Ανακοινωθέντα

Τιμούμε και γιορτάζουμε κάθε χρόνο αυτές τις ημέρες, τρεις μεγάλες για το έθνος μας, επετείους. Ως χριστιανοί, τιμούμε τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Το χαρμόσυνο μήνυμα της έλευσης του Θεανθρώπου, το κεφάλαιον, την αρχή δηλαδή της σωτηρίας του γένους των ανθρώπων. Ως Έλληνες, την εθνική μας παλιγγενεσία του 1821 και τον αγώνα για απελευθέρωση από τον μακραίωνο οθωμανικό ζυγό. Και ως Έλληνες Κύπριοι, εορτάζουμε την 1^η Απριλίου του ’55. Την ημέρα, που και ο λαός μας, ευαγγελίστηκε την Πρωταπριλιά του ’55 την ελευθερία του.

Ανεβαίνουμε σήμερα νοητά, στην κορυφή των εθνικών μας επετείων, για να αγναντέψουμε με εποπτική διάθεση, τη μετέπειτα ιστορική μας περιπέτεια. Ανατρέχουμε στις ενδοξότερες στιγμές του εθνικού μας βίου, για να νοηματοδοτήσουμε ξανά, την ατομική και εθνική μας πορεία. Ανάγκη, που στις δύσκολες ώρες που διάγουμε σήμερα, καθίσταται ίσως, επιτακτικότερη από ποτέ.

Ελληνίδες και Έλληνες,

Στην τρισχιλιετή ιστορική μας πορεία, η μεγάλη εθνεγερσία του ‘21 αποτελεί αναμφίβολα, ένα από τα φωτεινότερα της ορόσημα. Η ελληνική επανάσταση, απέδειξε στα έθνη ότι η αγωνιστικότητα και η ισχυρή θέληση ενός λαού, μπορούν ν’ αλλάξουν την ιστορική του μοίρα. Απέδειξε για εμάς του Έλληνες, τη θαυματοποιό δύναμη του γένους μας, τις αρετές και δυνατότητες μας, όταν στοχοθετούμε υπό συνθήκες εθνικής ενότητας.

Η εξέγερση που κηρύχτηκε στις 25 Μαρτίου, δεν υπήρξε ένα ακαριαίο ξέσπασμα ενός καταπιεσμένου λαού. Τουναντίον, αποτέλεσε την κατάληξη μιας πολύχρονης διαδικασίας εθνικής αφύπνισης. Το προεπαναστατικό έργο του Ρήγα Φεραίου, του πατρο-Κοσμά του Αιτωλού και του Αδαμάντιου Κοραή, φλόγιζε τις ψυχές των υπόδουλων Ελλήνων. Η μακραίωνη καρτερία, η για τέσσερις αιώνες αντίσταση στην αφελληνιστική καταπίεση των Οθωμανών, καθόλου δεν έκαμψε την ακάματη προσήλωση των Ελλήνων στο εθνολογικό τους κεκτημένο.

Αλήθεια, ποιος άλλος λαός, μέσα από τέτοιες και τόσες εξοντωτικές πολιτικές, θα μπορούσε να κρατήσει άφθαρτα τα εθνικά του ιδεώδη; Ποια άλλη φυλή, όχι μόνο θα επιβίωνε από την καταπίεση τετρακόσιων χρόνων, αλλά θα ανασήκωνε τη σπάθα και το καρυοφύλλι, διεκδικώντας με ανήκουστη τόλμη, ενώπιον Θεού και ανθρώπων πως «ομοφώνως αποφασίσαμεν όλοι, ή να ελευθερωθώμεν ή να αποθάνωμεν».

Η συμβολή της Εκκλησίας στη διατήρηση της εθνικής συνείδησης, η οικονομική άνθηση του παροικιακού ελληνισμού, η ύπαρξη σαφούς ιδεολογικής βάσης, καθώς και η οργανωτική προετοιμασία της Φιλικής Εταιρείας, αποτέλεσαν τις απαραίτητες συνιστώσες. Την ενσάρκωση του οράματος, το βάρος του αγώνα, θα αναλάμβαναν τα προυπάρχοντα, ένοπλα σώματα αρματολών και κλεφτών. «H φρουρά του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου» κατά τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.

