Ανακοινωθέντα

Χαιρετισμός της Διευθύντριας ΓΤΠ κας Σόφης Μιχαηλίδου στο Συνέδριο ΓΤΠ «Ψηφιοποίηση, προσβασιμότητα και διάχυση οπτικοακουστικού, έντυπου και μουσικού υλικού»

Σας καλωσορίζω στο Συνέδριο που διοργανώνεται από το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών με θέμα: «Ψηφιοποίηση, προσβασιμότητα και διάχυση οπτικοακουστικού, έντυπου και μουσικού υλικού», το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του έργου «Ψηφιακός Ηρόδοτος ΙΙ» του επιχειρησιακού Προγράμματος Διασυνοριακής Συνεργασίας Interreg V-A Ελλάδα - Κύπρος 2014 -2020.

Η ψηφιακή τεχνολογία προσφέρει τη δυνατότητα της διατήρησης της πληροφόρησης και της διάσωσης του ιστορικού, κοινωνικού και πολιτισμικού αρχείου. Δίδει τη δυνατότητα αδιάκοπα και αδιάλειπτα να είναι διαθέσιμη για τον καθένα και μέσα στην τροχιά του χρόνου να μπορεί να διαρκεί και να μην φθείρεται ποτέ. Το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών αποτελεί φορέα συλλογής αρχείων τύπου από τον καιρό της σύστασής του. Το Αρχείο Εφημερίδων του διαθέτει τη σημαντικότερη, ως προς την πληρότητα, συλλογή των εφημερίδων που έχουν εκδοθεί στην Κύπρο. Αυτό σημαίνει σε αριθμούς πολλά εκατομμύρια σελίδες εφημερίδων. Εφημερίδων που χρονολογούνται  από το 1878. Εκατό σαράντα δύο  χρόνια ιστορίας φυλάσσονται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στο Γραφείο μας, προσφέροντας μια πολύτιμη πηγή και  μαρτυρία για την ιστορία, την πολιτική, την κοινωνική και την οικονομική ζωής του τόπου. Στο αρχείο εφημερίδων του ΓΤΠ ο χρόνος δείχνει να μην σταματά. Ανοίγει κανείς την πόρτα και χάνεται στους διαδρόμους με τη χαρακτηριστική μυρωδιά. Η μυρωδιά του παλιού χαρτιού, που έχει χαραχτεί με μελάνι, που σε παρασέρνει σε μια βουτιά στον χρόνο.

Κι όμως… το πολύτιμο αυτό αρχειακό υλικό αποτελεί τον ξεναγό μας στον χρόνο, στην ανάμνηση του χθες που συνδέει το σήμερα, που καθρεφτίζει την ταυτότητα του τόπου μας. Κάθε σελίδα αποτελεί τη μικρή ψηφίδα στο μωσαϊκό της πορείας της πατρίδας μας. Ψηφίδες ιστορίας και πολιτισμού που μέχρι και σήμερα συνεχίζουμε  να τοποθετούμε,  εμπλουτίζοντας καθημερινά τον αρχειακό αυτό θησαυρό.

Όλοι ζούμε την εξέλιξη της τεχνολογίας. Έχουμε γίνει μάρτυρες της μετάβασης από τις παραδοσιακές φυλλάδες στα ψηφιακά εργαλεία, τα οποία έχουν καταστεί πλέον απαραίτητα στην εποχή της ταχύτητας και της αμεσότητας της πληροφόρησης στην οποία κινούμαστε σήμερα. Η ευρεία χρήση της τεχνολογίας αλλάζει την παραδοσιακή εικόνα των αρχείων. Η εικόνα των σκονισμένων χώρων όπου φυλάσσονται παλιά χαρτιά δίνει τη θέση της σε ένα τεχνολογικά σύγχρονο μέσο διαχείρισης ψηφιακών πληροφοριών.

Το έργο «Ψηφιακός Ηρόδοτος ΙΙ» έρχεται να προσθέσει ένα σημαντικό κομμάτι στην πορεία της ψηφιοποίησης του αρχείου μας. Με στήριξη και από ευρωπαϊκούς πόρους, η ψηφιοποίηση συνεχίζεται με χαμηλότερο διοικητικό κόστος, αφού προκύπτει μέσα από συνέργειες του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα.  Το τεράστιο αυτό αρχείο το «ζωντανεύουμε» καθημερινά με όρους πλέον σύγχρονους. Οι αποθήκες έχουν μετατραπεί σε σύγχρονα, υψηλού επιπέδου προσβάσιμα ψηφιακά αρχεία, προσφέροντας ένα μεγάλο αρχειακό θησαυρό: ένα μοναδικό αποθετήριο αξιόπιστων πηγών που αντικατοπτρίζουν σημαντικές πτυχές από ιστορικά, πολιτικά και πολιτισμικά γεγονότα.

