις Αστικές πυρκαγιές διαπιστώνεται αύξηση της τάξης του 6,71%. Ο αριθμός πυρκαγιών που εκδηλώθηκε σε αστικές περιοχές το 2024 είναι 3.437, σε σύγκριση με 3.221 που εκδηλώθηκαν το έτος 2023. Οι κύριοι χώροι εκδήλωσης Αστικών πυρκαγιών ήταν σε οικόπεδα, μηχανοκίνητα οχήματα, ιδιωτικές κατοικίες, διαμερίσματα πολυκατοικιών, σκυβαλλοδοχεία, άλλα υποστατικά και άλλους χώρους, όπως αυτοί αναφέρονται λεπτομερώς, αριθμητικά και ποσοστιαία στον πίνακα του Παραρτήματος 6 με τίτλο «Είδος και Τύπος Εγκατάστασης 2024».

Όσον αφορά τις αιτίες πυρκαγιών σε αστικές περιοχές, αυτές οφείλονταν, ως επί το πλείστον, σε ηλεκτρικά προβλήματα, σε αστοχία ηλεκτρικών συσκευών σε κατοικίες ή υποστατικά, ηλεκτρικά ή μηχανικά προβλήματα σε οχήματα, αποτσίγαρα, κακόβουλες πράξεις, εμπρησμούς, ελαττωματικές καπνοδόχους και εστίες τζακιού, λανθασμένη χρήση εστιών θέρμανσης και μαγειρικών συσκευών, λανθασμένη ή αμελή χρήση εργαλείων ή συσκευών σε χώρους εργασίας. Αναλυτική κατάσταση αριθμητικά αλλά και ποσοστιαία, των αιτιών πυρκαγιάς σε αστικές περιοχές, αναφέρεται στον πίνακα του Παραρτήματος 7 με τίτλο «Αιτίες Πυρκαγιών 2024». Διαπιστώνεται δε, ότι ο ανθρώπινος παράγοντας διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην πρόκληση πυρκαγιών, με ποσοστό πέραν του 90%.

5.    Αναφορά στην καμένη έκταση και στην οικονομική πτυχή των ζημιών από πυρκαγιές

Άξια αναφοράς είναι η καμένη έκταση της Υπαίθρου, η οποία παρουσιάζεται για το 2024 (16.47 τ.χλμ), μειωμένη κατά 4,79 τ.χλμ σε σχέση με το 2023 (21.26 τ.χλμ), γεγονός που οφείλεται στη μείωση του συνολικού αριθμού των πυρκαγιών Υπαίθρου σε σχέση με την περσινή χρονιά.

Η οικονομική πτυχή των ζημιών παρουσιάζεται αυξημένη για το 2024. Όπως καταγράφονται, εκτιμώμενες κατά προσέγγιση από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, οι ζημιές για το 2024 ανέρχονται στα 29,580.390 εκατ. ευρώ, από τα οποία 26,702.420 εκατ. ευρώ αφορούσαν Αστικές πυρκαγιές και τα 2,877.970 εκατ. ευρώ αφορούσαν πυρκαγιές Υπαίθρου. Αντίστοιχα, το 2023 υπήρξε συνολικό ποσό ζημιών 9,525.145 εκατ. ευρώ, από τα οποία το ποσό των 8,444.580 εκατ. ευρώ αφορούσε τις Αστικές πυρκαγιές και το ποσό των 1,080,565 εκατ. ευρώ αφορούσε τις πυρκαγιές Υπαίθρου.

Παρατηρείται σημαντική αύξηση όσον αφορά τις ζημιές, καθώς επίσης και αύξηση στον αριθμό των ανταποκρίσεων της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που αφορούν Αστικές πυρκαγιές για το 2024, σε ποσοστό του 6.71%. Τόσο το αριθμητικό ποσοστό των αστικών πυρκαγιών όσο και η χρηματική ζημιά (20,055,245 εκατ. ευρώ πιο πάνω κατά το 2024) είναι αυξημένα, γεγονός που οφείλεται στους χώρους και εγκαταστάσεις που εκδηλώθηκαν οι πυρκαγιές.

Ως εκ των πιο πάνω, χρειάζεται περισσότερη ευαισθητοποίηση του κοινού στα θέματα πρόληψης, καθώς και η άμεση ενημέρωση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας για εκδήλωση πυρκαγιών, για άμεση ανταπόκριση και καταστολή και κατά συνέπεια, περιορισμό των ζημιών.

Επιπρόσθετα, το κοινό θα πρέπει να εφαρμόζει και αυτόβουλα μέτρα πυρασφάλειας, ως επίσης να συμμορφώνεται με τις υποδείξεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας για την τήρηση μέτρων πυρασφάλειας σε υποστατικά, τα οποία εντοπίζουν έγκαιρα την πυρκαγιά με συνέπεια την έγκαιρη ενημέρωση για άμεση ανταπόκριση. Επίσης, είναι επάναγκες να εφαρμόζονται μέτρα πυρασφάλειας έγκαιρης καταστολής ενδεχόμενης πυρκαγιάς και περιορισμού της επέκτασής της.