Το ξέσπασμα της όμως, καταδικάζεται ομόφωνα από την πανίσχυρη τότε Ιερά Συμμαχία. Το ξεκίνημα της, καταπνίγεται από τον οθωμανικό δεσποτισμό, με σφαγές και ολοκαυτώματα. Στην αιματοπότιστη Χίο, στην Κάσο, στα Ψαρρά και στο Μεσολόγγι, η τούρκικη θηριωδία αφήνει πίσω της, εκατόμβες αθώων. Πάντα, όμως (σύμφωνα με την ευαγγελική περικοπή) δυνατά το πιστεύωντι.

Οι αγωνιστές ενισχύουν τη δράση τους, η διεθνής κατακραυγή δίνει νέα ώθηση στο φιλελληνικό ρεύμα σε Ευρώπη και Αμερική. Η Δύση συγκλονίζεται από τον μακροχρόνιο, άνισο και αντίξοο, ενάντια στην τουρκοκρατία, αγώνα. Συγκινείται από τον ηρωισμό και το πάθος των ελλήνων αγωνιστών. H ανθρωπογεωγραφία της ελληνικής επανάστασης βρίθει από ηρωικές μορφές, ακατάλυτες μέχρι τις ημέρες μας. Μπότσαρης, Μπουμπουλίνα, Νικηταράς, Παπαφλέσσας, Μιαούλης, Καραϊσκάκης, Κολοκοτρώνης. Ήρωες της καθημερινότητας, με τα συμφέροντα και τις υστεροβουλίες, τις έριδες και τις ζηλοφθονίες τους.

Αυτοί όμως, οι αμόρφωτοι, απειθάρχητοι χωρικοί και θαλασσινοί, κατατρόπωσαν στρατιές και καταναυμάχισαν στόλους. Αυτοί οι λίγοι, ο ανώνυμος λαός, επίγονοι των Μαραθωνομάχων και των Σαλαμινομάχων, απέδειξαν ξανά ότι ο ηρωισμός και το φιλελεύθερο ήθος είναι ιδιώματα, συνυφασμένα με τον γενετικό κώδικα των Ελλήνων. «Στους Έλληνες», όπως σημείωνε ο Καζαντζάκης «έχει δοθεί η αποστολή, να μεταμορφώνουν τη δουλεία, σε ελευθερία».

Αυτό ήταν το μήνυμα, που μας κατέλειπαν οι ήρωες του ‘21. Ένα συμβόλαιο ελευθερίας γραμμένο με το αίμα τους. Που συντηρήθηκε στην πολυτάραχη πορεία του έθνους και σταδιακά μεταδόθηκε μέχρι την ιδιαίτερη μας πατρίδα.

Το έπος λοιπόν του 55-59, χαρακτηρίζεται ως η εν Κύπρω συνέχεια και επανάληψη της ελληνικής δόξας των οπλαρχηγών του Μοριά και της Στερεάς Ελλάδας. Υπήρξε η συνέχεια του απαγχονισμού του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού, της σφαγής των εθνομαρτύρων Μητροπολιτών, των προκρίτων και των εκατοντάδων συμπατριωτών μας, που με το αίμα τους πρωτομπόλιασαν τον αγώνα της κυπριακής ελευθερίας.

Όπως και στον ελλαδικό χώρο, με τη συμβολή της εθναρχούσας Εκκλησίας, το φρόνημα των Κυπρίων στα δίσεκτα χρόνια της ξένης επικυριαρχίας, παρέμεινε ανυπότακτο και ελληνικό.

Γι’ αυτό και ο επαναστατικός αγώνας της ΕΟΚΑ δεν υπήρξε τίποτε άλλο, παρά η έμπρακτη κορύφωση του προαιώνιου αλυτρωτικού μας πόθου. Υπήρξε η ιστορική συνέχεια της ενωτικής διακήρυξης των Κυπρίων στη Ρώμη το 1821 και των τριών κινημάτων που ακολούθησαν στο νησί το καλοκαίρι του 1833. Ήταν η συνέχεια της κήρυξης της Ένωσης μετά της μητρός Ελλάδας, από τον Μητροπολίτη Κιτίου Νικόδημο Μυλωνά και της πρώτης αυθόρμητης εξέγερσης εναντίον των Βρετανών τον Οκτώβρη του 1931. Της συντριπτικής αλυτρωτικής αξίωσης όπως εκφράστηκε στο Ενωτικό Δημοψήφισμα του 1950.