Το πρώτο ερευνητικό Κέντρο του Αρχείου Κυπριακού Τύπου λειτουργεί και είναι ανοικτό για το κοινό από το 1995 στο κτήριο του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών στη Λευκωσία. Εκεί οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να ανατρέξουν στο σύνολο της συλλογής του Αρχείου Εφημερίδων του ΓΤΠ, είτε στις εφημερίδες που έχουν ψηφιοποιηθεί και εντάχθηκαν στο ηλεκτρονικό σύστημα αναζήτησης, είτε σε αυτές που αναμένεται να ψηφιοποιηθούν στο μέλλον και που στο παρόν στάδιο είναι προσβάσιμες σε μορφή μικροταινιών ή φυσικών τεκμηρίων.  

Από τον Σεπτέμβριο του 2016 και με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της Κυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη δόθηκε δωρεάν πρόσβαση στο Αρχείο Εφημερίδων. Ακολούθως το 2018 προχωρήσαμε στην ίδρυση Ερευνητικών Κέντρων στη Λάρνακα, την Αγία Νάπα και στην Πάφο έτσι ώστε, μαζί με τα Ερευνητικά Κέντρα που λειτουργούν σε Λευκωσία και Λεμεσό, όλοι οι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας να έχουν τη δυνατότητα εύκολης πρόσβασης στο Αρχείο, καθιστώντας το κοινό κτήμα όλων των πολιτών, αφού στην πραγματικότητα σε αυτούς ανήκει.  

Στο σημερινό Συνέδριο, εκτός από την ολοκλήρωση του «Ηρόδοτος ΙΙ»,  θα ήθελα να σας ανακοινώσω ότι, μετά από την κοπιώδη και αθόρυβη δουλειά των τελευταίων μηνών, το ψηφιακό μας αρχείο ανοίγει ακόμη περισσότερο τις πύλες του στο ευρύ κοινό. Τι εννοώ: σύντομα, μέρος του υλικού αυτού θα μπορεί να είναι διαθέσιμο από τον προσωπικό υπολογιστή του καθενός από εμάς. Στόχος μας είναι μέχρι το τέλος Μαρτίου να είναι διαθέσιμο επιγραμμικά στον ηλεκτρονικό ιστότοπο piopressarchive.cy, καθιστώντας έτσι το Αρχείο Κυπριακού Τύπου μέρος της παγκόσμιας ψηφιακής κοινωνίας. Με μεγάλη υπερηφάνεια ανακοινώνω το επίτευγμα αυτό, που αποτελεί στοχοθέτηση του Γραφείου μας εδώ και καιρό. Ένα επίτευγμα που σίγουρα μέσω της τεχνογνωσίας και της τεχνολογίας θα προσπαθούμε συνεχώς να επικαιροποιούμε και να εκσυγχρονίζουμε.

Ο τεράστιος όγκος των εφημερίδων -ο οποίος θα συνεχίσει να υπάρχει όσο υπάρχει ο έντυπος τύπος-συνεπάγεται και δυσανάλογο διοικητικό κόστος και δαπάνες για τη ψηφιοποίησή του. Μετά από χρόνια προσπαθειών για εξεύρεση χρηματοδότησης, για πρώτη φορά, με το έργο αυτό καταφέραμε να εξασφαλίσουμε κονδύλια από ευρωπαϊκούς πόρους, τα οποία μας στήριξαν και συνέδραμαν στην αποστολή και στο όραμα του Γραφείου μας για προσβασιμότητα και διάχυση. Στόχος είναι η συνέχιση της αξιοποίησης κοινοτικών ή άλλων πόρων, προκειμένου να επιτυγχάνουμε την αποστολή μας με οικονομικότερους όρους και λιγότερες δαπάνες και αυτό, κ. Νουρή, σας το διαβεβαιώνουμε.  