Η αύξηση των ζημιών, αν και με μείωση του αριθμού των πυρκαγιών Υπαίθρου κατά το 2024 (2.877.970 εκατ. ευρώ), σε σχέση με το 2023 (1,080,565 εκατ. ευρώ), εκτιμάται ότι οφείλεται στους χώρους, οι οποίοι εκδηλώθηκαν οι πυρκαγιές, καθώς και στο είδος των υποστατικών ή/και στον εξοπλισμό που επηρέασαν. Σημειώνεται ότι τα προαναφερόμενα χρηματικά ποσά είναι εκτίμηση (κατά προσέγγιση) της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας για ενδοΰπηρεσιακούς σκοπούς.

6.    Σύνολο Διασωθέντων, Τραυματιών και Νεκρών από Πυρκαγιές

Το σύνολο των ατόμων, τα οποία διασώθηκαν, τραυματίστηκαν ή έχασαν τη ζωή τους, εξ υπαιτιότητας των πυρκαγιών ανήλθε στους 61, σε σύγκριση με το έτος 2023, όπου ο αριθμός ανήλθε στους 66. Αναλυτικά, η Πυροσβεστική Υπηρεσία προέβη, για το 2024, σε 35 διασώσεις από πυρκαγιές σε σχέση με 25 για το 2023. Υπήρξαν 22 τραυματισμοί, σε σύγκριση με 36 το 2023, και έχασαν τη ζωή τους τέσσερα (4) άτομα από πυρκαγιές, σε σχέση με πέντε (5) άτομα που έχασαν τη ζωή τους κατά την αντίστοιχη περσινή περίοδο.

7.    Ειδικές Εξυπηρετήσεις

Ο αριθμός ανταποκρίσεων των Ειδικών Εξυπηρετήσεων για το 2024 σημειώνει αύξηση της τάξης του 15,14% σε σχέση με το 2023. Ως επί το πλείστον, οι ανταποκρίσεις της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας σε ειδικές εξυπηρετήσεις εστιάζουν σε αποπαγιδεύσεις ατόμων, τα οποία εγκλωβίζονται σε ελαττωματικούς ανελκυστήρες, ανταποκρίσεις σε πλημμύρες που αφορούν αντλήσεις όμβριων υδάτων από κατοικίες ή άλλα υποστατικά, ρυμουλκήσεις ή διασώσεις ατόμων, τα οποία εγκλωβίζονται στα οχήματά τους εντός πλημμυρισμένων δρόμων, ανοίγματα οχετών όμβριων υδάτων, προλήψεις δυστυχημάτων, διασώσεις ζώων, ανταποκρίσεις σε τροχαίες συγκρούσεις και αποπαγιδεύσεις ατόμων, βοήθεια για μεταφορά ασθενών, παροχή βοήθειας στην Αστυνομία για διάφορα περιστατικά. Αναλυτική κατάσταση των Αιτιών ανταπόκρισης σε Ειδικές Εξυπηρετήσεις, σε αριθμό αλλά και σε ποσοστιαία αναλογία επί τοις %, παρουσιάζεται στον πίνακα του Παραρτήματος 9.

Επίσης, η Πυροσβεστική Υπηρεσία, εκτός από τις διασώσεις, όπως αυτές αναφέρονται στην παράγραφο 6, κατά το έτος 2024 προέβη στη διάσωση 2.316 ατόμων μετά από τροχαίες συγκρούσεις, τεχνολογικές καταστροφές ή εργατικά ατυχήματα, διασώσεις ατόμων από ψηλά κτήρια, υγρό στοιχείο, πηγάδια και ορεινές περιοχές. Επιπρόσθετα, διασώθηκαν άτομα μετά από εγκλωβισμό τους σε ελαττωματικούς ανελκυστήρες, ως επίσης και άτομα, τα οποία παγιδεύτηκαν μετά από κατάρρευση κτηρίων ή άλλων υποστατικών. Από τα 2.316 άτομα, που κλήθηκε η Πυροσβεστική Υπηρεσία να βοηθήσει, τα 287 υπέστησαν τραυματισμούς και τα 57 κατέληξαν σε θάνατο.

8.    Ψευδείς κλήσεις

Οι Ψευδείς κλήσεις διαχωρίζονται σε τρεις (3) κατηγορίες:

• Κακόβουλες: Αφορούν κλήσεις, οι οποίες είναι ψευδείς και γίνονται αποκλειστικά με κακή πρόθεση.
• Με καλό σκοπό: Αφορούν κλήσεις, οι οποίες δεν έχουν κακή πρόθεση, αλλά γίνονται από άτομα, τα οποία εντοπίζουν στο περιβάλλον χαρακτηριστικά, τα οποία προσομοιάζουν με πυρκαγιά, όπως σκόνη στο ύπαιθρο, η οποία παράγεται από γεωργικό ελκυστήρα καθώς οργώνει χωράφι και εκλαμβάνεται από περαστικούς ως πυρκαγιά.
• Ένεκα μηχανικής ή ηλεκτρικής βλάβης: Ήχηση συστημάτων συναγερμού χωρίς να υπάρχει πυρκαγιά καθότι αυτά υπέστησαν μηχανική ή ηλεκτρική βλάβη.