Αυτήν την ιστορική αξίωση, την αξίωση για απελευθέρωση και ενσωμάτωση στον εθνικό κορμό, θεώρησαν οι αποικιοκράτες ότι μπορούν να καταπνίξουν. Αρνούμενοι στον λαό μας το αναφαίρετο, αθετώντας τις υποσχέσεις του 1907, του ‘12, του ‘15 και πιο πρόσφατα του 1940.

Λησμόνησαν αυτούς που πολέμησαν κατά χιλιάδες στο πλευρό τους στην Ελλάδα, στην Ιταλία, στη Βόρειο Αφρική. «Το ζήτημα της Ένωσης είναι κλειστό». «Ουδέποτε η Κύπρος θα μπορούσε να τύχει αυτοδιάθεσης». Ύβρεις που διαδέχονταν η μία την άλλη. Προσβολές που δεν μπορούσαν να μείνουν αναπάντητες. Που καθιστούσαν την ένοπλη εξέγερση, ζήτημα πλέον, τιμής και εθνικής αξιοπρέπειας. Ο κύβος ερρίφθη.

Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ορκίζει τον κυπριακό Ελληνισμό από τον άμβωνα της Παναγίας Φανερωμένης, ενώ ο Γεώργιος Γρίβας, αναλαμβάνει να φέρει εις πέρας, το ακατόρθωτο.

«Με τη βοήθεια του Θεού και πίστην εις τον τίμιο αγώνα» τα μεσάνυκτα της 1^ης Απριλίου του ’55, ο κόσμος του ονείρου και του παραμυθιού, θα ζωντανέψει. Οι εκρήξεις που φωτίζουν τον κυπριακό ουρανό, σηματοδοτούν το τέλος των ειρηνικών πλην άκαρπων διαβημάτων. Σηματοδοτούν την ακατανίκητη θέληση της γενιάς της ΕΟΚΑ, να ζήσει λεύτερη ή να πεθάνει. Ήταν η νύκτα, που, με τα λόγια του Υψηλάντη, καλέσαμε την ελευθερία, στη γη της πατρίδας μας.

Σε αυτό το εθνικό προσκλητήριο, στο νέο «Ίτε παίδες Ελλήνων…», πρώτη ανταποκρίθηκε η κυπριακή νεολαία. Οι υπέροχοι νέοι και νέες, που δεν ναρκώθηκαν από το βόλεμα. Που δεν έμαθαν ύμνους ξένους και δεν συμβιβάστηκαν στη θέα καμιάς άλλης σημαίας, παρά μόνο της γαλανόλευκης.

Αυτή η νέα «χούφτα τρελών», θα υψώσουν, 130 χρόνια μετά την Ελληνική επανάσταση, ξανά τα καριοφίλια και τις σπάθες. Βαφτισμένοι στης Χριστιανοσύνης και της Ελλάδας τα νάματα, θα συμπορευτούν με τον αρχηγό Διγενή στον δρόμο της ελληνικής τιμής. Θα αναζητήσουν την Λευτεριά, σε ανηφοριές και μονοπάτια, σε βουνά και ρεματιές.

Ολόκληρος ο λαός μας αγκαλιάζει τους αγωνιστές και κάθε έκφανση του αγώνα. Με το κατηχητικό, τον σύνδεσμο, τη μεταφορά της αλληλογραφίας, την αναγραφή συνθημάτων και τη ανύψωση σημαιών. Ηλικιωμένοι και γυναίκες, όχι μόνον δεν μένουν αμέτοχοι, αλλά αναδεικνύονται σε αφανείς ήρωες. Κατασκευάζουν κρησφύγετα, φιλοξενούν και τροφοδοτούν τις αντάρτικες ομάδες, συμμετέχουν στην παθητική αντίσταση, παρέχουν πληροφορίες κρίσιμες για την έκβαση του αγώνα.

Οι μεγαλύτεροι, οι πιο ριψοκίνδυνοι συμμετέχουν σε αποστολές παρακολούθησης, κατασκευάζουν αυτοσχέδιους εκρηκτικούς μηχανισμούς και όπλα, συμμετέχουν στις ομάδες κρούσης και στο αντάρτικο.