Προτού ολοκληρώσω τον χαιρετισμό μου, θα ήθελα, να μεταφέρω τις θερμές μου ευχαριστίες σε όλους όσοι συνέβαλαν προκειμένου το όραμα και οι στόχοι μας να πάρουν μορφή. Αρχίζω από τα στελέχη του Γραφείου του οποίου προΐσταμαι για τις άοκνες τους προσπάθειες να φέρουν εις πέρας το έργο αυτό. Πίστεψαν σε αυτό. Εργάστηκαν και συνεχίζουν ακόμη να εργάζονται με πολύ σεβασμό. Ένα μπράβο και ένα ευχαριστώ δεν θα είναι ποτέ αρκετά για να δείξουν την εκτίμησή μου στη μεγάλη αυτή συμβολή σας:  Ελέγκω Φραγκουλίδου, Αγγελική Νικολαϊδου, Γιάννη Σούλο, Χρίστο Σπύρου, Σάββα Χριστοδούλου, Στέλιο Κυριάκου, Μαρίνο Χριστοδούλου, Γιώργο Χατζηκαλλή και Στέλλα Κυριάκου. Ευχαριστίες, επίσης, θα ήθελα να δώσω και για στους συνεργάτες μας, τις εταιρείες S. Kaniklides (Cyprus) Limited και Datascouting, για τη συνέπεια που επέδειξαν, αλλά και για τη σημαντική τους συνεισφορά στο «πάντρεμα του παλιού» με την τεχνολογία, μέσω της ψηφιοποίησης.

Στους εταίρους μας στο Ραδιοφωνικό ίδρυμα Κύπρου και στην Αναπτυξιακή Εταιρεία Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου- Ενεργειακής Α.Ε. εκφράζω ευχαριστίες τόσο για την αγαστή και επιτυχή μας συνεργασία στην επίτευξη των στόχων του έργου, όσο και για την ανταλλαγή τεχνογνωσίας, εμπειρογνωμοσύνης και καλών πρακτικών, έτσι ώστε η διαχείριση, ψηφιοποίηση, διάσωση και προσβασιμότητα του ιστορικού και πολιτιστικού αυτού αποθέματος προς τους πολίτες να είναι δυνατή. Για τη στήριξη και την καθοδήγηση στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων, θα ήθελα να μεταφέρω ευχαριστίες προς τους εκπροσώπους της Γενικής Διεύθυνσης Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, Συντονισμού και Ανάπτυξης. Τέλος, ιδιαίτερες ευχαριστίες απευθύνω προς τον έντιμο Υπουργό Εσωτερικών κ. Νίκο Νουρή, ο οποίος βρίσκεται σήμερα εδώ μαζί μας, δείχνοντας έμπρακτα τη στήριξή του στον ρόλο και στην αποστολή μας, αλλά και γενικότερα για τη συμπαράστασή του στις προσπάθειες μας για αξιοποίηση του αρχειακού αυτού πλούτου.

Το Συνέδριο αυτό είμαι βέβαιη ότι θα αναδειχθεί ως ένα βήμα κατάθεσης προτάσεων, καλών πρακτικών, διαδικασιών, προτύπων και απόψεων για ζητήματα που σχετίζονται με την ψηφιοποίηση και ανάδειξη του αρχειακού υλικού. Για μας η διατήρηση των εφημερίδων, καθώς και η ψηφιοποίηση τους, δεν έχει «ημερομηνία λήξης». Έχουμε μια υποχρέωση στην κοινωνία: τη διάσωση, τη διατήρηση και διάχυση του μεγάλου αυτού ιστορικού και πολιτισμικού πλούτου. Έχουμε και το κουράγιο και την επιθυμία να συνεχίσουμε να αναδεικνύουμε την ιστορική και πολιτιστική διαδρομή του τόπου μας με τα σημαντικά αυτά αρχειακά κειμήλια, να επενδύουμε για την κοινωνία και τις επόμενες γενεές.

Μιλήσαμε για το πάντρεμα του παλιού με το νέο, την τεχνολογία, τη μεταβίβαση του πνευματικού πλούτου στις νεότερες γενεές, τους ευρωπαϊκούς πόρους, τις συνέργιες, τα searchengines. Για να γίνουν όμως όλα αυτά, έπρεπε να έχουμε την πρώτη ύλη. Πέραν των ονομάτων που ανέφερα προηγουμένως, στο Γραφείο Τύπου και Πληροφορίων οφείλουμε κάτι περισσότερο σε ένα συγκεκριμένο άνθρωπο. Ένα άνθρωπο που για 43 χρόνια, δεν έρχεται απλώς γραφείο ή κάνει απλώς τη δουλειά του. Για 43 χρόνια έχει έγνοια. Έχει έγνοια την κάθε σελίδα, τον κάθε τόμο, το κάθε μικροφίλμ, τον κάθε ερευνητή. Για αυτό και έχουμε σήμερα υλικό να ψηφιοποιήσουμε. Για αυτό και έχουμε υλικό για το οποίο περηφανευόμαστε να σας δείχνουμε μέσω του Ηρόδοτου ΙΙ. Κύριε Βάσο Κωνσταντίνου σας ευχαριστούμε.

Επίσης ευχαριστώ όλες και όλους για τη σημερινή παρουσία σας και εύχομαι καλή συνέχεια στις εργασίες του σημερινού Συνεδρίου.

(ΝΝ/ΣΧ)