Συνολικά, ο αριθμός των ψευδών κλήσεων για το 2024 ανέρχεται στις 736, αυξημένος κατά 84, σε σχέση με το 2023, όπου ο αριθμός ανήλθε στις 652. Η συντριπτική πλειοψηφία των ψευδών κλήσεων, η οποία φτάνει το ποσοστό του 96%, αφορά κλήσεις με καλό σκοπό. Αυτό αποδεικνύει την υπερευαισθησία του κοινού σε θέματα πρόληψης και έγκαιρης ειδοποίησης των ομάδων καταστολής.

 9.    Ωφέλιμα συμπεράσματα/ παρατηρήσεις

Διαπιστώνεται ότι, ανεξάρτητα από τη γενική αποτίμηση στους αριθμούς των πυρκαγιών με τις αυξομειωτικές τάσεις, πέραν του 90% των πυρκαγιών οφείλονταν στον ανθρώπινο παράγοντα και στην ανθρώπινη δραστηριότητα. Επιπρόσθετα, τα γενικά συμπεράσματα στην αποτίμηση μιας χρονιάς δεν πρέπει να γίνονται μόνο στη βάση των αριθμών των Πυρκαγιών ή Ειδικών Εξυπηρετήσεων, αλλά και στη βάση των υλικών ζημιών, των απωλειών σε ανθρώπινες ζωές ή των τραυματισμών.

Παρόλες τις δύσκολες περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν, ειδικά κατά την αντιπυρική περίοδο, η επιθετική τακτική που εφαρμόζει η Πυροσβεστική Υπηρεσία με επίγειες και εναέριες δυνάμεις, από το αρχικό στάδιο εκδήλωσης των πυρκαγιών, αποδεικνύεται καταλυτική για τον περιορισμό των πυρκαγιών υπαίθρου. Επιπρόσθετα, παρατηρείται ότι η αμεσότητα της πυροσβεστικής επέμβασης στις Αστικές Πυρκαγιές ή στις Ειδικές Εξυπηρετήσεις για σκοπούς διάσωσης περιορίζει τις ζημιές τόσο σε περιουσίες όσο και τις απώλειες ανθρώπινων ζωών στο ελάχιστο.

Πέραν αυτών, καταλυτικοί παράγοντες για τη συχνότητα των πυρκαγιών Υπαίθρου/Αστικών ή των Ειδικών Εξυπηρετήσεων που παρέχει η Πυροσβεστική Υπηρεσία είναι:

1. Οι περιβαλλοντικές συνθήκες που επικρατούν κατά τη διάρκεια της χρονιάς.
2. Τα μέτρα πρόληψης που λαμβάνουν όλες οι Υπηρεσίες, τόσο οι Υπηρεσίες καταστολής όσο και οι Υπηρεσίες πρόληψης.
3. Η ανθρώπινη ευσυνειδησία, η οποία αναπτύσσεται μέσα από τις εκστρατείες, οι οποίες γίνονται σε θέματα πρόληψης και ενημέρωσης του κοινού με αποτέλεσμα τη μείωση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων που μπορούν να προκαλούν πυρκαγιές, είτε σε αστικές περιοχές είτε σε περιοχές υπαίθρου. Επιπλέον, σημαντικός παράγοντας στη μείωση των ζημιών είναι η έγκαιρη ενημέρωση που λαμβάνουν οι δυνάμεις καταστολής όταν εντοπίζεται πυρκαγιά.
4. Η ευαισθητοποίηση του κοινού και πρόθεση να παρατηρεί, να καταγράφει και να μαρτυρά στην Αστυνομία κακόβουλες ή εμπρηστικές ενέργειες.
5. Οι περιπολίες, οι στελεχώσεις των Σταθμών Υπαίθρου και η συνεργασία που υπάρχει στα θέματα αυτά όλων των Υπηρεσιών καταστολής.
6. Η συνεργασία της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας με την Αστυνομία και τις υπόλοιπες αρμόδιες Υπηρεσίες του Κράτους στη διερεύνηση των αιτιών πυρκαγιάς με ανακριτική δράση, αλλά και προσαγωγή ενόχων ενώπιον δικαστηρίου.

Η Πυροσβεστική Υπηρεσία διενεργεί ελέγχους που αφορούν θέματα πυρασφάλειας, καθώς και ενημέρωση του κοινού περί τούτου. Επιπρόσθετα, η Πυροσβεστική Υπηρεσία αξιολογεί ότι η προσωπική συμβολή εκάστου ιδιοκτήτη υποστατικού ή εγκατάστασης είναι χρήσιμη για τη μείωση των πυρκαγιών. Εξίσου σημαντική είναι και η καλλιέργεια κουλτούρας πρόληψης.

(ΜΣ/AΣ)