Ανακοινωθέντα

Σήμερα είναι μια ημέρα διπλής γιορτής για τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία. Γιορτάζουμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, μια από τις μεγαλύτερες θεομητορικές εορτές της Χριστιανοσύνης, και τη θρυλική έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.

Ακριβώς 204 χρόνια πριν, οι Έλληνες που ζούσαν υπό τον ζυγό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με γενναιότητα και πίστη ύψωσαν το λάβαρο της Επανάστασης στην Αγία Λαύρα, ευλογημένο από τον Θεό και την Παναγία. Με το σύνθημα «Ελευθερία ή Θάνατος» άναψαν τη φλόγα της ελπίδας για την ελευθερία της Ελλάδας. Μια φλόγα που άγγιξε όλες τις ελληνικές ψυχές όπου κι αν βρίσκονταν.

Η Επανάσταση του 1821 σηματοδοτεί την αρχή της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας και την απαρχή του τέλους της οθωμανικής σκλαβιάς, που για τέσσερις αιώνες βάρυνε τους Έλληνες με πόνο και ταπείνωση. Ωστόσο, ας μην ξεχνάμε ότι κατά τη διάρκεια αυτών των τεσσάρων αιώνων, η ελληνική ψυχή ποτέ δεν υπέκυψε στην υποδούλωση. Η δίψα για εθνική ανεξαρτησία έμενε πάντα ζωντανή, όπως φανερώνεται από τα αμέτρητα τοπικά επαναστατικά κινήματα που γεννιόντουσαν και καταπνίγονταν από τους Οθωμανούς κατακτητές.

Η Φιλική Εταιρεία, ιδρυθείσα το 1814 από τον Εμμανουήλ Ξάνθο, τον Νικόλαο Σκουφά και τον Αθανάσιο Τσακάλωφ, ανέλαβε να οργανώσει και να αφυπνίσει όχι μόνο τους Έλληνες εντός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αλλά και τους Έλληνες που ζούσαν διασκορπισμένοι στην Ευρώπη για τον σκοπό της «ανέγερσης και απελευθέρωσης του Ελληνικού Έθνους και της Πατρίδας μας», όπως καταγράφει ο Ξάνθος στα απομνημονεύματά του. Παράλληλα, η Φιλική Εταιρεία ευαισθητοποίησε τους φιλέλληνες και φιλελεύθερους από κάθε γωνιά του κόσμου.

Το έργο αυτό ήταν δύσκολο, όμως οι συνθήκες της εποχής το ευνοούσαν. Οι ιδέες του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού περί ελευθερίας, δημοκρατίας και ανθρώπινων δικαιωμάτων είχαν ήδη κυριαρχήσει στη Δύση, ενώ η Γαλλική και Αμερικανική Επανάσταση έδιναν ελπίδα στους υπόδουλους Έλληνες για ελευθερία, πολιτική και θρησκευτική ανεξαρτησία, και ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

Με αυτές τις αρχές και αξίες, άνδρες και γυναίκες, αγωνιστές και καπεταναίοι, ιερωμένοι και λαϊκοί, σε όλη την Ελλάδα ύψωσαν τη σημαία της επανάστασης, αποφασισμένοι να ελευθερωθούν από την οθωμανική κυριαρχία. Με αυτές τις αρχές και ιδέες, οι μικρές ελληνικές δυνάμεις πολέμησαν με θάρρος εναντίον των αμέτρητων στρατευμάτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και έγραψαν χρυσές σελίδες στην Ιστορία του Έθνους μας.

Αξιοσημείωτο είναι ότι και οι Έλληνες της Κύπρου, παρά τις δυσκολίες και τις θηριωδίες που υπέστησαν, στάθηκαν στο πλευρό της Επανάστασης. Ο Τούρκος κυβερνήτης του νησιού, Κουτσιούκ Μεχμέτ, συνέταξε μια μαύρη λίστα με 486 επιφανή πρόσωπα, πρώτον τον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό, και ζήτησε από τον Σουλτάνο την έγκριση για την εκτέλεσή τους και την κατάσχεση των περιουσιών τους.

