Ανακοινωθέντα

Με ψυχική ανάταση και εθνική περηφάνια γιορτάζουμε οι όπου γης  Έλληνες, τις εθνικές μας επετείους της 25^ης Μαρτίου του 1821 και της 1^ης Απριλίου 1955.

Οι Έλληνες της Κύπρου συμμετέχουμε στην πανεθνική αγαλλίαση, με ολόκληρο το έθνος να τιμά τη λαμπρή επέτειο της Εθνικής Παλιγγενεσίας, την οποία η Εκκλησία μας εορτάζει μαζί με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Βιώνουμε σήμερα εκείνες τις στιγμές της ανάτασης, της αυτοθυσίας και του άφθαστου ηθικού μεγαλείου, τη συγκλονιστική ατμόσφαιρα του 1821.

Τιμούμε τις ηρωικές μορφές του ΄21 και του ΄55, που με τον αγώνα και τη θυσία τους για την ελευθερία της πατρίδας, έγραψαν σελίδες δόξας και μεγαλείου και μας άφησαν πρότυπα αρετής και αξιοπρέπειας.

Οι επέτειοι αυτοί χαρακτηρίζονται από πολλές ομοιότητες. Πρώτα απ’ όλα από την αποφασιστικότητα των ηρώων να αγωνιστούν με όραμα την ελευθερία θέτοντας τέρμα στην σκλαβιά αιώνων και, επίσης, από τον ρόλο που διαδραμάτισαν οι ξένοι και στις δυο εποχές. Ούτε το 1821, ούτε και το 1955 είδαν με καλό μάτι οι ξένοι τον ξεσηκωμό κατά της τουρκοκρατίας στην Ελλάδα και κατά της αποικιοκρατίας στην Κύπρο. Και στις δυο περιπτώσεις, όμως, ο ξεσηκωμός των Ελλήνων του μητροπολιτικού χώρου και των Ελλήνων της Κύπρου σηματοδότησε μια νέα πορεία με τερματισμό της δουλείας εκατοντάδων χρόνων και την εξασφάλιση της ανεξαρτησίας και της ελευθερίας, όπως και της εθνικής αξιοπρέπειας μετά από ένα επικό ξεσηκωμό.

Η 25^η Μαρτίου 1821 παραμένει η κορυφαία στιγμή της νεότερης ιστορίας του ελληνικού έθνους, αφού σήμανε την παλιγγενεσία του. Σήμερα αποτίνουμε φόρο τιμής στις ηρωικές μορφές των δημιουργών της Επανάστασης, των αγωνιστών που με το πύρωμα της ψυχής και το αίμα τους πάλεψαν και πήραν το υπέρτατο αγαθό της ελευθερίας.

Εκείνη την άνοιξη οι λίγοι και ανίσχυροι ραγιάδες, μη αντέχοντας άλλο τη σκλαβιά τεσσάρων αιώνων, με ελάχιστα μέσα στη διάθεσή τους, τα έβαλαν με την πανίσχυρη Οθωμανική αυτοκρατορία. Ύψωσαν το λάβαρο της Επανάστασης, βροντοφώναξαν «Ελευθερία ή Θάνατος» και έγραψαν με το αίμα τους την απαρχή της ιστορίας της νεότερης Ελλάδας.

Κανείς δεν πίστευε τότε στη λογική της επιτυχίας του αγώνα. Αλλά «στο θαύμα και όχι στη λογική χρωστάει την ανάσταση του το γένος» έγραψε ο στρατηγός Μακρυγιάννης.  Από την άλλη, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης σημείωσε για τον ίδιο λόγο στα απομνημονεύματα του:  «Ο κόσμος μας έλεγε τρελούς. Ημείς, αν δεν είμεθα τρελοί δεν εκάναμε την Επανάσταση».

Στην περίπτωση του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ 55-59, οι Βρετανοί, χάνοντας την μία αποικία μετά την άλλη, δεν έδειχναν καμία διάθεση απώλειας της Κύπρου, παρά τις υποσχέσεις που είχαν δώσει στα τέλη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου. Στην πραγματικότητα, από την αρχή της ανάληψης από μέρους τους της διοίκησης του νησιού, προωθούσαν την πολιτική του «διαίρει και βασίλευε» για να έχουν ως αντίβαρο την τουρκοκυπριακή κοινότητα στη βούληση της πλειοψηφίας των Ελλήνων.

