Ανακοινωθέντα

Με συγκίνηση και θαυμασμό γιορτάζουμε σήμερα τις δυο μεγάλες εθνικές μας επετείους, την 25^η Μαρτίου 1821 και την 1^η Απριλίου 1955, και τιμούμε όσους, με τον αγώνα και τη θυσία τους για την ελευθερία της πατρίδας, έγραψαν σελίδες δόξας και μας έδωσαν πρότυπα αρετής και αξιοπρέπειας.

Η Επανάσταση του 1821 αποτελεί την κορυφαία στιγμή της νεότερης Ιστορίας του ελληνισμού. Εκείνη την άνοιξη οι λίγοι και ανίσχυροι Έλληνες, μη αντέχοντας άλλο τη σκλαβιά τεσσάρων σχεδόν αιώνων, με ελάχιστα μέσα στη διάθεσή τους, τα έβαλαν με την πανίσχυρη τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία, βροντοφώναξαν «Ελευθερία ή Θάνατος» και έγραψαν με το αίμα τους  χρυσές σελίδεςστην Ιστορία της νεότερης Ελλάδας.

«Κι αν είμαστε ολίγοι εις το πλήθος του Μπραΐμη»,γράφει στα απομνημονεύματά του ο στρατηγός Μακρυγιάννης, «παρηγοριόμαστε μ' ένα τρόπον, ότι η τύχη μας έχει τους Έλληνες πάντοτε ολίγους. Ότι αρχή και τέλος, παλαιόθεν και ως τώρα, όλα τα θερία πολεμούν να μας φάνε και δεν μπορούνε. Τρώνε από μας και μένει και μαγιά. Και όταν οι ολίγοι αποφασίσουν να πεθάνουν, λίγες φορές χάνουν και πολλές κερδαίνουν». Μέσα σε τούτο το πνεύμα κινήθηκαν οι αγωνιστές του ’21. Ο Κολοκοτρώνης, που κάθε του λέξη γινόταν απόφθεγμα και κάθε του πράξη ηρωισμός, ήταν βέβαιος πως η Ελλάδα θα ελευθερωθεί, αφού, όπως έλεγε, «ο Θεός υπέγραψε τη λευτεριά της και δεν παίρνει πίσω την υπογραφή του». Αυτή η βεβαιότητα έδωσε φτερά στους οπλαρχηγούς της Πελοποννήσου. Οι επιτυχίες τους κατά τα πρώτα χρόνια της Επανάστασης σε Τρίπολη, Βαλτέτσι και Δερβενάκια, θεμέλιωσαν γερά τον αγώνα.Τον θεμέλιωσαν και ο Παπαφλέσσας, που το Μανιάκι έχει να διηγείται την παλικαριά του, την οποία θαύμασε και ο ίδιος ο Ιμπραήμ, τον θεμέλιωσαν και ο Μιαούλης και ο Κανάρης που με τα μπουρλότα τους έσπερναν την καταστροφή στον εχθρικό στόλο, και ο Καραϊσκάκης με τη σοφή υποθήκη του «εγώ πεθαίνω, όμως εσείς να είστε μονοιασμένοι και να βαστήξετε την πατρίδα». Με το ίδιο πνεύμα έδρασαν και γυναικείες μορφές, όπως η Μαντώ Μαυρογένους, η Μπουμπουλίνα και η Τζαβέλαινα, που έδωσαν το παρόν τους στο μεγάλο κάλεσμα και δόξασαν τη χώρα που τις γέννησε.Οι περιφρονημένοι και καταπονημένοι ραγιάδες, επώνυμοι και ανώνυμοι, νίκησαν την ανθρώπινη φύση τους και έγραψαν ιστορία. Πέλαγο η δύναμη του εχθρού, μα η θέλησή τους βράχος, όπως διαπιστώνει και ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός για τους Ελεύθερους Πολιορκημένους του Μεσολογγίου.

Και όσο οι Έλληνες ήταν μονοιασμένοι, λειτουργούσε το θαύμα. Όταν όμως εμφανίστηκε η διχόνοια, η Επανάσταση διέτρεξε σοβαρό κίνδυνο, ώστε ο ποιητής να προειδοποιήσει ότι «εάν μισούνται ανάμεσό τους δεν τους πρέπει ελευθεριά». Πρόκειται για ένα μήνυμα διαχρονικό, που οι Έλληνες οφείλουμε να μην ξεχνούμε, αφού η διχόνοια, κατά τον ποιητή, «μαδεί τις δάφνες» των επιτυχιών.