Μάταια οι αποικιοκράτες προσπαθούν να συνέλθουν από την επαναστατική καταιγίδα που ξεσπά στο νησί. Επιβάλλουν κατ’ οίκον περιορισμούς, προβαίνουν σε συλλήψεις και προσωποκρατήσεις, χωρίς εντάλματα, χωρίς δίκη. Κλείνουν τα Γυμνάσια, δολοφονούν μαθητές, μικρά παιδιά. Ενθαρρύνουν τις προδοσίες, επικηρύσσουν με αμύθητα για την εποχή πλούτη τους πλέον καταζητούμενους αγωνιστές. Μεθοδεύσεις, που καταλήγουν η μία μετά την άλλη στην αποτυχία.

Αναγκάζονται να ανασύρουν από τα μπουντρούμια του Mεσαίωνα τις πιο φρικαλέες μεθόδους ανάκρισης. Οδηγούν στην αγχόνη με συνοπτικές διαδικασίες αμούστακα παιδιά. Και πάλιν εις μάτην. Οι πράξεις τους, ατσαλώνουν το φρόνημα του εξεγερμένου λαού, πεισμώνουν ακόμα περισσότερο τις φλογισμένες ψυχές.

Όλο και κάποιος Κυριάκος Μάτσης θα τους υπενθυμίσει ότι αυτός ο αγώνας, ποιείται για την αρετή και όχι για τα χρήματα. Όλο και κάποια μάνα, σαν του Παλληκαρίδη, θα αναφωνήσει σπαρτιάτικα «Χαλάλιν της πατρίδας μου, το γαίμαν του παιθκιού μου».

Αυτό ήταν το ήθος της γενιάς της ΕΟΚΑ. Και οι ίδιες θυσίες, το ίδιο ελληνικό κλέος, επαναλαμβάνονται σε ένα πρόχειρο κρησφύγετο στον Μαχαιρά, σε ένα ταπεινό αχυρώνα στο Λιοπέτρι. Επαναλαμβάνονται στις κρυψώνες του Δικώμου και στα κακοτράχαλα βουνά του Κύκκου. Στους διαδρόμους του παλαιού Γενικού Νοσοκομείου και στα λημέρια των σπηλιών.

Αυτή ήταν, η γενιά της ΕΟΚΑ. Μια δράκα απειροπόλεμων παλικαριών, που απέδειξαν σε όλα τα πλάτη της οικούμενης ότι, οι Έλληνες, δεν γνωρίζουν μόνο πώς να πολεμούν. Ξέρουν και πώς να πεθαίνουν. Γι’ αυτό και έγιναν πρότυπα ζωής, για να μας διδάσκουν πώς πρέπει να περιφρουρείται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια και πώς οι λαοί πρέπει να διεκδικούν την ελευθερία τους.

Ελληνίδες και Έλληνες,

Σε αντιδιαστολή με τις περιπτώσεις άλλων λαών, ο επικός τετραετής του ‘55-59, δεν υπήρξε ο τελευταίος αγώνας της πατρίδας μας. Και γι’ αυτό, οφείλουμε σήμερα με αυτοσυνειδησία, να απολογηθούμε στους ήρωες μας.

Γιατί πολύ σύντομα, επιτρέψαμε στα εμφιλοχωρούντα ζιζάνια της διχόνοιας να αναφυούν ανάμεσα μας. Γιατί αγνοήσαμε τις μέλισσες που δέκα χρόνια, μας έστελνε ο Ονήσιλος. Που ανοίξαμε την κερκόπορτα, επιτρέποντας στον τούρκο εισβολέα, να συλήσει τα, για τριάντα πέντε αιώνες ελληνικά χώματα της πατρίδας μας. Τη Σαλαμίνα του Ευαγόρα, την Κερύνεια του Πράξανδρου, το Ριζοκάρπασο του Πετράκη Γιάλλουρου.

Εξήντα και πλέον χρόνια από τη θυσία των ηρώων μας, οφείλουμε σήμερα να ζητήσουμε ταπεινά, συγγνώμη. Γιατί αδυνατούμε να εξηγήσουμε πως, αντί να διδάσκουμε στα παιδιά μας τα ελληνοχριστιανικά μηνύματα του ωραίου τους αγώνα, τα αφήσαμε να κλυδωνίζονται ανάμεσα στις τηλεοπτικές απαξίες και στην ευτέλεια εισαγόμενων ιδανικών μιας χρήσης. Συγγνώμη, γιατί μπροστά στο κλέος σας, μετρηθήκαμε ανάξιοι.