Ήδη από το 1882, όταν οι Άγγλοι δημιούργησαν το πρώτο νομοθετικό συμβούλιο, οι Τουρκοκύπριοι μαζί με τους Βρετανούς εκπροσώπουςήταν ισάριθμοι με τους Ελληνοκυπρίους και ο κυβερνήτης είχε τη νικώσα ψήφο. Εχθρική ήταν η στάση των Βρετανών στα Οκτωβριανά και στις άλλες κινητοποιήσεις που ακολούθησαν, όπως μετά και  στο αποτέλεσμα του ενωτικού δημοψηφίσματος του 1950 που οργανώθηκε από την Εθναρχούσα Εκκλησία. Με ποσοστό 95,7% ο λαός ψήφισε την ένωση.

Αντιδρώντας οι Άγγλοι επανέφεραν επίσημα στο προσκήνιο την Τουρκία, η οποία από τη συνθήκη της Λωζάννης το 1923 μέχρι το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου δεν είχε καμιά εμπλοκή στο Κυπριακό. Μοναδικός γνώμονας των ενεργειών της Μεγάλης τότε Βρετανίας, ήταν η δημιουργία συνθηκών που θα της επέτρεπαν να διατηρήσει τον απόλυτο έλεγχο της Κύπρου. Είναι στο πλαίσιο αυτό που  ο Υπουργός Αποικιών, ο Χένρυ Χόπκινσον, ανέφερε στη Βουλή των Κοινοτήτων το 1954 ότι η Κύπρος είναι περιοχή με στρατηγική αξία, και γι' αυτό ουδέποτε θα τύχει αυτοδιάθεσης. Η Ελλάδα, με αίτησή της στον ΟΗΕ, το 1954, ζήτησε από τον Οργανισμό, την «Εφαρμογή της αρχής των ίσων δικαιωμάτων και της αυτοδιάθεσης των λαών, στην περίπτωσιν του λαού της Κύπρου». Στις 17 Δεκεμβρίου 1954, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ απέρριψε την αίτηση της Ελλάδας. Το αίσθημα της αδικίας και της καταπίεσης, ήταν έντονο στις ψυχές των Ελλήνων της Κύπρου. Έτσι φθάσαμε στον ξεσηκωμό της 1^ης Απριλίου και τη δράση της ΕΟΚΑ.

Οι Κύπριοι αγωνιστές είχαν ως έμπνευση και καθοδηγητικό τους φάρο τον  ηρωισμό και την αυτοθυσία των αγωνιστών του 1821 που παρά τη διχόνοια τη δολερή, όπως έγραψε ο εθνικός ποιητής, κατάφεραν  στο τέλος να συγκινήσουν τους λαούς της Ευρώπης και να αντιστρέψουν το αρνητικό ως τότε κλίμα για τη δημιουργία του ελληνικού κράτους.

Προηγήθηκαν λαμπρές νίκες κατά των Οθωμανών αλλά και καταστροφές όπως της Χίου και των Ψαρών, και ακόμα η πολιορκία και η έξοδος του Μεσολογγίου, ο αγώνας των Σουλιωτών, ο απαράμιλλος ηρωισμός εμβληματικών μορφών του αγώνα, όπως ο Αθανάσιος Διάκος, καθώς και άλλα γεγονότα – σταθμοί που δημιούργησαν το κίνημα των Φιλελλήνων, το οποίο έδρασε καταλυτικά, αφενός, ως προς την εξασφάλιση οικονομικής βοήθειας για την επανάσταση και αφετέρου, ως μοχλός πίεσης προς τα κέντρα λήψης αποφάσεων των μεγάλων δυνάμεων της εποχής.

Παρόλα τα προβλήματα και τις αντιξοότητες, η επανάσταση του 1821 παραμένει το πιο καθοριστικό σημείο στην ιστορία του Ελληνικού Έθνους. Αποτελεί το αποκορύφωμα και τον θρίαμβο της ψυχικής αντοχής του Ελληνισμού μέσα στα 400 χρόνια σκλαβιάς. Οι αγωνιστές του 1821 κατάφεραν, για πρώτη φορά, να δημιουργήσουν έναν ανεξάρτητο Ελληνικό κράτος με οντότητα χώρου, θεσμών και οικονομίας.

Το όραμα της λευτεριάς το μακρινό, το σήκωσαν μορφές αγέρωχες και υπερήφανες, γνήσια τέκνα της ελληνικής λεβεντιάς: Παπαφλέσσας, Κολοκοτρώνης, Καραϊσκάκης, Ανδρούτσος, Μπότσαρης, Μακρυγιάννης, Διάκος, Μπουμπουλίνα, Μαυρογένους, Ζαΐμης, Μαυρομιχάλης, Λόντος και τόσοι άλλοι,  χιλιοτραγουδημένοι και μη, όλοι όμως ήρωες που έγραψαν ένα ξεχωριστό έπος και συγκίνησαν  την αρνητική και απαθή στην αρχή Ευρώπη.