Στις 3 Μαΐου 1821, 4.000 Οθωμανοί στρατιώτες κατέφθασαν στην Κύπρο και άρχισαν την αφοπλιστική επιχείρηση κατά των Χριστιανών του νησιού. Λίγο αργότερα, το φιρμάνι του Σουλτάνου έφτασε και όριζε την εκτέλεση των προσώπων εκείνης της λίστας, εκτός αν αλλαξοπιστήσουν. Στις 9 Ιουλίου 1821, στην πλατεία του διοικητηρίου της Λευκωσίας, ο Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός απαγχονίστηκε, μαζί με τους Μητροπολίτες Πάφου Χρύσανθο, Κιτίου Μελέτιο και Κυρηνείας Λαυρέντιο, καθώς και άλλους κληρικούς, ενώ η εκτέλεση των υπόλοιπων ατόμων κράτησε για μια εβδομάδα.

Παρά τα δεινά και τις φρικαλεότητες που υπέστησαν, οι Κύπριοι δεν έμειναν αμέτοχοι στον αγώνα. Παρά το γεγονός ότι η Κύπρος δεν συμμετείχε ενεργά στην επανάσταση, έπειτα από συνεννόηση του Αρχιεπίσκοπου Κυπριανού με τη Φιλική Εταιρεία, εκατοντάδες Κύπριοι εντάχθηκαν στον στρατό και το ναυτικό των μεγάλων καπεταναίων και αγωνιστών. Επίσης, από το νησί αναχωρούσαν κρυφά πλοία με τρόφιμα και οικονομική βοήθεια για τους αγωνιζόμενους.

Η αφοσίωση, το ηρωικό πνεύμα και η αλληλεγγύη των Κυπρίων μαζί με την αποφασιστικότητα των Ελλήνων της μητροπολιτικής Ελλάδας συνέβαλαν στην αλλαγή της διεθνούς πολιτικής σκηνής και στην τελική αναγνώριση της ανεξαρτησίας του ελληνικού κράτους, με το Πρωτόκολλο του 1830, που υπεγράφη από την Αγγλία, τη Γαλλία και τη Ρωσία, αναγνωρίζοντας την Ελλάδα ως ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος.

Η θυσία και ο αγώνας των προγόνων μας θα παραμείνουν πάντα φωτεινός φάρος για τη σύγχρονη Ελλάδα, που πορεύεται με υπερηφάνεια και σεβασμό στο παρελθόν, ενισχύοντας τη συνέχεια και την ενότητα του Ελληνισμού σε κάθε γωνιά της γης.

Κυρίες και Κύριοι,

Η Επανάσταση του 1821 δεν ήταν μόνο μια πράξη ηρωισμού και αυτοθυσίας. Ήταν η γέννηση ενός οράματος για ελευθερία, ανεξαρτησία και εθνική ταυτότητα. Σήμερα, δύο αιώνες μετά, καλούμαστε να αναλογιστούμε όχι μόνο τις θυσίες των προγόνων μας, αλλά και το πώς εμείς, στη σύγχρονη εποχή, τιμάμε την κληρονομιά τους. Η ιστορία δεν είναι απλώς ένα κεφάλαιο του παρελθόντος. Είναι οδηγός για το μέλλον.

Με φάρο τις αξίες της Επανάστασης και ύψιστη προτεραιότητα τη λύση του Κυπριακού, πάντα με βάση λύσης τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία, με πλήρη σεβασμό των αρχών, των αξιών και του ευρωπαϊκού κεκτημένου, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης συνεχίζει τις προσπάθειες για επανέναρξη των συνομιλιών. Μετά την άτυπη συνάντηση στη Γενεύη, την προηγούμενη εβδομάδα, το Κυπριακό βρίσκεται για πρώτη φορά, μετά από το Crans-Montana, σε θετική πορεία, κάτι που αναγνωρίζεται και από τον ίδιο τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, αλλά και από τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κλείνοντας, θα ήθελα να σας διαβιβάσω τους θερμούς χαιρετισμούς του Προέδρου της Δημοκρατίας και του συνόλου της Κυβέρνησης. Σας ευχαριστούμε για την ευγενική σας πρόσκληση.

Σήμερα, λοιπόν, κλίνουμε ευλαβικά το γόνυ μπροστά στους αθάνατους νεκρούς μας, σκύβουμε το κεφάλι με ευγνωμοσύνη, και χαιρετάμε με θαυμασμό τους ηρωομάρτυρες των αγώνων του 1821.

Ζήτω η 25η Μαρτίου 1821!

(ΕΑθ/ΜΣ)