Οι Έλληνες της Κύπρου δεν ήταν δυνατό να απουσιάσουν από τον αγώνα της εθνικής παλιγγενεσίας. Ο Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός, ταγμένος να αγωνίζεται«υπέρπίστεως και πατρίδος», ασπάσθηκε νωρίς τα επαναστατικά κηρύγματα της Φιλικής Εταιρείας και εντάχθηκε σε αυτήν. Αντιλαμβανόμενος όμως ότι η προσπάθεια για ένοπλη δράση των Κυπρίων θα οδηγούσε σε αποτυχία, λόγω ιδιαίτερων συνθηκών στο νησί, και θέλοντας να προστατεύσει το ποίμνιό του από επικίνδυνες περιπέτειες, ανέλαβε να συνδράμει τον αγώνα με αποστολή χρημάτων και τροφίμων. Συγκινητική ήταν και η εθελοντική συμμετοχή εκατοντάδων Κυπρίων,μερικοί από τους οποίους έπεσαν στα πεδία των μαχών.

Είναι σε όλους γνωστά τα ιστορικά γεγονότα της 9^ης Ιουλίου 1821.Βαρύς ήταν ο φόρος αίματος που πλήρωσαν οι Έλληνες της Κύπρου τη μέρα εκείνη, αφού οι Τούρκοι κατακτητές απαγχόνισαντον Αρχιεπίσκοπό τους, καρατόμησαν τους Μητροπολίτες Πάφου, Κιτίου και Κυρηνείας και εξόντωσαν πολλούς άλλους κληρικούς, προκρίτους και απλούς πολίτες. Η συμμετοχή της μικρής μας πατρίδας στον μεγάλο αγώνα του έθνους για τη λευτεριά ήταν ουσιαστική και αυτό φαίνεται από τις θυσίες των Ελλήνων της Κύπρου.

Σήμερα τιμούμε και την 1^η του Απρίλη του 1955. Οι ίδιες αρχές και αξίες της Ελληνικής Επανάστασης ενέπνευσαν και τον δικό μας απελευθερωτικό Αγώνα. Κοινά ήταν τα κίνητρα που ώθησαν τους αγωνιστές σε πράξεις ηρωισμού και αυτοθυσίας: ο έρωτας για την ελευθερία και η διαφύλαξη της αξιοπρέπειας του Έλληνα. Κοινή και η διαπίστωση πως η ελευθερία δεν προσφέρεται από τους ξένους, αλλά κατακτάται με τη θέληση και τους αγώνες του λαού. Ο μικρός μας λαός τόλμησε να τα βάλει με μια πανίσχυρη αυτοκρατορία.  Όνειρό του ο πόθος για ελευθερία και αυτοδιάθεση.Όταν ο κυπριακός ελληνισμός κατάλαβε ότι δεν είχε άλλη επιλογή, παρά να υψώσει το ανάστημά του και να διεκδικήσει τα δίκαιά του,ρίχτηκε αποφασιστικά στον ένοπλο αγώνα για την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού.

Στο κάλεσμα της πατρίδας, με τις ευλογίες του πολιτικού αρχηγού του Αγώνα Αρχιεπισκόπου Μακαρίου και τις προκηρύξεις του στρατιωτικού αρχηγού Διγενή, έτρεξαν με ενθουσιασμό και δήλωσαν παρόντες νέοι και ηλικιωμένοι, κορίτσια με τη μαθητική ποδιά και γυναίκες, που ήξεραν μόνο το σπιτικό τους ή δούλευαν με τους άντρες τους τη γη τους. Έδωσαν τον όρκο της ΕΟΚΑ και αγωνίστηκαν στα βουνά, στα χωριά και στις πόλεις, φυλακίστηκαν, περιορίστηκαν σε κρατητήρια χωρίς δίκη, βασανίστηκαν, έγιναν ολοκαυτώματα, απαγχονίστηκαν ψάλλοντας τον Ύμνο στην Ελευθερία.

Οι Άγγλοι κατακτητές χρησιμοποίησαν βία και φρικτά βασανιστήρια, για να κάμψουν το φρόνημα των αγωνιστών και του κυπριακού λαού, μα δεν τα κατάφεραν. Πρόσφεραν μεγάλες χρηματικές αμοιβές και επικήρυξαν αγωνιστές, αλλά και αυτά τα μέτρα αποδείχτηκαν αναποτελεσματικά για την καταστολή του Αγώνα. Η απάντηση του Κυριάκου Μάτση στον κυβερνήτη Χάρτινγκ  «ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα, αλλά περί αρετής», όταν του πρόσφερε μεγάλο χρηματικό ποσό, για να δώσει πληροφορίες για την ΕΟΚΑ, εκφράζει ακριβώς τοπώς οι μαχητές της ελευθερίας έβλεπαν τον Αγώνα.