Η Κύπρος είχε τη δική της σημαντική συμβολή στον αγώνα. Ανταποκρίθηκε στις εκκλήσεις της Φιλικής Εταιρείας για την προετοιμασία του αγώνα, ενώ σύμφωνα με επίσημα αρχεία, χίλιοι περίπου Κύπριοι είχαν συμμετάσχει σε διάφορες μάχες της επανάστασης.  Στην ίδια την Κύπρο, η αντίδραση των Τούρκων ήταν σκληρή και απάνθρωπη. Με τον απαγχονισμό του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού και άλλων ιερωμένων, όπως και τις σφαγές πολλών προυχόντων και δημογερόντων, με λεηλασίες, δημεύσεις περιουσιών και άλλες μορφές καταπίεσης, η Κύπρος πλήρωσε βαρύ τίμημα και οι Τούρκοι δεν άφησαν να εκδηλωθεί άλλη επαναστατική κίνηση.

Όμως η φλόγα της ελευθερίας έκαιγε τις καρδιές των Ελλήνων της Κύπρου, μέχρι που ξέσπασε ο απελευθερωτικός αγώνας. Την πρώτη νύχτα, οι ομάδες της ΕΟΚΑ χτυπούν συντονισμένα. Ο Γρηγόρης Αυξεντίου με την ομάδα του κτυπά στη Δεκέλεια με αποστολή να προκαλέσει διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος. Ο Μάρκος Δράκος με τη δική του ομάδα ανατινάζει το ραδιοφωνικό σταθμό. Την αφετηρία της δόξας οριοθετεί με τη θυσία του ο πρώτος νεκρός, ο Μόδεστος Παντελή. Η Κύπρος ξυπνά αναστατωμένη πριν ροδίσει η αυγή και βγαίνει στους δρόμους απορώντας.

Το πανηγύρι του αγώνα αρχίζει. Πολιτικός αρχηγός ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος και Στρατιωτικός ο Γεώργιος Γρίβας, με το ψευδώνυμο Διγενής. Συμμετείχαν όλα τα στρώματα του λαού: νέοι, μεσήλικες, ηλικιωμένοι, άντρες και γυναίκες. Όλοι μαζί και ο καθένας με το δικό του τρόπο υπηρέτησαν την ιδέα της ελευθερίας, με μοναδική φιλοπατρία, αυτοθυσία και αυταπάρνηση.

Οι Άγγλοι χρησιμοποίησαν κάθε μέσο για να ανακόψουν την ηρωική αυτή προσπάθεια του κυπριακού ελληνισμού για τη λευτεριά του. Με φυλακίσεις, βασανιστήρια, εξορίες, απαγχονισμούς αγωνιστών και με άλλα απάνθρωπα πολλές φορές μέσα, προσπάθησαν να κάμψουν το φρόνημα και την αγωνιστικότητα του λαού μας. Όμως, οι νέοι της Κύπρου σε καμιά περίπτωση δεν πτοήθηκαν. Πολέμησαν και θυσιάστηκαν για τη λευτεριά της πατρίδας όπως οι αγωνιστές του 1821 και έγραψαν χρυσές σελίδες δόξας στην ιστορία του τόπου μας.

Υπέρ πίστεως και πατρίδας έπεσαν στο πεδίο των μαχών μαζί με άλλους οι Γρηγόρης Αυξεντίου, ο Μάρκος Δράκος, ο Πέτρος Γιάλλουρος, ο Ανδρέας Κάρυος, ο Γεώργιος Κάρυος, ο Στυλιανός Λένας, ο Κυριάκος Μάτσης, ο Χαράλαμπος Μούσκος, ο Ηλίας Παπακυριακού, ο Φώτης Πίττας ο Χρήστος Σαμάρας. Και στην αγχόνη ο Μιχαήλ Καραολής,  ο Ανδρέας Δημητρίου,  ο Ανδρέας Ζάχος, ο Ιάκωβος Πατάτσος, ο Χαρίλαος Μιχαήλ, ο Μιχαήλ Κουτσόφτας, ο Στέλιος Μαυρομάτης, ο Ανδρέας Παναγίδης και ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης.