Στις δεδομένες σημερινές αντιξοότητες, ας αποδείξουμε για ακόμη μια φορά, την διαχρονικότητα μιας ιστορικής αλήθειας. Ότι εμείς οι Έλληνες, μπορούμε να μεγαλουργήσουμε μόνο υπό συνθήκες ομόνοιας και αδελφοσύνης. Και όταν τα κατεχόμενα μέρη μας είναι δυνατόν να αποτελέσουν ακόμα μια χαμένη πατρίδα, αυτό το ζητούμενο καθίσταται πλέον ανάγκη επιτακτική.

Η συναίσθηση των κινδύνων, η συναίσθηση της ιστορικής μας ευθύνης, χρειάζεται σήμερα, να μας βρει σε συστράτευση. Εξορκίζοντας τα φαντάσματα της αντιπαράθεσης και της πόλωσης. Έτοιμους να εγκαταλείψουμε συμπεριφορές στενά μικροκομματικές και ιδιοτελείς. Μακριά από τις σειρήνες της δημαγωγίας, της πολιτικής και κομματικής ανευθυνότητας. Η ιστορική μας ευθύνη, μας βρίσκει αποφασισμένους, να διορθώσουμε την ιστορικά απαράδεκτη ανωμαλία, επανενώνοντας τον τόπο μας και τον λαό μας.

Προς αυτή την κατεύθυνση, με γνώμονα την ταχεία, δίκαιη και λειτουργική επανένωση της πατρίδας μας θα συνεχίσει να εργάζεται ο Πρόεδρος Αναστασιάδης. Της επανένωσης που θα επουλώνει αντί να αναδεικνύει πληγές. Της επανένωσης που θα καταστήσει συνδικαιούχους των πλουτοπαραγωγικών πόρων, όχι τον νεοοθωμανισμό της Άγκυρας, αλλά τους τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας. Συμπατριώτες μας, τους οποίους καλούμε να αντιληφθούν ότι, το μέλλον της κοινότητας τους, η ευημερία και ευρωπαϊκή τους προοπτική, όχι μόνο δεν περιφρουρείται, αλλά διακυβεύεται ενόσω επιχειρούν να συντονιστούν με την ρητορική και τις παράνομες μεθοδεύσεις της Τουρκίας.

Ελληνίδες και Έλληνες,

Ως προς την ανάγκη να διεκδικήσουμε τα δίκαια συμφέροντα του λαού μας, θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε. Με εξωστρέφεια και αυτοπεποίθηση, προασπιζόμενοι τα νόμιμα και διεθνώς κατοχυρωμένα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Αξιοποιώντας τη γεωπολιτική μας δυναμική και διευρύνοντας το διπλωματικό μας εκτόπισμα, αποδεικνύουμε πλέον στην πράξη ότι η εποχή της ηττοπάθειας και της μοιρολατρίας, ανήκει πλέον οριστικά στο παρελθόν. Αποδεικνύουμε ότι η χώρα μας, δεν είναι πια μόνη.

 Αυτός είναι σήμερα ο δικός μας αγώνας, η δική μας επανάσταση και η δική μας υπέρβαση. Αυτή που θα δικαιώσει όσους θυσιάστηκαν διαχρονικά για το υπέρτατο αγαθό της ελευθερίας. Αυτό είναι το ιστορικό μας χρέος, έναντι στις απελθούσες και επερχόμενες γενεές των Ελλήνων της Κύπρου. Και υπό την ιερά προστασία και το έλεος της Παναγίας της Κυκκώτισσας, τη θαυματουργό της εικόνα σήμερα προσκυνούμε, ας ανανεώσουμε τον όρκο μας, στα λόγια του Βασίλη Μιχαηλίδη. Ότι, «η Ρωμιοσύνη εν να χαθεί, όντας ο κόσμος λείψει».

Αιωνία η μνήμη των ηρώων μας και Καλή Ανάσταση στις ψυχές και στην πατρίδα μας.

(ΕΚ/ΜΓ/ΣΧ)