Μελετώντας τη δράση, τη συμπεριφορά και το ήθος των ηρώων μας, συμπεραίνουμε πως κατάφεραν να υπερβούν την ανθρώπινη φύση με τις όποιες αδυναμίες της, να υψωθούν πάνω από τα κοινά μέτρα και να φτάσουν στη θυσία της ζωής τους. Τους θυμούμαστε όλους και τους τιμούμε. Τιμούμε τον Γρηγόρη Αυξεντίου, που μόνος πολεμούσε από το κρησφύγετό του για δέκα ώρες τους Άγγλους και, αν και ήξερε πως θα πεθάνει, δεν παραδόθηκε. Έγινε ολοκαύτωμα και δίδαξε τους αγωνιστές όχι μόνο πώς να αγωνίζονται, αλλά και πώς να πεθαίνουν. Τιμούμε τον Κυριάκο Μάτση, που, όταν προδομένος στο κρησφύγετό του κλήθηκε από τους κατακτητές να παραδοθεί, αρνήθηκε δηλώνοντας πως αν θα βγει θα βγει πυροβολώντας. Κι έγινε κι αυτός ολοκαύτωμα. Τιμούμε τους τέσσερεις ήρωες του Λιοπετρίου, που με τη θυσία τους μετέτρεψαν έναν ταπεινό αχυρώνα σε προσκύνημα της λευτεριάς. Τιμούμε τους εννιά ήρωες που οδηγήθηκαν στην αγχόνη ψάλλοντας τον Ύμνο στην Ελευθερία. Τα φυλακισμένα μνήματα έγιναν βωμός ελευθερίας και τα άγια των αγίων του απελευθερωτικού Αγώνα.

Δεν ξεχνούμε τους αμέτρητους γνωστούς και άγνωστους μαχητές της ελευθερίας, κληρικούς και λαϊκούς, τους μαθητές και τις μαθήτριες, τους εκπαιδευτικούς, τους αγρότες και γενικά το σύνολο του απλού λαού, που στήριξε τον Αγώνα, ξέροντας πως η ζωή καταξιώνεται μόνο μέσα σε συνθήκες ελευθερίας.

Φίλες και φίλοι,

Η Επανάσταση του 1821 και ο Αγώνας του 1955 έχουν κοινά χαρακτηριστικά, μεταξύ των οποίων η αγάπη για την ελευθερία,η ανιδιοτέλεια, και η θυσία του προσωπικού συμφέροντος για χάρη του κοινού καλού.

Σήμερα, μεγάλο μέρος της πατρίδας μας εξακολουθεί να βρίσκεται ακόμα υπό το βάρος της τουρκικής κατοχής. Νιώθουμε να μας βαραίνουν οι θυσίες των ηρώων μας, των προγόνων μας, του λαού μας. Χρέος μας είναι να συνεχίσουμε τον αγώνα για την ελευθερία, την επανένωσηκαι την ευημερία του τόπου μας. Επιδίωξή μας είναι να επιτύχουμε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση στο εθνικό μας πρόβλημα, που να διασφαλίζει την ιστορική συνέχεια του λαού μας στη γη των προγόνων του. Δυστυχώς η αδιαλλαξία της άλλης πλευράς και η εμμονή της σε απαράδεκτες αξιώσεις, όπως αναχρονιστικές εγγυήσεις και σε μόνιμη παρουσία τουρκικού στρατού στην Κύπρο, δεν επέτρεψαν να φτάσουμε στο ποθητό αποτέλεσμα. Ωστόσο, είμαστε υποχρεωμένοι να συνεχίσουμε τον αγώνα μας.

Η εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, η θέση που εκφράζει ότι η λύση πρέπει να εδράζεται στις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες, η άποψη του ίδιου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών ότι η λύση θα πρέπει να οδηγεί σε ένα φυσιολογικό κράτος χωρίς αναχρονιστικές εγγυήσεις τρίτων, καθώς και η αναβαθμισμένη γεωπολιτική σημασία της πατρίδας μας, αποτελούν παράγοντες που μπορούν να συμβάλουν θετικά στην προσπάθειά μας να φτάσουμε σε μια αποδεκτή και αξιοπρεπή διευθέτηση.

Πέρα από την προσπάθεια που γίνεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, η κυβέρνηση χτίζει συνεχώς στρατηγικές συμμαχίες σε διάφορους τομείς, αναδεικνύοντας τον αναβαθμισμένο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Κύπρος και το γεγονός ότι μπορεί να αποτελέσει παράγοντα σταθερότητας και ανάπτυξης στην ευαίσθητη, αλλά και ταλαιπωρημένη από τις συνεχείς διαμάχες ευρύτερη περιοχή.  Μέσα από αυτές μας τις προσπάθειες, καθώς και με τα μέτρα που παίρνουμε για περαιτέρω εκσυγχρονισμό του κράτους μας και οριστική έξοδο από τις οικονομικές περιπέτειες, επιδιώκουμε να εξασφαλίσουμε το μέλλον των παιδιών μας και των επόμενων γενιών μέσα σε συνθήκες ειρήνης, ασφάλειας, ευημερίας και προόδου.

Αφουγκραζόμενοι τα μηνύματα των επετείων που τιμούμε, ας θέσουμε το συμφέρον της πατρίδας πάνω από προσωπικά οφέλη και ας προχωρήσουμε μονοιασμένοι, για να πετύχουμε τον στόχο μας για μια ελεύθερη, επανενωμένη και ευημερούσα Κύπρο.

Τιμή και δόξα σε όσους έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία  της πατρίδας. Αιωνία ας είναι η μνήμη όσων αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν στους εθνικούς αγώνες του 1821 και του 1955. 

(ΕΦ)