Ο αγώνας της ΕΟΚΑ δεν είχε την έκβαση που επιθυμούσε ο Κυπριακός λαός όταν ξεκινούσε το 1955. Κερδήθηκε, όμως, η ανεξαρτησία που έθεσε και αυτή τέλος σε μια σκλαβιά αιώνων, η ανεξαρτησία που σήμερα αποτελεί το πιο σημαντικό όπλο στον αγώνα που διεξάγουμε εναντίον της τουρκικής κατοχής και των ευρύτερων στόχων της Τουρκίας να θέσει υπό τον έλεγχο της ολόκληρη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Ιδιαίτερα κατά το τελευταίο διάστημα είμαστε όλοι μάρτυρες της έξαρσης της επιθετικής πολιτικής της Τουρκίας που κατά παραβίαση κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου αμφισβητεί με σκαιό τρόπο τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην αποκλειστική οικονομική της ζώνη, δήθεν για τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων, ενώ στην πραγματικότητα είναι τις δικές της παράνομες βλέψεις που προσπαθεί να εξυπηρετήσει θέτοντας υπό τον έλεγχο της όχι μόνο ολόκληρη την Κύπρο αλλά και την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Η έξαρση αυτή της αλαζονείας και της επιθετικότητας της Τουρκίας, σε συνδυασμό και με απαράδεκτες αξιώσεις που προβάλλουν Τουρκοκύπριοι πολιτικοί, έχουν δυσχεράνει αρκετά την προοπτική επανέναρξης των διαπραγματεύσεων, παρόλο που η δική μας πλευρά έχει καταστήσει σαφές και προς τον ίδιο τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών ότι είναι έτοιμη να προσέλθει άμεσα σε διάλογο που να άπτεται των εσωτερικών πτυχών, αλλά και να συμμετάσχει σε μια νέα διεθνή διάσκεψη εφόσον προηγηθεί η κατάλληλη προετοιμασία και συμμετάσχουν, επίσης, σε αυτήν ενεργά τα πέντε Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Θα πρέπει, όμως, προηγουμένως – και αυτό έχει καταστεί επίσης σαφές – να αρθούν οι παράνομες ενέργειες της Τουρκίας και οι όποιες απαράδεκτες αξιώσεις από πλευράς Τουρκοκυπρίων, ώστε οι νέες διαπραγματεύσεις να διεξαχθούν σε ένα κλίμα που να μπορεί να υποβοηθήσει τη θετική τους εξέλιξη, αν βέβαια, αυτό είναι και στις προθέσεις της Τουρκίας η οποία θα πρέπει να λάβει τις αποφάσεις που της αναλογούν για την αίσια έκβασή τους.

Σε οποιαδήποτε περίπτωση, στόχος και επιδίωξη της δικής μας πλευράς είναι η απαλλαγή της Κύπρου από την κατοχή και η επανένωση του νησιού μέσω μιας μόνιμης και διαρκούς λύσης που θα διασφαλίζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις βασικές ελευθερίες όλων των Κυπρίων, χωρίς εγγυητικά και επεμβατικά δικαιώματα οποιασδήποτε χώρας, πόσο μάλλον της Τουρκίας που παράνομα κατέχει εδώ και 44 χρόνια σημαντικό τμήμα των εδαφών μας στερώντας από το λαό μας τα δικαιώματα και τις ελευθερίες του.

Στον αγώνα μας αυτό μας εμπνέουν τα μηνύματα των εθνικών επετείων. Η αγωνιστικότητα, η πίστη προς τα δίκαια μας, η συστράτευση, η ενότητα, ο παραμερισμός των παθών και των μικροτήτων, και η απαίτηση όπως υπεράνω όλων να τίθεται το εθνικό συμφέρον, είναι οι προϋποθέσεις που μπορούν να μας οδηγήσουν σε πολύ καλύτερες ημέρες και η Κύπρος να μετατραπεί τόπο ειρήνης, δημοκρατίας, ασφάλειας και ευημερίας για όλους τους νόμιμους κατοίκους της. Έτσι μπορούμε να φανούμε αντάξιοι των προσδοκιών του ηρώων μας και να δικαιώσουμε τη θυσία τους. 

Ελληνίδες, Έλληνες,

Ο Κυπριακός Ελληνισμός απέδειξε όλα αυτά τα χρόνια ότι στα δύσκολα ανασυντάσσεται και δίνει την μάχη και προχωρεί μπροστά. Αυτά είναι που πρέπει να αποφασίσουμε όλοι μαζί για να ξαναφτιάξουμε την Κύπρο που μας αξίζει, την Κύπρο που θα παραδώσουμε στις επόμενες γενιές. Ενωμένοι μπορούμε φτάνει να το θελήσουμε και να το πιστέψουμε.

Οι θυσίες των ηρώων του 1821 και του 1955 και οι θυσίες και τα δάκρυα της γενιάς του 1974 μας δείχνουν το χρέος που επωμιζόμαστε όλοι οι σημερινοί Έλληνες. Το χρέος αυτό είναι κοινό για όλους ανεξάρτητα. Μας το οριοθετούν η 25^η Μαρτίου του 1821 και η 1^η Απριλίου του 1955 που σήμερα τιμούμε.

Έχουμε καθήκον να το πράξουμε, είναι χρέος ανεκπλήρωτο στους τιμημένους ήρωες μας και υποχρέωση προς τα παιδιά μας και τις επόμενες γενιές.

____________

ΡΜ/ΣΧ