Ανακοινωθέντα

Ευχαριστώ το Cyprus Integrity Forum για την πρόσκληση να χαιρετίσω τη σημερινή, σημαντική εκδήλωση η οποία διοργανώνεται με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Διαφθοράς, που ήταν στις 9 Δεκεμβρίου καθώς και για τις συνεχείς προσπάθειες του για ευαισθητοποίηση της κοινωνίας στον τομέα αυτό και για τη συνεργασία του με το Υπουργείο μας.

Κυρίες και κύριοι,

Η αναγωγή του χρήματος ή άλλου προσωπικού, άμεσου ή έμμεσου οφέλους, σε υπέρτατη κοινωνική αξία, ακυρώνει την ορθή κρίση, καταργεί τις ηθικές αξίες, παραγκωνίζει και αγνοεί τους Νόμους, προσαρμόζει προτεραιότητες ανεξαρτήτως ορθού και λάθους, νόμιμου και παράνομου, ηθικού και ανήθικου, και διαβρώνει δραματικά το κοινωνικό σύστημα.  Η διαφθορά, ως παράγωγο του πιο πάνω σύνθετου φαινομένου, είναι ένα δύσκολο και πολυδιάστατο, αντικοινωνικό, παγκόσμιο και διαχρονικό φαινόμενο με επιπτώσεις που διαχέονται κυριολεκτικά παντού: Στην οικονομία, στην ανάπτυξη, στο περιβάλλον, στην ανθρώπινη ευημερία, στην παιδεία, στη φτώχεια, στην υγεία, στα ανθρώπινα δικαιώματα,  στην άμυνα, στην ασφάλεια.

Η Κύπρος το έτος 2018 κατείχε την 38η θέση του «Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς» της Διεθνούς Διαφάνειας σε σύνολο 182 χωρών, βελτιωμένη θέση σε σχέση με τον δείκτη του 2017 όπου κατείχε την 42η θέση. Κατά το 2018, η Κύπρος βρέθηκε ανάμεσα στα πέντε κράτη μέλη της ΕΕ που κατέγραψαν τη μεγαλύτερη σχετική άνοδο. Η σχετική αυτή πρόοδος, αν και σημαντική, ουδόλως μας εφησυχάζει. Αντίθετα, στόχος μας είναι και πρέπει να είναι η περαιτέρω βελτίωση της Κύπρου σε όλα τα θέματα που σχετίζονται με τη Διαφθορά.

Πολλά πρέπει και μπορούν να γίνουν και ουδείς μπορεί να αυτό-εξαιρεθεί από την προσπάθεια αυτή. Καθηκόντως, ο κάθε θεσμός, ο κάθε αξιωματούχος, η κάθε εξουσία αυτής της πολιτείας, ο κάθε υπάλληλος του δημόσιου, ευρύτερου δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, και ο κάθε πολίτης αυτής χώρας, το κάθε μέλος αυτής της κοινωνίας έχουμε ευθύνη και σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουμε προσωπικά και συλλογικά στον αγώνα κατά της διαφθοράς.

Κατά τη διάρκεια των περασμένων 7 χρόνων, για πρώτη φορά (σε ευρεία κλίμακα) στα κυπριακά δεδομένα, υποθέσεις για αδικήματα διαπλοκής και διαφθοράς οδηγήθηκαν στη Δικαιοσύνη, ανεξάρτητα του ότι αφορούσαν επώνυμους, πολιτικούς ή άλλους αξιωματούχους. Το μήνυμα που δίνεται από τις Αρχές, με πράξεις και όχι μόνο με λόγια, είναι ότι οι ένοχοι για αδικήματα διαφθοράς πρέπει να τιμωρούνται, όποιοι και αν είναι.

Υπό την καθοδήγηση διεθνών συμβάσεων, συστάσεων διεθνών οργανισμών και βέλτιστων πρακτικών ξένων κρατών, ετοιμάστηκε η πρώτη Εθνική Στρατηγική κατά της Διαφθοράς η οποία εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 28 Ιουνίου το 2017. Στο πλαίσιο της Στρατηγικής, και υπό το συντονισμό του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως, όλα τα αρμόδια Υπουργεία / Υπηρεσίες / Φορείς κλήθηκαν να συνεισφέρουν με δράσεις για την υλοποίηση της. Στη βάση των εισηγήσεων αυτών καταρτίστηκε οριζόντιο, πενταετές Σχέδιο Δράσης το οποίο αφού έτυχε της έγκρισης του Υπουργικού Συμβουλίου τον Μάιο του 2019 ξεκίνησε να υλοποιείται.

Κύριος άξονας της πολιτικής μας είναι η ευαισθητοποίηση. Καθημερινά επιβεβαιώνεται όλο και πιο πολύ η ανάγκη για δυναμική ευαισθητοποίηση όλων, τόσο στον δημόσιο, όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Το κάθε Υπουργείο και η κάθε Υπηρεσία ή Φορέας έχουν καθήκον βάσει και των σχετικών αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου να αναγνωρίσουν τα ευάλωτα σε Διαφθορά θέματα που τους αφορούν και να ετοιμάσουν Σχέδια Δράσης με σκοπό την θωράκιση των διαδικασιών τους. Τα ανώτατα στρώματα της ιεραρχίας κάθε Υπηρεσίας, πρέπει να διασφαλίζουν ότι η συμπεριφορά και οι ενέργειες των εργαζομένων τους κατευθύνονται από τις αρχές και τις πολιτικές της Υπηρεσίας και ότι εφαρμόζονται οι διαδικασίες που μειώνουν τους κινδύνους καλλιέργειας φαινομένων διαφθοράς. Η επιτυχία και η αποτελεσματικότητα θα εξαρτηθεί από τη δέσμευση των Πολιτικών Προϊστάμενων και των Διευθύνσεων, εφόσον η κορυφή κάθε οργανισμού οφείλει να καθοδηγεί και να εφαρμόζει πρακτικές μηδενικής ανοχής.

Με σκοπό την ευαισθητοποίηση, σχεδιάστηκε και πραγματοποιήθηκε από το Υπουργείο μας ένα πρώτος Κύκλος Εκπαιδεύσεων γενικής, αλλά και ειδικής φύσεως για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Διαφθοράς για όλους τους Λειτουργούς Συνδέσμους στα Υπουργεία και στις Υπηρεσίες στου δημόσιου και ευρύτερου δημόσιου τομέα. Συγκεκριμένα, κατά την περίοδο από τον περασμένο Ιούνιο μέχρι σήμερα, πραγματοποιήθηκαν εννέα εκπαιδευτικές/ ενημερωτικές  δράσεις για την πρόληψη και καταπολέμηση της διαφθοράς, σε τέσσερεις διαφορετικές θεματικές, (Διαφθορά και Δημόσια Διοίκηση, Δεοντολογία και Ακεραιότητα στον δημόσιο Τομέα, Πρόληψη της Διαφθοράς στις Δημόσιες Συμβάσεις, Εσωτερικός Έλεγχος ως εργαλείο Πρόληψης της Διαφθοράς) και με ποικίλους αποδέκτες, ενώ το Υπουργείο στήριξε την διοργάνωση άλλων δύο εκδηλώσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την πρόληψη και καταπολέμηση της διαφθοράς από Μη-Κερδοσκοπικούς-Οργανισμούς, ένας εκ των οποίων και το CIF.

Η επάρκεια και η αποτελεσματικότητα του νομοθετικού πλαισίου  είναι επίσης προτεραιότητα.

Σημειώνω ενδεικτικά τη θέσπιση νομοθεσίας για την καταπολέμηση της χειραγώγησης αθλητικών γεγονότων,  την ενίσχυση του πόθεν έσχες των αξιωματούχων, καθώς και τη ρύθμιση του ανώτατου ορίου των θητειών του Προέδρου.

Αξίζει, επίσης, να αναφερθώ στην σύσταση της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου εντός της Αστυνομίας, το 2018 η οποία μέχρι σήμερα έχει παράξει σημαντικά αποτελέσματα. Για την καλύτερη εφαρμογή της νομοθεσίας δημιουργήθηκε πλατφόρμα καταγγελιών στην ιστοσελίδα της Αστυνομίας καθώς και εφαρμογή για έξυπνα κινητά, μέσω των οποίων μπορεί να καταχωρηθεί καταγγελία/πληροφορία διαφθοράς  ανώνυμα.

Επιπρόσθετα, η παρούσα κυβέρνηση ετοίμασε και κατέθεσε στη Βουλή των Αντιπροσώπων σειρά θεσμικών νομοσχεδίων όπως είναι το νομοσχέδιο που αφορά τον περιορισμό της ασυλίας των βουλευτών και τον καθορισμό των αδικημάτων που μπορεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να διωχθεί ποινικά.

Κατατέθηκαν επίσης:

• Νομοσχέδιο για τη Σύσταση και Λειτουργία της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς (κατατέθηκε15/3/2019).
• Νομοσχέδιο για τη Διαφάνεια στις Διαδικασίες Λήψης Δημόσιων Αποφάσεων, ρύθμιση του lobbying, (Κατατέθηκε στις 30/5/2019).
• Νομοσχέδιο για την προστασία προσώπων που καταγγέλλουν πράξεις διαφθοράς Ενώπιον της Βουλής των Αντιπροσώπων, από το 2016 – ολοκληρώθηκε πρόσφατα η κατ΄ άρθρον συζήτηση του

Κυρίες και κύριοι η προσπάθεια θα πρέπει να είναι συλλογική. Όπως εύστοχα αναφέρεται στην εισαγωγή της Στρατηγικής κατά της Διαφθοράς:

«Εάν επιθυμούμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά το πρόβλημα της διαφθοράς, θα πρέπει όλοι μαζί, κοινωνία και εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική εξουσία, να προχωρήσουμε αποφασιστικά με σταθερά βήματα και σταθερούς ρυθμούς»

Τελειώνοντας, συγχαίρω και πάλι τους διοργανωτές και τους συντελεστές της σημερινής εκδήλωσης και προσβλέπω σε μια παραγωγική συζήτηση με τους ηγέτες των πολιτικών δυνάμεων του τόπου.

(ΕΙ)